VS in de ban van Terri Schiavo
PZC
Functies arbodienst wijzigen
door veranderingen in verzuim
Europa moet eigen
industrie behouden
Blauwtje
te gast
23 maart 1955
Kwestie comapatiënte een politiek mijnenveld
door Theo Bouwman
De werkloosheid in Euro
pa stijgt, bedrijven ver
plaatsen hun activiteiten
naar China, India of Midden-
en Oost-Europa. Toch vindt
staatssecretaris Van Gennip
dit niet zo belangrijk. Zij wil
vooral nieuwe kansrijke acti
viteiten. Hier wordt het kind
met het badwater wegge
gooid.
Recent bracht staatssecreta
ris Van Gennip haar 'Visie op
Verplaatsing' van bedrijfsacti
viteiten naar andere delen
van Europa en de wereld
naar buiten. Haar stelling
luidt dat verplaatsen van ar
beid 'profijtelijk' is en 'con
currentie van lagelonenlan
den positief'. Deze stelling
smeekt om een repliek.
Op de eerste plaats dringt
zich de vraag op naar de mo
gelijkheden van technologi
sche vernieuwing als men
spreekt over 'niet meer con
currerend' in relatie tot 'lage
lonen'. Een uitgekiende com
binatie van ontwerp van pro-
dukt en produktieproces
blijkt bij veel zaken de con
currentie te kunnen weer
staan. Dat stelt menig innova
tief ondernemer, van sigaren
fabrikant tot bussenbouwer
en werd onlangs nog eens be
vestigd op een symposium
van de Nederlandse Vereni
ging van Produktietechniek.
Kansen te over. Het belang
hiervan is groot, want op ter
mijn is het ondenkbaar dat
Nederland dan wel Europa de
maakindustrie kan uitbeste
den aan andere delen van de
wereld en zelf de 'kop en de
staart' van deze 'waardeke
ten' kan behouden. Dat zijn
respectievelijk onderzoek,
ontwikkeling, ontwerp, mar
keting, distributie, verkoop
en deze activiteiten voegen ze
ventig tot tachtig procent van
de waarde toe. Philips is een
goed voorbeeld van het ver
trek van zowel produktie van
eindprodukten, ontwikkelfa-
bneken alsmede onderzoek.
Ten tweede: andere landen zit
ten niet stil. De onderschat
ting van de potentie van Chi
na in Europa is nog steeds
vrij groot. Een voorbeeld. In
Dalian, een stad van twee mil
joen inwoners met een
bloeiende software-industrie,
heeft een permanent tekort
aan gekwalificeerde software
ingenieurs. Elk van de twin
tig universiteiten kreeg een
software faculteit en er wer
den zes speciale IT-oplei-
dingsinstituten opgericht. In
korte tijd zijn er meer dan
15.000 computeringenieurs
en software-ontwikkelaars
opgeleid. Doel van de opera
tie is om het Indiase Bangalo
re naar de kroon te steken als
softwareproducent.
Veel maakindustrie en dienst
verlening hebben hun basis in
de oostelijke kustregio's van
China. Maar de ontwikkeling
gaat razendsnel landin
waarts. Zo is de hele regio
van Sjanghai tot Suzhou -
ruim honderd kilometer ver
derop - op de schop.
High-tech ontwikkelingszo
nes, industriële ontwikke
lingszones, economische ont
wikkelingszones en giganti
sche infrastructurele werken
wisselen elkaar af. Op basis
van de maakindustrie eist en
krijgt China ook steeds meer
ontwikkelfabrieken en onder
zoek. Als men geen internatio
naal aansprekende 'merken'
heeft, dan koopt men ze wel,
denk aan Rover en IBM. Chi
na wil ook de 'kop' en de
'staart' van de waardeketen.
Europa, 'let op uw saeck'! Tot
slot, maar niet zonder beteke
nis. China is geen arm land
meer, maar kent wel grenzelo
ze armoede. Wie China be
zoekt en bestudeert is steke
blind als men niet ziet hoe de
groeiende welvaart deels
voortkomt uit sociale uitbui
ting: extreem lage lonen, late
betaling van lonen, zeer be
roerde behuizing, zeer lange
werktijden, slechte arbeids
omstandigheden, onveilig
heid op het werk en gebrekki
ge vakbondsrechten. Feitelijk
is dit valse concurrentie met
werknemers en bedrijven in
de Westerse 'thuislanden'.
