Nell Ginjaar wil niet van fraude horen Wie niks te vertellen heeft, maakt geen cabaret Ontwapenend tussen de grijze pakken zaterdag 16 april 2005 25 Nell Ginjaar, voorzitter van de raad van toezicht van de Hoge school Zeeland, weet zich nog goed haar eerste vergadering in 1993 van die nieuw opgerichte hogeschool te herinneren. Het was een samenraapsel van een heel stel Zeeuwse hogeschooltjes. De Pabo, de Zeevaartschool, de HTS, de Heao, allemaal waren ze vertegenwoordigd in het nieuwe bestuur van de Hogeschool Zee land. En allemaal zaten ze daar om de belangen van hun eigen voormalige school te verdedigen. Die eerste vergadering: „Het was verschrikkelijk. Er was absoluut geen sprake van één Hoge school Zeeland. Aan de toenmalige voorzitter Van Heel komt ove rigens de eer toe een stevig saneringsproces op gang te hebben ge bracht." een veel grotere organisatie. Die hef fen het eerst die verliesgevende afde lingen op en zeggen: 'Dat kun je wel bij ons doen.' Dan zouden die dus uit Zeeland verdwijnen. Zo'n fusie zou be tekenen dat je hier alleen een gesubli meerde pabo en een verpleegstersop leiding over zou houden. Wij willen in Zeeland in de volle breedte opleiden. Er moeten hier technische opleidin gen zijn." Daarna volgde op 1 januari 2002 de benoeming van een nieuwe voorzitter van de raad van bestuur, Jan Bart Mandos, voormalig burgemeester van de gemeente Borsele. Ginjaar: „Ik weet nog dat we tegen hem hebben ge zegd: 'De situatie is gezond. Het loopt als een trein'." Vertrouwen Wat zit er eigenlijk achter haar terug treden? „Ik was al aan het afbouwen. De Hogeschool is me erg aan het hart gebakken. Maar nu ik sinds december geen lid meer ben van de Onderwijs raad droogt een bepaalde informatie stroom op. In die Onderwijsraad kon ik iedere 14 dagen discussiëren met mensen uit allerlei takken van het on derwijs. Nu ik dat niet meer doe, houdt mijn meerwaarde op. Anderen hebben dan nog banen die ze een ze ker netwerk bezorgen, maar dat heb ik niet meer. Je kunt geen functie heb ben als lid van de raad van toezicht Drs. Nelly Jeanne Gin jaar-Maas is een opvallende verschijning tussen de grijze pak ken. Ze wordt nogal eens inge schakeld als bemiddelaar bij pro blemen en alleen al haar ontwa penende aanwezigheid haalt een hoop kou uit de lucht. Momen teel is ze aan het afbouwen en legt ze één voor één haar vele ne venfuncties neer. Tot 24 juni is ze nog voorzitter van de raad van toezicht van de Hogeschool Zeeland. Binnen een jaar stopt ze als voorzitter van de raad van toezicht van de Roose velt Academy en als vice-voorzit- ter van de Pontes Scholengroep. Ze werd geboren op 7 mei 1931 in Rotterdam, waar ze de HBS-b volgde. In 1954 deed ze doctoraal examen scheikunde aan de Rijks universiteit van Leiden. Van 1960 tot 1973 was ze lerares scheikunde en maatschappijleer aan de Rijswijkse Scholenge meenschap; van 1973 tot 1982 lid van de Tweede Kamer voor de VVD; van 1982 tot 1989 staatsse cretaris van Onderwijs en Weten schappen en van 1989 tot 1993 weer Tweede Kamerlid. Een greep uit de nevenfuncties die ze in de loop van de jaren ver vulde; van 1997 tot december 2004 lid van de Onderwijsraad; voorzitter van de stuurgroep vwo/havo van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen; be stuurslid van het Nederlands Centrum Buitenlanders; voorzit ter van de Wetenschappelijke Commissie Minderheden van het ministerie van Binnenlandse Za ken; lid van de raad van advies van de ABN/AMRO; lid van de raad van toezicht van het zieken huis Leyenburg in Den Haag; voorzitter van het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Weten schappen; bestuursvoorzitter van verzorgingshuis Borrendamme in Zierikzee; voorzitter van Omroep Zeeland. Op 20 