Het debat draait niet om cijfers
charme van een ruïne
Culturen vloeien samen
bij begin vrijheidsmaand
Dwangsom voor
milieudelicten
door Hoondert
17
Workshop leven
met rugpijn
Orgelconcert
Poëzieavond
Max Havelaar
vrijdag 15 april 2005 swb
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Het bedrijf
Hoondert Beheer overtreedt op
de locatie aan de Spanjeweg in
het Sloegebied herhaaldelijk de
wet Milieubeheer. Om daaraan
een eind te maken legt het dage
lijks provinciebestuur het be
drijf een dwangsom op.
Die bedraagt 1000 euro per over
treding, met een maximum van
25.000 euro. Volgens cle provin
cie is diverse keren vastgesteld
dat Hoondert op het terrein aan
de Kaloothaven activiteiten uit
voert in strijd met de verleende
vergunning. Het betreft steeds
andere feiten.
Genoemd worden het ontwate
ren van grond, uitbreiden van
de inrichting, het ontvangen
van gevaarlijke stoffen en het
scheiden van bouw- en sloopaf
val zonder vergunning. Vorig
jaar legde de provincie het be
drijf ook al een dwangsom op,
wegens het in gebruik nemen
van een opslagterrein zonder
vergunning. Ook zijn 'formele
waarschuwingen' gegeven.
Hoondert is door het dagelijks
provinciebestuur gevraagd te
reageren op de vastgestelde over
tredingen. Daarop heeft het be
drijf niet gereageerd.
Voor de provincie is de maat nu
vol: „Wij achter het noodzake
lijk om handhavend op te tre
den." Het dagelijks provinciebe
stuur acht het maken van een
uitzondering in de situa-
tie-Hoondert niet aan de orde.
Het bedrijf houdt zich vanuit de
hoofdvestiging in 's Heerenhoek
met tal van activiteiten bezig:
grond-, weg- en waterbouwkun
dige werken, sloopwerken, con
tainerverwerking, opslag van
munitie en industriële dienstver
lening (ook op milieugebied).
Overtrokken
Directeur J. Hoondert vindt de
opstelling van de provincie over
trokken. Hij zegt dat het gaat
om enkele kleinigheden. „Ze ma
ken van een mug een olifant."
Volgens hem wordt het door de
opstelling van de provincie voor
een ondernemer 'volledig onmo
gelijk' om nog iets te onderne
men. „Ik denk dat heel veel on
dernemers zich hierin herken
nen."
De door de provincie geconsta
teerde overtredingen betroffen
het sorteren van de inhoud van
een huisvuilcontainer en het
leegmaken van een auto die een
zandput had leeggezogen, meldt
Hoondert. Hij beklemtoont dat
er op de locatie voorzieningen
zijn om milieuschade te voorko
men (zoals een vloeistofdichte
vloer en een apart rioleringssys
teem).
Hoondert erkent dat het formeel
om bezigheden ging die niet in
de milieuvergunning staan.
„Hoe gaat dat, je vraagt een ver
gunning aan. Daar doe je een
aantal jaren over. Je bedrijfsacti
viteiten wijzigen wel eens en het
duurt heel lang om je vergun
ning aangepast te krijgen."
De provincie gaat ervan uit dat
elke ondernemer zich gewoon
aan de spelregels moet houden.
Als bij nieuwe controle blijkt
dat Hoondert in gebreke blijft,
dan worden zwaardere maatre
gelen overwogen. Dat kan zijn
een hogere dwangsom of slui
ting van het bedrijf.
VLISSINGEN - Bij Fitnesscen
trum Ten Tije in Vlissingen
wordt zaterdag 23 april van
13.30 uur tot 15.00 uur de work
shop Leven met rugpijn gehou
den.
Leo van Deursen, arts voor ma
nuele geneeskunde, en Karin
Cattoir, fysiotherapeut, leiden
de workshop. De doelstelling is
leven met rugpijn aangenamer
te maken. De workshop is ge
schikt voor zowel mensen met
chronische als incidentele rug
klachten. Behandeld worden on
der meer sport en zitten: thuis,
in de auto en op het werk. Be
langstellenden kunnen zich
vooraf aanmelden.
Met muziek werd gisteravond in Goes de zesde maand van de Vrijheid ingeleid. foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
GOES - Waar je je gisteravond
in 't Beest ook waande, toch niet
meer zo snel in Goes. Met een ge
zamenlijk concert, waarin vele
landen en culturen samenvloei
den, luidden de groepen Imetlaa
en NL Mundo meer dan waard-
dig de zesde Maand van de Vrij
heid in.
