PZC
De kapel leverde twee appartementen op
Tegels van koeienhuid voor wand en vloer
ANTIEKHANDEL
DE PAGTER
Antiek Interieur
De Mossele in Zierikzee
tixtie bijlagen: 0113-315680
LiMdactie® pzc.nl
*(ns 31,4460 AA Goes
jKrffienS'and: 0113-315520;
ELvmnderen: 0114-372770;
lionaal: 020-4662500.
terdag 16 april 2005
Een indrukwekkende collectie
Herenstraat 9 Kaai 53
Segeerstraat 8 Veere
Middelburg
www.antiekhandeldepagter.nl
Geen appartement is hetzelfde. Het is
de vraag of er nog een stukje van het
oorspronkelijke huis te vinden is in het hui
dige appartementencomplex de Mossele in
Zierikzee. Het ruim vierhonderd jaar oude
gebouw is zo vaak en zo drastisch aange
pakt, dat die kans klein is. Het voormalige
katholieke verpleeghuis Corneliastichting,
met kleuterschool en kapel, herbergt nu 46
huurappartementen.
foto's Marijke Folkertsma
appartementen op de begane
grond aan de kant van het Ha
venpark wonen. Alleen eindigt
hun voordeur in een gangetje
waar nooit meer een bed door
heen kan. „Hier is een tussen-
wandje gezet om de keuken te
kunnen plaatsen", laat Annie
zien. „Wat wij begrepen heb
ben, waren onze woonkamer en
keuken vroeger ziekenzaaltje en
een soort dagverblijf. Onze
slaapkamer en logeerkamer,
aan de achterkant, waren de ver
trekken van de pastoor." De
woonkamer beslaat de voorkant
van de voormalige huisnum
mers 37 en 41. De tussenmuur is
weggehaald, maar vanwege de
draagconstructie staat midden
in de kamer wel een stevige pi
laar. De voordeur van nummer
37, van buiten nog zichtbaar, is
grotendeels weggewerkt. Het bo
venlicht - met een onderstebo
ven geplaatste levensboom, is
nog wel te zien.
Om deze oude panden op gelijk
niveau met de huurpanden te
krijgen, ligt de vloer een stuk bo
ven straatniveau en komt zelfs
een eind boven de raamkozijnen
uit. De oud-havenmeester praat
dan ook over zijn 'gangboorden'
waar de kleinkinderen vroeger
in speelden. Het echtpaar is zeer
tevreden met het appartement.
Remmolt: „Veel inwoners van
Zierikzee denken nog steeds dat
hier alleen bejaarden wonen,
maar de leeftijden lopen uiteen
van 18 tot 98 jaar. Wie wil hier
niet wonen? Alles is op
loopafstand aanwezig. De plant
soenendienst onderhoudt 'onze
tuin'; namelijk het gras, de bloe
men, planten en fontein van het
Havenpark. Met twee slaapka
mers is het appartement groot
genoeg voor ons. En in de afge
sloten binnentuin aan de achter
kant kunnen de kleinkinderen
veilig spelen."
Inge Heuff
De levensboom in het bovenlicht van de voordeur. De Mossele, vanaf het pand met de levensboom in de voordeur tot het poortje (rechts).
Jan van Oosten, projectopzich
ter bij woningbouwcorpora
tie Zeeuwland, destijds Beter
Wonen genoemd, kan zich de
laatste verbouwing, vijftien jaar
geleden, aan het Havenpark in
hartje Zierikzee goed herinne
ren. „Het pand heeft een flinke
tijd leeggestaan. Maar heel veel
mensen hadden nog sleutels van
de verschillende toegangsdeu-
ren. Het is wel gebeurd dat wij
door het geboliw liepen en er in
een van trappenhuizen wat naar
beneden kwam doordat iemand
er iets aan het slopen was."
Het voormalige verpleeghuis be
staat uit verschillende panden
die in de loop van de tijd bij el
kaar getrokken zijn tot een ge
bouw. Het huis de Mossele was
van oorsprong een zestiende-
eeuwse patriciërswoning. De
deftige families en burgemees
ters die er woonden, boden in de
loop der tijd onderdak aan on
der meer Karei V, Willem van
Oranje en de Spaanse veldheer
Christofore de Mondragon. In
het begin van de negentiende
eeuw werd het pand een loge
ment en ruim vijftig jaar later
een hotel.