november 1989 werd ze Commandeur in de Orde van Oranje Nassau. Op 24 maart 2000 ontving ze een ere-docto- raat van de Engelse Bradford uni versiteit. In Zeeland was ze 'in' voor het burgemeesterschap van Wester- schouwen, als opvolgster van de toenmalige burgemeester Jo Nie- mantsverdriet. Haar kansen voor die functie namen af toen haar kandidatuur vroegtijdig in de pu bliciteit kwam. Het was overi gens diezelfde Niemantsverdriet die haar daarvoor al, tijdens een toevallig bezoek aan de westhoek van Schouwen-Duiveland, inte resseerde voor haar huidige woonplaats Burgh-Haamstede. In 1998 stelde ze op verzoek van minister A. Peper van Binnen landse Zaken een onderzoek in naar klachten over seksuele inti midatie door de toenmalige bur gemeester van Middelburg, L. Spar van der Hoek. Ook werd ze voorzitter van het Zeeuws Ge nootschap na een bestuurscrisis in dat gezelschap. Op 24 juni 2005 legt ze officieel de hamer neer van de voorzitter van de raad van toezicht. Ze laat dan een Hogeschool Zeeland achter met 4000 studenten. Het is een instituut in Zee land. Een instituut ook, dat ter discus sie staat. In ieder geval bij het ministe rie van OCW. De Hogeschool Zeeland wordt genoemd in verband met de zo genaamde HBO-fraude. Nell Ginjaar wil het het woord fraude niet in de mond nemen. Ze heeft het, als het daarover moet gaan, over het dossier Schutte. Het oud-GPV kamerlid G. J. Schutte staat aan het hoofd van de commissie die het onderzoek uitvoert naar mogelijke malversaties van Ne derlandse hogescholen met buiten landse studenten. De schaarse berich ten die uit Den Haag doorsijpelen ma ken aanvankelijk gewag van een be drag van 11.8 miljoen euro dat de Ho geschool Zeeland terug moet betalen. Later wordt zelfs een bedrag van 24 miljoen genoemd. Dat zijn bedragen die het vermogen van de HZ te boven gaan. Het vertrek van Ginjaar op dit mo ment doet dan ook de wenkbrauwen fronsen. Verlaat ze het zinkende schip? Een stellig 'neen' is haar ant woord. „Ik was vorig jaar al van plan weg te gaan. Toen kwam het dossier Schutte. Daar zaten we op dat mo ment zo over in de put dat ik toen niet op wilde stappen. Inmiddels loopt er stevig overleg met het ministerie. De voorzitter van de raad van bestuur, Jan Bart Mandos, is daar zo goed mee bezig, dat ik er alle vertrouwen in heb dat dat goed afloopt. Als gevolg van de besprekingen met het ministerie hebben we nu zwart op wit dat het zelfstandig voortbestaan van het HBO onderwijs in Zeeland is gegarandeerd. Dan kan er niet veel misgaan en kan ik dus met een gerust hart stoppen." Zin. Nell Ginjaar weet nog precies hoe en wanneer de ellende is begonnen. De financiering van het hoger beroepson derwijs in Nederland was actueel. De vraag was: moet je rekening houden met de regio waarin een hogeschool functioneert (de zogenaamde regio-be- kostiging) of moet je rekening houden met de schaal en het aantal studenten van de scholen. Ginjaar: „Ik had van te voren inzage gekregen in de toespraak die toenma lig minister Loek Hermans zou hou den bij de opening van het hoge school-jaar. En in die toespraak stond één zin over de regiobekostiging, na melijk dat hij er mee akkoord zou gaan. Ik had zelf toen ik op het minis terie zat niet de gewoonte toespraken die ik zou houden, van te voren aan de andere partijen te laten lezen. Maar toen hij zijn verhaal hield, heeft hij die ene zin niet uitgesproken. Ik ben hem natuurlijk meteen op gaan zoe ken na zijn toespraak en heb hem naar die bewuste zin gevraagd en toen bleek dat hij die niet was vergeten. Ik heb hem de consequenties daarvan voor een school met de schaalgrootte als de HZ in Vlissingen voorgehou den. Zijn antwoord was: 'De wet biedt voldoende ruimte om je broek op te