Eén maand lang staat een groot
aantal activiteiten op het pro
gramma, waar-bij vrijheid en ver
draagzaamheid een belangrijk
thema vormen. Het meest in het
oog springen het Bevrijdingsfest-
val in Vlissingen op 5 mei en,
vanaf 4 mei, de grootscheepse
voorstelling Zeeuws Slavernij
Moment op het Scheldeterrein,
eveneens in Vlissingen. Daar
naast zijn er veel muziekoptre-
dens, lezingen, films en tentoon
stellingen op diverse plaatsen.
Peter van Vooren van COS Zee
land, een van de vele deelnemen
de organisaties, memoreerde
dat het al de zesde keer is dat in
Zeeland de Maand van de Vrij
heid wordt gehouden, een voor
Nederland uniek fenomeen.
„Wij zijn de enige provincie die
een maand lang aandacht be
steed aan de thema's vrijheid en
verdraagzaamheid, grote ter
men die we proberen te vertalen
in concrete activiteiten."
De Goese wethouder Dorith van
Ewijk gaf aan dat aandacht
voor verdraagzaamheid, het on
derwerp dat dit jaar vooral
wordt belicht, onverminderd no
dig is. Zij herinnerde daarbij on
der meer aan de moord op Theo
van Gogh, de aanslagen op isla
mitische doelen, maar ook op de
spanningen die enige tijd tussen
jongeren op de Grote Markt in
Goes zijn geweest. „Er is nog ge
noeg voor ons te doen."
Respect
Gedeputeerde Harry van Wave-
ren zei in plaats van verdraag
zaamheid liever van respect te
spreken. „Dat klinkt actiever."
Respect ontstaat volgens hem
vooral door 'actief te luisteren
naar wat de ander vindt'. Een
grote bijdrage aan het kweken
van respect en het uitdragen
van democratie levert volgens
hem de almaar uitbreidende Eu
ropese Unie. „Dat is een onge
looflijk succes."
Bij wijze van openingshande
ling bracht zanger en gitarist
Edwin Theenaart 'In vrijheid',
het nummer dat Thé Lau heeft
geschreven op verzoek van het
Nationaal Comité 4 en 5 mei.
Het openingsconcert dat volgde
paste helemaal in de sfeer van
de avond. Maar liefst tien muzi
kanten met uiteenlopende ach
tergronden zaten op het po
dium, zes van de Neder-
lands-Berberse groep Imetlaa
en vier van de flamencogroep
NL Mundo. „We snakken alle
maal naar het Andalusië van
een paar eeuwen geleden, waar
taal noch religie ertoe deed", zei
den ze, ter introductie, aan het
begin van hun optreden.
De verscheidenheid aan muzika
le en culturele wortels kwam
wondermooi samen in de mu
ziek, met bezwerende ritmes. De
flamenco stond daarbij cen
traal, vermengd met de Ama-
zigh-insteek van Imetlaa, maar
er werden ook soepel uitstapjes
gemaakt naar andere muzikale
richtingen. Een hoofdrol was
weggelegd voor zangeres Ermi-
nia Fernandez Córdoba, die de
Andalusische weemoed bijna
werkelijk voelbaar verklankte.
De Maand van de Vrijheid, die
duurt tot en met 13 mei, wordt
morgen vervolgd met concerten
van Paco Diatta Téeré in 't
Beest (21.00 uur) en Ablas Solo
The Exile Vibration om 22.00
uur in De Piek in Vlissingen.
Volgende week maakt schrijver
Frank Martinus Arion een tour
nee door de provincie.
BERGEN OP ZOOM - De Mid
delburgse organist Leen de Broe-
kert geeft zondag in de Gertru-
diskerk in Bergen op Zoom het
laatste concert van het seizoen.
Het concert begint om 16.00
uur.
De Broekert, organist van de
Koorkerk in Middelburg en do
cent piano en orgel aan de
Zeeuwse Muziekschool, speelt
werk uit het Van Soldt Manu
script (1599), het Leningrad Ma
nuscript (1646) en van Gottfried
Stölzel (1690) op het achttien-
de-eeuwse koororgel.
