Bisjkek in opperste verwarring Denkend aan Vlaanderen Oezbeekse oppositie put hoop uit Kirgizische tulpenrevolutie PZC PZC Moskee Amsterdam wil met COC pratJ Kirgizische hoofdstad probeert te bekomen van de revolutie 26 maart 1955 zaterdag 26 maart 2005 door Remco Reiding De stoep van de Tsjoej-boule- vard ligt bezaaid met glas scherven, terwijl rookpluimpjes de ingeslagen ruiten van een su permarkt verlaten. De Kirgizi sche hoofdstad Bisjkek koelt af na een onverwacht snelle revolu tie en een broeierige nacht van plunderingen en geweld. Wisselkantoren en winkels zijn gesloten, mensen lopen verward op straat. Politieagenten zijn nergens te bekennen. „Zelfs de verkeerspolitie werkt vandaag niet", grinnikt een taxichauf feur. Door de bestorming van het Wit te Huis is de president van Kir gizië, Askar Akajev, verjaagd en de machtsovername een feit. Maar wie heeft het nu voor het zeggen? Niemand weet het. In dat machtsvacuüm richtten honderden mensen een ravage aan in het centrum van Bisjkek, een modelvoorbeeld van een grauwe sovjetstad. Kapotte rui ten vormen het stille bewijs van de onrustige nachtelijke uren in een stad die op zoek is naar or de en duidelijkheid. Een lokaal radiostation meldt zelfs dat er drie doden en meer dan hon derd gewonden zijn gevallen, maar niemand kan dat bevesti gen. Duidelijk is dat Kirgizië dooi de snelle ontwikkelingen /een stuurloos land is geworden. De regeringsleiders zijn op de vlucht geslagen, politieagenten durven aanvankelijk niet meer op hun werk te verschijnen en de bewaking bij het ministerie van Binnenlandse Zaken had geen idee wie hun baas is. Een nieuwe, tijdelijke president is gekozen, maar de oude - Askar Akajev - is nooit afgetreden. Hoe bizar de situatie is blijkt in het parlementsgebouw in de hoofdstad Bisjkek. Leden van het nieuwe parlement ijsberen over de vale rode lopers in de hal en hangen ongeduldig in bei ge fauteuils. Zij werden geko zen tijdens de omstreden verkie zingen die de aanleiding vorm den voor de protesten. Boven Inwoners van Bisjkek maken zich uit de voeten met spullen uit 'Bèta', het grootste warenhuis van de Kirgizische hoofdstad. Daar heerste gisteren nog grote verwarring over wie nu de macht in handen heeft. foto Sergej Tsjirikov vergaderen de leden van de oude volksvertegenwoordiging. Het hooggerechtshof heeft de uitslagen van de stembusgang ongeldig verklaard en het oude parlement als legaal bestem peld. Welk van de twee is het echte parlement? „Het nieuwe natuur lijk", zegt Askar Salimbekov, ui teraard een lid van de nieuwe volksvertegenwoordiging. „De oude leden hebben al vijf jaar mogen werken." Ook onder de betogers is de hiërarchie volko men onduidelijk. Bij de ingang van het Witte Huis maken men sen ruzie, omdat ze niet meer worden toegelaten door een cor don van demonstranten. Nie mand komt meer binnen in het stukgeslagen en leeggeroofde ge bouw. „Wij waren als eerste in het Wit te Huis en we worden nu door heel andere mensen ineens te gengehouden", zegt Torobaj Os- monalijev geïrriteerd. Uitgebrande auto's, een verla ten pantserwagen en honderden vellen papier die uit de ramen zijn gegooid, doen terugdenken aan de bestorming. Een man met een verweerd gezicht wijst op een natte plek op de stoep. „Dit is bloed, bloed van de oppo sitie." Bij het regeringsgebouw hangen honderden mensen rond. Ze discussiëren, roken en wachten op nieuws. Hun aanwe zigheid dient geen doel meer, nu het Witte Huis donderdag met succes werd veroverd. Tent jes zijn opgezet, net als tijdens de oranje revolutie in Oekraïne, maar ze zijn niet meer nodig. Sommige mensen dragen roze armbanden of gele bandana's. Een veertiger met de naam Moe- sa haalt een geel lintje uit zijn zak. „Wie moet ik dit nog laten zien? Wat is het nut ervan?", vraagt hij zich af. „De oude re gering is weg. Voor mij is dit lintje niet meer dan een mooie herinnering." De machtsoverna me in Kirgizië kwam zo snel