Navo is doel en richting kwijt PZC Teloorgang van bijenvolken is ramp voor fruit-en bloementeelt PZC Japanners snappet» ophef in China niet Basken stemmen zondag voor vrede Mijten en kevers Alternatief voor machteloze transatlantische alliantie nodig te gast 15 april 1955 vrijdag 15 april 2005 door A.J. van Vuren In een lezing die bondskanse lier Gerhard Schroder begin dit jaar liet houden - hij was zelf ziek - nam hij praktisch ge sproken afscheid van de Navo als platform voor transatlan tisch overleg. Alle Amerikanen en veel Europeanen waren ver ontwaardigd, want zulke din gen denk je misschien, maar zeg je niet. Toch zei Schroder alleen maar wat iedereen weet: de Navo is doel en richting kwijt. Dat is ook geen wonder want met het einde van de Koude Oor log verdween haar bestaansre den. Niettemin groeide het aantal le den sindsdien van 14 naar 26; dat is een effectieve manier om een bondgenootschap te verlam men dat bij unanimiteit beslist. Schroder had de Navo nog meer in twijfel kunnen trekken, want niet alleen groeien de Verenigde Staten en Europa uit elkaar, bin nen Europa heerst evenzeer ver deeldheid over veiligheidsaange legenheden. Alternatief Maar ernstiger dan dat Schroder de makke van de Navo maar gedeeltelijk schetste is dat hij geen alternatief bood. Dat is hard nodig, want er zijn veiligheidsproblemen te over die Europa aangaan, zoals het olierijke maar instabiele Mid den-Oosten, de verspreiding van massavernietigingswapens, het internationale terrorisme en de vele crises in de wereld. Veel Europeanen vinden dat die problemen niet met militaire macht mogen worden opgelost zoals 'cowboy Bush' doet, maar met civiele macht. Praten en overtuigen, geven en nemen, en economische worsten voorhouden is immers veel be schaafder dan militair geweld. Die civiele macht moet vooral uitgeoefend worden via de VN en regionale organisaties zoals de EU. De VN en de EU zijn echter in tern door tegenstxijdige belan gen, even of zelfs meer verdeeld dan de Navo. In de Veiligheidsraad van de VN staan met name de permanente leden vaak lijnrecht tegen over elkaar en wanneer er al een reso lutie tot stand komt, wordt die meestal genegeerd. De EU is precies als de Navo, na de Koude Oorlog in ledental on geveer verdubbeld en daardoor zijn de eensgezindheid en be sluitvaardigheid naar rato afge nomen. Wie zijn heil zoekt bij de VN of de EU zal het daar waarschijn lijk niet vinden. Het gebruik van civiele macht is ongetwijfeld ver te prefereren boven het gebruik van militaire macht. Maar in veel gevallen kom je met civiele macht alleen niet ver en moet militaire macht tenminste als stok achter de deur fungeren. De Amerikaanse president Theodore Roosevelt zei 'speak softly and carry a big stick' en niet 'praat veel en een stok heb je niet nodig'. Anders dan veel Europeanen en Nederlanders denken, is er geen keuze tussen civiele en militaire macht, beide zijn nodig. De crises in de wereld die we in recente jaren hebben gezien, kunnen verdeeld worden in twee categoriën: crises waar de Amerikanen militair ingrepen en die waar zij dat niet deden. In die laatste categorie vallen de slachtpartijen in Cambodja, Rwanda, Congo, West-Afrika en Darfoer. Zelfs in Irak, waar het Ameri kaanse ingrijpen dreigde te mis lukken, lijkt het tij langzaam maar zeker te keren. Minister Bot stelde echter in zijn recente Norbert'Schmelzer- lezing dat de lasten van al die in grepen te hoog worden voor de Amerikanen. Zij verwachten een bijdrage van Europa en niet alleen in geld. Bot zei ook: „Wie het recht wil handhaven moet bereid zijn macht aan te wenden." Dat hij daar niet alleen civiele macht mee bedoelt, blijkt latei- in zijn lezing wanneer hij bin nen de Navo voorhoedes wil vor men voor militaire operaties waar de gehele Navo zich niet unaniem achter schaart. Dat klinkt onschuldig maar aan gezien de Navo bij unanimiteit beslist, staan de voorhoedes van Bot los van de