Zeeuwse lijven zijn
meer werklijven
(inderen willen alleen de echte Kabouter Klus zien
Lia Sorber, gek van dans
Ballet en muziek beheersen
haar leven. Het een is voor
haar onlosmakelijk verbonden
met het ander. De Goese Lia Sor-
ber, choreografe en balletpedago
ge, zit al meer dan een kwart
eeuw in het vak. Zij zette de mo
derne dans in Zeeland op de
kaart.
Ze heeft talloze meisjes aan de
barre in haar studio gehad. Dro
men waargemaakt, maar ook on
miskenbaar talent onbenut zien
verdwijnen. Ze richtte het enige
dansgezelschap in Zeeland op.
En ze is nog lang niet klaar. Zelf
dansen gaat niet meer zo makke
lijk door slijtage in haar knieën,
maar het lesgeven en choreogra
feren blijven. ,,Zo lang ik muziek
kan horen, kan ik dans maken"
Leren lopen en leren dansen gin
gen bij Lia Sorber (52) bijna ge
lijk op. Na haar eerste stapjes maakte
ze al ras haar eerste danspasjes. Op
haar achtste ging Lia naar balletles.
„Mijn vader was musicus, dus er was
ook altijd muziek om me heen. Mijn
ouders hadden al snel door dat ik mu
zikaal was en graag wat huppelde.
Toen ik op ballet ging, was het meteen
raak. Ik wist gelijk dat ik daarmee ver
der wilde. Mijn beroep ervan maken.
We woonden destijds in Voorburg. Ik
had daar les van een Russische, een
heel strenge dame."
„Op mijn dertiende zijn we naar Goes
gegaan omdat mijn vader hier direc
teur van de Zeeuwse Muziekschool
werd. Toen moest ik op zoek naar een
goede balletlerares. Al snel kwam ik
in Middelburg terecht op de Zeeuwse
Balletschool bij Helen Riemens-Soes-
man. Bij haar heb ik heel intensief ge
traind. Iedere avond naar Middel
burg. Het maakte niet uit welke les er
dan was, als ik maar lekker kon dan
sen. Ik trainde al snel een uurtje of
drie vier per dag."
„Als je echt iets wilt betekenen als
danser, moet je op heel jonge leeftijd
naar een dansinstituut. Buiten de pro
vincie dus. Ik heb dat niet gedaan en
heb hier eerst mijn school afgemaakt.
Daarna ben ik naar Antwerpen ge
gaan, naar het Stedelijk Intituut voor
Ballet. Tijdens mijn opleiding werd ik
zwanger, dus ik moest stoppen. Toen
mijn dochter geboren was, stond ik
binnen veertien dagen weer in de stu
dio. Baby in een mandje achter de pia
no en ik op de vloer. Daarna heb ik
nog twee kinderen gekregen. Ik ben in
die tijd altijd blijven dansen en lesge
ven. Op mijn 24-ste had ik drie kinde
ren. Ik wilde toen alsnog mijn dansdi-
ploma's halen. Dat was niet makke
lijk, veel reizen, oppasproblemen,
maar het lukte. Ik was nog jong en fy
siek heel sterk."
Jazzmens
Naast een klassieke dansopleiding
volgde ze de opleiding voor danspeda-
goog aan de theatei-school Amster
dam. Maar ze wilde meer. „Ik vond
het nog niet genoeg. Ik voelde aan me
zelf dat ik een behoorlijk jazzmens
ben, dus toen besloot ik naar de Scapi-
no-dansacademie te gaan. Daar had
den ze toen nog een opleiding jazz-
dans. Via losse cursussen heb ik me
verder bezig gehouden met moderne
dans. Intussen ging ik steeds serieuzer
met het choreograferen bezig, naast
het lesgeven."