Theo Bouwman is oud-voor
zitter van de Commissie So
ciale Zaken en Werkgelegen
heid van het Europese Parle
ment.
woensdag 23 maart 2005
Gisteravond liep D66 in de Eerste^
een blauwtje over de gekozen burgen
ter. De Senaat wenste niet in te ste*
met de grondwetswijziging die benoemingdoq
Kroon afschaft. De benodigde tweederde megj
heid werd niet gehaald, vooral omdat PvdA-si
toren, na aanvankelijke instemming van huni
tij met de plannen van minister De Graaf, tei
nig vertrouwen hebben in de uitvoering. De(J
bleek gisteren niet in staat hen gerust te stellej
Bijna veertig jaar vechten voor bestuurlijke
nieuwing heeft D66 weinig opgeleverd. Het:
rendum is nog halfwas. De gekozen burgen^
komt er voorlopig niet. Het zou triest zijn, als
deze laatste nederlaag niet in belangrijke!
aan zichzelf zou hebben te danken. De Graafi
de laatste tijd al te halsstarrig in op snelleiq
ring. Dat de uitvoering nog rammelde, vooralj
de bevoegdheden van de gekozen burgemee
leek hem niet te deren. Hij wenste door te 4
ken. De Senaat heeft terecht op de rem getrapt
De laatste dagen voor dit besluit deden defrai
voorzitters van de coalitiegenoten CDA, Vil
D66 nog verwoede pogingen om een uitweg te
den. Zij kwamen echter niet op een lijn diej
voor de coalitie als voor de bezorgde PvdA'ai
ceptabel was. Gisteren werd men het toch
over de macht van de gekozen burgemeester,
heldere, eenduidige afspraak over de invoe
had wellicht voor een doorbraak kunnen zoi
Maar De Graaf kon of wilde de Senaat geer
doende toezegging doen. En hoewel de PvdA
de gekozen burgemeester is, kon De Graal
van de socialisten verwachten dat zij vrij baan
den maken voor een - in hun ogen - vrijwel a
bestuurlijke chaos in de gemeenten vanaf 20W
Het is te gemakkelijk de PvdA nu politiek oppi
nisme te verwijten. De bestuurlijke vermen
in Nederland verdient maximale zorgvuldig
geen broddelwerk. Ook als dat D66 even niet;
uitkomt.
De PvdA-senatoren waren gisteren samen de
van De Graaf. Het doet denken aan het optr
van de VVD'er Wiegel in het referendumdeh
de Eerste Kamer in mei 1999. Zijn afwijzingl
kende toen een onverwacht intermezzo in Paa
Koks kabinet werd opgelapt. Hoe dat nu zal ui
len, moet worden afgewacht. De schouden
len kan. De Graaf vervangen kan. Het kabina
kenende II ten val brengen kan ook. Na dit
cle heeft D66 in elk geval weinig te verliezen
PHILIPPINE - De bevolking en de overkant opgeroepa
van Philippine maakt zich op boek mee te nemen voord
voor de grootse viering van het bliotheek van Arnemuidfl
450-jarig bestaan. In 1505 kampt met een gebrek aa
werd Philippine gesticht door tuur. ZVU-leden in Goa
Jeronimus Laurijn, de heer ven daar bij de eerste bq
van Watervliet. Overigens: nog komst gehoor aan: Virulj
voordat er ook maar een huis zestig boeken in ontvangJ
stond, kreeg het al stadsrech- schrijver hoopt nu op sou
ten: een merkwaardige gang lijke respons in Middelhui
van zaken, want normaal ge- Oostburg.
sproken diende een dorp zich
eerst verdienstelijk te maken GELIJK - In de Tweede
voor het deze privileges kreeg. mer wordt nog altijd drui
debatteerd over gelijke!