Op het Ibach-hoofdorgel is hij
te horen in werken van Mozart
Sonate in Den Mendelssohn
Ostinato in Q. Verder speelt
hij het Allegretto et Fantasie
opus 19 van Alexandere Guil-
mant en zijn eigen werk Sortie
en ré majeur.
Aan het programma werkt mee
de alt Marja de Waard-Idema.
Zij maakt deel uit van de Zeeuw
se vocale ensembles Musica Cor
dis en het Bachkoor BWV."
GRIJPSKERKE - In boerderij-
galerie De Osseberg bij Grijps-
kerke wordt vandaag een poëzie
avond met muziek gehouden.
Deze begint om 20.00 uur.
Te gast is Eef de Jonge-Everaert.
(Tholen, 1941), die sinds enkele
jaren korte verhalen en gedich
ten schrijft. Vorig jaar ver
scheen haar poëziedebuut, Dor
re kraters zuivere zijde. On
langs won zij de eerste prijs tij
dens een poëziewedstrijd in IJs-
selstein. De muziek, geheel afge
stemd op de poëzie van De Jon
ge-Everaert, is van het Zeeuwse
saxofoonkwintet Meet 5 Reed.
Dat bestaat uit Dik Hollenberg,
Sacha van As, Esther Vlieger,
Mariëlle Eversdijk en Ko Zuid-
weg. De Osseberg is gevestigd
aan de Singel weg 11, vlak bij
Sint Laurens.
MIDDELBURG - Neerlandicus
Reinder Storm geeft maandag
18 april in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg een lezing
over Multatuli. De bijeenkomst
begint om 20.00 uur.
In zijn lezing gaat Storm in op
de Max Havelaar en de beteke
nis van Multatuli voor deze tijd.
De aanleiding voor de lezing is
de voorstelling Max Havelaar,
die viij dag 22 en zaterdag 23
april wordt opgevoerd in de
Stadsschouwburg in Middel
burg.
(unst
triptekenaar Benno Vranken maakt deel Slibreeks
De discussie over kerne
nergie is weer opge-
iaaid. In een serie belicht
i je PZC het onderwerp de-
5 ffiweek vanuit diverse in-
wishoeken. Vandaag in
geel vier: de filosoof.
v ijnnrFrnst Jan Rozendaal
Prof. dr. Mare de Vries is be-
nieuwd hoe de actuele discus-
ge over kernenergie zich gaat
Jj ontwikkelen. Hij kan zich nau-
5 selijks voorstellen dat het een
herhaling wordt van de brede
1maatschappelij ke discussie die
5 reind jaren zeventig werd ge-
werd. De ongerustheid van de
bevolking was toen onderge-
schikt aan technische en econo-
mische argumenten. „Er werd
j vanuit een zekere arrogantie
k over kernenergie gesproken
verklaart De Vries. „Dat dom-
me publiek met zijn onberede-
t neerde angsten, wat weet dat
«5 nu van kernenergie? Dat angst
heel reëel kan zijn en dat het
-publiek wel degelijk steekhou-
dende argumenten kan aandra-
gen, werd toen vergeten. Dat
debat was een fake. De percep-
bi |e van het publiek werd door
L? de politiek weggevaagd. Aan
h de ongemstheid van mensen
K werd nauwelijks recht gedaan.
iv, Erwas een ongeluk in Tsjer-
fz nobvl voor nodig om anders
over kernenergie te gaan naden-
Ea *en'"
[De Vries is als wetenschapsfilo-
soof werkzaam bij de techni-
sche universiteiten in Eindho-
ite venen Delft. Van huis uit is hij
tët [fysicus. Hij brengt studenten
''1 'vantechnische opleidingen het
i r' besef bij dat ethiek een wezen
lijk onderdeel is van hun vak.
.Een ingenieur komt niet meer
weg met de redenering dat hij
In de discussie over kernenergie tellen ook de kleine verhalen van mensen, vindt professor Mare de Vries. foto Jos van Leeuwen
een mooi staaltje techniek
heeft afgeleverd", zegt De
Vries. „Hij is medeverantwoor
delijk voor hetgeen hij heeft uit
gevonden. Je kunt niet een pi
stool ontwerpen en dan zeggen
dat het jouw verantwoordelijk
heid niet is wat ermee gebeurt.
Net zo min kun je een pleitbe
zorger zijn van kernenergie en
tegelijkertijd je ogen sluiten
voor bijvoorbeeld het probleem
van kernafval."