„Ik ben een emotionele danser. Dat
heb ik voor een groot deel geleerd tij
dens mijn lessen in Middelburg. Dat
leer je niet bij iedereen. Je kunt tech
niek en stijl leren, maar iemand emo
tie bijbrengen, dat is wat anders. He
len was daar heel sterk in. Zij gaf iede
re beweging iets mee. Ze probeerde je
hetzelfde te laten ervaren als zij voel
de. Dat is niet makkelijk. Ik merk dat
ook als ik lesgeef. Voordat je jouw
leerlingen zo ver hebt dat ze het ge
voel dat jij hebt ook voelen... Dat
vergt heel veel. Het gaat makkelijker
bij mijn wat oudere leerlingen. Die
kunnen je door hun levenservaring
wat beter begrijpen. Ik streef altijd
naar die emotionaliteit. Ik wil niet dat
je danst vanwege de pasjes, maar om
dat je iets wilt vertellen. Natuurlijk
kun je dansen zonder emotie, alleen
vind ik dat niet interessant."
„Dans is een deel van mijn leven. Ik
heb altijd gedanst en dans gemaakt.
Ik zie mezelf meer als een 'creator'
dan een danser. Ik had al heel snel het
V
Naam: Lia Sorber
Geboren: 17 oktober 1952 in
Voorburg
Burgelijke staat: Getrouwd,
drie kinderen.
Woonplaats: Goes
Opleiding: Zeeuwse Ballet-
schooi, Stedelijk Instituut voor
ballet Antwerpen, Scapino
Dansacademie
Werk: Balletpedagoge,
sinds 1985 in eigen Studio Free;
Oprichtster Stichting Dansz
(1984)
Hoogtepunten: Culturele prijs
Goes (1991), Twee Electra's
voor choreografie (2000, 2002),
Provinciale cultuurprijs Het
Getijdehorloge (2003) Deelname
aan Holland Dancefestival
(2003)
gevoel dat ik het lesgeven en het ma
ken van dansen eigenlijk leuker vond
dan het zelf uitvoeren daarvan. Bevre
digender zelfs. Ik ben waarschijnlijk
een uitzondering, want de meeste dan
sers hebben zoiets van 'ik wil dansen,
dansen, dansen'. Pas op latere leeftijd,
of als het helemaal niet wil lukken,
slaan ze aan het choreograferen. Ik
vind het heel spannend om uit bewe
gingen dingen te halen, waarvan ik
denk: 'Hé, dat heb ik nog niet eerder
gedaan.' Óf weer ontdekkingen te
doen. Ik probeer iedere keer iets
nieuws aan te bieden. Zowel in mijn
lessen als in mijn choreografieën. Dat
vind ik een uitdaging. Ik zoek altijd
nèt dat andere, experimenteer graag.
Gebaande paden zijn voor mij niet in
teressant."
Versleten
„Ik kan een heleboel niet meer zelf,
want ik heb versleten knieën. Ik kan
niet meer uitzinnig uit mijn naadje
gaan. Maar ik voel wel wat het
lichaam zou moeten doen. Vroeger
deed ik alles wat ik bedacht eerst zelf,
nu 'zie' ik het in mijn hoofd. Plet is
wel eens lastig om tegen je eigen be
perkingen aan te lopen. Toch is het
goed te doen, zolang je met gevorder
de mensen werkt. Ik geef ook geen les
meer aan beginners omdat die van A
tot Z alles voorgedaan willen hebben.
En dan niet één keer, maar het liefst
twintig keer. Dat is iets wat mijn lijf
niet meer aan kan. Ik kan nu alleen
nog werken met mensen die begrijpen
wat je bedoelt. Die het voor je uitvoe
ren op het moment dat je vertelt wat
je wilt zien. Zij nemen een stukje van
mijn lijfelijke ervaring over. Zij gaan
door waar ik het fysiek niet meer kan.
Met elkaar gaan we op zoek naar de
beste oplossing. Als je lijf honderd pro
cent is, heb je dat zelf al geprobeerd.
Aan de andere kant is dat wel weer
een leuk element, want de leerlingen
moeten nu zelf creatiever zijn. Ze kun
nen niet zomaar meer mijn beweging
nadoen. Ze ontdekken nu dingen, ze
worden er rijker van.