houden. Denk eens aan de markt van de buitenlandse studenten.' Zo is het begonnen." De Hogeschool Vlissingen nam het ad vies van de minister ter harte. De bui tenlandse studenten begonnen toe te stromen. Uit Spanje, België, China, Vietnam, noem. maar "óp. Iedere stu dent betekende extra inkomsten. En nog steeds lopen er allerlei nationali teiten rond in de gebouwen van de HZ in Vlissingen. De kritiek van de com missie Schutte is nu dat de HZ wel in schrijvingsgeld voor de studenten in casseerde, bijna 500 euro per persoon, maar er nauwelijks iets tegenover stel de. Sommige buitenlandse studenten zouden het gebouw in Vlissingen am per van binnen bekeken hebben. Vol gens Ginjaar is die kritiek niet in over eenstemming met de feiten. Ginjaar was op dat moment voorzitter van de raad van toezicht van de school: „Ieder jaar hebben we in ons jaarverslag deze gang van zaken aan het ministerie gemeld en meteen daar bij onze zorgen hierover kenbaar ge maakt. De buitenlandse studenten wa ren op den duur de kurk waar de Ho geschool Zeeland op dreef. Maar dat was een heel riskante zaak. We von den zelf dat we eigenlijk zonder die buitenlandse studenten zouden moe ten kunnen draaien. Dat hebben we van jaar tot jaar aan het ministerie ge meld. Maar die jaarverslagen verdwe nen potverdorie onder in een kast. Er werd niets mee gedaan. Ik heb Loek daar later over opgebeld en hem ge vraagd of hij zich die situatie met die bewuste toespraak nog kon herinne ren. Dat kon hij wel. Ik heb hem ver Nell Ginjaar volgens gevraagd of hij in een brief wilde schrijven hoe hij zich dat ge sprek herinnerde. Hij antwoordde dat hij er nog eens over moest denken. Die brief heb ik nooit gehad. Ik heb nooit begrepen dat deze manier van werken met buitenlandse studenten verboden was. Hij had het me zelf aangeraden. Ik neem hem dat ook erg kwalijk." Toch heeft Ginjaar zich nooit zorgen gemaakt over mogelijke fraude of ver schrijvingen bij de Hogeschool Zee land. „We hebben als een van de eer ste hogescholen zelf een accountants onderzoek in laten stellen. Dat lever de geen onrechtmatigheden op." De toenmalig directeur Lein Labruyè- re stapte over naar de veel grotere Ho geschool Inholland waar hij nu vi ce-voorzitter van de raad van bestuur is. Allerwegen was de verwachting dat een fusie van de Hogeschool Zee land met Inholland het gevolg zou zijn. Er zijn gesprekken tussen beide partijen over dat onderwerp geweest. Het is niet doorgegaan. Ginjaar: „Daar heb ik een stokje voor gesto ken. We hadden bijvoorbeeld een ver liesgevende en dure technische oplei ding en dat gold ook voor de chemi sche opleiding. Te weinig studenten kozen er voor die opleidingen te vol gen. Maar wij vonden dat er in Zee land technische en chemische opleidin gen moesten zijn. En je weet natuur lijk wat er gebeurt als je fuseert met foto Mechteld Jansen van de HZ als je aan het afbouwen bent. En ik bepaal liever zelf dat ik weg moet, dan dat anderen dat tegen me zeggen." Nell Ginjaar kijkt met vertrouwen naar de toekomst van de Hogeschool Zeeland. Haar opvolger wordt Hans Simons, die opgroeide in Renesse, niet ver van haar huidige woonplaats Burgh-Haamstede. Alles lijkt zo weer samen te vallen. Simons (PvdA) was in de jaren tachtig wethouder in Rot terdam, later staatssecretaris voor Volksgezondheid en Ginjaar (WD) staatssecretaris van Onderwijs en We tenschappen. „We hebben tijdens zijn wethouderschap leuke dingen gedaan als bestuurders. Toen ik hoorde dat hij voorzitter van de raad van bestuur van de Oosterscheldeziekenhuizen werd hem ik hem meteen gebeld of hij er wat voor voelde om zich met de Ho geschool Zeeland te bemoeien." HBO-fraude of niet, Ginjaar is er ge rust op. En ze heeft aan de wieg ge staan van