Aan Bosporus lonkt nieuwe markt Het zedelijk welzijn der natie PZC Na boer zoekt vrouw is nu koe op zoek naar wei PZC Vernieuwing is bij kabinet afbraak Welvaart is nog niet voor iedere Turk weggelegd Bedrijfsleven ontdekt Turkije als springplank naar Azië 16 april 1955 zaterdag 16 april 2005 De Turkse economie is de laatste ja ren in rap tempo aan het moderni seren geslagen. Hoewel de hoge staats schuld tussen 1999 en 2001 de Turkse regering - onder druk van EYIF en We reldbank - noopte tot het treffen van ingrijpende maatregelen bleef de eco nomische groei vanaf '99 tot nu jaar lijks ruim boven de zes procent. Hoewel Turkije een nog overwegend agrarisch land is - 40 procent van de be roepsbevolking vindt in deze sector em plooi - groeit de private sector in ijltem po. De industriële groei lag de voorbije twee jaar rond de 8,5 procent. Vooral de textielindustrie wint aan betekenis, evenals de mijnbouw, de bouw- en banksector. De welvaart bereikt overi gens niet iedereen in Turkije. Het ge middelde gezinsinkomen groeide welis waar de voorbije jaren met zo'n twee procent, maar een derde van alle Tur ken (vooral die woonachtig op het plat teland in het oosten van het land) leeft nog onder de armoedegrens. door Fidan Ekiz Turkije staat in de schijnwer pers. Nu de economische mo gelijkheden groeien, neemt ook de belangstelling van buiten landse banken en ondernemin gen toe. Ook vanuit Nederland. Zoals deze week onder meer bleek uit de Turkse ambities van Fortis en Corio. ..Dit is een goed moment om in de Turkse markt te stappen", meent Toini Niekoop, in Istan- boel algemeen-directeur van MeesPierson Intertrust, bedrijfs onderdeel van Fortis. De Bel gisch-Nederlandse bankverzeke raar kondigde juist deze week aan dat zij voor bijna een mil jard euro de Turkse Disbank wil overnemen. Niekoop gelooft niet dat buiten landse investeerders hun ziel en zaligheid verkopen voor de nade rende Turkse toetreding tot de Europese Unie - die overigens nog minstens 15 jaar op zich zal laten wachten. De Turkse eco noom Eser Karakas, werkzaam als professor bij de Bahcesehir Universiteit in Istanboel, denkt daar anders over: „Zonder de EU blijft investeren in Turkije een risico." Tot voor kort werden buiten landse banken nog afgeschrikt door de onstabiele politieke en economische situatie in het land. In 2001 maakte Turkije de ergste financiële crisis sinds de Tweede Wereldoorlog door. De economie kromp met bijna 10 procent. Maar de ingrijpende economische hervormingen die vervolgens werden doorgevoerd, lijken nu vruchten af te werpen. Inflatie De belangstelling voor de Turk se markt beperkt zich niet tot buitenlandse banken, als Fortis of Rabobank - de laatste streeft Met de overname van Disbank lijft Fortis als eerste buitenlandse speler een Turkse bank volledig in. De concurrentie zal niet lang achter blijven. Rabobank wil een meerderheidsbelang nemen in Sekerbank. Turkije blijkt een steeds aantrekkelijker land voor westerse investe ringen te worden. foto Capitalphotos/ANP naar een meerderheidsbelang in de Turkse Sekerbank. Deze week kocht de Nederlandse vast goedonderneming Corio voor 148 miljoen euro een fors belang (bijna 47 procent) in de Turkse winkelcenlrumonderneming Ak- merkez. „Tot 15 jaar geleden kende Tur kije een inflatie van 100 pro cent, nu is dat nog geen 10 pro cent", zegt Niekoop van Mee sPierson Intertrust. „De laatste regering heeft een aantal goede maatregelen genomen. Zo is de bancaire sector gesaneerd; die was erg ondoorzichtelijk omdat er een wildgroei aan banken was. Veel familiebedrijven in Turkije beheerden een groot aan tal banken, die daarmee hun ei gen dochterbedrijven financier den, wat een ongezonde situatie is." In de afgelopen jaren kwa men in Turkije bovendien frau duleuze contacten tussen de banksector en de politiek aan het licht. Meer transparantie en beter toezicht op banken en be drijven en minder corruptie zijn nu belangrijke doelstellingen van de Turkse regering. Waar buitenlandse banken nog wel te genaan zullen lopen, is de bu reaucratie in Turkije, meent Nie koop. „In dit land moet je voor al connecties hebben en veel on derhandelen om snel zaken te kunnen doen. Het is een klein za- kenwereldje in