en onverwacht dat in tegenstelling tot Oekraïne een kleur ont breekt. De volksopstand draagt de naam 'tulpenrevolutie' van wege de bloemen die op de berg hellingen groeien. Maar die moe ten nog tot bloei komen terwijl de opstand al is geëindigd. Een echte leider is bovendien nooit opgestaan in het verdeelde kamp van de oppositie. Dan komt een gedrongen man met witte sportschoenen en een spijkerbroek binnen. Het is Fe- liks Koelov, die na jaren gevan genschap door betogers is be vrijd en geldt als een gezagheb bende figuur. Hij wordt gelijk aangeklampt. Een grote menig te van dronkelappen zou in een park voor amok zorgen. Koelov wordt zenuwachtig en rent het gebouw uit. Het bericht blijkt loos alarm. Toch wordt een be zoeker kwaad op agenten die in het regeringsgebouw staan dat Koelov zojuist heeft verlaten. Ze willen de man niet doorla ten. „Waar waren jullie van nacht?", schampert hij. „Nu tre den jullie op, maar dat hadden jullie vannacht op straat moe ten doen." GPD door Joost Bosman De razendsnelle omwente ling in Kirgizië heeft de zwaar onderdrukte oppositie in buurland Oezbekistan in een eu forische stemming gebracht. President Islam Karimov kijkt met argusogen toe. „De gebeurtenissen in Kirgizië vormen een beslissend moment in de geschiedenis van de volke ren van Centraal-Azië", zegt Atanazar Aripov. Hij is ervan overtuigd dat de gebeurtenissen in Kirgizië ook van invloed zul len zijn op zijn land. De secreta ris van de grootste oppositiepar tij Erk ('Vrijheid') praat vrijuit over de telefoon vanuit de Oez beekse hoofdstad Tasjkent en dat is op zich al opmerkelijk. Want hij weet zeker dat de ge vreesde geheime dienst van Oez bekistan meeluistert. „Maar", zo zegt hij, „we zijn de angst voorbij." En ja, ondanks het feit dat Oez bekistan tamelijk geïsoleerd is, weet de bevolking wat er gaan de is in het buurland. „Via de ra dio, tv en internet sijpelt het nieuws wel door, al is het wei nig. Het gaat slechts om korte berichten. Maar iedereen hier keurt goed wat er gebeurt." Aripov kent het klappen van de zweep: vanwege zijn partijlid- maatschap van Erk zat hij maandenlang in de gevangenis en nam het regime hem zijn baan af als hoogleraar in de na tuurkunde. „Door de ontwikkelingen in Kir gizië vatten de Oezbekeren weer moed en geeft het volk er blijk van klaar te zijn voor de mocratie, al zegt de dictator (president Karimov, red.) na tuurlijk dat dat niet zo is. De omwenteling in Kirgizië laat zien dat de volkeren van heel Centraal-Azië klaar zijn voor democratie." Maar is een revolutie naar Kirgi- zisch, Georgisch of Oekraiens model in Oezbekistan, veruit de sterkste staat in de regio, wel zo waarschijnlijk? De Oezbeekse parlementsverkiezingen eind vo rig jaar waren ronduit een aan fluiting, maar tot revolte kwam het niet. „Van verkiezingen was in feite niet eens sprake", schampert Aripov. „Erk heeft de bevolking wel vertelt over de fraude, maar de regering nam tijdig maatregelen tegen een om mekeer zoals in Georgië en Oek raïne. Dat het in Kirgizë wel tot een revolutie is gekomen, heeft te maken met het feit dat ze daar al een zekere mate van de mocratie hebben gekend tijdens de eerste jaren van president Akajev. Oezbekistan is altijd onverkort een dictatuur geweest." Ook Aripov beseft echter dat het regime van Karimov (die zijn gewezen collega Akajev al tijd een slapjanus heeft gevon den in de strijd tegen opko mend moslimfundamentalisme in de regio) zich geenszins zon der slag of stoot zal overgeven. „De repressie zal voorlopig blij ven voortduren. Ik denk dat het regime nog één keer bereid is tot een 'grote provocatie', om de eigen vernietiging te voorko men." Maar Aripov verklaart strijdvaardig dat de oppositie zich niet langer laat intimide ren. En terwijl in Kirgizië de opposi tie hopeloos verdeeld is en er niet één centrale figuur is opge staan, zal Oezbekistan dat onze kere lot bespaard blijven, ver wacht Aripov. „Door