„Ik vind mijn inspiratie vooral in mu
ziek. Zodra ik muziek hoor die interes
sant is, zie ik van alles. Soms ook bij
muziek die ik niet mooi vind. Dat ge
beurt gewoon. Dan ontstaan er beel
den en ga ik in mijn hoofd al van alles
neerzetten. Ik kan maar naar weinig
muziek ontspannen luisteren. Ik zie
gelijk van alles."
Lia Sorber heeft de moderne dans een
eigen plek gegeven in Zeeland. „Ik
heb hier en daar het voortouw geno
men. Het is pas echt begonnen met de
oprichting van Stichting Dansz. We
zijn nu in 21 jaar uitgegroeid tot een
groep waar veel mee gebeurt. We tim
meren hard aan de weg en wé hebben
toch veel mensen aan het 'dansleven'
afgeleverd. Maar er is nog niet echt
een dansklimaat in Zeeland. Je ziet
dat iedereen nog te veel met zichzelf
bezig is. Iedereen draait zijn eigen les
jes, met z'n eigen leerlingen en z'n ei
gen docenten. Dat is jammer. Ik denk
dat we meer moeten samenwerken.
Dat begint gelukkig te komen, maar
het gaat heel langzaam."
„Er zit wel talent in Zeeland, maar
niet overdreven veel. Zeeuwse lijven
zijn in feite geen danslijven, het zijn
meer werkerslijven. Natuurlijk zijn er
uitzonderingen. Je hebt af en toe van
die uitschieters. Dat je denkt 'wow,
dat is het'. Dansz houdt een keer per
jaar audities. Tijdens zo'n auditie bij
voorbeeld, zie je dat soms gelijk als zo
iemand binnenloopt. Aan de houding,
het lijf. Dan gaan mijn handen wel
eens kriebelen. Toch doe ik daar ver
der niets mee. Ik push nooit. Ik zal
nooit zeggen: 'Jij hebt talent, je moet
doorgaan'. Ik ben van mening dat je
alleen moet dansen van binnenuit. Uit
gevoel, overtuiging. Als je dat niet
hebt, moet je het niet doen. Hoe zonde
ik dat dan ook vind."
Jeugdliefde
„Dans beheerst mijn leven, dus ik hou
weinig tijd over voor wat anders. Mijn
gezinsleven is heel belangrijk voor
me. Daar stop ik veel in. Maar ik doe
ook andere dingen hoor. Ik ben twee
de 'cameraman' in het videobedrijf
zaterdag 26 maart 2005 25
a ij is een vrolijke verschijning die in
zijn eentje honderden kinderen tege-
0 san boeien. Maar ook ouders en groot-
c sfs zien hem graag. Het kroost is weer
'"jdje stil als Kabouter Klus in de televi
se Kabouter Plop kattekwaad uit
wonder belletjesmuts en rode baard
leur Aimé Anthoni gewoon een Middel-
1 serdie op zaterdag ongestoord in de Al-
'Heijn boodschappen kan doen. Daar is
"lij om. „Als ik zonder pak en schmink
t |ïobekend zou zijn als mét kabouter-
j c'had ik geen rust op straat."
li -ide 56-jarige Vlaamse acteur zeven
I gleden zijn baan verloor, dacht hij dat
j Qjn mooiste tijd achter de rug had.
15bleek minder waar. Als Kabouter
I zuit de razend populaire kinderserie
f hij dingen mee die hij niet voor mo-
i i'shad gehouden. Afgelopen kerst nog
Gevierde Plopfilm in Antwerpen de
ddpremière beleefde. „Mijn zoons
^ken ervan toen we arriveerden in een
1 jusine. Dan hoor je ze opeens denken:
J°ns vader is belangrijker dan we dach-
-zegt Anthoni. En dan met twinkelen-
l§en: „Met kerst scoorde onze film in de
®erpse bioscoop Metropolis beter dan
Aimé Anthoni
Oceans TwelveNiemand, zelfs niet Antho
ni en zijn bazen van de Vlaamse productie
maatschappij Studio 100, had kunnen ver
moeden dat de serie over vier kabouters in
het melkherbergje zo'n enorm succes zou
worden. „Dat de belangstelling na zeven
jaar nog steeds toeneemt in plaats van af
neemt, is voor iedereen een verrassing."