een groot land." Daar ligt volgens hem voor nieuwkomers van buiten Tur kije de uitdaging. Economische en politieke instabiliteit kenmer ken het verleden van Turkije. Corruptie speelde een belangrij ke rol bij het dalende vertrou wen van buitenlandse investeer ders. Ook het voortdurende ver zet tegen hervormingen van af wisselende coalitieregeringen, vormde jarenlang een groot pro bleem. De regerende AK-partij van premier Erdogan wist na zijn verkiezingsoverwinning in 2002 de politiek en de economie van Turkije in rustiger vaarwa ter te brengen.Ook wist de rege ring voor Turkije een beginda tum voor toetredingsonderhan delingen met de Europese Unie in de wacht te slepen. Dat laat ste is volgens Niekoop niet de voornaamste reden voor de hui dige toenemende buitenlandse interesse in de Turkse markt. „Daarmee doe je Erdogan te kort. Iedereen ziet de her-vormin gen die in korte tijd zijn inge voerd. In de eerste plaats gaat het de regering erom de eigen economie blijvend naar een ho ger plan te tillen. Ik denk niet dat die inspanningen alleen wor den gedaan met het oog op een EU-lidmaatschap." Ook zonder het uitzicht op toetreding is Tur kije interessant voor de interna tionale bankenwereld, volgens de bankier. „Vooral ook omdat Turkije een springplank is naar het Midden-Oosten en Centraal Azië", aldus Niekoop. Risico De Turkse econoom Eser Kara kas, verbonden aan de Bahcese hir Universiteit, is sceptischer. „Het belangrijkste middel bij het binnenhalen van buiten lands kapitaal is het transparan ter maken van de juridische om geving en het vergroten van de rechtszekerheid", zegt hij. „Nie mand wilde voorheen investe ren in Turkije, omdat er geen vertrouwen was in het juridi sche systeem." Karakas gelooft niet dat een economie staat of valt met een stabiel politiek kli maat. „In Italië was het politie ke klimaat in de afgelopen twin tig jaar alles behalve stabiel. Toch is het land EU-lid en be schikt het over een goed functio nerende economie. Ik weet ze ker dat de Turkse economie goed blijft, zolang het rechtssys teem verbetert", stelt Karakas. GPD door Bram Pols Voorzitter Edith Snoey van AbvaKaboFNV is te vreden met het unanieme ad vies van de Sociaal Economi sche Raad over ondernemer schap in de publieke sector. Maar bezorgd is Snoey over wat zij noemt het gebrek aan 'public spirit' bij het kabinet. 'Het heet vernieuwing, het blijkt afbraak.' „In het tumult rond de onder handelingen in de SER over een nieuw WW-stelsel zou je bijna vergeten dat er ook nog een advies over ondernemer schap in de publieke dienst verlening is uitgebracht", ver zucht Edith Snoey, de voorzit ter van ambtenarenbond Ab vaKabo. ..Jammer dat dit on dergesneeuwd dreigt te ra ken, want de SER doet be langrijke uitspraken over de toekomst van publieke sector en verzorgingsstaat." Tegenover de door het kabi net gepropageerde terugtrek kende overheid en grotere ruimte voor ondernemer schap, pleit de SER voor een overheid die toeziet op betaal baarheid, kwaliteit en toegan kelijkheid van publieke dienstverlening. Ondernemer schap kan, maar binnen strik te voorwaarden en alleen bij voldoende 'public spirit.' „Het zou goed zijn als het ka binet deze adviezen ter harte neemt en serieus werk gaat maken van vernieuwing in de publieke sector", stelt Snoey. Het SER-advies verschijnt in een tijd waarin de publieke sector volop in de belangstel ling staat. Wachtlijsten en voortijdige uitval in het VM- BO bijvoorbeeld, halen dage lijks de media. Snoey: „De aandacht voor de kwaliteit van de publieke dienstverlening is terecht, om dat mensen zich zorgen ma ken over de kwaliteit daar van." In 1995 gaf een kwart van de bevolking de overheid een voldoende voor de zorg, drie jaar geleden was dat ge daald tot 17 procent. Sfe „Ook op terreinen also®, wijs en veiligheid namïj tevredenheid de afgelopg. ren toe. Het is daarona groot belang hoe je die verlening blijvend gaat^ teren." Het kabinet zoekt* antwoord in terugdm» van 'regelzucht'; een o* daad aan regels maakt moeilijk of onmogelijk gq te werken. Mensen in het* moeten volgens het kafej meer ruimte en meer W. verantwoordelijkheid' gen. Het gaat om kost®, 'marktwerking'. Onverantwoord Het kabinet beknibbelt!»