De Vries verbaast zich over de
uitlating van directeur André
Versteegh van de Nuclear Re
search and consultancy Group,
drie dagen geleden in deze
krant, dat hij slechts rationele
feiten aandraagt voor de discus
sie over kernenergie en de be
slissing overlaat aan anderen.
Dat is een oude manier van den
ken. „Je kunt feiten helemaal
niet van waarden scheiden",
zegt De Vries. „Elke keuze voor
de feiten die je aandraagt is
ook een ethische keuze."
Risico
Wat betekent dat voor de dis
cussie over kernenergie? De
Vries neemt de inschatting van
het gevaar van kernenergie als
voorbeeld. „Je ziet vaak een
verenging optreden. De kans
dat een kerncentrale ontploft is
nul komma nul nul zoveel,
wordt dan betoogd. Het risico
wordt gereduceerd tot een re
kensommetje en daarmee gaat
men het publiek te lijf. Maar
doet dat rekensommetje wel
recht aan de perceptie van het
publiek? Moeten we niet kijken
naar de gevolgen van een ont
ploffing in plaats van naar de
kans? En dan niet alleen naar
wat het ons kost aan schade of
hoeveel slachtoffers er vallen,
maar ook wat het betekent als
je een stralingsziekte zou op
lopen en een langzame dood te
gemoet ziet. Zoiets is niet in ge
talletjes uit te drukken. Redu
ceer je de discussie tot somme
tjes dan doe je geen recht aan
het probleem. De ethiek fun
geert vaak als luis in de pels.
Alleen als je naar de.volle
breedte kijkt, kom je tot een
goede oplossing."
De ethiek als wetenschap le
vert die oplossing overigens
niet, benadrukt De Vries. Wel
is het mogelijk instrumenten te
leveren om een probléem te lijf
te gaan. Vanuit een effectge
richte benadering kan bijvoor
beeld worden geredeneerd: wat
levert de minste schade op voor
de minste mensen? De deonti-
sche benadering gaat uit van
vooraf vastgestelde regels. Bij
voorbeeld: economische achter
uitgang is uitgesloten. Of: men
sen moeten zich op hun gemak
voelen. Ook is het mogelijk uit
te gaan van deugden als res
pect voor de natuur of zorg
voor het nageslacht. De Vries
beoefent de reformatorische
wijsbegeerte die feitelijk een
mix is van de drie stromingen.
„Alledrie de opties maken je
alert. Daar gaat het om."
Verhaaltjes
In onze postmoderne tijd be
staat de grote waarheid niet
meer, zegt De Vries. „Je kunt
niet zeggen 'Dat is goed' of
'Dat is niet goed'. Iedereen
heeft zijn eigen kleine verhaal
tje, is de redenering tegenwoor
dig, en de kunst is dan recht te
doen aan al die kleine verha
len. Vandaar mijn nadruk op
de publieksperceptie. Vele klei
ne verhalen vormen ook de
waarheid. Waar het om gaat is
dat de kernenergiediscussie nu
minder technologiegedreven is.
Er wordt meer recht gedaan
aan maatschappelijke bewegin
gen. Het gaat ook niet meer al
leen om de vraag of we voor of
tegen kernenergie moeten zijn.
De vraag is verbreed tot de tota
le energievoorziening. Dat is in
ieder geval positief aan de hui
dige discussie."
Toch blijft het verleidelijk van
De Vries een antwoord te ver
langen op wat hij zelf als een
non-vraag betitelt: is hij voor
of tegen kernenergie? „Ik zie
een beperkte plaats voor kerne
nergie in de wereld, maar ik
hoop dat het een tijdelijke is.
De angel zit voor mij in het af
val. We kunnen het volgende
geslacht niet met een onoplos
baar probleem opzadelen. Daar
om hoop ik op onze inventivi
teit. Een oplossing voor het af
val zie ik zo snel niet, maar mis
schien wel de succesvolle en
grootschalige toepassing van
een andere vorm van energie."
3or Rolf Bosboom
IOST-SOUBURG - Het zal niet
eelvaker zijn voorgekomen dat
sen boek in een bunker wordt ge-
Sw jiicsenteerd. Vanmiddag gaat
!l in elk geval wel gebeuren,
IsBenno Vranken uit Oost-Sou-
in de Oranjemolenbunker
t Vlissingen het eerste exem-
fhar van zijn boek De Suiker-
5% krijgt uitgereikt.
lelocatie is allesbehalve toeval-
gezien de prominente rol die
rokers in het boek spelen. „Ik
p. [eb ook zelf op die plek aange-
")ngen", zegt Vranken (Vlissin-
n, 1962). „Ik wilde het boek
een originele manier neerzet-
en.Het liefst had ik een bunker
net Landfront gehad, maar
jan zit iedereen in de blubber.