de tegen werking van het regime hebben Hebben we met de nakende verdie ping van de Westerschelde nou ge wonnen of verloren? Bij de Zeeuwen kom ik er niet goed achter, Van mensen die het strijdlustige Luctor et Emergo in hun vaandel voeren zou je - nu de ko gel door de kerk is - toch iets van een overwinningskreet kunnen verwach ten. Nu die uitblijft vraag je je af: zijn het de Zeeuwen die het aan uitbundig heid ontbreekt of is de uitkomst hun daarvoor te mager? Ik hou het op het laatste, want inderdaad: het Zeeuwse aandeel in de buit beperkt zich tot een schamele 300 miljoen. Dat is - gezien de provinciale weerstand tegen het hé lé project - nauwelijks meer dan een pleister op de wonde. Nu is er de kater dat de Vlaamse economie met de winst en de Zeeuwse met de schade gaat strij ken. Zeker, achteraf is het altijd makkelijk praten. Maar toch: het had heel anders gekund als: ja, als de Zeeuwen zelf het voortouw hadden genomen in plaats van zich aan de leiband van Den Haag en Brussel te laten leggen. Stel je in een droombeeld even voor: niet een Haagse maar een Zeeuwse dele gatie steekt met trommels en trompet ten de Westerschelde over - ja de Rubi con - om aan de onderhandelingstafel de toon te zetten. Met het vaandel in top steken ze bij de ambtswoning van de Vlaamse minister-president van wal met het volgende verhaal; 'We zijn wel goed maar niet gek. We hebben een paar dwarsliggers in huis, maar per sal do zijn we helemaal niet tegen een diep ere Westerschelde. Integendeel, we zijn er vóór! Wij zien ook wel dat we daar allebei voordelen van kunnen hebben en dat die ook ruimschoots opwegen te gen de nadelen. Maar dan nemen we ook geen genoegen met een compensa tie van een paar honderd miljoen. Nee, we maken er een heuse joint-venture van en als U wilt, nemen we daar ook de IJzeren Rijn naar Duitsland in mee'. De Belgen fronsen even de wenkbrau wen en kijken verrast op: dat hadden ze niet verwacht. Ze waren gewend om op hun naaste noorderburen neer te kij ken als een wat ingeslapen en volg zaam volkje en op een futloze economie aldaar. Maar nu zien ze het ineens voor zich: Antwerpen als de machinekamer van een bloeiende Vlaamse economie die meer ruimte en productiemiddelen nodig heeft om niet uit zijn krachten te groeien: 'Ja, waarom niet via Zeeuws-Vlaanderen de grens verleggen naar die andere eilanden vlak naast de deur?' De tunnel is er al, nu nog de toe- en afvoerwegen en dan via een diepe Westerschelde op naar de haven van Vlissingen. Samen met die van Antwer pen wordt dat dan een continentaal knooppunt van distributie voor geheel West-Europa. Ja, die Zeeuwse bruid moet wakker gekust, desnoods geschud worden. 'Maar allez, hoe denken Den Haag en Brussel er over en hoe houden we die buiten de deur?' Nu zijn de Zeeuwen aan het woord: 'Ze mogen meedoen, maar echt nodig is het niet. Het Brussel van Barroso kan niet tegen zijn: daar zijn zelfs subsidies voor alles wat grensoverschrijdend is. Prachtig toch: Scheldemond. weer een nieuwe euro-regio! Het Brussel van Verhof- stadt telt niet mee, want de Vlaamse deelregering heeft zijn eigen bevoegdhe den. En wat Den Haag betreft: de Ne derlandse onderhoudsverplichting uit het scheidingsverdrag van 1839 is al lang vervallen: dat was een verdrag met de eenheidsstaat die toen België heette maar die met de federalisering van nu niet meer bestaat. Jullie zijn nu toch een autonome deelregering, of niet soms? Het is toch ook te gek dat Neder land de scheepvaart naar een concurre rend buitenland zou moeten garande ren, en dat tot het einde der tijden?' Even schrikken de Vlamingen op. Dan schiet hen ook iets anders te binnen, die rare koehandel met de Hoge Snel heidstrein. 'Kunnen we dat lastige dos sier dan maar niet beter loskoppelen van de Westerschelde? Daarover scha ken we op een ander schaakbord dan wel verder met Den Haag met als eer ste tegenzet onze IJzeren Rijn.'