Geloofwaardigheid D66 wankelt
PZC
Oude Akajev-aanhang zint
op wraak op zuiderlingen
PZC
Congres D66 kan
geen nee zeggen
Aartsbisschop blijft
Zimbabwes rebel
Geen alternatief
ai
ia
Democraten leveren hun kroonjuwelen in voor redden coalitie
29 maart 1955
m
dinsdag 29 maart 2005
door Frank Hendrickx
De hele top van D66 is zater
dag uitgerukt om de kabi
netscrisis te bezweren. Eerst ar
riveert D66-fractievoorzitter
Dittrich bij het ministerie van
Algemene Zaken, daarna
D66-minister Brinkhorst (Eco
nomische Zaken), een paar uur
later holt D66-staatssecretaris
Van der Laan (Media) gehaast
uit de parkeergarage, en na
uren ijsberen tussen terrasjes
en het Binnenhof mag ook voor
zitter Pechtold aanschuiven.
Fractielid Van der Ham moet
buiten blijven wachten op
nieuws.
Na elf uur crisisberaad is D66
overstag: de partij blijft in de re
gering. Ingeklemd tussen de
twee. een kop grotere, fractie
voorzitters Verhagen (CDA) en
Van Aartsen (WD) mag Dit
trich de buit bekendmaken die
de kleinste regeringspartij heeft
binnengehaald. Eén miljard
extra voor onderwijs en innova
tie, een drastische hervorming
van het omroepbestel en een
nieuw breed onderzoek naar een
hervorming van het politieke be
stel. Geen nieuw kiesstel en
voorlopig geen gekozen burge
meester.
Is het genoeg om het congres
van D66-leden te overtuigen?
„Ik ben zeer tevreden", zegt Dit
trich. Het kabinet is gered, zo
lijkt het. „Tegenstemmen wordt
wel heel moeilijk", zegt voorma
lig partijleider Wolffensperger.
Een enorme crisis in de partij
zou het gevolg zijn.
Lot
Dittrich heeft al laten doorsche
meren dat hij opstapt als het
congres het akkoord van de
hand wijst en ook Pechtold, de
gedoodverfde opvolger van De
Graaf, verbindt zijn lot aan het
kabinet Balkenende-II. Van der
Laan twijfelt niet aan het 'ja'
van het congres. „Er ligt nu een
vernieuwingsagenda. Ik heb er
door Ap van den Berg
Zaterdag moeten de 'gewone'
Democraten zich op een spe
ciaal congres van hun partij uit
spreken over het akkoord dat
Dittrich uit het vuur heeft ge
sleept.
Daarmee kwam een einde aan
het tumult dat dinsdagavond los
barstte, toen de PvdA-senaats-
fractie het kabinetsplan voor de
gekozen burgemeester torpe
deerde. Een dag later trad ver
antwoordelijk D66-minister De
Graaf af.
D66-leider Dittrich heeft aan de
onderhandelingstafel uiteinde
lijk het maximaal haalbare voor
elkaar gekregen. Een brede
oriëntatie op de positie van de
door Eelco van der Linden
Na zes jaar lijden onder
het steeds autocratischer
regime van president Robert
Mugabe, heeft Zimbabwe één
echte revolutionair gegene
reerd: Pius Ncube. De bijna
zestigjarige katholieke aarts
bisschop haat Mugabe, haat
diens partij Zanu PF en heeft
nog nooit een blad voor de
mond genomen. In het paas
weekeinde riep hij op 'tot een
opstand zoals in Oekraïne'.
„Ik hoop dat de mensen na de
verkiezingen van donderdag
zo gedesillusioneerd zijn dat
ze zich weten te organiseren
en hem - Mugabe, red. - eruit
schoppen", zei Ncube.
Aan de muur in zijn sobere
kantoor in Bulawayo, Zim
babwes tweede stad, hangen
prenten van Ghandi en Oscar
Romero, de profeet van de
Vrijheidstheologie, en in hun
stijl wil hij handelen. „Ik wil
geen geweld, ik wil dat de
massa's opstaan en zich
vreedzaam ontdoen van de
leugenachtige, frauderende
en harteloze Mugabe."