BOEKEN - De bekende vlie- ning voor man en va
ger-schrijver A. Viruly heeft Staatssecretaris Van I
bezoekers aan de presentatie houdt vooralsnog vast aa
van zijn nieuwe boek De zee leidelijke invoering daaffl
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.ni
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax-(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.ni
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tol 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving
per maand: 19,91
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar: €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail- lezersservice@pzc.nl I
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voorn
einde van de betaalperiode
PZC. t.a.v lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag- 1,25
zaterdag 1.75
Alle bedragen zijn inclusief 6S 81"
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uiij"
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NVenvW
de Regelen voor het Advertentie^"
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00uur
Tel. (0113) 315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel. (01131315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjeet
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onrosrs»»"
Tel: (076)5312277
Fax; (076)5312274
Internet: v
rc.nl/adverters"
Auteursrechten v<aL
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-conctf»
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordtgebru
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante c,e"("
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig?'*
de derden. Als u op deze Informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden i -
ce, Postbus 31, 4460 AA Goes
Behoort tot WeGeNeR
door Ans Bouwmans
Ze mogen er George Bush
voor wakker maken. De
Amerikaanse president stapte
maandagmorgen even na enen
zijn slaapkamer uit, om in de
hal van zijn privé-vertrekken in
het Witte Huis de speciale Terri
Schiavo-vvet te tekenen. Niets
gaat de Republikeinse partij te
ver om een 41-jarige vrouw uit
Florida een 'extra kans op le
ven' te geven.
Bush onderbreekt een vakan
tie op zijn ranch in het Tex-
aanse Crawford. Leden van het
Huis van Afgevaardigden ko
men speciaal terug van reces.
Het is een prachtig staaltje po
litiek theater, geïnspireerd
door de sociaal-conservatieve
vleugel van de Republikeinse
partij.
De vraag dringt echter zich op
of die politieke bemoeienis ook
verstandig is. Je kunt rustig stel
len dat de kwestie Terri Schiavo
en de interventie van het door
Republikeinen gedomineerde
Congres en Witte Huis het ge
sprek van de dag zijn in de Vere
nigde Staten Het gekrakeel
over het inerte lichaam van
Schiavo blijkt een angstaanja
gend effect te hebben. Er is een
run ontstaan op informatie over
wilsverklaringen.
Een dergelijke uit de hand ge
lopen ruzie wil je niet afroe
pen over je geliefden, mocht je -
hetgeen God verhoede - zelf
ooitin een 'permanente vege
tatieve staat' komen te verke
ren.
Overhoop
Maar dat is het praktische
aspect. Wat te denken van het
feit dat de staat zich op zo'n
indringende wijze met het
privé-leven van een van zijn
burgers bemoeit? Is het accep
tabel dat het hele rechtelijke
systeem overhoop gehaald
wordt, omdat politici in Wa
shington het niet eens zijn met
het vonnis in een zaak die al
door vele artsen en negentien
rechters is bekeken? Wegen
christelijk morele overwegingen
zwaarder dan de soevereiniteit
van de staten?
Is deze zaak belangrijker dan
deugdelijke pantserwagens die
het leven van Amerikaanse sol
daten in Irak beschermen, om
maar eens een voorbeeld te noe
men van een kwestie die niet
leidde tot haastige spoed in het
Congres?
De zaak Terri Schiavo is niet al
leen een circus. Het is een poli
tiek mijnenveld. Terwijl de Re
publikeinse kopstukken nog na
gloeien over hun vernuftige
staaltje machtspolitiek, komen
de eerste opiniepeilingen al met
slecht nieuws voor Bush en zijn
partijmakkers.
Hoe hartverscheurend het leed
van de familie van Terri ook is,
politici moeten zich niet men
gen in dit soort conflicten, aldus
een overgrote meerderheid van
het Amerikaanse volk, volgens
peilingen van ABC Nieuws en
CNN/Gallup.
Nog erger: bijna zeven op de
tien Amerikanen menen dat de
interventie in de zaak Schiavo
vooral is ingegeven door politie
ke motieven.
Vragen
De interventie door president
Bush roept netelige vragen op,
zo blijkt. Hoe valt Bush' overtui
ging dat elk leven belangrijk is
te rijmen met zijn ijverige steun
aan de doodstraf? Critici van
Bush maken gretig melding van
een Texaanse wet die George
Bush als gouverneur heeft onder
tekend.