Suikeroorlog is het nieuwste
eel van de Slibreeks. „Dat is
°ch een eer, want je wordt er-
nor gewaagd." Tot voor kort
was de serie een bovenal literai-
Jeaangelegenheidmaar de laat-
'e lijd komt ook het beeldver
haal aan bod. Markus (Mark
ran der Graaff) maakte het 108e
Hf ranken het 111e, zodat de
ste van het minimale
■éi knia! stripmakers in de provin-
ez'ln vertegenwoordigd.
^Jftanken verdient zijn brood als
■f- "lustrator, maar zijn hart ligt
!00ira' biï be* maken van beeld-
analen. Zijn stijl is uit duizen-
herkenbaar. Hij tekent een
justere, beklemmende wereld,
li laar verval en verderf domine-
en waarin mismaakte we-
öts elkaar het leven zuur ma-
ïn.
>Het moet niet te normaal n.
begrijp niet dat mensen
-nps lezen over huiselijke situa-
zoals Jan, Jans en de kinde-
rRp, Z'1 zelf al de hele dag
rden in een gezin, dan wil ik
0 iets heel anders lezen. Voor
®jgaat er ook meer charme uit
n een ruïne dan van een keu-
ygezandstraald herenhuis."
oorlog bestaat uit drie
0 en, die zich in de bronstijd,
negentiende en de twintigste
"v afspelen. Telkens wordt
Fierst bloedige strijd uitge-
P ten, waarbij de suikerbiet
j®voorname rol speelt,
hou ervan een soort parallel-
werkelijkheid weer te geven,
Jjnetkngs de echte werkelijk-
b. *e gaan. Dat geeft me
feil TLid 0m te d0en Wat ik
e nebt dan alles in eigen
Een van de tekeningen in De Suil
hand", zegt Vranken, die ver
gaat in zijn scheppingsdrang.
Het boekje is onder meer voor
zien van een landkaart, waarin
trekken van Walcheren zijn te
rug te vinden, afbeeldingen van
bodemvondsten ('ik heb een pas
sie voor archeologie') en platte
gronden van bunkers.
De groteske verhalen zijn nau
welijks na te vertellen, al zit in
De Suikeroorlog wat meer ver
haallijn dan in Vrankens vroege
re werk. „Dat is een soort con
cessie naar het publiek, dat toch
een verhaal wil. Meestal vind ik
een plot flauwekul. Het gaat mij
vooral om de sfeer."
Die sfeer is vaak deprimerend.
„Ik laat vooral zien hoe vreemd
mensen met elkaar omgaan in
nood- en crisissituaties, al wil
ik ook niet moralistisch wor
den." Het grimmige karakter
wordt daarom regelmatig gerela
tiveerd, door de absurditeit van
de gebeurtenissen, maar ook
door kleine gimmicks in taal en
tekening.
Wie de verhalen herleest, her
kent er steeds meer. „Mijn stre
ven is dat er veel op de tekenin
gen te zien is, dat de lezers zelf
op zoek gaan en waar voor hun
geld krijgen. Het nadeel is dat je
volgepropte pagina's krijgt."
Het Slibreeksdeel is Vrankens
eerste uitgave sinds Kustbewo
ners, zijn geprezen en bekroon
de debuut uit 2001, „Ik wil voor
illustratie Benno Vranken
taan wat frequenter gaan uitge
ven in eigen beheer, om ook wat
meer onder de aandacht te blij
ven."
Het eerste deel van De Suiker
oorlog werd eerder opgenomen
in een verzamelbundel die vorig
jaar in de Verenigde Staten is
uitgegeven. „Daarop heb ik heel
positieve reacties gekregen. Dat
is voor mij aanleiding om ook
eens verder te kijken in Ameri
ka."
Boek: B. Vranken, De Suikeroor
log (Slibreeks, deel 111). Uitgave:
CBK Zeeland. Presentatie, door
Hans van Soest (redacteur strip
blad ZozoLala) vanmiddag om
17.00 uur in Oranjemolenbunker,
Oranjedijk, Vlisspigen.
