EU steekt geld in onderzoek
PZC
Paus overwoog in 2000 aftreden
bin
H9n
uit
Historische busrit tussen delen Kashmir van start
Parlement wil einde
aan privileges Akajev
Poetin biedt Moldavië
samenwerking aan
Spaanse politie
pakt Noorse
topcrimineel op
IRA denkt na
over oproep
van Adams
Eurocommissaris wil budget verdubbelen tot zeven miljard euro
China kiest voor meer kernenergie
Een op drie Duitse Turken is arm
Dodental helikopterongeluk stijgt
Belgische clubs steunen terrorisme
Fare doodt Colombiaanse soldaten
Talabani legt
eed af als
president Irak
MADRID - De Spaanse politie
heeft in Malaga aan de Costa
del Sol de meestgezochte Noor
se crimineel gearresteerd. Dat
meldden Noorse media gisteren.
Dne Noorse kennissen van de
verdachte waren woensdaga
vond in Amsterdam gearres
teerd. De in Spanje aangehou
den 29-jarige Noor had verval
ste Nederlandse reisdocumen
ten bij zich. De man wordt er
van verdacht de leider te zijn
vaneen bende die een jaar gele
den in de Noorse stad Stavanger
bij een bankoverval 7 miljoen
euro buitmaakte.
ANP/DPA/AFP
(Advertentie)
Genieten komt van Binnenllit.
JOgUi'C,!
VOOR EEN LEUKE PRIJS
ZIT U GOED BIJ JORI
de Jonge Hoek van Dijke
U vindt ons aan de Schouwersweg 7
(Ind. terr. Noordzak) Heinkenszand,
Tel- 0113 561482. Openingstijden:
maandag gesloten, dinsdag t/m
vrijdag 9.30 -17.30 uur, vrijdag
avond is onze vaste koopavond tot
20.30 uur, zaterdag 9.30-16.30 uur.
www.binnenuit.nl
Een passagier uit Srinagar zwaait naar de toeschouwers als de bus aankomt in het Pakistaanse deel van Kashmir. foto Danish Ismail/RTR
van onze redactie buitenland
SRINAGAR - Onder strenge veiligheidsmaatregelen is
gisteren een busdienst begonnen tussen het Pakistaan
se en Indiase gedeelte van het omstreden Kashmir.
De nieuwe verbinding wordt beschouwd als een sym
bool van de verbeterde relatie tussen de voormalige
aartsvijanden.
De buurlanden Pakistan en India voerden drie keer
oorlog om de regio, waarvan de bevolking overwegend
islamitisch is. Het is de eerste busverbinding sinds
1947 toen het gebied in de Himalaya na de onafhanke
lijkheid van de Britten verdeeld werd in een Paki-
staans en Indiaas deel.
Op weg
De eerste bus vertrok vanuit Srinagar in het Indiase
deel van Kashmir naar het Pakistaanse gedeelte. „De
vredeskaravaan is op weg. Niemand kan hem stop
pen", bezwoer de Indiase premier Singh bij het ver
trek.
Een halfuur later ging vanuit de hoofdstad van het Pa
kistaanse Kashmir, Muzaffarabad, een bus richting In
diase deel. De passagiers moesten op de grens over
stappen in een andere bus, berichtte de BBC gisteren.
Volgens ooggetuigen en de lokale media is de bus uit
Srinagar even buiten de stad beschoten, mogelijk door
extremistische moslims. Niemand raakte gewond. Het
Indiase leger verhinderde eerder op de dag een aan
slag door een bom langs de route onschadelijk te ma
ken. Militanten hadden woensdag in Srinagar het bus
station aangevallen. ANP
ynp nnzR redactie buitenland
DUBLIN - De Noord-Ierse ge
wapende organisatie IRA zal de
oproep van Sinn Fein-leider
(jerry Adams om de wapens
neer te leggen in beraad nemen.
Dat heeft de organisatie giste
ren laten weten.
De leider van Sinn Fein, de poli
tieke tak van het IRA, riep de
-groep woensdag op een politie
ke oplossing na te streven om
een einde te maken aan het Blit
se bestuur in Noord-Ierland.
Ret was voor het eerst dat
Adams openlijk het IRA vroeg
de wapens neer te leggen. „In
het verleden heb ik het recht
'van het IRA verdedigd om een
•gewapende strijd te voeren. Dat
•deed ik omdat er geen alterna
tief was, nu is er een alterna
tief", aldus Adams.
Hij voegde eraan toe te beseffen
dat dergelijke 'historische beslis
singen' alleen genomen kunnen
worden na intensief intern over
leg. Volgens de Britse omroep
BBC zou het 'enige tijd' kunnen
duren voordat het IRA reageert.
Maar de BBC voegde eraan toe
dat het ondenkbaar is dat de
"Sinn Fein-leider een dergelijke
oproep zou doen als hij een af
wijzing zou verwachten.
Moord
1 Sinn Fein, de politieke arm van
het IRA, staat onder druk nadat
„was bekendgeworden dat
IRA-leden betrokken waren bij
een bankoverval en bij een
Bioord op een inwoner van
Belfast. Sinn Fein heeft familie
leden van het slachtoffer zijn
steun betuigd, maar weigerde
tot dusver openlijk afstand te ne
men van het IRA. Sinds het IRA
zijn onafhankelijkheidsstrijd in
1969 begon, zijn ongeveer 3500
mensen om het leven gekomen,
i In 1997 kondigde het IRA een
staakt-het-vuren af, maar ook
nadien vonden nog geregeld aan
slagen en gewelddadigheden
plaats.
In 2000 verklaarde de IRA zich
bereid de wapens in depots op
te slaan, maar in de praktijk
kwam daar weinig van terecht.
MP/RTR
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - Met zeventig mil
jard euro in zeven jaar wil de
Europese Commissie het weten
schappelijk onderzoek in de EU
opstuwen tot wereldniveau. Het
dagelijks bestuur van de Europe
se Unie stelt de lidstaten voor
om het tot nu toe beschikbare
bedrag de komende jaren te ver
dubbelen.
„Meer geld is de enige manier
om te zorgen dat Europa de con
currentie aan kan met Japan en
de Verenigde Staten", aldus de
Sloweense eurocommissaris Po-
tochnik (Onderzoek).
De Commissie financiert al de
cennia lang onderzoeksprojec
ten waarbij laboratoria, weten
schappelijke instellingen en uni
versiteiten uit verschillende lan
den samenwerken. Eén van de
voorbeelden waar de EU trots
naar verwijst is een project om
auto's veiliger te maken. Daar
aan nemen 57 partners uit vijf
tien landen deel en het wordt
'getrokken' door TNO Delft.
Volgens Potochnik is de stagna
tie in de groei van de Europese
economie voor een belangrijk
deel te wijten aan het feit dat
kennis en innovatie onvoldoen
de aandacht krijgen. Plet gevolg
is dat veel wetenschappers en
onderzoekers uit Europa hun
heil zoeken in de VS.
Als dat niet stopt, ziet het er
somber uit voor de Europese eco
nomie, aldus de commissaris.
„We lopen in de wereld achter
op. De lidstaten geven gemid
deld nog geen twee procent van
hun budget uit aan wetenschap
pelijk onderzoek. Ze worden
door Japen en de VS aan alle
kanten gepasseerd. Wij stellen
de lidstaten voor om het bedrag
uit Brussel de komende jaren te
verdubbelen, maar de bood
schap is dat de landen zelf óók
over de brug moeten komen", al
dus Potochnik.
Eén van de voorstellen van de
commissaris is de oprichting
van een onafhankelijke Onder
zoeksraad, die mede bepaalt wel
ke projecten kunnen rekenen op
geld uit Brussel. Potochnik wil
meer samenwerking tussen we
tenschap en industrie, meer com
petitie op Europees niveau en
betere vooruitzichten voor ambi
tieuze onderzoekers. Zijn plan
nen moeten nog de goedkeuring
krijgen van de lidstaten en van
het Europees parlement. GPD
vrijdag 8 april 2005 5
PEKING - China neemt de komende vijftien jaar veertig
nieuwe kernreactoren in gebruik om aan de steeds grote
re vraag naar energie te kunnen voldoen. Nucleaire
stroom zal vooral in de drukke oostelijke kustgebieden
een van de belangrijkste energiebronnen worden, meldde
het Chinese persbureau Xinhua.
Grote delen van China kampen met energietekorten. De
welvaart in de stedelijke regio's leidt tot een steeds grote
re vraag. Omdat de meeste bedrijven kolen gebruiken is
er sprake van een enorme luchtvervuiling.
Van de Chinese energiebehoefte is slechts 2 procent af
komstig van kernenergie. Dat zal met de jongste plannen
meer dan verdubbelen. Eerder werd al bekend dat China
ook meer waterkrachtcentrales wil bouwen. ANP
ESSEN - Ongeveer een op de drie in Duitsland wonende
Turken leeft in armoede en nog eens 35 procent dreigt
daarin te vervallen. Dat blijkt uit een onderzoek van het
centrum voor Turkije-studies van de universiteit van Es
sen, waarover de krant Die Welt gisteren berichtte.
Volgens de onderzoekers is de slechte financiële situatie
van de bijna 2 miljoen Duitse Turken vooral het gevolg
van saneringen in de zware industrie (kolen en staal).
Bovendien bereikt een steeds grotere groep gastarbeiders
van de eerste generatie het moment van pensionering
waardoor ze nog grotere problemen krijgen. Doordat ze
vaak minder lang en ook minder hoge premies hebben be
taald dan autochtone Duitsers zijn hun pensioenuitkerin
gen gemiddeld ruim 150 euro per maand lager. ANP
KABOEL - Het aantal mensen dat woensdag in Afghanis
tan bij een helikopterongeluk omkwam is waarschijnlijk
achttien. Dat meldde het Amerikaanse leger gisteren. On
der de slachtoffers zijn dertien militairen en drie burgers.
De Chinook-transporthelikopter stortte neer in een zware
zandstorm in de provincie Ghazni. 120 kilometer ten zuid
westen van de hoofdstad Kaboel. ANP
BRUSSEL - België telt acht organisaties die op een ver
kapte manier internationale terreurbewegingen steunen.
Daarbij gaat het om stichtingen die voorwenden geld in
te zamelen voor doelen in Afrika of Azië. Dat heeft de Bel
gische minister van Justitie Onkelinx gisteren gezegd.
Onkelinx noemde geen namen en kondigde ook geen maat
regelen aan tegen de betrokken stichtingen. ANP/RTR
BOGOTA - Strijders van de Colombiaanse guerrillabewe
ging Fare hebben woensdag bij een aanslag op het rege
ringsleger zeker zeventien militairen gedood. Dat heeft
een woordvoerder van het leger laten weten. Generaal Rei-
naldo Castellanos zei dat de militairen in het noordooste
lijke departement Arauca in een hinderlaag liepen.
Arauca ligt aan de grens met Venezuela en is rijk aan olie.
Colombiaanse militairen werken in het gebied samen met
Amerikaanse collega's om de infrastructuur voor de olie
industrie te beschermen. ANP/AFP/EFE
BAGDAD - De nieuwe Iraakse
president Jalal Talabani heeft
gisteren samen met twee vi-
ce-presidenten de eed afgelegd.
De ceremonie was in het herme
tisch afgesloten district, de
Groene Zone, waar Amerikaan
se bewindvoerders en Iraakse
kopstukken zich tegen aansla
gen verschansen.
De uit Iraaks Koerdistan afkom
stige Talabani werd woensdag
tot president gekozen door het
nieuwe Iraakse parlement. De
twee gekozen vice-presidenten
zijn de sjiiet Adel Abclul Mahdi
en de soenniet Ghazi Yawar.
Talabani heeft als president be
trekkelijk weinig macht. Hij
heeft gisteren onmiddellijk de
sjiet Ibrahaim Jaafari tot rege
ringsleider benoemd. Van hem
wordt verwacht dat hij binnen
twee weken een regering vormt.
Het overwegend Arabische Irak
heeft met Talabani voor het
eerst een niet-Arabier, een
Koerd, als president.Talabani
legde de eed af op de koran.
Talabani was als Koerdische
guerrillaleider in de oorlog van
Irak tegen Iran (1980/88) een
bondgenoot van Iran. Het sjiiti-
sche buurland heeft zij inaugu
ratie gisteren verwelkomd. Pre
sident Khatami noemde het een
eerste stap op weg naar volledi
ge soevereiniteit.
Koerden in Iran toonden zich op
getogen over de keuze van een
Koerd als president van Irak.
Duizenden gingen met Koerdi
sche vlaggen de straat op om het
te vieren, zo meldden plaatselij
ke media. ANP/DPA/AFP
van onze redactie buitenland
VATICAANSTAD - Paus Johan
nes Paulus II overwoog in 2000
zijn ambt neer te leggen. Dat
blijkt uit zijn geestelijk testa
ment, dat het Vaticaan gisteren
openbaar maakte.
In dat testament staat verder
dat de kerkvorst graag in zijn ge
boorteland Polen begraven wil
de worden. Uiteindelijk liet hij
echter de kardinalen hierover
beslissen. Vandaag wordt hij
toch in Rome begraven in de
crypte onder de Sint Pieters
kerk.
De paus schreef in 2000, het
jaar waarin hij 80 werd, dat het
wellicht tijd was om te overwe
gen zich terug te trekken als lei
der van de Rooms-Katholieke
Kerk. „Ik hoop dat God mij
helpt te begrijpen tot welk mo
ment ik moet doorgaan met de
taak waarvoor Hij mij op 16 ok
tober 1978 riep." De paus leed
in 2000 al jaren aan de ziekte
van Parkinson en velen specu
leerden over.de vraag of hij tot
zijn dood zou aanblijven. Hij be
sloot echter tot zijn laatste
ademtocht door te zetten. In la
ter jaren vergeleek hij de sugges
tie dat hij zou kunnen aftreden
met de beschimping van Chris
tus aan het kruis.
Uit het vijftien bladzijden tel
lend geestelijk testament, dat de
paus over een periode van meer
dan twintig jaar heeft opge
steld, valt af te leiden dat hij
vooral aan het begin van zijn
pontificaat een sterke voorkeur
had voor een begrafenis in Po
len. Hij wilde in ieder geval in
de grond worden begraven en
niet in een crypte worden bijge
zet.
Rome heeft de afgelopen dagen
een ongekend grote toestroom
van pelgrims en andere belang
stellenden te verwerken gekre
gen. Volgens de gemeente zijn al
twee miljoen mensen in de 'eeu
wige stad' aangekomen om de
overleden paus de laatste eer te
bewijzen.
De Italiaanse Burgerbescher
ming riep woensdagavond al op
niet meer naar Rome te reizen.
Niettemin amveerden gisteren
opnieuw tienduizenden mensen
in de stad. Zij kunnen de uit
vaartplechtigheid vandaag op
grote videoschermen volgen. Va
ticaanstad zelf is veel te klein
voor zoveel belangstellenden.
Ook gisteren stonden voor de
Sint Pieter, waar het lichaam
van de kerkvorst ligt opge
baard, nog kilometerslange
rijen. Gisteravond werd de basi
liek voor het publiek gesloten
om de uitvaart voor te bereiden.
Ruim tweehonderd staatshoof
den, regeringsleiders en andere
hoogwaardigheidsbekleders
zijn voor de uitvaart naar Rome
gereisd. Mede daarom is Rome
veranderd in een vesting. De bin
nenstad is volledig afgesloten
voor autoverkeer. Het openbare
leven komt vandaag geheel stil
te liggen. Scholen, kantoren en
winkels blijven dicht. Ruim
6500 militairen en veiligheidsbe
ambten zijn ingezet om de uit
vaart in goede banen te leiden.
Raketten
Het luchtruim boven Rome is af
gesloten. AWACS-radarvliegtui-
gen van de Navo patrouilleren
boven de stad. In en rond Rome
staan luchtdoelraketten opge
steld. Voor de kust patrouilleren
marineschepen. ANP/AFP/DPA
Een pelgrim rust uit bij een van de pilaren op het Sint Pietersplein. foto Jim Hollander/EPA
door Remco Reiding
MOSKOU - De verdreven presi
dent van Kirgizië, Askar Aka
jev, moet vrezen voor zijn oude
dagsvoorziening. Het parlement
gaat niet akkoord met allerlei
privileges en garanties die nu in
de wet staan.
De volksvertegenwoordigers wil
len vandaag de wet aanpassen,
voordat zij het aftreden van
Akajev aanvaarden. Het offi
ciële aftreden werd daarom
voor de derde keer uitgesteld.
Als eerste president van Kirgi
zië heeft Akajev nu nog bijzon
dere rechten. Hij kan wetten in
dienen, voor het leven lid blij
ven van de veiligheidsraad en
het parlement toespreken. Ook
heeft hij recht op een pensioen.
Een deel van de volksvertegen
woordigers is echter verontwaar
digd dat Akajev een eervol af
scheid wordt geboden en niet
wordt afgezet. „Veertien jaar
lang heeft hij uit de staatskas ge
stolen en nu gaan we hem toe
staan nog meer geld te stelen",
aldus openbaar aanklager Azim-
bek Beknazarov.
Akajev vluchtte op 24 maart, na
een volksopstand in de hoofd
stad Bisjkek. Betogers eisten het
aftreden van de president, eerlij
ke verkiezingen en een einde
aan de armoede en corruptie.
Akajev tekende maandag in de
Russische hoofdstad zijn ont
slagbrief.
Nieuwe datum
Zolang er geen beslissing is over
het aftreden van Akajev, kun
nen er geen nieuwe verkiezin
gen worden uitgeschreven. Het
parlement annuleerde gisteren
26 juni als de dag van de stem
busgang. Een nieuwe datum is
nog niet vastgesteld.
Uitstel is nodig om eerlijke ver
kiezingen te kunnen garande
ren, vindt parlementsvoorzitter
Omoerbek Tekebajev. GPD
van onze redactie buitenland
CHISINAU - Rusland is uit op
een bondgenootschap met Mol
davië waarvan beide landen
kunnen profiteren. Dit blijkt uit
een telegram dat de Russische
president Poetin aan zijn Molda-
vische ambtgenoot Voronin
heeft gezonden ter gelegenheid
van diens inauguratie voor een
tweede ambtstermijn van vier
jaar.
De relaties tussen Rusland en
Moldavië zijn zeer gespannen
sinds Voronin een pro-westerse
koers is gaan varen.
In 1992 scheidde het oostelijke
deel van Moldavië
(Transdnjestrie) zich met militai
re steun van Moskou af. Poetin
stelt Voronin nu een 'construc
tieve samenwerking' voor.
De Russische minister Lavrov
van Buitenlandse Zaken zei te
hopen dat de onderhandelingen
over de toekomst van Trans
dnjestrie snel hervat kunnen
worden. Inzet moet daarbij vol
gens hem de vorming zijn van
een federatieve, gedemilitari
seerde en neutrale staat. Vo-
nonin wees eerder een omvor
ming van Moldavië in een fede
ratie van de hand. Zijn pro-wes
terse houding strookt niet met
Lavrovs opmerking inzake neu
traliteit.
Het parlement van Moldavië
sprak eerder unaniem uit dat de
oplossing voor Transdnjestrië
gebaseerd moet zijn op de grond
wet. In samenwerking met Ame
rika, de EU, Oekraïne, Rusland
en de OVSE (de Organisatie
voor Veiligheid en Samenwer
king in Europa) moet Trans
dnjestrië democratisch worden.
Grenscontroles
Militairen en criminelen moeten
uit de regio verdwijnen. Strikte
grenscontroles met internationa
le waarnemers dienen daar me
de borg voor te staan. Rusland
moet eerdere overeenkomsten
uitvoeren.
Voronin zei in zijn inauguratie
rede dat de 'Europese route' zijn
land veel nieuwe vrienden heeft
opgeleverd. Dat zal Moldavië
ook helpen de mensen in
Transdnjestrië 'snel te bevrijden
van een primitief en schaamte
loos regime'. GPD
