Provincie wil iedereen op de fiets
Cultuur vaker over grens
Bootjes getoond in
allerlei gedaanten
ELICHT
Roosevelt Reading
van Achmat Dangor
17
Erkenning voor kinderverpleging
Zeeuwse Landschap wil uitbreiden
Kritiek Lonink op KvK
Museum Yerseke
tijdelijk dicht
donderdag 7 april 2005
InnnrRené Schrier
J |j-et provinciaal bestuur zet de fiets
llin de schijnwerper. Niet alleen
moet er meer gefietst worden in Zee
land. fietsen moet ook veiliger. Het
moet fietsers makkelijker worden ge
maakt. Ze moeten eenvoudiger vanuit
de auto over kunnen stappen op de
fiets of eventueel een ander vervoer
middel.
Gedeputeerde Staten hebben daartoe
dinsdag twee beleidsplannen vastge
steld. Dat zijn een beleidsanalyse van
het Zeeuws provinciaal fietsbeleid en
het concept-actieplan Fiets. Het
woord is nu aan Provinciale Staten.
Primair doel is dat er meer gefietst
moet worden. Dat heeft allerlei voor
delen. De belangrijkste zijn: goed voor
het milieu, goedkoop, weinig ruimtebe
slag (zowel op het gebeid van fietspa
den als stalling), goed voor de gezond
heid, en het kan helpen om Zeeland
voor'toeristen aantrekkelijker te ma-
,ken.
Op de pedalen
Wie af en toe het station bij Goes ziet, kan makkelijk de indruk krijgen dat er voldoende gefietst wordt.
foto Mechteld Jansen
GS konden kiezen uit vier ambitieni
veaus £>m het fietsbeleid gestalte te ge
ven. Die gingen van ambitieniveau 0
(afstappen) tot niveau 3 (alleen op
kop). GS hebben gekozen voor ambi
tieniveau 2 (de vaart er in). Dat wil
zeggen dat ze meer kwaliteit willen
bieden aan recreatief fietsen. Dat wil
len ze bereiken door een proefproject
in één deel van de provincie op te zet
ten en dat beleid - als het experiment
slaagt - naar andere delen van Zee
land over te hevelen.
In dat project wordt een netwerk van
zogenaamde wisselpunten opgezet.
Die wisselpunten worden ingevuld
door zeven ondernemers, die inmid
dels een stichting aan het vormen zijn.
De gedachte is dat fietsers met hun au
to of met het openbaar vervoer aanko
men bij die wisselpunten. Vanaf daar
kunnen ze per fiets, eventueel met een
kano of zelfs met het openbaar ver
voer naar het volgende wisselpunt. Bij
die wisselpunten moet gelegenheid
zijn om wat te eten en te drinken. De
wisselpunten moeten worden opgeno
men in het systeem van knooppuntbe
wegwijzering, zoals dat al rond het
Veerse Meer bestaat.
Op mooie plaatsen langs het knoop
puntensysteem zouden rustpunten
moeten komen; een bankje of een pick
nicktafel en eventueel een informatie
paneel. In de beleidsanalyse wordt de
suggestie gedaan dat agrariërs langs
die route ook een nevenverdienste kun
nen halen in de sfeer van een terrasje
of een reparatiepunt voor lekke ban
den. Verder wordt de suggestie ge
daan voor een systeem van een toeris
tische wegenwacht, waar momenteel
op Schouwen-Duiveland aan wordt ge
werkt. In elk geval zou op de wissel
punten ook een rijwielkist aanwezig
moeten zijn met materialen waarmee
fietsers zelf reparaties uit kunnen voe
ren.
GS zouden dit systeem graag 'exporte
ren' naar gebieden met een waardevol
cultuurlandschap, zoals de Staats-
Spaanse linies op de grens met België
en de Zak van Zuid-Beveland. Dat ver
sterkt de beleving van het gebied. Er
zou dan aan gedacht kunnen worden
het onderliggende wegennet autoluw
te maken, maar er kan ook gezocht
worden naar zogenaamde olifanten
paadjes. Dat zijn paadjes door weilan
den of boomgaarden, die exclusief
voor de fiets de charme van het gebied
benadrukken. Ook is te denken aan
een combinatie met veerbootjes.
Het project kan verder versterkt wor
den door er ook fietsverhuurpunten
aan te koppelen, bij voorkeur op de
wisselpunten.
Naast aandacht voor meer fietsen en
fietsers willen GS dat er veiliger ge
fietst wordt. Veiliger fietsen kan er
ook toe bijdragen dat er meer gefietst
wordt, constateren zij.