Veiligheidsdienst
Het zijn onwaarschijnlijk har
de woorden in een land waar
de angst regeert en niemand
meer zijn mond open durft te
doen. Voor heel wat minder
verdwijnen personen. Ncube
weet zich omringd door leden
van de gevreesde veiligheids
dienst CIO, zijn telefoon
wordt afgeluisterd, maar tot
nu is hem geen kwaad ge
daan. Mugabes regering
noemde de bisschop gisteren
een 'een gek, die de afgelopen
jaren constant heeft gelogen'
en een 'agent van de Britten
en Amerikanen', maar arres
teerde de geestelijke niet.
Dit kan te maken met het feit
dat ook Mugabe katholiek is,
hoewel de bisschop hem ook
op dit gebied niets waard
vindt.
Hij memoreerde dat de presi
dent zijn ernstig zieke en ui
terst populaire Ghanese
vrouw ooit verliet voor zijn
jeugdige secretaresse Grace,
met wie hij in 1996 trouwde.
„Hij is katholiek als het hem
uitkomt", aldus Ncube.
De bisschop blijft zeer kri
tisch ten aanzien van de oppo
sitiepartij MDC, die 'zwak is
en geen leiderschap heeft ge
toond'. Dit weekeinde zei
Ncube: „Het volk heeft be
hoefte aan een sterke leider,
een persoon voor wie de men
sen bereid zijn hun leven te
geven." Op de vraag of hij
zelf in die rol zag, reageerde
hij ooit bescheiden. „Ik weet
niet of ik de capaciteiten heb,
maar ik zal me niet terugtrek
ken." Maar Ncube kent zijn
eigen grenzen. De Zimbabwa-
nen zijn zeer religieus, maar
met vijfhonderd kerkgenoot
schappen sterk verdeeld. De
katholieke kerk is met 10 pro
cent klein. „Iedereen op een
lijn krijgen, is erg moeilijk",
aldus Ncube. Deze onmacht
is waarschijnlijk de reden
dat de bisschop tot nu met
rust is gelaten.
In de parlementsverkiezin
gen van donderdag heeft Ncu
be in elk geval geen enkel ver
trouwen. „Mugabe fraudeer
de in 2000 en 2002 en zal het
nu weer doen. De ervaring
hebben ze." Maar de bis
schop verwacht dat de nieu
we overwinning van Mugabe
in ieder geval in zijn regio,
het westelijke Matabeleland,
een reactie zal oproepen. „De
mensen zullen erg kwaad
zijn", aldus Ncube, die ver
der suggereerde dat er hier
en daar wat actieplannen
klaar liggen.
Honger
Dat laatste is sterk de vraag.
Matabeleland is sterk
pro-MDC en Mugabe blijft
hier geassocieerd worden
met de twintigduizend 'poli
tieke tegenstanders' die hij
hier in 1983 liet vermoorden.
Ook is dit het gebied waar de
meeste honger wordt geleden
als gevolg van wanbeleid van
de landbouw en droogte.
Maar tot nu is reactie uitge
bleven.
Mugabe, op tournee in Mata
beleland deze week, zei drei
gend dat 'jullie me hebben
verlaten in 2000', maar dat
hij bereid was te vergeven.
Hij gaf toe dat er voedselte
korten waren, en hij voedsel
zal brengen. „Ik zal niemand
van de honger laten sterven",
aldus de 81-jarige president.
GPD
alle vertrouwen in dat de leden
dat ook zullen erkennen."
Toch is Wolffensperger 'terug
houdend' over het paasakkoord,
waarin twee kroonjuwelen van
D66 (een nieuw kiesstelsel en de
gekozen burgemeester) naar de
achtergrond zijn verdreven.
„Twee belangrijke zaken waar
voor we in dit'kabinet zijn ge
stapt, hebben we opgegeven.
Toch blijven we zitten. Het
wordt heel moeilijk dat uit te
leggen aan de kiezers. Hoe ge
loofwaardig zijn we nog als
D66? Misschien berokkenen we
ons op de lange termijn heel
veel schade door als links-libera
le partij in een conservatief kabi
net te blijven."
Een definitief oordeel heeft
Wolffensperger nog niet. Hij wil
eerst overleggen met geestver
wanten binnen de partij.
