Rummikub is kwart eeuw oud
GEHELE
PZC
20% KORTING
LaBan
Casper Hobbes
Balans tussen geluk en behendigheid maakt spel tot succes
OP
ASSORTIMENT
geldig tot 9 april
puzzel
Heer Bommel en de Hopsa's
recept
Linzen met lamsvlees
weer
EL
donderdag 24 maart 2005
door Robert Verkerk
Waar een zuivelmerk het
voor elkaar kreeg mensen
met 'echte boter' aan tafel te
krijgen, deed Adi Golad uit Hat-
tem dat met Rummikub. In een
tijd dat televisie de gezelschaps
spellen van tafel veegde, pro
beert de importeur van Rummi
kub eind jaren zeventig met suc
ces de gezelligheid rond het
spelletje weer populair te ma
ken. Nu, 25 jaar later, zijn ruim
5,5 miljoen spelletjes Rummi
kub in Nederland verkocht.
Het avontuur van de Israëliër
die Rummikub in Nederland in
troduceerde, begint in de woes
tijn van zijn geboorteland. Sa
men met zijn vrouw Margreeth
en een vriend rijden ze in een
busje door de zandvlakte. Als ze
even stoppen stelt de vriend
voor een potje Rummikub te spe
len. „Ik deed niet mee, want ik
hield niet van spelletjes", zegt
Advertentie
PARFUMERIE-
Trefpunt der wereldmerken
Lange Geere 24Segeersstraat 10
0118-634184 MIDDELBURG 0118-613401
Golad. Zijn vriend speelde sa
men met zijn vrouw die het zo
leuk vindt dat het als souvenir
voor haar moeder mee naar huis
gaat. Dan lijkt zich succes af te
tekenen, want bij schoonmoeder
thuis wordt het wekelijkse spel
letje Scrabble ingeruild voor
Rummikub. Al snel komen Adi
en Margreeth met maar liefst
veertig spellen naar huis in Hat-
tem die in korte tijd worden ver
kocht aan familie en kennissen.
Dan gaat er een lichtje branden
bij Golad. Spelletjesman of niet,
hij ziet zijn kans schoon en ver
koopt zijn auto om vijfhonderd
spellen te kunnen aanschaffen.
Het echtpaar Golad verhuist ver
volgens naar Nederland om
daar het spel aan de man te
brengen.
Willy Wortel
Terugkijkend op die tijd zegt
hij: „Als je een nieuw spel op de
markt wilt brengen, moet je een
hoop naïviteit bezitten en door
je omgeving gekleineerd willen
worden. Je wordt de Willy Wor
tel van je omgeving. De weer
stand die ik ondervond, gaf mij
echter de kracht om door te
gaan", licht hij zijn ijzeren wil
toe. Voorlopig wilde niet één wa
renhuis of speelgoedzaak het
spelletje verkopen.
Golad ging uiteindelijk op mark
ten, braderieën en zelfs bij Mc
Donalds staan om met grote kar
tonnen sheets het spel te verko
pen en toe te lichten aan ieder
een die het maar wilde weten.
Door een misverstand raakte Go
lad in december 1980 zijn eerste
grote partij kwijt aan een waren
huis waar de inkoper dacht dat
hij De Rubikskube bestelde in
plaats van Rummikub. „Omdat
het tegen de Kerst liep en hij
toch spellen in de winkel moest
hebben, heeft hij toen maar
Rummikub in de winkel ge
legd."
Toch duurde het nog een jaar
voordat de grote vraag naar het
spel ontstond toen hij een twee
de afnemer had gevonden, een
speelgoedwinkel in Lochem.
„Mensen kwamen overal van
daan om daar Rummikub te ko
pen. Iedereen hoorde dat het al
leen daar verkrijgbaar was."
De grote doorbraak kwam daar
na in 1983, met als topjaar 1986
toen Golad in een jaar 600.000
spellen verkocht. Maandenlang
kwam er iedere week een lucht-
zending uit Israël die direct van
uit het vliegtuig werd gedistribu
eerd. Inmiddels is Golad met
zijn bedrijf Goliath Games met
tweehonderd spellen en speel
goed een van de grootste spelers
op de Europese markt. Naast
Rummikub bracht hij onder
meer Triominos uit en Rolit.