Navo. Schoothondje Hoewel Bot ook mooie woorden wijdt aan het belang van Euro pese civiele macht, de noodzaak met één Europese stem te spre ken, de verdieping van de trans atlantische relatie en een grote re politieke rol voor de Navo - de man is tenslotte zijn leven lang diplomaat geweest - wil hij samen met gelijkgezinde landen militaire operaties uitvoeren buiten de Navo (en de EU) om. Anders dan Schroder heeft Bot een alternatief voor de verdeel de, machteloze Navo die zijn tijd heeft gehad. Onze commando's en mariniers die naar Afghanistan gaan om de Amerikanen te helpen zijn een voorbeeld van dat alterna tief. Voorshands is er in deze boze wereld geen veiligheidsbeleid zonder de Amerikanen moge lijk. Dat wil niet zeggen dat Balken ende het schoothondje is van Bush, zoals geharnaste protago nisten van civiele macht, de VN en de EU sneren. De terugtrek king van onze troepen uit Irak tegen de zin van de Amerikanen in, bewijst dat onze regering ook nee kan zeggen. GPD AJ. van Vuren is generaal-ma- joorbd De miljoenen slachtoffers van die conflicten werden en wor den niet alleen door de Amerika nen maar ook door de VN, de Navo en de EU geheel of groten deels aan hun lot over gelaten. De Amerikanen hebben zich wel bemoeid met Bosnië, Kosovo, Af ghanistan en Irak. Niet volmaakt In geen van die gevallen was het resultaat volmaakt, maar de si tuatie verbeterde wel. door Bennett Richardson Japan was verbijsterd toen verleden week Chinese de monstranten opriepen tot een boycot van Japanse produc ten, ruiten van Japanse win kels ingooiden, Japanse stu denten in elkaar sloegen en de Japanse ambassade in Pe king bestormden. En dat al leen maar vanwege een schoolboek. De Chinese regering zindert van woede over het bewuste geschiedenisboek, waarin het wrede optreden van het Ja panse leger in Azië tijdens de Tweede Wereldoorlog vergoe lijkt wordt. De kwestie speelt al jaren, maar Japan snapt maar niet hoe zijn buurlan den zich er zo druk over kun nen maken. Veel Japanners denken dat de werkelijke re den van de demonstraties een eventuele permanente zetel voor Japan in de VN-Veilig- heidsraad betreft, iets waar China tegen is. De schoolboe kenkwestie in het bijzonder laat zien hoe weinig begrip vol Japan zich opstelt waar het voor Azië gevoelige kwes ties betreft. Alle Japanse scho len kunnen uit een door het ministerie van Onderwijs sa mengestelde lijst van acht ge schiedenisboeken kiezen. Het ministerie wijst erop dat de boeken niet te kritisch mogen zijn over het Japanse oorlogs verleden. Linkse historici heb ben - zonder succes - de rege ring aangevochten, omdat tek sten als 'de aanval op China', veranderd moesten worden in 'de opmars in China'. Kritiek uit Chinese en Zuid-Koreaanse hoek heeft ertoe geleid dat er nieuwe re gels opgesteld zijn, die voor schrijven dat geschiedenisboe ken begrip en internationale saamhorigheid moeten tonen waar het de Aziatische moder ne geschiedenis betreft. Toch heeft het ministerie van On derwijs dit jaar een boek goedgekeurd waarin staat dat de Takeshima-eilanden - nu de Dokdo-eilanden 0$, en in handen van Zuid-Jj - Japans grondgebied®* De Universiteit van waar veel politici enan^ ren klaargestoomd wcrj 1 onderhoudt een hechte ba met nationalistischeges$ kundigen. Een van de au;® van het gewraakte boekfe er onlangs aan als best® lid. Maar de meeste in Japan zijn links geer» teerd en weigeren het gebruiken. Inmiddels zijn groepje vormd van Chinese, Korsj se en Japanse historici dit; derzoeken hoe er tot ëém? sie gekomen kan worden i voor iedereen acceptabel. Eén van de betrokkenen,! Japanse professor Fum| Sugiyama, zegt dat hetgrw ste probleem schuilt in j koppige houding vandetg ring-Koizumi inzake hj ties als de Takeshima-eils den. Excuses Voor veel Japanners bet^ het verliezen van de een breuk met het verled die moeilijk te herstellen? Japan weet dat het Keizei Leger de meest gruïejj wreedheden beging. sinds de