Veel bereidheid om nee te stem
men zal hij er niet vinden. De
voormalige D66-ministers Van
Boxtel en Terlouw waren voor
het paasweekeinde nog scep
tisch, maar inmiddels hebben ze
zich al uitgesproken voor het ak
koord van Dittrich. Van de kriti
sche D66-afdelingen in Gronin
gen, Friesland, Limburg en
Drenthe, lijkt alleen Groningen
nog te overwegen om tegen te
stemmen.
„Het congres zal wel akkoord
gaan", meent ook Paternotte,
voorzitter van de Jonge Demo
craten. „Van der Laan krijgt
vrij spel bij het hervormen van
het omroepbestel en we hebben
een miljard binnengehaald voor
onderwijs en innovatie. Dat is
belangrijk, al willen we wel we
ten waar dat geld aan wordt uit
gegeven. Dat vinden we nog te
vaag."
Dat de kroonjuwelen verloren
lijken, vindt Paternotte minder
belangrijk. „Voor de jongeren
binnen D66 was de bestuurlijke
vernieuwing niet zo belangrijk.
Natuurlijk, een gekozen burge
meester is goed - ik snap niet
hoe je daar tegen kunt zijn -
maar zaken als onderwijs en mi
lieu tellen voor ons zwaarder."
GPD
premier, de rol van Eerste Ka
mer en Raad van State, op refe
renda en burgerinitiatieven. Er
komt ook nog een grondwetsher
ziening voor de door het volk ge
kozen burgemeester, maar die
lijkt vanwege de tegenstand in
linkse kringen op voorhand
kansloos. D66 krijgt verder de
vrije hand om wat stevige be
stuurlijke reorganisaties door te
voeren in omroepland. En Dit
trich kreeg minister Zalm zover
dat hij een miljard euro wil uit
trekken voor onderwijs, weten
schappelijk onderzoek en iet. Al
met al heeft 'Klein Duimpje'
toch nog aardig wat afgedwon
gen. Als het congres zaterdag on
verhoopt met 'nee' zou eindigen,
dan loochenen de leden hun
complete partijtop. GPD
door Remco Reidinq
In het hoofdkwartier van de
'contrarevolutie' klappen vijf
honderd Kirgiezen hun handen
blauw. Ze zijn in het stadhuis
van het dorpje Tsjym-Korgon
bijeengekomen uit vrees voor
een machtsgreep van het zui
den.
Hier, in de provincie Kemin,
werd de verjaagde president As
kar Akajev geboren en zijn
zoon onlangs met ruime meer
derheid als parlementslid geko
zen. Enorme fans van de ver
dwenen president zijn de inwo
ners van Tsjym-Korgon en om
liggende dorpen niet meer. Zijn
houdbaarheidsdatum was na
veertien jaar heerschappij ver
streken en wie vlucht is een laf
aard.
Van de nieuwe leider Koerman-
bek Bakijev, een zuiderling,
moeten zij echter niets hebben.
„Akajev was een goede en ver
standige man, maar hij werd
omringd door boeven", zegt een
oudere man. „Bakijev is twee
jaar premier geweest en heeft
niets gepresteerd. Dat zal nu
echt niet anders worden." De
aanwezigen beschouwen de
volksopstand unaniem als een
'onwettige coup'. „Waarom heb
ben ze niet een half jaar ge
wacht op de presidentsverkie
zingen?", zegt Taljabek Ibrajev-.
„Dan had de hele wereld kun-
nen zien hoe wij op legitieme
wijze een nieuwe president zou
den kiezen." Het stadhuisje aan
de snelweg naar de hoofdstad
Bisjkek barst intussen bijna uit
zijn voegen. Uit de vergader
zaal klinkt afwisselend harts
tochtelijk gejuich, gefluit en ap
plaus.
De burgemeester kijkt bezorgd
toe. Uit angst voor wraakacties
wil hij wel zijn functie maar
niet zijn naam prijsgeven. Hij is
blij met de verkoelende sneeuw,
die tot een lagere opkomst heeft
geleid. „Ik ben degene die hier
de orde moet zien te. bewaren.
De mensen willen naar de
hoofdstad, maar als ze gaan
dan komt het tot een burgeroor
log."
