Pechtold zet zich af tegen Dittrich
PZC
Curacaose jeugd mag stemmen
over toekomst van eigen eiland
PZC
Bonus
Van veilingmeester tot minister
Angst om directe
democratie onnodig
Nieuwe D66-minister wil referendum een nieuwe kans geven
te gast
7 april 1955
donderdag 7 april 2005
D at zich vorig jaar bij het energiebedrijf
ta een administratieve ramp voltrok!
de algemeen directeur dit jaar aan zijnt
nus: die is vijf procent minder dan wat het was;
weest als alles op rolletjes was gelopen. Omdat
toch nog een goede zestigduizend euro aan ex|
inkomsten overblijft, kan moeilijk worden volt
houden dat er hier een fikse tik op de vingers isu
gedeeld.
Het honorarium wordt bepaald door de raadt
commissarissen en bestaat uit drie delen: een bat
salaris, een bonus en een pensioenbijdrage. In
den waarin de doelstellingen worden gehas
merkt de algemeen directeur dat aan zijn lot
strookje. Het lijkt erop dat het tegenovergeste:
minder ruimhartig wordt toegepast.
Nu is een al te grote verontwaardiging ook w
onnodig. De totale beloning van de Delta-topc
(meer dan drieënhalve ton) haalt het niet bij i
van zijn collega's bij Essent en Nuon. En er v
ook wel wat voor te zeggen dat het honoran;
van de eerste man van een nutsbedrijf metz
1400 werknemers 'marktconform' moet zijn, wi
ook nog enigszins verzekerd zijn van kwaliti
Het loon is het punt dan ook niet, het gaat om
verhoging en dan ook nog eens over een jaanva;
in het bedrijf een wanprestatie leverde.
Vrijwel alle werknemers in het land zijn dit j;
op de nullijn gezet en dan is het een slecht sign,
als de top zich loonsverhogingen van tiental:
procenten laat welgevallen, vooral als het gaati
(semi-)overheidsinstellingen en bedrijven die t
nutsfunctie vervullen met overheden als belai
rijkste aandeelhouders. Van de weeromstuit sta
CNV-voorzitter Doekle Terpstra vorige weeki
nullijn opeens weer ter discussie, alsof er geen:
denen voor loonmatiging zouden zijn.
Daarnaast bevestigt de salarisontwikkeling van
algemeen directeur de indruk dat de aandeellit
ders steeds minder greep hebben op het reilen
zeilen binnen Delta. Het bedrijf is in Zeelandv
antwoordelijk voor de levering van gas, wa:
elektriciteit, voor de afvalverwerking, internet
de kabel en radio- en televisiesignalen. Dat zijn:
ken die te belangrijk zijn om volledig buiten
overheid om te verzorgen. Het is daarom van:
lang dat de invloed van de aandeelhouders (de:
meenten en de provincie en in hun verlengde
klanten van Delta) niet zomaar ondergesë
wordt gemaakt aan dat zoveel geprezen mechac
me van de marktwerking.
door Joos Aerts
en Arnold Winkel
De nieuwbakken D66-minis-
ter Alexander Pechtold wil
het referendum een nieuwe
kans geven. Hij zet zich af tegen
paiiijleider Boris Dittrich, die
andere opties oppert voor de ge
kozen burgemeester.
„Het is een ontzettend interes
sant middel: een raadpleging
houden over een onderwerp dat
echt leeft bij burgers."
Ineens zit Alexander Pechtold
in zijn werkkamer op het grau
we ministerie van Binnenlandse
Zaken op het puntje van zijn
stoel. Hij praat met bevlogen
heid over wat hem te doen staat:
burgers middelen geven, zodat
zij meer te zeggen krijgen over
het landsbestuur, zodat ze daad
werkelijk invloed krijgen op dat
bestuur.
Pechtold, sinds afgelopen don
derdag minister voor Bestuurlij
ke Vernieuwing, krijgt het natio
naal referendum over het Euro
pese grondwetsverdrag in de
schoot geworpen. Hij is er als mi
nister verantwoordelijk voor
dat de opkomst op 1 juni behoor
lijk wordt. Zodat anderen en
thousiast deze vorm van in
spraak vaker willen toepassen.
Is het referendum terug op de
politieke agenda bij een goede
opkomst op 1 juni?
Volksaard
„Voor mij is het er nooit af ge
weest. Ik weet dat er eerder een
besluit is geweest het niet vaker
mogelijk te maken. Een referen
dum is niet het doel, maar een
middel om de invloed van bur
gers te vergroten. Het referen
dum zit niet echt in onze volks
aard.
In Zwitserland doen ze niet an
ders. Wij zijn anders gewend.
Het is wel een middel dat ontzet
tend interessant is, om over iets
dat echt leeft een raadpleging te
houden. Ik ben er een voorstan
der van dat dat vooral gebeurt
als het niet door de overheid als
een speeltje wordt gepresen
teerd. Er moet vanuit de bevol
king zelf urgentie voor gevoeld
De nieuwe D66-minister voor Bestuurlijke Vernieuwing, Alexander Pechtold, kiest voor een eigen koers. Hij ziet Boris Dittrich niet als
zijn baas. foto Harmen de Jong/GPD
Alexander Pechtold, de nieuwe minister
van Bestuurlijke Vernieuwing en Ko
ninkrijksrelaties maakte vrij snel bestuur
lijk carrière.
Hij werd geboren op 16 december 196,5 in
Delft en studeerde na het gymnasium kunst
geschiedenis en archeologie aan de Rijksuni
versiteit Leiden. Hij behaalde tegelijkertijd
het diploma veilinghouder.
Nog vóór zijn afstuderen werkte hij bij Van
Stockum's Veilingen in Den Haag als vei
lingmeester en adjunct-directeur (tot 1997).
In 1994 werd hij gekozen tot lid van de ge
meenteraad in Leiden. Drie jaar later werd
hij benoemd tot wethouder (voor verkeer) in
die plaats. In 2002 accepteerde hij het voor
zitterschap van D66.
In oktober 2003 werd hij benoemd tot burge
meester in Wageningen en vorige week nam
hij de ministersportefeuille van Thom de
Graaf over. GPD.
worden." Na 1 juni kan het niet
meer.
„Over een, twee jaar kunnen za
ken heel anders liggen. Het in
strumentarium is niet voor eeu
wig verloren. Het blijft in de ge
reedschapskist."
Pechtold zegt nog niet te weten
of dit bij uitstek zijn vernieu
wing van het landsbestuur
wordt voor de komende twee
jaar.
Plij zegt iets te zoeken dat 'als
vernieuwing gewaardeerd'
wordt.
De gewezen veilingmeester ziet
voor zichzelf de rol van media
tor weggelegd: heethoofden die
tegenover elkaar staan wil hij
tot een compromis brengen.
Maar hij weet dat hij niet veel
meer dan goede voornemens in
de verkoop heeft en het moet
doen met tamelijk vage afspra
ken uit het paasakkoord.
Boos
„Ik heb me de eerste dagen na
die dinsdag in de senaat ontzet
tend boos gemaakt op de vrien
den van links. Nu heb ik het ge
voel dat we allemaal wat uit te
leggen hebben. Niemand kan
zich daarover op de borst slaan.
We moeten allemaal kijken wat
de beste weg is om iets van deze
agenda te maken." De ogen zijn
vooral gericht op Pechtolds aan
passing om de door hem gewens
te gekozen burgemeester moge
lijk te maken.
Hij reageert opvallend negatief
op de suggestie die partijleider
Dittrich zaterdag op het partij
congres deed: ook een ander
compromis is acceptabel over de
burgemeester dan wat letterlijk
in het akkoord met CDA en
WD staat.
Geeft dat hem dan meer ruimte
of is het juist een bom onder
zijn stoel? „Ik kan 'm nog niet
helemaal duiden. Vooralsnog
houd ik vast aan de afspraak die
er is. Dittrich is niet mijn baas.
Ik heb nu mijn eigen verant
woordelijkheid en neem er ken
nis van dat de fractie van D66
ziet dat er meer ruimte is. Het
kabinet ziet dat nog niet."
Het paasakkoord rept over sti
muleren van referenda in ge
meenten over burgemeesterskan
didaten.
„Dat kan het gevoel warm hou
den. Bevorderen van experimen
ten. Het daagt gemeenteraden
uit zich hiervoor open te stellen.