Chinees-Japanssj litieke banden in 1972 den aangehaald, heeft Ja zeventien maal excuses aa boden en Tokio weet nie.i nog meer te doen. De meeste Japanners viió dat zij geen schuld aan de schoolboeken-kw® Volgens voormalig amka deur Sakutaro Tanino het geen twijfel dat de Ja» se poging een permanente tel in de Veiligheidsraadte machtigen van invloed op de demonstraties vani lopen week. „Maar het weid heeft China geen gedaan. In 2008 is China ga heer van de Olympische S? len en deze incidenten' ben het imago van het land! hoorlijk geschaad", aldus' nino. GPD door Henk van den Boom De regionale verkiezingen zondag in Spaans Bas kenland moeten volgens pre mier Zapatero de definitieve stap naar vrede vormen. De Basken hebben meer vertrou wen in de toekomst dan ooit, maar toch hangt boven de stemlokalen van Euskadi nog altijd de donkere wolk van de ETA-terreur. Tot vorige week had nog bijna niemand van Ehak ge hoord, de Baskische afkor ting voor 'Communistische Partij van de Baskische lan den'. Een clubje fanatiekelin gen dat pleit voor de 'dicta tuur van arbeiders en boe ren'. Vorige week werden ze plotseling voorpaginanieuws toen ze de steun kregen van de verboden partij Batasuna, de politieke arm van de ETA. Dat veroorzaakte flinke con sternatie bij de andere par tijen, want die hadden ge hoopt dat met het illegaal ver klaren van Batasuna de radi- kale separatisten monddood waren gemaakt. Zo'n tien pro cent van de Baskische kiezers stemde vier jaar geleden nog op de ETA-partij. Alle pogin gen van de Spaanse regering om Ehak nog vóór zondag op de lijst van verboden partijen te plaatsen, zijn mislukt. Dit tot woede van de conservatie ve oppositiepartij van ex-pre- mier Aznar die Zapatero er van beticht de ETA weer in het zadel te helpen. De stem busgang van de twee miljoen Basken weegt dit keer zwaar der dan anders. Baskenland staat volgens sommigen aan het begin van het einde van meer dan dertig jaar ETA-ter reur, die meer dan 850 levens eiste. Hoop Het aantreden vorig jaar van de socialistische regering-Za- patero heeft bij veel Spanjaar den de hoop gewekt dat er nu eindelijk gen einde komt aan het gewelddadige conflict in Noord-Spanje. Zapatero is meer dan zijn voorganger Aznar bereid om via dialoog tot vrede te ko men. Wel stelt ook hij als eis dat de ETA eerst de wapens neer moet leggen. Er zijn voortdurend geruchten over een op handen zijnd bestand van de kant van de terreur groep. In ruil voor die vrede is Zapa tero bereid om de Basken een grotere mate van zelfstandig heid te geven, maar hij gaat lang niet zover als de gematig de nationalist Juan Jose Ibar- retxe, de regerende premier van Baskenland. Die wil een onafhankelijk Euskadi, met slechts een heel dun lijntje naar Madrid. Hij hoopt zon dag van de kiezers het man daat te krijgen voor de uitvoe ring van zijn plannen. Volgens peilingen maakte hij kans op een absolute meerder heid. Maar nu de Baskische communisten de steun krij gen van de ETA-sympathisan- ten, is die overwinning een stuk onzekerder geworden. In dat geval moet Ibarretxe steun zoeken bij andere par tijen en dat is waar Zapatero op hoopt. Net als vroeger zijn de socialisten bereid om met de gematigde nationalisten in de Baskische regering te gaan zitten. Dat zou volgens Zapa tero een prima basis zijn om tot een oplossing voor het con flict te komen. Politieke waar nemers menen dat de voor waarden voor vrede in Bas kenland nog nooit zo gunstig zijn geweest. De organisatie van de ETA is tot op het bot verzwakt en de druk vanuit de Baskische bevolking om een einde te maken aan de ter reur is groot. Economisch ge zien gaat het uitermate goed met dit deel van Spanje. „Daar komt bij dat de Baski sche nationalistische gevoe lens lang niet meer zo sterk bij iedereen leven als wel eens wordt gedacht", zegt so cioloog Javier Elzo. Vooral jongeren distantiëren zich van die fanatieke onafhanke lijkheidsstrijd. Dat de angst en