Dat Rummikub met ruim 5,5
miljoen verkochte spellen een
van de grote klassieke spellen is
geworden, komt volgens Golad
onder meer door de kwaliteit
van het spel en omdat iedereen
het kan spelen. „Bovendien zit
'We zijn hier om goed te doen voor de anderen.
Waarom de anderen hier zijn weet ik niet.'
(W.H. Auden)
Aan wie of wat ontleent het individu zijn be
staansrecht? Behoudt de mens zijn plaats
onder de hemel omdat hij een uitgegroeide sper
matozoïde is?
Een kikkervisje dat de neerwaartse krachten
van het leven te boven komt tot zijn tijd als
prins of prinses er op zit?
Is het zo eenvoudig: ik ben, dus ik mag er zijn?
Brutalen hebben de halve wereld. En de andere
helft? Het vacuüm der afwachting. Zijn hoffelijk
heid, goede manieren en een toegankelijk trap
penhuis tot diep in het hart slechts eufemismen
voor een angstig pleidooi?
De adel in ieder wezen is een eenvoudige prooi
voor opvoeders, ziekten, de buitenstaander en,
niet zelden, de dood. Wie werkelijk nobel is, kan
Meindert Inderwisch
niet anders dan het opportunisme van de ander
aanvaarden.
Ik weet niet wie jij bent. Of je gevormd wordt
door een verzameling contactmechanismen en
functies. Of de incidentele rimpeling van je oor
spronkelijke schoonheid nog als een oud verlan
gen woorden aan je ontlokt. Ik weet niet waaruit
je geschiedenis bestaat en in hoeverre je bent on
derworpen aan krachten die je weerloos maak
ten. Ik weet het niet zolang jij niet spreekt.
Vertel me je verhaal zodat ik jou leer kennen. Jij
bent degene waarover ik fantaseer, me zorgen
maak. Jij bent mijn glanzend voorbeeld. Jij bent
de leugenaar die mijn bestaan ontkent. Dit alles
ben jij en meer zolang je jezelf niet kenbaar
maakt.
Er passeert geen dag dat ik niet rouw om het ver
lies van jouw stem. De kleding van een voorbij
ganger spreekt verkeerde boekdelen. De auto
waarin ik rijd is jouw misverstand.
Je zwijgt in alle talen, terwijl er slechts een be
staat. Heb je goudvissen thuis? Ik weet het niet.
Ben je bang van spinnen?
Verkeer je in de veronderstelling dat je relaas je
zal uitkleden tot op het bot en dat je beenderen
zullen verraden wat voor miezerige charlatan
zich in je skelet verbergt?
Jij brengt mij dichterbij. Ieder detail dat je aan
dacht schenkt, iedere herinnering die je deelt
slecht de ruimte die er tussen ons is ontstaan. Je
hoeft je anekdotes niet te wegen tot ze niet meer
bedragen dan een ons. Verlegen om woorden,
zucht je onder de gesel van de stilte tot je een
Horizontaal:
1Hen; 4. doorzichtig weefsel;
8. rivier in Oostenrijk; 10. che
misch element; 11. deel van
India; 13. Hare Majesteit; 15.
Griekse letter; 16. symbool
selenium; 17. jaarboekje; 20.
ar; 21. kruik; 22. Amerikaanse
staat; 24. onderofficier; 25.
erfelijkheidsdrager; 26. tan
gens; 28. deel van de week; 29.
doek; 32. groet; 34. plaats in
Algerije; 35. alcoholische
drank.
Verticaal:
1. In euforische toestand door
druggebruik; 2. voorvoegsel; 3.
voegwoord; 5. grondtoon; 6.
Chinese afstandsmaat; 7. slot
(D.); 9. Griekse letter; 11.
gemêleerd; 12. begin; 14.
plaats in Zweden; 16. Duits
kaartspel; 18. pausennaam; 19.
voorzetsel; 23. houtsoort; 24.
hoofdstad in Europa; 27. aalt;
30. soort slee; 31. vader; 32.
tandeloos zoogdier; 33. lid
woord.
Op elke regel twee woorden
invullen. Twee of meer eindlet
ters van het eerste woord zijn
meteen de beginletters van het
tweede woord.