Samen met het Zeeuws Coördinatie
punt Fiets en het Regionaal Orgaan
Verkeersveiligheid Zeeland wil de pro
vincie zich op twee doelgroepen rich
ten, in een poging meer mensen op de
fiets te krijgen. Dat is allereerst de
groep van vier- tot achttienjarigen.
Weliswaar zijn die jongeren afhanke
lijk van de fiets, maar het gaat er om
dat ze voor de fiets kiezen, op het mo
ment dat ze een keus kunnen maken
tussen de auto, brommer, scooter en
de fiets. Deze jongeren moet duidelijk
worden gemaakt dat de keus voor de
auto niet vanzelfsprekend is.
Een tweede doelgroep vormen de
65-plussers. De drijfveer om deze men
sen zoveel mogelijk op de fiets te krij
gen moet de gezondheid zijn.
Om de doelstellingen te kunnen halen,
hebben GS voor een aantal projecten
gekozen. Zo is er voor de vier- tot en
met twaalfjarigen het project 'Veilig
fietsen in stad en land'. Hiermee moe
ten zowel de dagelijkse fietser als de
recreatieve fietser bewust worden ge
maakt van het belang van veilig fiet
sen in stedelijke en landelijke gebie
den. In de zienswijze van GS kunnen
daar verschillende participanten bij
ingeschakeld worden: scholen, wegbe-
heerders, gemeenten, 3VO, recrea
tie-ondernemers en de fietsersbond.
Ook kan gedacht worden aan een voor
beeldroute ergens in Zeeland.
Voor de doelgroep twaalf tot en met
zestien jaar is er het project 'Tijd voor
gezonde actie', dat zich richt op bevor
dering van het gebruik van de fiets om
overgewicht, kwalen en andere aan
doeningen tegen te gaan. Daarnaast
moeten jongeren ermee geconfron
teerd worden dat fietsen in de stad
even snel kan zijn als vervoer met de
auto. Dat kan een stimulans zijn voor
jongeren om op korte afstanden te blij
ven fietsen.
Op maat
Dan is er nog de doelgroep 60-plus.
Bij hen speelt het aspect veiligheid
een belangrijke rol. Oudere fietsers
zijn vaker dan andere doelgroepen be
trokken bij ongevallen. Het is bijvoor
beeld gebleken dat de fiets niet of nau
welijks is aangepast aan de beperkin
gen als gevolg van het ouder worden.
Een fiets op maat zou veel narigheid
kunnen voorkomen en kan ouderen
meer zelfvertrouwen op de fiets geven.
Mede om die reden opperen GS om
ouderen fietscursussen te geven, al
dan niet in combinatie met een cursus
'rijden met een scootmobiel'. Ook hier
kan weer aandacht besteed worden
aan acties die er op gericht zijn te fiet
sen voor een gezonde leefstijl.
Overigens is er in de verschillende de
len van Zeeland ook nog heel wat zen
dingswerk te doen voor GS als ze
meer mensen op de fiets willen. Onder
zoek heeft geleerd dat in heel Neder
land gemiddeld de mensen vijf keer
per week op de fiets stappen. Dat was
in 2001. In het stadsgewest Middel-
burg-Vlissingen is dat acht keer per
week, in Zeeuws-Vlaanderen en
Schouwen-Duiveland vier tot zes
keer. Verder blijkt dat op Walcheren
en Noord-Beveland relatief het meest
wordt gefietst. In Vlissingen is het aan
tal verplaatsingen gelijk aan dat in
studentensteden in Nederland, name
lijk acht tot tien keer per week.
kunst
«doorRolf Bosboom
-MIDDELBURG - De culturele
iamenwerking tussen Zeeland,
West- en Oost-Vlaanderen, de
Euregio Scheldemond, moet de
komende jaren verder wordt ver
sterkt. Dat betekent onder meer
het bevorderen van het cultuur
toerisme en krachtenbundelin
gen lussen theaters, theaterma
kers en kunstenaars.
De plannen voor de komende
vier jaar zijn vastgelegd in de no
ta Cultuur zonder grenzen, die
gisteren in Middelburg werd ge
presenteerd. Gedeputeerde
H. van Waveren overhandigde
de eerste exemplaren aan zijn
collega's J.P Van Der Meiren
Kan Oost-Vlaanderen en G. Per-
try van West-Vlaanderen. Het
grensoverschrijdende cultuurbe
leid heeft in de loop der jaren
steeds meer vorm gekregen, ze
ker door de komst van de Eure
gio Scheldemond. „De samen
werking is de projectmatige ba
sis ontgroeid", zei Van Wave-
ren. „Het voelt heel goed en ver
trouwd aan."