* antwoord op arbeidst* waarden van werknen© de publieke dienstvak® meent Snoey. De concise tiepositie van de publieke» tor komt volgens haar era in het gedrang, met allege* gen voor de kwaliteit* dien. „Hoogstaande publij dienstverlening wordt bij baar gezien als een lastige? van sport. Te kostbaarenj sta-in-de-weg voor burg om hun eigen verantwoord lijkheid te nemen. Het b vernieuwing, het blijkt 4 braak", aldus Snoey. Duidelijk is dat de groota vakbond in de publieke» tor het op belangrijke pura fundamenteel oneens is 3 het kabinet. Uitgang- van de bond is dat alle is gers recht hebben op waardige dienstverlai waarover verantwoording rekenschap wordt afgelegd Snoey: „Hoogwaardigeis verlening houdt in dat ai als leveringszekerheid, t gankelijkheid, transpara en betaalbaarheid van dis sten prioriteit krijgen entu den gewaarborgd. Hoogra dige dienstverlening vra om hoogwaardig, genie veerd personeel. Daaromi er oog moeten zijn voor wel gelegenheid, werkzeker!» arbeidsomstandigheden -voorwaarden." GPD door Rudi Buis Ongeveer vijftien procent van de Nederlandse koeien staat het hele jaar op stal. Met een knipoog naar het populaire televisieprogramma Boer zoekt vrouw voeren tal van organisa ties vanaf vandaag de actie Koe zoekt wei. Ze vinden het platte land zonder deze viervoeters niets. Maar boeren hebben soms geen keuze. Een koe in de wei is goed voor het imago van de melkveehoude rij. Vindt ook boer Jan van We- peren uit Oosterwolde. Toch houdt hij zijn 450 koeien al vijf jaar op stal. Dat is een onom keerbaar proces, stelt hij. „De mestwetgeving dwingt veel boe ren om hun koeien op stal te houden Vooral op zandgrond mag je weinig mest aanbrengen. Als een koe op één plek schijt, heb je al een natuurramp." Boer Van Weperen is niet de enige die zijn koeien niet laat grazen. Er is zelfs sprake van een trend. Circa vijftien procent van de an derhalf miljoen koeien in Neder land ziet nooit een wei - een ver dubbeling ten opzichte van 1997 Bij ongewijzigd beleid wordt in 2012 dertig tot veertig procent van de koeien op stal ge houden, heeft het Praktijkonder zoek Veehouderij berekend. Be langrijkste oorzaak is de econo mie Voor veel boeren is het niet lucratief om de koeien in de len te naar buiten te sturen. Om te overleven hebben ze enorme aan tallen melkkoeien op de boerde rij staan. Ze hebben echter te weinig land om de beesten te kunnen weiden. Daarnaast zijn de dure automatische melksyste- men beter te hanteren in de stal dan in het weiland: dat bespaart tijd en personeelskosten. Milieu normen die in de mestwetgeving staan zijn makkelijker haalbaar als de dieren niet buiten komen. Mestbeleid De politiek begint zich nu te roe ren. Minister Veerman van Landbouw stuurt een dezer da gen een brief aan de Tweede Ka mer over de gevolgen van het nieuwe mestbeleid dat in 2006 gaat gelden. Nog meer boeren vrezen dat ze door dat beleid hun koeien op stal moeten hou den, willen ze de strengere nor men halen. De koe op stal hou den bespaart ongeveer een halve eurocent per liter melk. Voor een boer met een melkquotum van meer dan een miljoen liter kan dat flink oplopen. Bewuste melkdrinkers kopen wel vaker de duurdere biologische melk, wat meer geld in het laadje van boeren brengt. Maar van alle verse melk is slechts twee pro cent biologische melk. De mees te koeien maken deze week nog wél hun eerste vreugdedansjes in de wei na een winter op stal. Vandaar dat verschillende orga nisaties nu hun zorgen uiten over het verdwijnen van de vier voeter. De Dierenbescherming en Natuur en Milieu presenteer- Het is bijna tweehonderdvijftig jaar geleden dat de Académie Franchise, op voorstel van koning Lode- wijk XVI, een wedstrijd voor het beste essay over normen en waarden uit schreef. 