Horizontaal:
5. Varensgast van de zending
(5); Tijdelijke arbeid aan een
klok (7);
6. Bepaald geen origineel
beeld (6); Zijn orderportefeuil
le wordt steeds voller (7);
7. Het onderuitgaan in kwestie
(5); De ondergang van een bij
belse figuur is geldig (7);
8. Het is ook nog honingzoet
(4); Het geluid van het tiende
glas (7).
Verticaal:
1Pochende afnemer (7); Als schaker schenken (7);
2. Student die in brand staat? (7); Genoeg hebben van zakken (5);
3. De mond van een kletskous (4); Geen rustgevende ontvanger (8);
4. Schrijf onduidelijk bij jeuk! (7); Omsingeling die men op zijn brood krijgt (5).
Begin bij vakje 1. Bij
elk volgend cijfer
begint een nieuw
woord. De laatste
letter van een
woord is telkens de
eerste letter van het
volgende woord. Bij
goede invulling, is
in de licht gekleurde
vakjes een woord te
lezen.
1. Misslag; 2. Zuid-Amerikaans zoogdier; 3. afgemat;
4. uitstekend deel van een gebouw; 5. nuttigen.
Oplossingen van gisteren:
Citaat:
Stuk, moker, lens, karper, slim, stunt, rasp, vloer, boers, stoof, kreet, garde, bruin,
baret. Het citaat luidt: "Alleen door zijn hoofd te offeren verovert men een hart".
(Turkse zegswijze).
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Rossen; 4. martelen; 6. spa; 7. ski; 9. behaard; 11. ijsvrij.
Verticaal: 1. Ramp; 2. strop; 3. edel; 5. eikern; 6. sub; 8. jaar; 10. eis.
Toevoegen: Extrovert
Kraak de Code: 4-6-4-1-1-1 o.„.a„.
„Praw!", riep de geleerde uit. Hij trad op de secretaris toe
en hield hem het reageerbuisje schertsend onder de neus.
„Reines water", vervolgde hij. „Vermixt met allerhand mi
neralen, vitaminen en proteïnen, mitsgaders ener element
dat mij onbekend voorkomt. Ik zal het nader betrachten
moeten. Maar het is eten en drinken, mijnheer Steinbreuk!
En zonder gifstoffen of zorgen." „Dat is mij genoeg", zei de
ander stijfjes. „Ik zal de zaak voorleggen aan de Oliehandel
maatschappij. Gaat u intussen door met het onderzoek naar
dat onbekende element. Tot ziens."
AL5 IK eeu computer A
mmm, zou kv ast
hogere üjfershemn
voor mijn
30ekver9men.
ook pan m0£t je het
mek n06 wel lezen en
pe computer vertellen
WAT je WILT zemen,
hoor.
V
Hoofdgerecht voor 3 - 4 personen:
400 - 500 gram gekookte linzen,
uit pot, blik of pak; 2 eetl. olijfolie,
traditioneel; 50 gram rookspek, in mi
nuscule blokjes gesneden; 1 grote ui,
gesnipperd; 2 teentjes knoflook, rag
fijn gehakt; 300 - 400 magere lam-
slappen, bij voorkeur van de bout, in
blokjes (ca. 2 cm) gesneden; 1 1/2
eetl. bloem, gezeefd; zout; witte pe
per uit de molen; 1 theel. milde papri
kapoeder; 2 1/2 dl eenvoudige rode
wijn; 1 eetl. grof gesneden verse tijm
blaadjes;
12 verse basilicumblaadjes, in uiterst
smalle reepjes (draadjes) gesneden;
enkele toeven verse tijm en kerst
omaatjes voor de garnering.
Stort de linzen in een bolzeef en laat ze
uitlekken. Spoel er daarna een royale hoe
veelheid koud water over. Laat de linzen
opnieuw, ditmaal vrij langdurig (ca. 15 mi
nuten) uitlekken.
Verhit een (braad)pan met dikke bodem
en laat de olie er even in rond walsen.
Voeg de spekblokjes toe en temper de
warmtebron. Laat de spekblokjes zolang
zachtjes fruiten tot ze goudbruin zien en
knapperig zijn.
Neem ze met behulp van een schuim
spaan uit de pan. Fruit hierna de uien in
het achtergebleven spekvet. Schep er
knoflook door zodra de uien glazig zien
en doe er na 1 minuut het vlees bij. Laat
alles, onder voortdurend omscheppen zo
lang zachtjes bakken tot het vlees begint
te kleuren. Strooi er zout, peper en papri
kapoeder over.
Schep alles om en strooi er door een zeef
je bloem over. Schep alles opnieuw om
en schenk er de wijn en dezelfde hoeveel
heid water bij. Blijf zolang roeren tot alles
aan de kook is gekomen en een gebon-
Zeeland: Natte Pasen?
Waar een zuivelmerk het voor elkaar kreeg mensen met 'echte boter
aan tafel te krijgen, deed Adi Golad uit Hattem dat met Rummi
kub. Het spel bestaat 25 jaar en in Nederland zijn ruim 5,5 miljoen
spelletjes verkocht. foto Ruben Schipper/ANP
er een goede balans tussen ge
luk en behendigheid. Dat is wat
een spel tot een succes kan ma
ken."
Het 25-jarig bestaan van het
spel in Nederland wordt gevierd
met een toernooi tijdens de Huis
houdbeurs in de Rai. ANP
Het is de komende dagen wisselvallig, met DoonJonti
vooral tijdens de paasdagen regen en daar
bij koeler weer. Vandaag waait er een matige zuidelijkewi:
die voert warme lucht aan: de temperatuur stijgt naarongi
18 graden. Alleen in Vlissingen en omgeving wordt het ko^
omdat hier de lucht voor een groot deel over koud watert#
De temperatuur stokt daar bij 15 graden. Verder schijnteerst
zon, maar door de toenemende hoge bewolking is zij welfe
te zien. Vanmiddag neemt de bewolking toe en al voorde»
zullen buien Zeeland en het westen van Noord-Brabanthebb
bereikt. Het is niet uitgesloten dat er onweer voorkomt, Van
trekken de buien weg en draait de wind naar het zuidwesten
Het klaart op, maar de lucht is vochtig zodat er makkelijk^
banken ontstaan. De temperatuur daalt naar rond de 7gradso
Morgen ligt er een klein hogedrukgebied boven de rej
Hierdoor is er weinig wind. Waarschijnlijk begint de d.
veel laaghangende wolken
en/of (dichte) mist. In de mid
dag breekt de zon hier wel
strategie vindt en met snijdende vragen een pijn
fraseert die onbegrijpelijk de mijne wordt. Zo
kunnen we elkaar toch niet vinden?
Hoe meer ik naar jou toe beweeg, hoe verder ik
van mijzelf vervreemd. Dat kan niet de bedoe
ling zijn. In alle voorgaande regels ben ik jou
kwijtgeraakt en zoek ik naar mijn aanvankelijke
opzet. Ik verdrink in de spraakwaterval van de
dikke vrouw op het strand die geen seconde
haar mond houdt. Zonder muziekdrager en kop
telefoon waag ik mij niet langer in publieke
ruimtes. Een treincoupé vol telefonerende men
sen is de schetterende zegetocht van het cliché.
Naar jou wil ik luisteren. Jij die wacht en je ge
dachten telt. De verzwegen rozenkrans van alles
dat ons niet langer de mond zal snoeren mean
dert door je handen.
Zul je spreken nu ik al te veel heb gezegd? Jij
bent het, onschuldig en nietsvermoedend. Jij
bent het. Jij.
doorheen, maar uitbundig
zonnig wordt het niet.
Met maximaal 13 graden in
de kustgebieden tot 17 in
Bergen op Zoom blijft het
zacht. Zaterdag neemt de
bewolking toe en in de avond
gaat het regenen. De wind
draait naar het noordoosten
en is matig. De temperatuur
stijgt naar 13 tot 16 graden.
Met Pasen verslechtert het
weer. We krijgen te maken
met enkele buien en boven
dien koelere lucht, waarin
het niet warmer wordt dan
een graad of 11. Er waait een
frisse oostelijke bries.
Vooruitzichten
Warm
Minimumtemperatuur voor de komend* as
weer
vrijdag
zaterdag
zondag
maandag
max.
14°
14°
11°
11°
min.
7°
6°
7°
6°
wind
W 3
NO 4
04
04
vandi-j
op 6.37
onderiï
Zon
O
Maan
O op liiSl
ondrtlf
Nautisch bericht
©Toonder Studio's
Matige wind, uit zuid tot zuidwest, kracht 4. Matig tolvrij sin
zicht, vooral in buien. Kustwater 5 a 6 graden. Grote Itaos op,
onweer.
Waterstanden
Hij plaatste de hoed op de schedel en verliet het laborato
rium met afgemeten tred. „Een ongevroren knaap", merkte
de geleerde op. „Gener humorzin, dat is klaar."
„Ik zie de grap ook niet", zei Alexander Pieps, die nog
steeds met zijn proef bezig was. „Wat is er zo leuk aan dat
water?" Nu veegde de hoogleraar met een jolig gebaar de
stellage van zijn assistent van de werkbank af.
„Heiho!", riep hij. „Wees toch niet immer zo ernstelijk,
mijnheer Pieps! Lustig zijn in wetenschappelijker zin; dat
is der kunst des levens."
donderdag
Hoog water
Laag wat»
24 maart
uur
cm
uur
cm
uur cm na
Vlissingen
1.26
191
13.41
219
7.46 194 19.5
Terneuzen
1.45
217
14.05
244
8.10 204 20.1
Cadzand
1.01
177
13.18
204
7.22 189 'Si
Roompot Buiten
1.36
136
13.48
162
7.46 144 19-5
Roompot Binnen
2.24
116
14.55
134
8.35 131 211
Zierikzee
2.55
138
15.15
160
8.55 149 21J
Krammersl. West
3.01
151
15.26
172
8.56 153 21.1
Hansweert
2.18
235
14.38
262
8.36 218 224
Stavenisse/Yers.
2.56
144
15.16
165
9.06 150 211
vrijdag
Hoog water
Laag wat«
25 maart VM
uur
cm
uur
cm
uur cm ui»
Vlissingen
1.56
211
14.12
236
8.16 207 201!
Terneuzen
2.16
236
14.31
261
8.46 217 20.2;
Cadzand
1.36
196
13.47
220
7.56 202 191
Roompot Buiten
1.59
149
14.08
173
8.09 151 20.1
Roompot Binnen
3.05
125
15.25
141
9.15 136 212
Zierikzee
3.25
148
15.48
168
9.30 155 21.45
Krammersl. West
3.41
161
16.06
180
9.30 1 59 2145
Hansweert
2.50
253
15.05
277
9.08 231 2IJ
Stavenisse/Yers.
3.36
154
15.50
173
9.24 155 21,45
door Bill Watterson
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied O
lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
mabge regen
zware regen
Europa: Groeizaam
Hans Belterman
den saus is verkregen. Laat alles 40 minu
ten zachtjes sudderen of zolang tot het
vlees gaar is.
Schep de uitgelekte linzen, spekjes en de
tijmblaadjes er door. Laat alles, onder
voortdurend omscheppen, door en door
warm worden. Schep vlak voor het opdie
nen de helft van de basilicum- 'draadjes'
door het gerecht.
Presentatie:
dien het gerecht op in een voorverwarm
de schaal. Strooi de resterende basilicum
er over en schik er toefjes tijm en gehal
veerde kerstomaatjes als garnering bij.
Geef het in repen gesneden platte brood
van de Turkse bakker er bij. Ook combina
ties met droog gekookte rijst, Italiaanse
pasta en gekookte aardappelen of aardap
pelpuree zijn mogelijk. Een gemengde
groene salade met rode paprika's en zwar
te olijven sluit er goed bij aan.
O 34
VERWACHTING VOOR DONDERDAGMIDDAG^
Ook in geheel Scandinavië zet de zachte lucht nu vaste vod
de grond en begint het voorjaar. Met middagtemperature
de 10 graden beginnen sneeuw en ijs er vooral morgen
dooien. Op de Britse eilanden is het de komende dagen
en wisselvallig met in Engeland maxima van een 9raad 1
Frankrijk kent momenteel vrij warm en groeizaam wee
storing brengt vandaag vooral in het midden en noorden*
Frankrijk voorjaarsbuien met zelfs kans op onweer. l"Zu™j
Europa worden Spanje en Portugal soms verrast dooroP
zeer welkome regen. De temperatuur stijgt er vrij gema»^
tot een graad of 20. Aan de oostkant van de Middellandse
is het in Griekenland en Turkije volop zonnig.