Het kan de bevolking enthou
siast maken. Die mag verwach
ten dat er beargumenteerd
wordt waarom zoiets niet ge
beurt. Mijn rol is te laten zien
dat het een succes kan zijn. Zie
Vlaardingen, Best, Leiden. Het
is in deze vorm een intensieve
kennismakingsronde, niet een
politiek gevecht. Begrijp me
niet verkeerd: het is verre van
een ideaal model. Daarom moet
op lange termijn het mechanis
me verfijnd worden."GPD
Het kabinet-Balkenende blijft
nog een tijdje. Het zij zo. De
rust rondom D66 lijkt te zijn
teruggekeerd, maar of na de
nacht van Van Thijn dat ook
geldt voor PvdA, GroenLinks
en SP, is de vraag.
door Hans Feddema
Een vernieuwing op het
punt van de machtsvor
ming blokkeren is immers
geen sinecure. Van links
komt de trits 'delen van inko
men, welzijn en macht.' De
len van de macht hoort er dus
bij. Formeel weten progressie
ve partijen dit en prediken ze
het zelfs, maar het is niette
min een punt waarop ze vaak
uitglijden.
Naast militair geweld 'voor
het goede doel' is er nauwe
lijks een zaak waarin de recht
vaardigingsargumenten meer
over elkaar heen tuimelen
dan het delen van de macht.
Elitisme, dat volgens de poli-
tocoloog Bachrach uitgaat
van de onbekwaamheid van
de massa's, komt ook onder
links voor. Tot dat elitisme is
heel wat onwil en angst om
het volk of de burger zeggen
schap te geven terug te voe
ren. Tegenpool daarvan is het
democratische denken, dat
juist in het belang van de sa
menleving als ideaal stelt het
grootst mogelijke gebruik te
maken van de bekwaamhe
den van de burgers. Ook inza
ke partijdemocratie zie je, dat
in de politiek er kaderleden
zijn, die het gewone lid niet te
veel directe zeggenschap over
partijzaken wil geven, en an
deren die dat wel willen. De
benoeming van de burgemees
ter door de Kroon is anno
2005 natuurlijk te gek voor
woorden. Dat het kabi
net-Balkenende onder in
vloed van D66 en de Fortuyn
-revolutie van 2002 hierin ver
andering wilde brengen, is
toe te juichen. De burgemees
terskeuze uit de grondwet ha
len was en is daarvoor een
voorwaarde. Door dat te blok
keren maakten de Eersteka-
merfracties van PvdA. Groen
Links en SP een strategische
en principiële fout Strate
gisch in de zin, dat het de hui
dige regeringsfracties waar
schijnlijk meer aaneensmeedt
dan ooit en principieel, om
dat ze dit deden uit angst. En
wel, dat hun steun voor 'het
uit de grondwet halen' zou lei
den tot een burgemeesterskeu
ze door de burgers. Een
vreemde angst van progressie
ven. omdat dat met alle res
pect een stuk elitair denken
verraadt. Het is een hard oor
deel, maar ik kan het niet an
ders zien. Angst voor meer di
recte zeggenschap van de bur
gers wijst inzake machtsde
ling immers op een behouden
de koers. Natuurlijk ken ik de
rechtvaardigingen. De burge
meester zou beter door de ge
meenteraad kunnen worden
gekozen. Ook zou een door
het volk gekozen burgemees
ter wel eens te onafhankelijk
kunnen worden, onaf hanke-
lijk van het partijenstelsel
dan wel te verstaan.
Het gaat voorbij aan het feit,
dat de partijen in onze demo
cratie toch al te veel invloed
hebben, denken we alleen al
aan de door de partijen sa
mengestelde lijsten met kandi
daten die mogen meeliften
met de zogenaamde lijsttrek
ker.
En waarom zou de raad de
burgemeester moeten kiezen
en niet de burger zelf. Is dat
echt vernieuwend? Een door
de burgers verkozen burgerva
der krijgt meer invloed, ze
ker, maar hij zal zich ook
sterk gaan inzetten, Wetend
dat hij met een slecht beleid
na vier jaar door de burgers
zal worden afgestraft, en voor
een goed beleid is hij uiter
aard aangewezen op een goe
de samenwerking met wethou
ders en raadsleden. Wel zul
len de laatsten iets aan macht
inboeten. Wie licht daar nu
wakker van? Maar bij bestuur
ders-partijen als PvdA,
GroenLinks en SP zit daar
vooral de pijn. Zwak. Er staat
immers tegenover, dat je de
burger zo veel meer invloed
geeft bij de keuze van de bur
gemeester en diens beleid.
Dr. Hans Feddema is antropo
loog en publicist.
door Nina Jurna
Duizenden Curacaose jonge
ren mogen morgen hun
stem uitbrengen over de toe
komst van hun eiland. Door het
verlagen van de stemgerechtig
de leeftijd van 18 naar 16 jaar
wil Curacao de jongeren zelf la
ten beslissen over hun toe
komst. Zij plukken straks im
mers de vruchten van deze uit
slag. Maar veel jongeren trek
ken nog altijd naar Nederland
in de hoop op een betere toe
komst en de jeugdwerkloosheid
is maar liefst 37 procent. Hoe
zien de Curagaose jongeren hun
toekomst en waar kiezen zij
morgen voor?
In de pauze van de O'trabanda
Scholengemeenschap baant een
groepje scholieren zich een weg
door de palmbomen op het
schoolplein naar het naastgele
gen winkelcentrum.
Op naar het internetcafé waar
ze in de pauze zoet zijn met een
populaire bezigheid: chatten.
De 16-jarige Judynais chat er
dagelijks met jongeren uit Ne
derland, Amerika en Venezuela.
„Mijn vrienden wonen in de he
le wereld", zegt de scholiere
trots. Samen met nog eens 3000
leeftijdsgenoten mag ze morgen
stemmen over de toekomst van
Curagao. En dat is nogal wat
voor een zestienjarige, want hoe
veel geestelijke bagage heb je op
die leeftijd om over zaken als
staatkundige veranderingen van
je land te beslissen?
„Als ik eerlijk ben, weet ik nog
steeds niet waar het echt over
gaat en politiek interesseert me
ook niet", zegt Judynais terwijl
ze met haar lange kunstnagels
vol glitters en figuurtjes het ant
woord aan haar chatvriendje in
Amerika tikt. „Mijn vriendin
nen zijn voor A of B, status apar
te of onafhankelijkheid, maar ik
wil eigenlijk niet kiezen. Ik ben
bang voor de toekomst. Bang
dat het hier erger gaat worden.
Waarom houden we het niet zo
als het is? Waarom moet er iets
veranderen?" Airichson, ook 16,
is het met haar eens en stemt
dus voor optie C: Curagao moet
deel blijven uitmaken van de An
tillen. Deze optie, die in de prak
tijk achterhaald is omdat geen
van de Antilliaanse eilanden de.
situatie wil houden zoals die is,
lijkt de laatste dagen weer te
stijgen in populariteit, omdat
het voor een soort veiligheid
staat. Uit de laatste enquête van
het jeugdparlement van Cura
gao, een onafhankelijke, los van
politieke partijen opererende
jeugdorganisatie, blijkt dat 60
procent van de jongeren voor
status aparte is en dat optie B
(een onafhankelijk Curagao) en
optie D (Curagao wordt een deel
van Nederland) samen een twee
de plaats van 35 procent halen.
Uit een peiling in maart bleek
een meerderheid van de jonge
ren nog voor optie D te zijn.
Angst
Vooral de angst om straks niet
meer in Nederland te kunnen
studeren zou veel jongeren af
schrikken. Bovendien is voor
veel jongeren Nederland nog al
tijd het land van melk en honing
en het moet niet nog moeilijker
worden om er te komen. Wordt
Curagao een provincie van Ne
derland, dan is dat waarschijn
lijk geen probleem meer, is de
gedachte. Sancho (18) is in de
late middaguren vaak in een
van de baaien van Curagao te
vinden met haar twee dochter
tjes Linsay (2) en Shirley van 8
maanden. Hun vader heeft ze
sinds de geboorte van de jongste
niet meer gezien. „Hij hoeft ook
niet meer terug te komen als hij
me maar geld geeft", zegt ze
stoer. Ze is een van de vele jon
ge tienermoeders op het eiland.
Van alle gezinnen op Curagao
bestaat 39 procent uit eenouder
gezinnen, waarvan 20 procent
tienermoeders. Wat zij gaan
stemmen? Sancho: „Laten we ge
woon een deel worden van Ne
derland. Dan krijg ik als alleen
staande moeder met twee kinde
ren een goede uitkering en word
ik misschien nog gesubsidieerd
om weer te gaan studeren. Hier
is zoiets ondenkbaar."
Volgens Sancho trekken minder
jongeren weg naar Nederland
als het eiland een provincie van
Nederland wordt. „Als hier al
les gelijk wordt als daar, waar
om zou je dan weggaan?"
In het gebouw van het jeugdpar
lement bespreekt voorzitter Le-
diska van Putten (23) hoe de
laatste dagen voor het referen
dum worden ingevuld.„We heb
ben nog een jongerendebat, er is
een danceparty in Salina waar
we folders gaan uitdelen en we
moeten de wijken in blijven
gaan." Lediska studeert interna
tionaal management aan de Uni-
EDEN - Koningin Elizabeth
heeft gisteren de nieuwe Britse
premier Eden in audiëntie ont
vangen. Hij is met algemene
stemmen gekozen tot leider
van de conservatieve fractie
van het Lagerhuis.
TURNPLOEG - Jac van de
Sande uit Vlissingen en Joh.
van de Sande uit Goes zijn op
genomen in de Nederlandse
turnploeg die het zondag 10
april in Odense tegen Dene
marken opneemt.
WAPEN - De stafchef van de
Amerikaanse luchtmacht, ge
neraal Twining, heeft ver
klaard dat de Russen weiie
aan een projectiel dat meta
snelheid van 16.000 kilome'
per uur van het ene contine
naar het andere kan worden^
lanceerd. Volgens Twini
zorgt een dergelijk wapenvc
een groot defensieprobleem.
DYSENTERIE - In diva
West-Brabantse steden end(
pen wordt melding gema
van een lichte dysenterie-e
demie. Op advies van de:
neeskundig inspecteur van
volksgezondheid hebben k
schillende burgemeesters s
tot de bevolking gericht en:
wezen op het gevaar.
Scholieren van de Otrabanda scholengemeenschap, die morgen mogen meebeslissen over de toekomst
van Curacao. De stemgerechtigde leeftijd is verlaagd naar 16 jaar. foto Nina Jurna/GPD
versiteit van de Nederlandse An
tillen en hoopt later de 'echte'
politiek in te gaan. „Maar ik wil
eerst nog rechten studeren en
ook rechter-worden en een eigen
bedrijf beginnen" zegt de ambi
tieuze Curagaose. Ze behoort tot
de lichting jongeren die het ze
ker zullen gaan maken op het ei
land, van goeden huize komen
en niets zien in een carrière in
Nederland. „Ik wil mijn land op
bouwen, mijn community hel
pen!" Van Putten: „We geven
als jeugdparlement geen stemad
vies, ik vertel ook niet waar ik
op ga stemmen, we leggen al
leen uit wat de verschillende op
ties inhouden."
De pauze is afgelopen en de
scholieren keren uit het internet
café terug naar de schoolban
ken. Over hun toekomst op Cura
gao zijn ze verdeeld. Judynais:
„Okee, er is veel werkloosheid
en criminaliteit maar het is
maar net wat je er zelf van
maakt. Ik ben goed in het lak
ken en versieren van nagels. Dat
doe ik ook voor mijn vriendin
nen en ik verdien ër wat mee.
Van dat geld koop ik af en toe
leuke kleren. Zo moet je het
doen. Het is en blijft overleven
hier op Curagao."GPD
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraatl 8
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail; redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
.Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar: €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voorlid
einde van de betaalperiode.
PZC, t a.v. lezersservice.
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1.25
zaterdag- 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgave#
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volg?
de Regelen voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag, van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax: (0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes);
Tel, (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend go*
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern Dss>
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor^
(abonnementon)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten^
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9ê5ijJ:
k,i pztT
r> Als u
It dan kunt u dit schriftelijk melden bij rfr
Behoort tot WGGGNGR