Verpleeghuis
In 1877 werd de Mossele in ge
bruik genomen door Stichting
Sint Cornelia Liefdeshuis. Deze
stichting was in het leven geroe
pen dankzij een legaat van Cor
nelia Schillemans, die in het
pand de Drie Koningen, schuin
tegenover de Mossele woonde.
Zij bet het rooms-katholieke ar
menbestuur in Zierikzee vol
doende geld na om het gebouw
aan te kopen en er een kapel, zie
kenzaal, verpleeghuis voor oude
lieden en bewaarschooltje te
stichten. In 1942 werd het pand
omgebouwd tot ziekeninrich-
ting om in 1968 weer herbouwd
te worden tot verpleeghuis Cor
neliastichting.
Een van de apartementen op de begane grond met verhoogde vloer. Grote hal met trappenhuis in hef voormalige verpleeghuis.
Inmiddels bestond het verpleeg
huis uit meer gebouwen dan het
oorspronkelijke pand de Mosse
le. Aan de rechterkant waren de
huizen tot en met het poortje
over de Mosselstraat er bijge-
kocht. Aan de andere kant liep
het verpleeghuis door tot de dok
terswoning aan het Havenpark
35. Waarschijnlijk zijn de laat
ste twee herenhuizen, nummer
37 en 41, in uiterlijk het meest
oorspronkelijk. Het pand er
naast is van veel jongere datum.
Voordat dit deel bij het verpleeg
huis getrokken werd, stonden
hier lage huizen met winkeltjes
die voor de uitbreiding van het
verpleeghuis gesloopt zijn.
Het is een heel gepuzzel geweest
om in al die verschillende pan
den appartementen kwijt te kun
nen. Geen appartement is dan
ook hetzelfde. Vrijwel alle ruim
te is gebruikt. Zo leverde de ka
pel twee appartementen op. Ook
in de souterrains, waar vroeger
de werkvertrekken als linnenka
mer, washok, keuken en stook
ruimte waren, zijn appartemen
ten gekomen. Toen Van Oosten
die voor het eerst zag, betwijfel
de hij of er ooit iemand zou kun
nen en willen wonen. „De stook
ruimte leek wel een machineka
mer en in de voormalige keuken
hing een jaren oude etensgeur.
Maar we hebben alles goed kun
nen opknappen en ook die ap
partementen zijn altijd ver
huurd." „Alle panden waren eer
der al op gelijk niveau ge
bracht", vervolgt Van Oosten.
„Alleen was er geen ruimte
recht. Aan de hand van
plus/minus maten is de nieuwe
indeling ingetekend en uitge
voerd. Voor de bepaling van de
huurprijs moest echter ieder ver
trek met de hand opgemeten
worden. Nu gaat dat veel snel
ler, destijds zijn we daar dagen
mee bezig geweest." Veel appar
tementen hebben verlaagde pla
fonds gekregen om alle leidin
gen, draagconstrueties en isola
tie weg te werken. „De isolatie
van de verdiepingen met beton-
vloeren was niet zo'n probleem,
maar voor de vertrekken met
houten vloeren hebben we spe
ciale geluidsisolatie aange
bracht."
Nonnencelletjes
Er werd veel gesloopt en doorge
broken. Onder de kap aan het
Havenpark bleken allemaal heel
kleine kamertjes - Van Oosten
spreekt over nonnencelletjes -
te zitten die gesloopt zijn. Ook
de kleuterschool, aan de achter
kant in de Hoge Molenstraat,
ging tegen de vlakte. Daar is een
nieuw gebouw neergezet met
twaalf appartementen. Van Oos
ten: „Van de Welstandscommis
sie moest er destijds een hoge
schuine kap op zonder ramen;
doodzonde. In die ruimte zou je
zonder meer twee woningen,
penthouses, kunnen bouwen."
Er is meer ruimte die niet ge
bruikt wordt. De twee entrees
aan het Havenpark zijn heel roy
aal en hebben, net als het trap
penhuis, nog iets weg van een
ziekenhuis. Ook heeft een aan
tal appartementen een heel bre
de gang en brede voordeuren
die er aan herinneren dat er
vroeger bedden doorheen wer
den gereden.