'Hoe', zo luidde het thema, 'kan de maatschappelijke vooruitgang bijdragen aan verbetering van het zede lijk welzijn der natie?' Hoeveel inzen dingen in Parijs binnengekomen zijn, verhaalt de geschiedenis niet. Maar uit eindelijk heeft de Académie geen prijs uitgereikt. Geen enkel opstel was 'over tuigend' genoeg om het nationale norm- verval te stuiten. Zo nikszeggend dreigt het ook af te lo pen met het debat over normen en waarden dat twee jaar geleden vooral op instigatie van premier Balkenende begonnen is. Zowel in Nederland als in Europa lijkt de discussie dood te bloe den. Binnenslands is het na al die tijd niet veel verder gekomen dan een op roep tot burgermansmoraal: 'Fatsoen moet je doen', van regeringswege gepro pageerd via een internetsite 'www.zes- tienmiljoenmensen.nl.' En ondanks het Nederlandse voorzitterschap is Europa niet erg ontvankelijk gebleken voor 'de Vorming van een waardengemeen schap.' Waarom het debat over normen en waarden in het rulle zand vastloopt, is op het eerste gezicht raadselachtig. Het gaat wél over iets. Aan twee kan ten wordt de discussie met overgave ge voerd. Door zowel voor- als door tegen standers. Waar JP en zijn medestrij ders er geen genoeg van krijgen om het belang van een 'bezield verband' te be nadrukken, laten de tegenstrevers niets na om de discussie in het belachelijke te trekken. De één hamert er op dat een samenleving die het niet eens is over een gezamenlijke koers op den duur knarsend tot stilstand komt en uiteen valt in elkaar bestrijdende belangen groepen. De ander bespeurt er een nau welijks verholen 'ethisch reveil' in, be doeld om ouderwetse, lees: christelijke, normen op te leggen aan een land dat veelkleuriger is dan ooit. Terwijl de ene groep niet moe wordt te herhalen dat een samenleving alleen in balans blijft als burgers ook hun plichten kennen, ziet de ander in pleidooien voor een col lectieve moraal vooral een aanslag op de zwaar bevochten individuele rech ten en vrijheden. Omdat de discussie tot nu toe niet uit dat vruchteloze welles-nietes is geko men, verwordt het normen- en waar dendebat in hoog tempo tot een speel tje voor de intellectuele kaste en voor wie zich er graag toe rekent. En dat is jammer. Als Nederland - en de Europese Unie niet minder - dringend iets nodig heeft, is het iets meer richtinggevoel. Waar gaan we naar toe? Nederland leeft in wat met een groot woord wel een 'more le leegte' is genoemd, een impasse tus sen een geïdealiseerd verleden en een depressieve toekomst. Ontzuiling, ontkerkelijking en verzake lijking hebben zich sinds de jaren '50, de tijd van Drees en de Wederopbouw, in zo'n hoog tempo voltrokken dat Ne derland in een gat gevallen is. Een gat dat achtereenvolgens progressief voort- gangsgeloof, onbehouwen inhaligheid, technocratische afstandelijkheid, 'For- tuyn' en een wazig conservatisme ge probeerd hebben op te vullen - zonder te beklijven. Hoezeer Nederland op zoek is naar iets wat inspireert en motiveert, bleek ook na het overlijden van paus Johannes Paulus II. Er ging een rilling door het zelfde land dat vooral uitblonk in hufte- righeid tegenover de paus. Ook wie het niet met hem eens was, kreeg onwille keurig bewondering voor zijn dóórleef de en voorgeleefde overtuiging. Juist in onzekere tijdens zoeken mensen hou vast. En als het establishment het laat afweten, krijgen rattenvangers een kans. Ook die uit Hameien. Het is Balkenende's verdienste de vin ger op de zere plek te hebben gelegd. Ondanks het afkeurend, meewarig of zelfs verontwaardigd gemompel uit al lerlei hoeken en gaten, beseft hij dat de natie weer een kompas nodig heeft. Maar het is zijn tekortkoming tot nu toe onvoldoende helder te hebben aan gegeven hoe dat nieuwe Nederland er wél uit moet zien. Het blijft te veel ste ken in het luchtledige 'eigen verant woordelijkheid.' Of bij zulke wazige ab stracties (zoals solidariteit, tolerantie en democratie) dat het grenst aan niets zeggendheid: je kunt er bijna niet tegen zijn. Dat is wel heel erg zichtbaar ge worden tijdens het debat over Europe se waarden. Geen moment is iemand er in geslaagd iets te noemen waarin de Europa anders is dan, zeg, Amerika. Waarden als vrijheid, respect voor men senrechten, gelijkheid en solidariteit zijn niet exclusief Europees. Wat onder scheidt Europa van Amerika? Waarin wil Nederland 'anders beter' zijn? Juist die vaagheid is koren op de molen van Balkenende's tegenstanders. Maar HELIKOPTERHAVEN - Vlis- singen krijgt een heliport. Dat heeft de Vlissingse raad beslo ten. Het gaat om een proef. Vanaf de tijdelijke heliport op het industrieterrein ten noor den van de Prins Hendrikweg kan van 18 mei tot 4 septem ber iedere donderdag, vrijdag en zaterdag worden gevlogen tussen Vlissingen, Zierikzee en Rotterdam. REDDINGBOTEN - Op initia tief van de Bescherming Bur gerbevolking zal voor het ei land Schouwen-Duiveland een aantal reddingboten worden aangeschaft. Verscheidene bur gemeesters hebben laten ten het plan te steunen üito ring van het plan kost 501 gulden. DRIELING - In het ziekerii Sint Joanna te Goes heeft a vrouw S. Dagevos-BruijW| het leven geschonken aana drieling: Ina, Corry en Frans Het gezin van landarbeider» gevos uit Kattendijke voorbereid op een tweeSj Fransje kwam als een ven sing. AMZ - De Auto Maatschqj Zeeland verhoogt de tana met vijf cent per enkeltje i Koeien haasten zich de wei in van de familie Van de Voort in Lunteren. De dieren mogen voor het eerst na de winter weer de wei in. Natuurbeschermingsorganisaties willen dat koeien vaker buiten vertoe ven. foto Phil Nijhuis/GPD den gisteren het manifest 'Koe zoekt wei', waarin ze waarschu wen dat de melkveehouderij de volgende vorm van bio-indus- trie (na varkens en kippen) wordt. GPD dat is misschien wel het minste pro bleem. Het tast ook zijn geloofwaardig heid aan. En wat in zijn geval mis schien wel minstens zo belangrijk is: de effectiviteit van zijn leiderschap. Waar heen is Nederland onder zijn leiding on derweg? Dat klemt te meer waar de pre mier meer wil zijn dan een koele bezui niger. Wie de ambitie heeft de noodza kelijke crisismaatregelen ideologisch en ook moreel te willen motiveren, zal concreter moeten worden. Het kan, anders gezegd, niet bij woor den blijven. Wat 'Balkenende II' pijn lijk mist, is een mascotte, een symbool van de politiek die het zegt te voeren. Zoals de vermogensaanwasdeling in een klap duidelijk maakte wat de ideo logie van Den Uyl betekende. Zoals de korting op de ambtenarensalarissen Lubbers' no-nonsens illustreerde. En zoals de verruiming van de winkeltij den, ook op zondag, liet zien waar Paars voor stond. En als 'Balkenende II' het zelf niet weet, kan het altijd nog een essaywed strijd uitschrijven. Het thema ligt nog klaar: 'Hoe kan maatschappelijke voor uitgang bijdragen aan verbetering van het zedelijk welzijn der natie?' Maar het zij gewaarschuwd: een paar jaar na de mislukking van de essaywedstrijd brak de Franse Revolutie uit. Jan Schinkelshock Hoofdredactie: A L- Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J, Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax (0113)315669 E-maillezersredacteurpzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel. <0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail, redwalch pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax (0113)315669 E-mail: redgoes pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454651 Fax (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 lol 17 00 uur Zierikzee en Hulst' 8 30 tot 17.00 uur 226,50 Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur Abonnementen: 0800-0231231 autom afschrijving acceptgiro per maand: 19,95 per kwartaal: 58,00 per jaar: €222.50 Voor toezending per post geldt een toeslag E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voort» einde van de betaalperiode, PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BI» Bankrelaties: ABN AMRO 47.70 65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden utce» overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NVenw1 de Regelen voor het Advertentie»*8'- Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tijdens kantooruren zondag, van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax; (0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes). Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax.(0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax (0114)372771 Business to Business/Onroersi»^ Tel. (076)5312277 Fax (076)5312274 Internet: www.jizc.nl/advertef» - Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van hel Wegcnei-conccm aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt (abonnementen)administratio en om u te (laten) informeren over voor u letcvanicdierw'j ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schrifteliik melden»! zersservice, Postbus 314460 AA Goes Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4