Oude tegenstellingen worden
als botte messen geslepen. Het
zuiden, waar de volksopstand
begon, krijgt alle schuld voor
de chaos na de revolutie. „Al
leen mensen uit het zuiden heb-
Een man trotseert sneeuw en wind in de noordelijke provincie Kemin. Actievoerders blokkeren de snel
weg naar Bisjkek uit vrees voor een machtsgreep van het zuiden. foto Remco Reiding/GPD
ben het Witte Huis bestormd,
verder niemand", zegt Oelan
Kaipov. „Ze willen hun eigen
mensen aan de macht."
Plunderingen
Veel mannen zinnen op wraak.
Woedend zijn ze dat een meisje
uit Kemin donderdagnacht zou
zijn doodgeslagen door lieden
uit het afgunstige zuiden, die in
veel grotere armoede leven dan
de bewoners van het relatief rij
ke noorden. Ze zijn beledigd
dat ze de schuld krijgen voor
plunderingen na de revolutie.
Vandalen uit Osj, een stad in
het zuiden, zouden juist in hun
winkels aan 'gratis shoppen'
hebben gedaan.
De paranoia is compleet als de
37-jarige Tologoen Sjerkazijev
de kladblokjes van westerse
journalisten wil doorlezen om
zich ervan te overtuigen dat
zijn plaatsgenoten niet als dwa
ze dronkelappen worden afge
schilderd. Omringd door een
walm van alcohol druipt de zon
derling af, als hij de aantekenin
gen in een vreemde taal niet
blijkt te kunnen lezen.
De leegte die Akajev na zijn
vlucht heeft achtergelaten,
wordt in Tsjym-Korgon opge
vuld door Temirbek Akmata-
lijev. Hij is als minister van
Rampenbestrijding harder no
dig dan ooit, maar de chaos is
zo groot dat hij niet eens meer
weet of hij nog wel in functie is.
Akmatalijev heeft zich terugge
trokken in Kemin en op zijn
agenda staat louter de verdedi
ging van de belangen van zijn
streekgenoten.
Het lijkt erop dat de menigte
vooral wordt opgejut, omdat
oude leiders hun machtspositie
willen heroveren. Maar de meu
te in Tsjym-Korgon is tevreden
met de eisen die Akmatalijev
heeft opgesteld. Hij spreekt van
pogroms in de nachten na de re
volutie en dodelijke slachtof
fers. „En geen één, twee of
drie." De nieuwe leiders moeten
ter plekke hun excuses komen
aanbieden, vindt de voormalige
vertrouweling van Akajev. Voor
de onwettige bestorming van
het Witte Huis, voor de plunde
ringen en het geweld én voor
valse beschuldigingen. „Ze moe
ten openlijk zeggen hoeveel
mensen zijn vermoord. We wil
len compensatie voor vernielde
eigendommen en de verantwoor
delijken moeten worden ge
straft", meent Akmatalijev, die
zegt in contact te staan met an
dere regio's die er net zo over
denken. „Als ze niet luisteren,
dan gaan we actie onderne
men."
Baby
Honderd mensen zetten de
woorden van de minister - of is
het oud-minister? - direct
kracht bij. Ze sluiten wegen die
naar Bisjkek leiden af. Een
vrouw loopt met een baby op
haar schouders verdwaasd
door; de actievoerders, de
sneeuwval en de snijdende
wind trotserend. Busreizigers
kijken verbaasd toe, een taxi
chauffeur die de blokkade wil
omzeilen wordt weggejaagd.
Dan verschijnt Sjerkazijev, de
controleur van kladblokjes,
weer. De tongval van een Kirgi-
zische tolk blijkt diens zuidelij
ke afkomst te hebben verraden.
Sjerkazijev snauwt de 'spion uit
het zuiden' verwensingen toe.
De tolk neemt de bedreigingen
serieus en vlucht doodsbang
naar de auto. Akajev moge ver
jaagd zijn, de strijd om macht is
nog lang niet voorbij. GPD
Blijft D66 in het kabinet-Balkenende U?
ze waag stelt wiend en vijand zich na dt
derhandelingen tussen de coalitiepart
in het paasweekeinde. Komende zaterdag is
woord aan een speciaal partijcongres. Dan zal
ken of doorgaan met de coalitie het Redelijk A
natief is waar de Democraten het patent op m
te hebben.