Zo ook bij Annie en Remmolt
Visscher die in een van de vier
pis eigenlijk vreemd. Al ver voor het
van de jaartelling legden onze
^deren huiden op de grond als vloerbe-
~?'Di|huiden zijn nog altijd geliefd,
•-^n vloerbedekking was er nog niet.
j-ijtwel. Blackstone Leather brengt
iflaivorip- iaar lprWon vlnprtponk nn
de Nederlandse markt. Het bedrijf beperkt
zich niet tot de vloer. De tegels kunnen ook
op de wand bevestigd worden. „Dat het ei
genlijk de oudst bekende vloerbedekking is,
maakt dit product zo bijzonder", zegt eige
naar Yvar Monasch. Blackstone Leather
mag dan pas sinds kort opereren op de Ne
derlandse en Europese markt, in Canada
zijn de lederen tegels al vanaf 1991 verkrijg
baar.
Het idee is afkomstig van Stephen Man-
chee, die in de buurt van Toronto letterlijk
opgroeide tussen het leer, omdat zijn vader
medio jaren zestig eigenaar werd van een
leerlooierij. Eind jaren tachtig deed hij deze
van de hand, maar de oude school waarin
de looierij gevestigd was, bleef in de fami-
ljp.nnt is nil rlo nitvnlhasis van Rlarkc
Leather. De lederen tegels zijn gemaakt van
koeienhuid. „Daarvoor gebruiken we het
stuk van de rug tot de buik", legt Monasch
uit. Volgens hem passen schoenmakers dit
leer ook toe voor de productie van schoenzo
len. Het uiterlijk is daarvoor niet echt van
belang, maar juist omdat iedere huid anders
oogt, heeft iedere tegel een eigen 'tekening'.
Het is deze unieke en natuurlijke uitstraling
waardoor het product volgens Monasch op
valt.
Het materiaal draagt bovendien bij tot de
warmte in het interieur. „Leer is weliswaar
kouder dan wol of katoen, maar warmer
dan steen of hout." Met dat laatste materi
aal deelt het een opvallende eigenschap: het
ruikt aangenaam. „Aan liefhebbers van leer
hn.'f tp Hit rirnrlnrl nipt uit IpIpoüpti "Hp
overeenkomst met katoenen of wollen vloer
bedekking is dan weer dat leer een geluid
dempende werking heeft.
De reacties op het product zijn positief.
Vooral interieurarchitecten zijn volgens Mo
nasch enthousiast. De particulier heeft nog
niet echt kennis kunnen maken met de lede
ren tegels, met name omdat ze niet zomaar
in de winkel te koop zijn. „We zoeken nog
naar een geschikt netwerk."
Onderhoud
Is het niet een heel bewerkelijk product?
Dat valt wel mee, zegt Monasch. „Net als
schoenen moet je de vloertegels regelmatig
'poetsen'. Als de vloer één a twee keer per
jaar in de was wordt gezet, droogt het leer
nipl uit. Hpf Hntfpliilrs nnHprhnnrl is jpröp-
lijkbaar met dat van andere vloerbedek
king: regelmatig stofzuigen en eventuele
vlekken met water afnemen. De wandtegels
vergen minder onderhoud: regelmatig afstof
fen en één keer per jaar in de was zetten.
Goedkoop zijn de lederen tegels overigens
niet, maar dat is volgens Monasch inherent
aan het materiaal. Worden de tegels ver-
lijmd, dan kosten ze 440 euro per vierkante
meter. Maar Blackstone Leather biedt nog
een andere, bijzondere optie. Met het zoge
naamde magnetische plaatsingsysteem kun
nen de tegels vervangen en eventueel ver
huisd worden. Daarbij is het leer voorzien
van een metalen rug dat aan een metalen on
dergrond kan kleven. Een vierkante meter
kost dan 670 euro. De tegels zijn verkrijg-
standaardkleuren en zestien standaardma-
ten. De tegels zijn toepasbaar in combinatie
met vloerverwarming.
Paul Geerts
Informatie: www.blackstockleather.com of
nAQQ^Q9nR4l7