De gedeputeerde liet weten
'fier' te zijn op de nieuwe cul
tuurnota. „Deze is meer dan
prachtige intenties. Het zijn
geen loze kreten. We werken
met een concreet activiteiten
plan, zodat we ook de daad bij
het woord kunnen voegen." Zo
is het de bedoeling dat de samen
werkende theaters in onder
meer Middelburg, Temeuzen,
Gent en Brugge de promotie van
hun programma's samen gaan
oppakken, door bijvoorbeeld ge
zamenlijke reclamecampagnes,
het verzenden van programma
brochures naar alle klantenbe
standen, het linken van eikaars
websites en het opzetten van
een Euregionale theaterwebsite.
Ook de diverse festivals in Zee
land en Vlaanderen worden aan
gemoedigd om meer te gaan sa
menwerken en hun aanbod col
lectief onder de aandacht te
brengen.
De drie provincies streven daar
naast naar grensoverschrijden
de inhoudelijke samenwerking
tussen theaters, theatermakers
en kunstenaars. Op die manier
kan naar verwachting een bre
der publiek worden bereikt,
maar kan ook de kwaliteit van
de voorstellingen op een hoger
niveau worden gebracht. Als ge
slaagde voorbeelden worden in
de nota Banda Azufaifo (vorig
jaar te zien op het Festival van
Zeeuwsch-Vlaanderen) en de op
voering El Camino de Santiago
(vorig jaar op het Zeeland Nazo
mer Festival) genoemd.
Een inmiddels gerealiseerd voor
nemen is inhoudelijke samen
werking tussen de regionale om
roepen. Het programma De
Zeeuw van Vlaanderen, dat van
af komend weekeinde wordt uit
gezonden, is daarvan het eerste
resultaat.
De partners in Euregio Schelde
mond achten het ook van groot
belang dat het cultuurtoerisme
verder wordt uitgebouwd. Dat
betekent niet alleen extra in
komsten voor de regio's, maar
ook meer bezoekers en meer be-
MIDDELBURG - Na hun opleiding op
de Rotterdamse kunstacademie verlo
ren Wim Biesheuvel, Leo de Jong en
Jan Wagner elkaar uit het oog. Enkele
jaren geleden hebben ze elkaar op
nieuw gevonden, wat heeft geleid tot
een aantal gezamenlijke tentoonstellin
gen. Onder de titel Boat-Inn exposeren
ze nu in Gallery Maritime in Middel
burg.
h hun artistieke samengaan vormen
bootjes', zoals de drie ze consequent
noemen, de rode draad. Dat is vooral
onder invloed van Wim Biesheuvel, in
wiens werken water en schepen de
hoofdmoot vormen.
Hi] woonde en werkte aanvankelijk in
Botterdam, waar hij geboeid was door
netwerk in de havens. In 1970 verhuis
de Biesheuvel echter naar Tholen, waar
heMvater opnieuw niet ver was. In
1997 keerde hij terug naar Rotterdam
on vestigde zich aan de Sint Janshaven,
met uitzicht op de Maas en de voormali-
go Dokhaven.
Zijn werk toont op gestileerde wijze de
activiteiten in de haven en de bedrijvig
heid op het water. Op de expositie in
Middelburg is de Zeeuwse periode nau
welijks nog terug te vinden. Alleen
oc/ieepvaari bij Bath herinnert daar
ingaan. „De kleinere boten, de piere-
machochels, vind ik eigenlijk leuker
dan de grote scheepvaart. Ze zijn vaak
mooi van lelijkheid."
iesheuvel werkt volgens de methode
'an lithosteendruk. „Dat is heel ar-
oidsintensiefElke kleur met afzonder
lijk op de steen komen. Maar ik vind
het r
steeds een heel mooie tech
niek." Jan Wagner is kunsthistoricus
en werkzaam als beeldend kunstenaar
in Rotterdam. Opvallend op de tentoon
stelling is vooral zijn keramiek: vaartui
gen die door een lang verblijf in het wa
ter zwaar zijn aangetast. „Ik hou van
dingen waar de adem van de tijd over
heen is gegaan", verklaart hij, „Ik ben
altijd met het vergankelijke bezig, al
hoeft dat niet per se zwaarmoedig te
zijn."
Waar Biesheuvel Zeeland heeft verla
ten, is Leo de Jong juist bezig zich er te
vestigen. Het voormalige schoolge
bouw in Rotterdam waar hij al jaren
zijn atelier heeft, moet hij verlaten. Nu
is hij bezig met een grootscheepse ver
bouwing in Axel, waar hij woning, ate
lier en galerie wil combineren.