Verklaarde de president zijn
handtekening maandag niet met
de frase dat hij zich bleef inzet
ten voor het leven van alle Ame
rikanen, inclusief degenen met
handicaps?
Nou, in 1999 tekende Bush een
wet die het mogelijk maakt voor
artsen en ziekenhuizen om de
stekker eruit te trekken bij pa
tiënten zelfs als de familie
wenst dat iemand in leven
wordt gehouden. Een zieken
huis in Houston had vorige
week de primeur: de zes maan
den oude Sun Hudson werd te
gen de zin van zijn moeder van
de beademing gehaald, omdat
Aanhangers van de pro-lifebeweging blijven demonstreren voor verpleeginrichting Pinellas Park in
Florida voor het in leven houden van Terri Schiavo. Ook nadat federaal rechter Whittemore bepaald
heeft dat de sondevoeding niet hervat hoeft te worden. foto Carlos Barria/RTR
verdere behandeling volgens art- nu al de balans op te ma- overwogen ethische discussie
sen uitzichtloos was. ken. Maar het is klip en klaar vooraf is gegaan over de beteke-
Ongetwijfeld is het te vroeg om dat aan de 'Tem-wet' geen wel- nis van leven en de zin van uit
zichtloze medische behandelin
gen.
De zaak Schiavo is niet eens van
beide zijden bekeken.
Echtgenoot Michael Schiavo
heeft nimmer een telefoontje uit
Washington DC gekregen. De
ouders van Terri kregen steun
van de actieve pro-life (steun
het leven)lobby die politici be
stookte met e-mails.
Democraten wilden niet afge
schilderd worden als 'moorde
naars' en lieten de Republikei
nen de afgelopen dagen begaan,
op enkele uitzonderingen na.
Terri is een uitzondering, in de
zin dat de familie en echtgenoot
zeven jaar geprocedeerd heb
ben. Maar het stoppen van
kunstmatige voeding komt regel
matig voor.
Het Congres is echter niet met
een wetsvoorstel gekomen om
dat te verbieden. Er is alleen
overhaast en op de valreep een
uitweg via de federale rechter
bedacht.
Volgens de peiling van ABC is
het publieke sentiment op de
hand van Michael Schiavo.
Geen wonder eigenlijk als je be
denkt dat acht op de tien Ameri
kanen zouden willen sterven als
ze in soortgelijke omstandighe
den als Terri terecht zouden zijn
gekomen.
Sondevoeding
De voedingssonde van Schiavo,
die vorige week vrijdag op last
van een lokale rechtbank in Flo
rida, werd verwijderd is giste
ren niet opnieuw aangebracht.
Federaal rechter James Whitte
more bepaalde gisteren dat de
kunstmatige voeding niet moest
worden hervat.
De ouders van Terri konden hun
zaak - doorgaan met de son
devoeding voor hun al vijf
tien jaar in coma verkerende
dochter - voor een federale
rechtbank bepleiten door de eer
dergenoemde noodwet die maan
dag door president Bush werd
bekrachtigd. Zonder sondevoe
ding zal de Amerikaanse binnen
tien dagen overlijden. GPD
pagina 5
ouders Terri in hoger
beroep
door Sylvia Marmelstein
Het kabinet wil bedrijven la
ten kiezen hoe ze hun ziek
teverzuim aanpakken. Een con
tract met een arbodienst is daar
om binnenkort niet meer ver
plicht. Moeten werknemers vre
zen voor slechtere arbeidsom
standigheden? „Nee", zegt Paul
Verburgt, directeur van Ar-
boNed. „Werkgevers weten heel
goed dat zodra de aandacht
voor ziekteverzuim verslapt, de
ziekmeldingen weer toenemen."
De controleur die thuis aanbelt
bij werknemers die zich ziek
hebben gemeld, daarmee wil Ar-
boNed niet meer geassocieerd
worden. „Compleet uit de tijd",
vindt directeur Paul Verburgt
zo'n controleur zelfs. De arbo
dienst waar 1,2 miljoen werkne
mers onder vallen heeft de afge
lopen maanden drastisch gereor
ganiseerd en is omgebouwd tot
een totaal ander bedrijf dat
vooral wil voorkómen dat werk
nemers in de toekomst uitval
len. Arbodiensten moeten vol
gens Verburgt veranderen om
dat de oorzaken van verzuim
drastisch veranderd zijn.