De serie is in Nederland minstens zo popu
lair als in Vlaanderen. Anthoni houdt zich
allang niet meer alleen bezig met de opna
mes van de dagelijkse soapjes. Met zijn me
dekabouters Plop, Kwebbel en Lui geeft hij
voorstellingen in de grote theaters. „We spe
len het congresgebouw in Den Haag twee
tot drie keer per dag helemaal vol."
In zijn eentje doet Anthoni daarnaast de Ka-
bouter-Klus-soloshows in zalen met 350 tot
700 plaatsen. Verder maken de kabouters
cd's en films en treden ze op in Plopsaland,
een attractiepark bij De Panne in België.
De televisieserie is met haar merchandising
gouden handel. Er zijn Plopkoeken en Plop
melk, Plopschooltassen en T-shirts, kortom
te veel om op te noemen. Anthoni wordt er
echter niet rijk van. Het hoekske van een
koekske, noemt hij zijn aandeel in de ver
diensten. „Ik heb een mooi loon. Voor mijn
bazen is het goeie business." Eerlijk is eer
lijk, stelt de acteur. Zij hebben de serie ook
zelf bedacht. „Ik kom niet op zo'n idee."
Ruim 27 jaar was hij acteur bij het Konink
lijk Jeugdtheater van de Stadsschouwburg
in Antwerpen. Een vast gezelschap dat tel
kens andere musicals speelde. Van klassie
kers tot Annie en Suske en Wiske. Toen de
stadsgezelschappen van de stad Antwerpen
werden opgeheven, zat hij zonder baan.
„Audities doen zag ik niet zitten. Het enige
alternatief was om bij de televisie te gaan
werken."
Samson en Gert
Anthoni melde zich bij Studio 100 waar hij
een rol vroeg in de kinderserie Samson en
Gert. „Toen trokken ze de kast open en
kwamen met tekeningen: 'We gaan iets aan
kabouters doen. De rol van Kabouter Klus
is jou op het lijf geschreven'. Ik hoefde geen
auditie te doen."
Kabouter Klus is een vervelend mannetje
dat graag opschept over de dingen die hij
uitvindt. „Het is er een die niet goed luis
tert en durft te liegen en te pikken. Daarom
is hij de lieveling van de kinderen. Ze her
kennen zichzelf in Kabouter Klus."
Onhandig is Klus ook. Lachend vertelt
Anthoni„Als kabouter Klus een afwasma-
chien uitvindt, stopt die ineens. Wat blijkt;
in de machine zit kabouter Lui af te was
sen, maar die is in slaap gevallen."
Kinderen vragen hem steevast of hij de ech
te is, die van de televisie. „Voor kinderen is
dat heel belangrijk. Je bent hun idool. Het
móet de echte zijn." Met stand-ins wordt
daarom niet gewerkt. De clown Papachico
heeft zich daar eens aan vertild, weet de
Middelburger. „Hij had enorm veel succes
en heeft toen een bedrijfje opgestart met
vier clowns. Hij stuurde ze elke zaterdag
vier richtingen op, maar dat werkte niet."
Kinderen die op Koninginnedag naar de
Markt in Middelburg komen, krijgen zeker
de echte Kabouter Klus te zien. Hij geeft
twee shows van een half uur, de eerste om
half drie. Anthoni's bazen hebben lang na
gedacht voor het besluit werd genomen om
de kabouters buiten de muren van de stu
dio te laten optreden. „Ze dachten die 'gro
te' kabouters in een theater gaat de tover
kapot maken. In de soapjes is alles uitver
groot. Daar hebben bomen een doorsnee
van een hele kamer, zodat wij klein lijken."