de spanningen, vergeleken met vier jaar geleden, aanzien lijk zijn verminderd, blijkt wel uit het verloop van de campagne. In alle dorpen, ook waar de aanhang van de ETA het grootst is, werd afge lopen week vrijuit campagne gevoerd. Dat was bij vorige verkiezin gen onmogelijk. GPD door Rudi Buis Ziektes en virussen roeien complete bijenvolken uit. Fruittelers en glastuinders wacht een flinke strop als er te weinig bijen zijn voor de bestui ving. En de natuurliefhebber ziet wilde planten uitsterven. „Men beseft het belang van het bijtje niet." Wit gaas beschermt het gezicht van imker Roel ten Klei. Ge zoem zwelt aan als hij een bijen kast opent. Een bij kruipt over zijn vinger. „Mooi toch?", zegt de bedrijfsleider van het Bijen huis in Wageningen vertederd. „Bijen zie je bijna niet. Voor im kers heeft men geen oog, terwijl het bijtje enorm belangrijk is." Veel mensen denken dat bijen al leen honing maken. Maar als be- stuiver van gewassen zijn ze nog veel belangrijker voor de voed selvoorziening en voor de na tuur. Nood De bij is echter in nood. Het aan tal imkers daalt jaarlijks met twee procent. Naar schatting zijn er nog 7200 in Nederland. Ze hebben zo'n 65.000 volken van elk tienduizenden bijen. Pa rasieten zoals de varroamijt en ziekten zoals Amerikaans vuil broed slopen de bijenvolken. Ook het bespuiten van onkruid leidt tot zieke volken. Een nieuw gevaar ligt op de loer: de komst van de Afrikaanse kleine bijenkastkever, die in de Vere nigde Staten al grote schade heeft aangericht en onlangs in Portugal is gesignaleerd. Eens komt-ie met een bosje bloemen mee naar Nederland, verwach ten de imkers. Het Bijenhuis is de zetel van de Vereniging tot Bevordering der Bijenteelt in Nederland, waar bij de meeste imkers zijn aange sloten. In de kantine stelt de 60-jarige Ten Klei dat met de juiste bestrijding virussen en ziekten aangepakt kunnen wor den. Maar voor de kleine bijen kastkever moet nog een list wor den verzonnen. Een ander groot probleem is de 'vergrijzing van imkers'. De doorsnee imker is een man van vijftig. De (jonge) aanwas is minimaal.Komend weekeinde worden in de Betuwe de eerste bloesemfietstochten weer gehouden. Ondertussen Beschermd door een gazen kap Iaat Imker Roel ten Klei een honingraad met bijen zien. Met de bijen in Nederland gaat het slecht. Een ramp voor fruittelers dreigt. foto Cees Zorn/GPD maken fruittelers in Midden-Ne derland zich ernstige zorgen. Ze ker zestig procent van de telers zet in het voorjaar bijenvolken in om de bloesem in de boom gaarden te bestuiven. Volgens de Nederlandse Fruittelers Orga nisatie (NFO) ligt het aanbod van bijenvolken dit jaar lager en zijn de volken ook van minde re kwaliteit. „Volgens sommi gen is het verdwijnen van de bij en rampzalig voor de fruitteelt", zegt Heieen Koenraads. „Nie mand kan precies vertellen hoe belangrijk bijen zijn, maar dat fruittelers baat hebben bij een gezonde stand lijkt me duide lijk." De commerciële gewassen zijn sterk afhankelijk van de bij, zegt Ten Klei. „Als een bijtje zijn werk goed doet, zorgt hij voor een mooie, ronde appel. In de fruitteelt is de economische waarde van bijen ooit op vijftig miljoen euro geschat." Ook glas tuinders kunnen niet zonder het insect. Voor het bestuiven van bijvoorbeeld aubergines en me loenen zijn bijenvolken gewoon weg nodig. Zaadtelers hebben soms zelfs imkers in dienst. Al leen met behulp van bijen telen ze voldoende zaad voor bloemen en asperges. De gevolgen van het verdwijnen van het beestje zijn straks ook zichtbaar in de wilde flora, zo als de bloemen langs de weg kant of op de hei. Toch maakt bijna niemand zich druk over de teloorgang van de bij. Minister Veerman van Landbouw wil per augustus de bestrijding van Amerikaans vuilbroed niet meer betalen, wat in de bijensector grote beroering teweeg bracht. Voor de meeste bijenhouders is het een tijdrovende hobby waar veel specialistische kennis voor nodig is. Geld levert het amper op: een bijenvolk is tussen de zestig en honderd euro waard en levert onder goede omstandig heden zo'n 45 kilo honing per jaar. Vroeger stonden polders vol koolzaad, nu staan daar aardappels of gebouwen, zegt Ten Klei. Hij vindt dat dom. Want als plantjes niet goed wor den bestoven, verdwijnen ze na een paar jaar. „Einstein heeft ooit gezegd dat acht jaar na het verdwijnen van de laatste bij, de mensheid uitsterft." GPD De Bedrijfsraad voor de Bijenhouderij in Ne derland maakt zich 'ernstige zorgen' over de bedreigingen voor de bijenhouderij. Ziektes en vi russen zorgen voor dood en verderf. De grootste bedreiging is de varraomijt, die de wil de honingbij bijna heeft uitgeroeid. De mijt, af komstig uit Azië, tast het broed van de bijen aan. De jonge bijtjes leven wel, maar ze hebben aange taste vleugels en kunnen niet vliegen. Vrijwel alle imkers hebben last van de mijt, die in lente en zo mer meegroeit met het bijenvolk. Amerikaans vuilbroed is een bacteriële infectie. De bacterie be smet eerst de jonge larven. Daarna ontwikkelt de bacterie zich met de larve mee en ontstaan er mil jarden sporen. In dat stadium gaat het bijenvolk meestal ten gronde. De kleine bijenkastkever is nog niet in Nederland gesignaleerd, maar lang kan dat niet uitblijven. In een zending koninginnenbijen in Portugal zijn on langs sporen van deze kever aangetroffen. GPD OORLOGSKIND - Een Ameri kaanse rechter heeft verklaard dat een elfjarig meisje Frangai- se is en door haar Duitse pleeg ouders moet worden teruggege ven aan haar moeder. Deze, een Franse verzetsstrijdster, bracht haar kind in 1944 ter wereld in een Duitse gevange nis. Het werd direct na de ge boorte weggehaald en opge voed door een Beierse familie. BARAKKENKAMP - Na vier jaar is er een eind gekomen aan het verblijf van circa 150 Molukkers in het barakken kamp Vlissingen II, aan de Koudekerkseweg. Met bussen werden de bewoners vena naar een kamp bij het vlii veld te West-Souburg. De« dwongen verhuizing van df gezinnen en zestig vrijgeze verliep rustig. Op de plek van het voormal kamp aan de Koudekerks in Vlissingen worden i oude-liedentehuis en i flats gebouwd. OOSTERLAND - In Ooa land is begonnen met de to van de eerste twee sanens boerderijtjes aan de pas aa legde weg, die loopt va: Graafjesweg in de richting? Sirjansland. Hoofdredactie: A. L Oosthoek O. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315669 E-mail: lozorsredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail' redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vri|dag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8 30 tot 17.00 uur acceptgiro Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving per maand: 19,95 n.v.t per kwartaal: 58,00 60,25 per jaar: €222 50 226,50 Voor toezending per post geldteen toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorté einde van de betaalperiode, PZC, t.a.v, lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Alle advertentie-orders worden uiigs** overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener Nl/enve'?1 de Regelen voor het Advertentiewct» Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tol 18.00 uur Tel. (0113) 315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel (0113)315540 Fax: (0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintje»): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax (0114)372771 Business to Business/OnroerendP" Tel: (076)5312277 j™ Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc nl/adverter» Auteursrechten vc Uitgevent Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concen aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt*" (abonnementenladmimstratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diens»»"£ ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bi zersservice, Postbus 31,4460 AA Goes Behoort tot WeGeNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4