wat nog geen twee weken geleden bekend is gemaakt: een hech te samenwerking die het volledige Zeeuwse onderwijs omvat, van voort gezet onderwijs tot de Roosevelt Aca demy. Nu al begint die samenwerking in Den Haag bekend te raken onder de naam 'het Zeeuwse model'. Daar kan ze van genieten. Nog jaren lang. René Schrier leprijzenkast van de Koningstheaterakademie ■/m Den Bosch raakt aardig gevuld met jury-, pu- en persoonlijkheidsprijzen. De particuliere ^kunstacademie van cabarethistoricus Frank ballen en regisseuse Anita Uitde Haag blijkt een tókasje voor de toekomst van het Nederlandse ca- jjk «Als je de blues niet hebt en over twee jaar al Carré wilt staan, dan hoef je je niet aan te mel- M dinsdag, de ochtend na de finale van het Am- raams Kleinkunst Festival. Student Pieter Derks Koningstheaterakademie heeft er de pu- osprijs gewonnen, maar de medestudenten aan Keukentafel snappen niet dat de jury hem als der- üeteindigen, en dat ze een nogal streng oordeel Hover zijn schmieren met het publiek en zijn pre- 'jf®,vol jeugdige overmoed. Het is ook nooit led laatste jaren kwamen er al heel wat studenten 'keen grote of wat kleinere prijs naar het thuis- Zakelijk en artistiek directeur van de oplei den regisseuse Anita Uitde Haag: „Ze kunnen al "alles als ze binnenkomen. Dansen, zingen, acte- n.schrijven. Hoe maak je er theater van? Hier heb Paai'jaar de tijd om ontzettend veel bagger te reMot het allemaal klopt." Er stappen, zegt "K"erhallen, wel eens jonge mensen binnen met touding van: 'Leg mij maar even snel uit wat suc- ^ft bij het publiek en dan ga ik dat doen.' „De Ij-0succesvolle Brabander Guido Weijers was in °rte tijd dat hij lessen bij ons volgde, alleen be slet wat wérkt in een zaal, met wat het publiek Jindt en dat op maat bedienen. Wij zeggen dan lQat'c dat moet laten. We kunnen dan alleen niet 01 Uit halen wat wij denken dat er óók nog in zit. Dan houdt het voor ons op. Ja, zijn zalen zitten vol nu, ook in ons eigen Koningstheater." Want ook dit in de kleinkunst zeer gewaardeerde theater in het centrum van Den Bosch heeft bij tijd en wijle een Leve De Lach-publiek binnen, het jon ge, luidruchtige publiek dus. „Het bierpubliek, zeg gen we dan gekscherend. Het minder kunstzinnige publiek. Niks mis mee, maar het is amusement, géén cabaret. Wij hebben hier een kunstenaarsopleiding, geen kunstjesmakersschool. Als je met je hele heb ben en houden op dat podium wilt staan, dan moet je hier eerst ontdekken wat je pijn is, je hartstocht en je passie." Dus dat ene eerstejaars meisje, dat vorig jaar perse aan Idols wilde meedoen, kreeg van Anita en Frank te horen dat ze het kennelijk niet goed heeft begre pen. Frank: „Of je kiest voor deze opleiding.... óf je kiest voor het snelle succes.Als je de blues met hebt en over twee jaar al in Carré wilt staan, dan hoef je je niet aan te melden." Liefdevol verwaarlozen Maandagochtend, kwart over tien. Katinka Polder man (23, 's-Heer Abtskerke), heeft de blues niet echt tijdens de improvisatieles voor derdejaars. Ze is, als winnares, op tournee met de andere finalisten van het Leids Cabaret Festival en daar word je moe van. Een paar jaar geleden verkondigde Polderman nog dat ze een toneelspeler was. Anita Uitde Haag laat studenten meestal in hun eigen waan. „We gaan ze liefdevol verwaarlozen, tot ze er zelf achter komen dat ze iets anders zijn dan ze denken. Tegen Katinka heb ik echter direct gezegd: 'Je bent een liedjesschrij ver en een zangeres, géén actrice.' Daar was ze even heel erg boos over, maar we laten ze hier zelf die klik Katinka Polderman, winnares Leids Cabaret Festival 2005: „Als het mis gaat word ik lekker schippers vrouw." foto Jaap de Boer/GPD maken en ontdekken wat ze echt goed kunnen." Ka tinka Polderman: „Aan liedjes had ik nog nooit ge dacht. Pas tijdens de schrijfles ontdekte ik dat ik goed was met teksten en dat het ook nog eens goed werkt als ik ze zelf vertolk. Ik ben een kluizenaars- type.Als ik schrijf wil ik niet gestoord worden. Dat heb ik altijd gehad. Vroeger joeg ik vriendinnetjes al tijd de deur uit, want ik was bang dat ze er met mijn fantasie vandoor gingen." Na de winst van het Leids Cabaret Festival heeft ze haar baantje opgezegd. „Niet omdat ik denk dat ik nu binnen loop. Het kan evengoed mis gaan. Ach, dan word ik toch lekker schippersvrouw? Hij aan het roer en ik de hele dag bij het kacheltje met een boek je." Minimum Je kunt, als je zoveel talent hebt, ook naar een klein kunstacademie in Amsterdam. Dan krijg je wel een studiebeurs. Hier niet, dit is een particuliere oplei ding. Anita Uitde Haag: „Ze leven vaak vier jaar op een minimum van zo'n vierhonderd euro in dè maand. Alles wat ze kunnen doen om aan geld te ko men, pakken ze aan. Sommigen spelen in theaterpro ducties, als stagiaires. De meesten hebben rare bij baantjes. We hebben er nu een die urenlang puree in bakjes staat te scheppen om een beetje rond te ko men." Twee dagen per week, op maandag en dins dag, hebben ze fulltime les. Ze leren improviseren, schrijven, ze krijgen zang en dans, lied interpretatie, stembeheersing, acteurstraining, cultuurgeschiede nis, repertoirekennis. Natuurlijk dromen ze allemaal van een mooie car rière Eerstejaars Jamie Grant, met haar 18 jaar de frêle Benjamin uit Tilburg, durft het bijna niet te zeg gen in dit kleinkunstbolwerk, maar als ze ooit rollen in films zou krijgen„Ik vraag me af of ik wel in één richting moet gaan. Misschien wil ik wel alles. Ik leer hier ontzettend veel over mezelf en ik jank er heel veel en heel vaak bij. Dat zit in de genen." Ruud Aarden (23) uit het Limburgse Landgraaf: „Ik wil het gevoel hebben dat ik iets doe dat onvervangbaar is. Dus.... als ik er niet ben, dan is er niets." Dinsdag middag. Johan Hoogenboom geeft tweedejaars het vak liedinterpretatie. Hij heeft maar een paar simpe le ingrepen nodig om Sanne Eggenkamp, 24, uit Til burg, te laten ervaren hoe intens het lied Niemand weet hoe laat het is van Youp van 't Hek eigenlijk is. Als ze de remmen los laat, blaast ze sprankelend nieuw leven in een eigenlijk stokoud lied. „Ik hoor hier dingen, waar ik helemaal plat van ga, zo mooi", zegt Hoogeboom.„Als ik dan niet oppas ga ik janken terwijl ik achter de piano zit. Ik wil de waarheid van ze zien als ze zingen. Man. ik ben zó bevoordeeld als ik hier tussen sta en deze periode in hun leven mag meemaken. Dit is de generatie die gaat bepalen hoe we verder gaan in het cabaret." Jurrian van Dongen (hij doceert het vak schrijven): „Ik hoop het. Ik zie nu zoveel cabaretiers in het theater van wie ik me af vraag: 'Waarom sta je er? Wat wil je nou van mij? Wat moet ik morgen nog hebben onthouden van wat je me vertelt?' Ik vraag me ook vaak af of het publiek nog echte kwaliteit herkent. Of ziet het het verschil niet meer tussen een Van der Valk en een sterrenres taurant?" Hoogeboom: „Je ziet de laatste seizoenen dat de zalen niet meer automatisch vollopen. We gaan weer normaal doen. Al die kleine meefietsers op de hausse van de afgelopen jaren krijgen het vol gens mij moeilijk. Het lyrisch ingestelde publiek keert weer terug in het theater. We willen weer mooie liedjesprogramma's en cabaret met inhoud." Frank Verhallen: „En laten we de term geëngageerd cabaret ook eens voorgoed bij het vuilnis zetten. Ca baret is altijd geëngageerd, maatschappelijk of per soonlijk. Wie niks te vertellen heeft maakt geen caba ret." Ruud Buurman

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 25