Een live-optreden op televisie, bewees het
tegendeel. „Kinderen bleken er helemaal
geen moeite mee hebben."
Anthoni heeft nu zeven jaar succes als ka
bouter. Wat hem betreft gaat'hij door tot
aan zijn vut. De zomermaanden met de da
gelijkse optredens in Plopsaland zijn hec
tisch en uitputtend. Hij overnacht dan op
zijn zeilboot in de jachthaven van Nieuw-
poort. 's Winters is er weer tijd voor het ge
zin. Door zijn vrouw Irma is de Vlaming in
Middelburg terechtgekomen. „Ze was bal
letdanseres bij het Koninklijk Ballet van
Vlaanderen. Toen we aan kinderen begon
nen, zijn we naar Middelburg gekomen.
Haar roots lagen hier."
De afstand tussen zijn woonplaats en de stu
dio in Schelle bij Antwerpen benut de ac
teur om de dagelijkse beslommeringen van
zich af te laten vallen. Na een uurtje autorij
den is hij er klaar voor om weer een lange
dag de lolbroek uit te hangen en vriendelijk
aandacht te geven aan zijn publiek. „Omge
keerd werkt dat net zo. Als ik moe ben na
een voorstelling, ben ik juist blij niet achter
de hoek al thuis te zijn. Mijn publiek is me
heilig. Hoe leuk het ook is om voor kinde
ren op te treden, het is ook vermoeiend. Al
was het alleen maar door de hoge tempera
turen 's zomers in de tent in Plopsaland en
het warme kabouterpak. Tijdens de autorit
kan ik alles van me laten afglijden. Als ik
bij Goes ben, ben ik met mijn gedachten
weer thuis."
Sehna Osman
van mijn man, Kees. Mijn jeugdliefde.
Ik ken hem al vanaf mijn zestiende."
Breeduit lachend: „Ik denk dat ik een
van de weinigen ben, die met zijn
jeugdliefde is getrouwd, en nog ge
trouwd is. Leuk toch."
„Ik heb ook lang in de culturele raad
in Goes gezeten. Twaalf jaar. Dat
vond ik interessant om te doen, maar
ik wil vaak te snel dingen bereiken. Ik
ben een echte doener. Daarom zou ik
nooit de politiek ingaan. Al dat ge
zwets. Dat duurt me allemaal veel te
lang. Dan kan ik m'n ei niet kwijt. Pra
ten is goed, dat kan ik zelf ook erg
goed, en veel. Maar er moet af en toe
ook wat gebeuren. Ik heb het wel leuk
gevonden, zeker in de periode dat de
Mythe van de grond moest komen.
Toen had het naar mijn gevoel echt
wel zin. Goed overleg en een goed re
sultaat."
Inmiddels is haar dochter Vera bin
nengekomen. Met de kleinkinderen.
Seth van tien maanden nestelt zich
lekker op schoot bij oma. Ze strijkt
het kleintje over z'n bolle wangetjes:
„Oma zijn is heerlijk, ik heb altijd wel
gedacht dat het leuk zou zijn, maar zo
leuk...." Merel van bijna drie ver
dwijnt richting studio. „Ja, het zit er
in! Zodra ze hier komt, pakt ze ie
mand beet en zegt ze: 'Kom, gaan we
dansen'. Dan moet er muziek aan en
moeten we haar nadoen, of ze doet
ons na."
Lia Sorber kijkt om zich heen. „Ik
kan me niet voorstellen dat dit ooit op
houdt. Ik heb altijd inspiratie. Dat
stopt ook nooit. Als dat zou verdwij
nen, zou je misschien wat droog wor
den, maar ik heb dat nog niet. Zolang
ik nog energie heb, ga ik door. Er is
nog te veel te ontdekken. Ik zoek nog
steeds naar nieuwe wegen."
Annemarie Zevenbergen
foto Mechteld Jansen