Hij maakt allerlei soorten schilderijen.
Door de hereniging met zijn studie
vrienden heeft hij ook een serie over
scheepvaart gemaakt, al stelt hij na
drukkelijk daar geen verstand van te
hebben. Het zijn expressionistische,
wat speelse werken, waarbij hij het
met de juiste verhoudingen welbewust
niet zo nauw neemt. „Onwaarschijnlij
ke bootjes", noemt hij ze zelf.
Kenmerkend zijn de teksten op zijn
schilderijen, die vaak meteen ook de ti
tel zijn: Overstag, Op stoom, Beatun en
In volle zee zijn enkele voorbeelden in
Gallery Maritime. „Het is vaak iro
nisch bedoeld, maar als iemand zich ge
roepen voelt het serieus op te vatten,
dan kan dat ook."
Expositie: 'Boat-Inn', met werk van Leo
de Jong, Wim Biesheuvel en Jan Wagner,
t/m 26 mei in Gallery Maritime, Gort
straat 43, Middelburg. Geopend: di.-za.
12-17 uur en op afspraak (06-22591452).
TERNEUZEN - Het Ziekenhuis Zeeuws-Vlaanderen in
Terneuzen heeft een erkenning gekregen voor de specialis
tische vervolgopleiding voor kinderverpleegkunde. Ter-
neuzen is het eerste ziekenhuis in Zeeland dat een derge
lijke erkenning krijgt van de Landelijke Regeling Ver
pleegkundige Vervolgopleidingen (LRW). Voor de ver
pleegkundigen van de kinder- en jeugdafdeling betekent
dit dat ze kunnen afstuderen met een landelijk erkend di
ploma. Ze kunnen daarmee gemakkelijker aantonen dat
ze aan de landelijke beroepscisen voldoen. Voor het zie
kenhuis biedt het garantie voor de kwaliteit van zorg
Voor de toekomst is het ook een waarborg dat de oplei-
dingskosten blijvend aan het ziekenhuis zullen worden
vergoed. Voor het verkrijgen van de erkenning moest het
hele opleidingstraject op papier worden gezet, de leerdoe
len, de structuur en de wijze van begeleiding van de leer
lingen. Ook de aanvullende stage in het Universitair Zie
kenhuis van Gent moest worden omschreven.
WILHELMINADORP - Stichting Het Zeeuwse Land
schap wil het kantoor verhuizen naar Wilhelminadorp.
naar een sinds eind 2000 leegstaand pand van het voorma
lige Proefstation voor de Fruitteelt. Het huidige kantoor
in Heinkenszand is veel te klein geworden.
M. Hemminga, directeur van Het Zeeuwse Landschap,
hoopt dat de verhuizing snel geregeld kan zijn. „We zit
ten in Heinkenszand op een prachtige plek, op buiten
plaats Landlust, maar we zijn er uit ons jasje gegroeid.
Als stichting hebben we in de loop der tijd steeds meer
gronden in beheer gekregen en ook meer taken. De admi
nistratieve lasten zijn daardoor logischerwijs toegeno
men." Twaalf mensen werken momenteel bij Het Zeeuw
se Landschap in Heinkenszand. Alle ruimtes zijn bezet.
Hemminga: „We kunnen stagiaires jammer genoeg al
geen plek meer bieden." Het kantoorpand van het
Proefstation voor de Fruitteelt is groot genoeg om Het
Zeeuwse Landschap voor jaren uit de brand te helpen.
Vijfentwintig medewerkers kunnen er terecht. „Maar",
merkt Hemminga op, „groei is voor ons geen doel op zich
zelf. We willen onze taken goed kunnen doen én niet
steeds weer blijven verkassen." Het is nog niet duidelijk
wanneer Het Zeeuwse Landschap kan verhuizen.
PHILIPPINE - De Kamer van Koophandel (KvK) moet
meer naar kansen dan naar belemmeringen kijken. De
handelskamer kijkt bij bedrijven die zich in de provincie
willen vestigen eerst of de kandidaat-nieuwkomer geen
bestaande bedrijven in de weg zit. De kamer zou zich
juist moeten richten op de economische potenties en aan
trekkingskracht op andere ondernemingen, stelde de Ter-
neuzense burgemeester J. Lonink gisteren tijdens een re
de voor de Zeeuws-Vlaamse kring van de Brabants-
Zeeuwse Werkgeversvereniging. Zo hoopt Terneuzen dit
najaar met de bouw van een vrijetijdscentrum in de Koe-
gorspolder te beginnen. Maar het enige dat de KvK wil
weten, is of de juiste sportwinkel bij de skihal komt te zit
ten. „Met zo'n houding kunnen we net zo goed een depen
dance van de handelskamer van Rotterdam of Breda heb
ben", merkte Lonink op. Om er direct aan toe te voegen
dat hij een nieuwe vestiging van de KvK het liefst - sa
men met organisaties als Syntens en MKB - op het terrein
van Zeeland Seaports ziet verrijzen.
kendheid voor allerlei culturele
initiatieven. Het gaat daarbij
vooral om de ontsluiting van het
cultureel erfgoed.
De nota bevat verder een nieuw,
verduidelijkt reglement voor
het subsidiëren van grensover
schrijdende culturele projecten.
Een centrale helpdesk gaat ini
tiatiefnemers bijstaan.
De nieuwe cultuurnota bestrijkt
de periode tot en met 2008. Dat
is ook het jaar waarin de huidi
ge Europese subsidie, Interreg
III, afloopt.
De provincies gaan zich daarom
de komende tijd bezinnen op
'het ondervangen van het even
tueel wegvallen' van de subsi
die, zodat de intensieve culture
le uitwisseling ook na 2008 kan
worden gegarandeerd.
Achmat Dangor
foto Serge Ligtenberg
Een schilderij van Leo de Jong.
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Schrijver Ach
mat Dangor verzorgt morgen de
derde Roosevelt Reading in De
Drukkerij in Middelburg. Van
hem verscheen onlangs, onder
de titel Bittere vruchten, de Ne
derlandse vertaling van zijn ro
man Bitter fruit.
De Roosevelt Readings zijn een
initiatief van de Arts Humani-
ties-faculteit van de Roosevelt
Academy. Eerdere gasten waren
Jennie Erdal (vorig jaar okto
ber) en, afgelopen maand, Mat
thew Sharpe.
Dangor zal voorlezen uit zijn
jongste boek. Daarna is er gele
genheid voor discussie met stu
denten van de Roosevelt Aca
demy en andere belangstellen
den. De voertaal van de bijeen
komst is, zoals gebruikelijk bij
de Roosevelt Readings, Engels.
Achmat Dangor (1948) woont in
Genève, waar hij werkzaam is
voor de Verenigde Naties. Zijn
wortels liggen echter in Johan
nesburg, Zuid-Afrika. In de
sterk raciaal georiënteerde sa
menleving stond hij in zijn jon
ge jaren, door zijn gemengde af
komst, te boek als 'gekleurd',
maar hij voelde zich vooral
zwart.
In de jaren zestig en zeventig
was hij politiek actief, wat hem
op een spreek- en publicatiever
bod kwam te staan. In 1978 ver
scheen zijn literaire debuut: Wai
ting for Leila. Zijn eerste ro
man, The Z Town Trilogy,
kwam in 1990 uit.
Voor Bitter fruit, dat vorig jaar
verscheen en inmiddels in een
groot aantal landen is vertaald,
krijgt Dangor veel lof toege
zwaaid. Ook was hij een van de
kandidaten voor de Booker Pri
ze. Die belangrijke prijs kreeg
hij uiteindelijk niet, maar hij
won met de roman wel de Peop
le's Booker Prize, die door het le
zerspubliek wordt toegekend.
Bittere vruchten is een even in
dringend als openhartig boek.
dat de Zuid-Afrikaanse samenle
ving in de nadagen van Mande-
la's bewind schetst. De hoofd
persoon is Silas Ali. een vroege
re ANC-activist die op een dag
de inmiddels gepensioneerde
agent van de veiligheidsdienst
Frangois du Boise tegen het lijf
loopt.
Het is de man die bijna twintig
jaar eerder Silas' vrouw Lydia
heeft verkracht, terwijl hij zelf
was vastgeketend in een politie-
busje.
Deze gebeurtenis heeft diepe
sporen in het gezin nagelaten.
De ontmoeting confronteert Si-
las en zijn gezin opnieuw met de
bittere vruchten uit zijn verle
den, die bovenal de bittere
vruchten van de apartheid zijn.
Roosevelt Reading met Achmat
Dangor, morgenmiddag om 17.00
uur in De Drukkeri] in Middel
burg.
Achmat Dangor, Bitter vruchten.
Uitgeverij Cossee, 320 blz., 19,90
euro. ISBN 90-5936-070-2.
YERSEKE - Het Oosterschelde-
museum in Yerseke is wegens
een sterfgeval gesloten tijdens
het Nationaal Museumweekein-
de (9 en 10 april). De tentoonstel
ling over verdronken dorpen
van Zeeland is verschoven naar
zaterdag 7 mei.