Dittrich komt met een bescheiden resultaat u.
strijd. Zijn belangrijkste wapenfeiten zijn hai
ving van bestuurlijke vernieuwing op de polit
agenda, extra geld voor onderwijs/innovatie ei
organisatie van de publieke omroep. Het
werd nog dit weekeinde tenietgedaan
PvdA-leider Bos. Hij ziet geen reden om nu 1'
voluit mee te werken aan de benodigde wija;
van de Grondwet. Daarmee is de kans verkf"
dat D66 in deze kabinetsperiode nog iets ged J
krijgt. Het extra geld voor onderwijs komt
een belangrijk deel uit hogere aardgasbaten,
zonder deze crisis had de coalitie het eens mos 4
worden over de invulling van deze financiële re
te. Dat is nu alleen een beetje versneld. En
het omroepbestel maken alleen de omroepen;
zich druk.
De leiding van D66 sprak in het afgelopen vsL
einde om begrijpelijke reden nauwelijks over
stuurlijke continuïteit. De erkenning dat best, i
lijke vernieuwing geen onderbreking in het ij
ringsbeleid waard is, devalueert immers
kroonjuwelen. Toch rechtvaardigt juist de ca
nuïteit de koers van de D66-top. De partij ka
uit het kabinet stappen en zo nieuwe verkiezic jd
afdwingen, maar het is op dit moment niet dió a
lijk wat daarvan de grote winst zou kunnen
Nog meer naar rechts? De peilingen wijzen en
op. Naar links lijkt ook niet waarschijnlijk,
linkse kleintjes SP en GroenLinks acteren
bruikelijk. De linkse topper PvdA manoeuvi
onder Bos echter op wijwei alle fronten opval]ol
onopvallend. De socialisten lijken op dit monspi
gewoon nog niet toe aan een nieuwe confront
met CDA en WD.
Onder dit gesternte heeft Nederland weinig
een kabinetscrisis. En D66 al helemaal niet.
minst slechte wat de Democraten uit deze situ
kunnen halen, lijkt medelijden van de kiezer. Di
voor hoeven ze alleen maar te blijven zitten,
het partijcongres aanstaande zaterdag Dittii
werk afkeurt, dan is de kans groot dat D66
plaats van met vernieuwing - definitief wordt J
socieerd met bestuurlijke ellende.
LONEN - De werkgeversorga
nisaties zijn tegen de gelijke
beloning voor mannen en vrou
wen. De werkgevers waarschu
wen de regering voor 'ernstige
economische gevolgen'. De in
ternationale arbeidsconferen-
tie heeft een verdrag aanvaard
waarin de gelijke beloning is
geregeld. De werkgevers roe
pen de Tweede Kamer op dit
verdrag niet te bekrachtigen.
KOU - In Ameiïka zijn 36 men
sen om het leven gekomen als
gevolg van uitzonderlijke kou
de. In het noordoosten van de
Verenigde Staten is drie tot
vier meter sneeuw gevallen.
Delen van Australië zijn ge
fen door abnormale hoeve
den regen. Duizenden m<
in Queensland zullen hui]
haard moeten verlaten oi
rivieren buiten hun oevers;
getreden.
AFSCHEID - Noordge
heeft afscheid genomen
burgemeester Z. Cornelii
was bij 40 jaar in dienst vi
gemeente. Eerst als secre'
ris-ontvanger en sinds 1 jam
ri 1947 als burgemeester. Vi
inwoners van Noordgouwe
Schuddebeurs waren aan?
zig bij het afscheid. De fami
Comelis gaat in 't Gooi won
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc-.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax. (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc,nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar: €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor hel J
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag' 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoal
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volc=i
de Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend gO"
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
in b
Sier
rvvi
mili
blie
ijn
the
ÏW
he
poli'
Internet: v
Ar.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen ina,-
(abonnomenten)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante dienstenMf* :j[ yyr
ductcn van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselfd^
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij F/1- r r8
'i. Postbus 314460 AA Goes.
Hans
levt
4 pa;
Hei
tol dt
tope
loin
asmi
KOOI
h i
s. I
?ere
Behoort tot
1 vi
Blijde:
