Emoties zorgen voor onveiligheid Van bajes naar schoolbank is de enige weg naar toekomst PZC PZC Ramp Nias drijft religies naar elkaar Breed verzet tegen homo-manifestatie Territoriumdrift en agressie horen in het verkeer eigenlijk niet thuis 1 april 1955 vrijdag 1 april 2005 door Taco van der Mark Frustratie en stress zijn be langrijke oorzaken van agressie in het verkeer. Het ge val van de 20-jarige vrouw uit Wateringen die afgelopen week einde werd overreden na een ru zie staat dan ook niet op zich zelf. Wie ook maar even te lang voor het rode licht wacht, loopt de kans op woedeuitbarstingen van medeweggebruikers. Het advies van de verkeerspsycho- loog: 'Tel tot tien voor je rea geert.' Ze weet het nog precies: een week of vijf geleden, op een dins dagavond. Om kwart voor acht moet ze nog even een 'ritje van niks' afleggen om een pakketje te brengen naar de praktijk waar ze werkt. „Ik draaide mijn woonwijk uit en reed achter een zwarte auto met spoilers. Ik dacht dat ik ach ter een oud dametje zat want ze reed ontzettend langzaam. Stop te om de haverklap en begon over het midden van de weg te slingeren. Ik veronderstelde dat ze misschien wel te veel had ge dronken. Maar, eerlijk is eerlijk, ik ergerde me ook. Dus toeterde ik, wat ik eigenlijk nooit doe." Die actie kwam de 46-jarige vrouw uit Voorschoten - die ano niem wil blijven - bijna duur te staan. Na haar geclaxonneer stopte de auto ogenblikkelijk en parkeerde de chauffeur zijn wa gen dwars op de weg. Portieren zwaaiden open en drie stevige, blanke jongens van een jaar of twintig stapten uit. Hulp van de automobilisten die achter haar in file reden, hoefde ze niet te verwachten. Zij ble ven allemaal zitten. „Ik dacht 'O, wat is dit?' Ik deed al mijn deuren op slot, pakte mijn mobieltje en belde direct 112. Die hebben me er echt door heen geholpen. Terwijl die jon gens me uitscholden en bedreig den, werd ik door mensen van 112 gerustgesteld. De politie kwam snel en toen de jongens dat door hadden, gingen ze er vandoor." Van de politie begreep de vrouw dat de groep bij de politie be kend is. „Ze zoeken bij voor keur stille woonwijken buiten de stad op om rotzooi te trappen en mensen bang te maken. Stom genoeg heb ik geen aangifte ge daan. Ik had geen zin om daar voor een halve dag kwijt te zijn. Maar achteraf gezien had ik het natuurlijk toch moeten doen." Het duurde drie dagen voordat ze van de grootste schrik was be komen. „Ik had voor hetzelfde geld in het ziekenhuis kunnen liggen. De politie zei dat ik alles goed had gedaan. Maar ja, dat toete ren had ik natuurlijk niet moe ten doen. Daarmee doe je pre cies wat ze willen. Stom." Irritaties Verkeerspsycholoog Cees Wil- dervanck begrijpt hoe moeilijk het is je niet te laten opfokken. „Je bent natuurlijk in de eerste plaats mens. Irritaties draag je nu eenmaal bij je en die kunnen in het verkeer nu eenmaal bo ven komen. Het is gemakkelijk gezegd dat je je moet inhouden, maar de vraag is of je dat vol houdt wanneer iemand op je bumper rijdt. Dan is het een he le de kunst rustig te blijven en niet even op de rem te trappen of te toeteren." Diepgaand onderzoek naar agressie in het verkeer is in Ne derland niet gedaan. De Stich ting Wetenschappelijk Onder zoek Verkeersveiligheid (SWOV) heeft enkele jaren gele- den wel onderzoek gedaan naar emoties van verkeersdeelne mers. Daaruit komt naar voren dat automobilisten zich het meest storen als ze niet voorbij een langzaam rijdende auto kun nen komen. Aangiften Om toch hun zin te krijgen, toe teren en knipperen ze ook vaker om die opzij te jagen. Onduide lijk rijgedrag - van snel rijden tot op de rem trappen - was afge lopen weekeinde ook de aanlei ding voor de ruzie met dodelijke afloop in Honselersdijk. Naar schatting worden per jaar bij de politie tussen de vier- en vijfdui zend aangiften gedaan van inci denten van geweld in het ver keer. Maar in de praktijk van al ledag komt het veel vaker voor. Bovendien zijn minder openlijk agressieve uitingen normaal ge worden. Van schelden en vloe ken tot aan de middelvinger om hoogsteken en uit de auto stap pen en iemand uitdagen tot een gevecht. Verkeerspsycholoog Wilder- vanck: „Er wordt zoveel gespro ken over agressie in het verkeer, maar dat is een beetje ten on rechte. Verkeersgedrag is een re presentatie van hoe we in de maatschappij met elkaar om gaan. Als je het positief om schrijft, is dat assertief. Be schouw je het negatief dan is dat agressief." Maar, zo geeft Wildervanck toe, in de auto ondergaat de psycho logie van de chauffeur een be langrijke wijziging. Anonimiteit De anonimiteit van de verkeers situatie zorgt ervoor dat wegge bruikers snel lak hebben aan de andere weggebruikers. „Dat is dan geen mens meer, maar een concurrent, die jou hindert of die jouw plekje in pikt. Dan krijg je territorium drift. Bovendien is er niemand die je controleert, want in jouw auto ben je van alles en iedereen afgeschermd." Voeg daarbij nog de frustraties toe waar veel mensen last van hebben - van een slechte relatie tot een ruzie met de baas - en een escalatie in het verkeer ligt op de loer. Laat je niet leiden door je emo ties, adviseert Wildervanck: „Stap uit de cirkel van je eigen frustraties en de haat naar de an der. Als bijvoorbeeld iemand je afsnijdt, stel je dan voor dat het een rotsblok is die op je weg komt. Je wordt toch niet boos op een rotsblok? Wees verstan dig en rijd er gewoon omheen. Weggebruikers zien elkaar als concurrentenAchter het stuur ondergaat de psychologie van de chauffeur een ingrijpende verandering. De mensen zouden dat zelf, voor ze de auto instap pen, beter moeten beseffen." GPD door Egbert Stoel Het Indonesische eiland Nias, voor de tweede keer in drie maanden getrof fen door een verwoestende aardbeving, is niet alleen een paradijs voor surfers. Het ei land voor de kust van Suma tra is ook een van de weinige christelijke enclaves in het overwegend orthodox-islami tische westen van Indonesië. De nieuwste natuurramp drijft de religies naar elkaar, zeggen betrokkenen. Nias werd in 1865 door Neder landse en Duitse zendelingen van de lutherse kerken 'ont dekt' als zendingsgebied. De eilandbewoners wilden tot dan toe niets weten van kolo niaal Nederlands bestuur of de islam. Nu, 140 jaar later is circa 90 procent van de ruim 600.000 Niassers christen. Een van de redenen dat Nias sers weinig van de islam moes ten weten, was hun varkens cultuur, zegt de Duitser Uwe Hummel, predikant binnen de Protestantse Kerk in Ne derland (PKN). „Varkens hadden een gods dienstige waarde en werden alleen gegeten bij bijzondere gebeurtenissen." De islam ver biedt het eten van onrein vee en was daarom niet aantrek kelijk voor de bevolking van het eiland. Een tweede horde voor de is lam waren de slavenjagers uit het naburige streng-islamiti- sche Atjeh. „De vrouwen van Nias, die bekend staan om hun schoonheid, waren zeer gewilde slaven", aldus Hum mel. Lutherse zendelingen wekten echter vertrouwen, stelt de predikant. Zo versterkten ze de landbouw en kregen naar mate de jaren vorderden steeds meer interresse voor de eeuwenoude cultuur van de Niassers. De lokale taal draagt er nog steeds de spo ren van. Op schrift gesteld door Duit se zendelingen kent het als enige in Indonesië de umlaut. Inmiddels ontleent de bevol king, voor circa tweederde protestant en eenderde katho liek, haar identiteit aan het christelijk geloof. Tot proble men met de islamitische meer derheid van Indonesië leidt dat echter niet, aldus de Til- burgse frater Jan Koppens, die jaren op Nias heeft ge werkt. Polarisatie Nadat de aardbeving tweede paasdag om 23.09 urn* lokale tijd het eiland door elkaar had geschud, vluchtten hon derden personen naar een klooster bovenop een berg bij de verwoeste hoofdstad Gu- nung Sitoli. „Onder hen waren vooral veel moslims. Ze zijn de hele nacht gebleven en hebben eten gekregen. Zo'n ramp brengt mensen samen." Net als elders in het polariserende Indonesië proberen sommige Niasse christenen ten koste van moslims politieke macht naar zich toe te trekken, weet Hummel. Bij een ramp als die van tweede paasdag speelt verschil in geloof echter geen enkele rol. Na jaren zending en missie is de Nederlandse betrokken heid bij Nias sterk vermin derd. Hummel, die er tot 2001 bijna zeven jaar werkte, was de laatste die er namens de protestantse kerken theologie doceerde. Op het eiland wer ken nu nog twee Nederlandse katholieken. Beiden maken het naar omstandigheden goed, weet Koppens te mel den. Hummel maakt zich ook zorgen over de situatie in de Batu-archipel, ooit ook Ne derlands zendingsgebied. Een schip bereikte deze eilanden groep ten zuiden van Nias na de tsunamiramp op tweede kerstdag pas na drie weken. „Ook nu hebben we er nog niets van gehoord. We nemen aan dat de situatie daar ook heel erg is. "ANP door Ad Bloemendaal Voor het eerst in de ge schiedenis voeren de lei ders van de joodse, christelij ke en islamitische gemeen schappen in het Heilige Land gemeenschappelijk actie. Hun doel is het verhinderen van 'World Pride 2005', een internationale tiendaagse ho momanifestatie die in augus tus in Jeruzalem moet wor den gehouden. Het Israëlische opperrabinaat belegde woensdagavond een unieke protest-persconferen tie met kopstukken uit alle drie gemeenschappen. Dat waren naast twee opperrab bijnen, de katholieke pa triarch van Jeruzalem en de aartsbisschoppen van de Grieks- en Armeens-Ortho- doxe kerken. Aan islamiti sche kant waren er afgezan ten van de mufti van Jeruza lem. In een gezamenlijke op roep vroegen ze de Israëlische regering de manifestatie te verbieden en raadden ze po tentiële deelnemers aan thuis te blijven. Provocatie Volgens de religieuze leiders in het Heilig Land is de inter nationale homobijeenkomst een provocatie en 'een ernsti ge aanslag op het karakter van de heilige stad Jeruza lem, en de gevoeligheden van alle godsdienstige gemeen schappen'. Ze zeggen zich ook ongerust te maken over 'de maatschappelijke onrust en de ordeverstoringen die de ze gebeurtenis ongetwijfeld zal veroorzaken'. De tweede World Pride 2005 - de eerste was vijf jaar gele den in Rome - wordt georgani seerd door Jeruzalem Open Huis (JOH), een plaatselijke beweging van homoseksue len, lesbiennes, bisseksuelen en transseksuelen. De laatste paar jaar heeft JOH in Jeruza lem kleinere Gay Pride-para- des gehouden, die eveneens op verzet stuitten. Het gemeentebestuur van de door orthodoxe joden en mos lims beheerste stad heeft er al les aan gedaan om de plaatse lijke homo's ertoe te bewegen zich aan te sluiten bij de tradi tionele jaarlijkse parade in het liberalere Tel Aviv. Maar JOH hield voet bij stuk en het aantal ordeverstorin gen viel mee. Wel verspreidde de joodse rechts-extremis- tische Kach-beweging vorig jaar pamfletten, waarin werd gewaarschuwd tegen 'de mars van pedofielen'. Itamar Ben-Gvir, een van de actievoerders, betoogde toen dat er in Jeruzalem geen plaats is voor 'deze gruwelij ke parade'. Hij adviseerde de deelnemers zich met spoed te laten opnemen in een psychia trisch ziekenhuis. Machteloos Jeruzalems burgemeester, Uri Lupolianski, is een ortho dox-religieuze jood en een verklaard tegenstander van Gay Pride, en dus ook World Pride. Maar hij zegt machte loos te staan. Het is in Israël de politie en niet het gemeen tebestuur die bij dit soort za ken het laatste woord heeft. Daarom besloot een conserva tieve Amerikaanse predikant en radiospreker, Leo Giovi- netti, de burgemeester een handje te helpen. Hij begon eerder dit jaar een internatio nale actie onder medechriste nen, bedoeld om een miljoen handtekeningen te verzame len tegen World Pride. Giovinette waarschuwt dat het houden van de homomani festatie Gods toorn over Jeru zalem kan afroepen en de stad kan veranderen in een moderne versie van Sodom en Gomorra. Hij had al de steun van rechtse en orthodox-reli gieuze afgevaardigden in het Israëlische parlement, en sinds gisteren heeft het pro test een bijna officieel karak ter. De verwachting is dat het ver zet van de belangrijkste reli gieuze leiders de regering on der zware druk zal zetten. Voor de overheid komt de pe riode waarin homo's naar Jeruzalem komen toch al niet goed uit. De hele zomer zul len de politie en het leger im mers de handen vol hebben aan het repatriëren van kolo nisten uit te ontruimen neder zettingen in de Gazastrook en het noorden van de Westelij ke Jordaanoever. GPD door Carine Neefjes Duizenden gevangenen krij gen na hun vrijlating geen begeleiding meer bij hun terug keer in de maatschappij. Het ge volg is dat veel gedetineerden snel weer in het criminele cir cuit belanden. Rotterdam pro beert dat te voorkomen door cri minelen vanuit de bajes direct in de schoolbank te zetten. Maar ook hier gaat de geld kraan dicht. Volgens Reclassering Nederland komen er jaarlijks duizenden ge vangenen vrij die zonder enige begeleiding hun weg moeten zoe ken in de maatschappij. Door een forse bezuiniging op het mi nisterie van Justitie is er sinds vorig jaar geen geld meer voor het intensief begeleiden van ex-ba j esklanten Harde cijfers ontbreken, maar bij Reclassering Nederland ko men veel signalen binnen dat de ze groep weer afglijdt naar het criminele circuit. Geregeld klop pen er ex-gedetineerden aan die vragen om hulp, maar de reclas sering moet nee verkopen we gens geldgebrek. Uit recent onderzoek van het Mi nisterie van Justitie naar recidi ve blijkt dat 49 procent van de jeugdige daders binnen vier jaar opnieuw strafrechtelijk wordt vervolgd. Ter vergelijking: bij het Rotterdamse leerproject 'Scholing zonder drempels' is het recidivecijfer aanzienlijk la ger: 19,1 procent van de cursis ten komt opnieuw met justitie in aanraking. Zelfstudie Al in de bak wilde Sandor (34) een informatica-opleiding doen. Hij was veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf wegens rij den onder invloed met dodelijke afloop. „Als ik vrijkom, zit nie mand op mij te wachten. Wie drie jaar vast zit en geen werker varing heeft is geen aantrekkelij ke kracht voor een werkgever." Sandor had geen zin om zijn tijd in de bajes te verdoen met tafel tennissen of televisie kijken. Hij wilde een opleiding volgen. Vanuit de penitentiaire inrich ting in Heerhugowaard probeer de hij een school te regelen, maar dat viel niet mee. Volgens het huidige, sobere regime van het ministerie van Justitie moe Ex-gedetineerden in de klas bij het Albarda college in Rotterdam waar zij les krijgen in elektrotech niek. foto Phil Nijhuis/GPD ten gedetineerden vooral op hun cel zitten. Hooguit kunnen ze wat aan 'zelfstudie' doen. Sandor: „Ik kon een informati- ca-certificaat halen, maar bui ten stelt dat echt niks voor. Als ik daar bij een werkgever mee aankom, lacht hij me uit." Na lang zoeken kwam hij uitein delijk terecht bij 'Scholing zon der drempels', een project in Rotterdam dat gedetineerden vanuit de gevangenis direct naar de schoolbanken begeleidt. Sandor reisde op en neer van de bajes naar school: drie uur heen, drie uur terug. Als hij 's avonds te laat binnen was, werd hij in de isoleercel gezet. Maar zijn doorzettingsvermogen is be loond: Sandor is vrij en heeft als stagiair een leidinggevende func tie op de 'Computer Werk plaats', een praktijkafdeling van 'Scholing zonder drempels'. De Rotterdamse school, waar op dit moment ruim 540 criminelen en ex-criminelen zitten, is abso luut geen vesting. Niemand wordt gefouilleerd. Locatiemanager Jeff Erkens: „Als je deze gasten serieus wilt nemen, moet je ze respecteren. Wij moeten hen niet het gevoel geven dat ze weer in een gevan genis zijn beland. Als iemand hier met een mes rondloopt, maar er verder niets mee doet, vind ik het best." Erkens moet zijn leerlingen wel achter de vodden zitten. Gere geld belt hij ze 's ochtends op waarom ze niet op school zijn. „De een zit bij de sociale dienst om een uitkering te regelen, de ander moet z'n dochter naar school brengen en een derde ligt nog in z'n bed. Ze bellen niet af, want ze hebben geen beltegoed. Ach, dit hoort er allemaal bij. Ik leen ook geld en strippenkaar ten uit. Deze cursisten zijn heel simpel. Als jij wat voor hen doet, bouw je respect op en doen ze ook wat voor jou." Rand Jeff Erkens benadrukt dat het om 'gasten' gaat die aan de rand van de maatschappij leven. „De meeste hebben nog nooit een di ploma gehaald. Als ze vrij ko men, hebben ze geen geld, geen huis, geen vrienden. Maar liefst 60 procent belandt weer in het criminele circuit." Bij 'Scholing zonder drempels' kunnen gedeti neerden direct terecht. Wie maandag vrijkomt, zit dinsdag in de schoolbank. Ze kunnen een opleiding volgen tot lasser of schilder, maar vakken als En gels, typvaardigheid of maat- schappelijke-culturele vorming behoren ook tot de mogelijkhe den. Inmiddels hebben al enkele hon derden gedetineerden een certifi caat gehaald. Aad Verschoor (30) heeft drie keer vast gezeten, wegens diefstal van laptops, wa penbezit en drugssmokkel „Zo dra ik vrijkwam, ging ik terug naar m'n oude vrienden. De cri minele wereld was de enige die ik kende. Toen ik de laatste keer werd opgepakt voor de smokkel van kilo's coke en anderhalf jaar moest zitten, voelde ik mij eigenlijk bevrijd. Ik wilde weg uit dat criminele circuit. Al in de bajes probeerde hij de knop om te zetten. „Ik dacht: Aad, jongen, waar ben je in Godsnaam mee bezig? Ik wilde studeren, een betaalde baan vin den, maar ik was ook bang voor de gewone maatschappij." Bij het project in Rotterdam heeft Verschoor zich inmiddels omge schoold tot jongerenwerker. In juni krijgt Aad Verschoor zijn eerste vaste baan. „Fantas tisch. Eindelijk rust in mijn hoofd." GPD ZIERIKZEE - Op Slabbers- werf in Zierikzee is de eerste steen gelegd voor een complex van 131 woningen met acht ga rages. De huur zal circa 8,25 gulden per week worden, ver hoogd met 1,10 gulden voor water. Elk huis zal over een douchecel beschikken. VEBENA-BOS - Het zomerwo ningenterrein in het Vebe- na-bos krijgt riolering. Deze week is de gedeeltelijke aanleg uitbesteed, alsmede de bouw van een rioolwaterzuivering voor de tachtig zomerwonin gen en het kampeerhutten-ter- B AD HUIS - Itf hét géfttëéhtè- lijk badhuis te Nieuwdorp zijn in de maand maart 24 kuip- en 729 douchebaden genomen. WINKELSLUITING - Op ver zoek van de winkeliersvereni ging Door Eendracht Sterk heeft de gemeenteraad van Sint-Philipsland besloten de regels voor de openingsuren van de winkels te verruimen. Van 1 april tot 1 oktober mo gen de winkeliers tot 19 uur hun nering drijven. Van 1 okto ber tot 1 april mag verkocht worden tot 18 urn-. De kappers zaken mogen zelfs tot 20 uur geopend blijven. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315660 Fax- (0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat 18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst- 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mall: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 19,95 n.v.t per kwartaal 58,00 60,25 per jaar. €222.50 226,50 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor het einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax: (0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend goed Tel: (076)5312277 Fax. (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen In een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementenladministratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteer de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, le- Postbus 31,4460 AA Goes Behoort tot WeGeNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4