. Ja, zo had het ook gekund: geen miljoe nen-aalmoes, maar een echte gezamen lijke onderneming waarin Zeeland zou meeliften met de dividenden van het bruisende groeipotentieel van de Vlaamse economie, proportioneel na tuurlijk, met een minderheidsparticipa tie, want het onderste uit de kan is ook niet goed. Waarom is het allemaal anders gelo pen? Eén: Zeeuwen hebben niet de ge woonte om met durf, fantasie en een beetje blufpoker hun eigen weg te gaan. Er is wel iets van een eigen identi teit, maar die is toch te zwak - nog zwakker dan de Friese - om het tegen de Haagse bedilzucht op te nemen. Bij een grote mond trekt de Zeeuw zich lie ver terug in de schulp van een koppig stilzwijgen. Twee: ze zijn het met el kaar en zichzelf niet eens over hun toe- van onze redactie binnenland De voorzitter van de Unie van Marokkaanse mos keeën in Amsterdam, Ach- med Marcouch, wil een ont moeting organiseren tussen het COC en de Marokkaanse moskeeën. „De islam heeft een standpunt over homosek sualiteit, maar hoe je met mensen omgaat, is een ander punt. En daar wil ik het in de moskeeën over hebben." Volgens Marcouch 'wringt er heel wat' in de samenleving: „En als homo's zich in een hoek gedreven voelen, moet je toch minstens gaan kijken wat er aan de hand is. Het wordt tijd voor een kennisma king. Zoiets begint met een ontmoeting." Marcouch zei dat na een geza menlijke bijeenkomst van het Amsterdamse COC met Ma rokkaanse buurtvaders, stads deelraad, politie en Marok kaanse organisaties, afgelo pen week in Amsterdam Oost. Daar is een eerste aan zet gedaan om gezamenlijk het pesten van homo's door buurtgenoten - niet zelden Marokkaanse jongeren - aan banden te leggen. De bijeenkomst in Oost ver liep zo positief, dat het COC komende maanden ook in an dere wijken dergelijke bijeen komsten wil organiseren. Aanleiding voor de bijeen komst was een groeiend aan tal meldingen van homo's die thuis door buurtgenoten stel selmatig worden gepest en uitgescholden. Afgelopen na jaar leidde dat in de Retief- straat tot de verhuizing van een homoseksuele man. Twee jaar eerder was in de zelfde straat in Oost ook al een homo weggepest. In de nabijgelegen Vrolikstraat voerde een homo een rechts zaak tegen zijn Surinaamse buurvrouw, die hem had uit gescholden. Daar is het de buurvrouw, die gedwongen door de woningbouwvereni ging, moet verhuizen. Vooral in wijken met lochtonen hebben homoï moeilijk. Steeds vaker het COC dat ze alleen stadscentrum hand in durven lopen en liefst naar de binnenstad den verhuizen. Bark! iï „Lang niet iedereen meli soort zaken bij het meli discriminatie. Ze losset zelf op, of ze zwijgen boel niet erger te makes het is." Marcouch ziet voor dei keeën een opvoedkui taak weggelegd: „Ooka moeten hun kinderen dat we in dit land de hebben om te kiezen bent en dat je dat moei pecteren. We moeten naar elkaar kijken als h« of Marokkanen, maar mensen. Mijn boodsdu moslim zijn is één, Neder se moslim zijn is wat Het moet een mengel: zijn van geloof en de Ne landse cultuur. Moslims ten dat in dit land homos gen trouwen, dat ze en dat dat nooit mag tot geweld. Moslims dat ook niet ten aanziet vrouwen die hoofddor dragen." Marcouch is er 'niet _r om van moslims homos maken', maar hij stuur, op humaniteit. Hij heeftc om ook contact gelej het opvanghuis voor sche homo's: „Want all dat moet je niet hebben." Angst Het COC heeft in Amsta tweeduizend leden, van tweehonderd in Oost. bijeenkomst waren zevt mensen. Barkhout: daar een brief voorgels van een lesbische die durfde te komen, uit angst ter problemen te krijgen." De plaatsvervangend chef heeft beloofd kl van homo's serieuzer men en zijn mensen naar anti-discriminatie-cura sturen. GPD OOSTENRIJKERS - Om de Limburgse mijnen aan vol doende personeel te helpen is onlangs een wervingscampag ne in Oostenrijk gestart. Inmiddels hebben zich al twee honderd Oostenrijkers gemeld voor werk in de Oranje Nassau- mijnen. DOMINEES-DOKTOREN - In Axel wordt komend weekein de een bijzondere voetbalwed strijd gespeeld. Ten bate van het vluchtelin gen-opleidingscentrum meten Zeeuws-Vlaamse dominees hun krachten met een team van doktoren. Burgemeester Van Oeveren van Axel aftrap verrichten, na van de Axelse Zaterdag HELIKOPTERDIENS! Kamer van Koopha Zeeuws-Vlaanderen fondsen voor een prod| een helikopterdienst Sluiskil en Rotterdam. De helft van de be 27.000 gulden is inmiddd nen. De Belgische luchtvaart schappij Sabena is bera vluchten te verzorgen Df mer van Koophandel hoe mei te kunnen gaan De proef duurt een halfja De Oezbeekse president Karimov zal volgens de oppositie spoedig hetzelf lot ondergaan als zijn Kirgizische collega Akajev. foto AFP we ons nooit sterk kunnen orga niseren. Maar ideologisch ge zien zijn we verenigd. Al zijn ze murv geslagen door verbanning of gevangenneming, we hebben ervaren, goede leiders die chaos kunnen voorkomen." komstbeeld: er zijn landbouwers en na tuurbeschermers, ambtenaren en be stuurders, burgers en ondernemers die niet weten wat ze willen: mee in de vaart der volkeren of juist niet? Wat voor soort toerisme en hoe ver mag dat gaan? Wel of geen Containerterminal? Mee met Rotterdam, met Antwerpen of geen van beide? Drie: er zijn geen lei ders of helden meer die zich ook buiten de provincie kunnen doen gelden; die van vroeger hebben alleen nog een standbeeld of een praalgraf. En voor die van nu - Balkenende bijvoorbeeld - is hun Zeeuwse wieg nog slechts een souvenir. Tenslotte dan, maar dat geldt voor alle Nederlanders: we weten niet hoe we met de Vlamingen moeten omgaan. Vroeger - en soms nu nog - was dat voor ons geheel ten onrechte een wat achtergebleven en ongeregeld volkje, als tegenspeler geen partij. Van de weeromstuit lieten de Vlamingen zich dat minderwaardigheidscomplex aan praten: die brutale 'ollanders' deden het toch altijd beter. Heden ten dage - nu zij ons voorbijstreven - zijn de rol len omgedraaid: bevangen door ontzag voor hun successen durven we de Vlaamse Leeuw niet meer recht in de ogen te zien. Conclusie: nu wij de min dere zijn geworden, moeten we het alou de engelse gezegde ter harte nemen: 'If you can't beat them, join them'. Arnold van Niekerk Hoofdredactie: A. L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax. (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax: (0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: 8uitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax. (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111 >454651 Fax: (01111454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur 226,9 Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving accept per maand: 19,95 per kwartaal: 58,00 per jaar- €222.50 Voor toezending per post geldt oei toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen I uitsluitend schriftelijk, 1 maandvtw'f einde van de betaal periode. PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden etSfi overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NVen>q de Regelen voor het Advertenlievtö"1 Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tol 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax: (0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroereiw! Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: v Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provi""'-'- - nnouoen rij rrovinciaie Zeeuwse Courant BV is een onderdeel v< aan urn, verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een be (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante cfiensi rkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig ...I. dan kunt u dj, schriftelijk meiden t>l in van de titels e et Wegener-concem.fc i dat wordt gebrul»»» or u relevante dienste"' de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan Postbus 31,4460 AA Goos. Behoort tot *j1* WGGGN6R

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4