„Kijk", zegt hij, „zo'n contro
leur was vroeger hard nodig
door de erg hoge verzuimcijfers
van rond de 9 procent. Daar zat
gewoon onterecht verzuim bij.
Nu melden werknemers zich
niet meer zomaar ziek, want
met 4,4 procent verzuim komen
we (bedrijven aangesloten bij
ArboNed) in de buurt van de ab
solute ondergrens van 3,3 pro
cent. Een werkgever die toch
nog het ziekteverzuim in zijn be
drijf aanpakt door alleen maar
controleurs langs te sturen,
heeft een heel ander probleem
dan verzuim. Hij houdt gewoon
niet van zijn werknemers en vi
ce versa."
Hart
Bedrijven die hart hebben voor
hun personeel gaan volgens Ver
burgt anders met ziekteverzuim
om. „Zij zetten alles op alles om
te voorkomen dat mensen uitval
len."
ArboNed springt daar op in met
een zogenoemd vitaliteits-
programma. Werknemers krij
gen zowel een lichamelijk als
een geestelijk onderzoek. „Er
wordt bijvoorbeeld gekeken of
werknemers verschijnselen van
Arbodiensten zijn binnenkort
niet meer automatisch verze
kerd van klandizie. Als de Eer
ste Kamer de nieuwe Arbowet
goedkeurt, zijn bedrijven vanaf
1 juli niet meer verplicht een
contract af te sluiten met een ar
bodienst. Ze mogen dan ook het
ziekteverzuim en arbeidsomstan
digheden op andere manieren
aanpakken.
Verburgt is blij met deze veran
dering. „De verplichte rela
tie tussen bedrijven en arbo
diensten heeft veel te lang ge
duurd. Keuzevrijheid van bedrij
ven dwingt ons om steeds te blij
ven vernieuwen. Bovendien, al
les wat verplicht is, is niet
sexy."
Noodzaak
Angst dat bedrijven massaal de
arbodienst de deur uitzetten
heeft hij niet, want de nieuwe
wet geeft werkgevers geen vrij
brief om niets meer aan de ar
beidsomstandigheden te doen.
„Ze hebben nog steeds de ver
plichting om goed voor hun
werknemers te zorgen", zegt
Verburgt. Opzeggingen heeft hij
nog niet. De noodzaak voor be
drijven om in arbobeleid te in
vesteren, ziet Verburgt alleen
maar groter worden.
„Werkgevers weten heel goed
dat zodra de aandacht voor ziek
teverzuim verslapt, de ziekmel
dingen weer toenemen. Zeker
nu het kabinet wil dat ouderen
langer blijven werken. „Bij zes
tig jaar beginnen de lichamelij
ke klachten toe te nemen en
wordt de kans dat een werkne
mer uitvalt groter. Nu merken
bedrijven daar weinig van, om
dat de meeste ouderen op hun
zestigste in de vut zitten." Ook
wordt het risico dat jonge werk
nemers uitvallen in de toekomst
groter. Door de vergrijzing ont
staat een tekort aan arbeids
krachten.
Voor werknemers wordt het ar
bobeleid een belangrijke secun
daire arbeidsvoorwaarde, ver
wacht Verburgt. Over een paar
jaar zullen er meer vacatures
zijn dan werkzoekenden.
„De arbeidsmarkt wordt een ko
persmarkt waar de werkzoeken
den het voor het zeggen hebben.
Wie wil er dan nog aan de slag
bij een werkgever die zich niet
bekommert om de veiligheid en
de gezondheid van zijn perso
neel?" GPD
Volgens Paul Verburgt, directeur van ArboNed, hoeven werkne
mers niet te vrezen voor slechtere arbeidsomstandigheden.
foto Phil Nijhuis/GPD
burn-out vertonen en wat de fac
toren zijn in een bedrijf die
stress veroorzaken. Zo wordt
ook de cultuur van de onderne
ming onder de loep genomen.
Het programma heeft inmiddels
proefgedraaid in een paar onder
nemingen en kan voor hele afde
lingen aangeven hoe groot de
kans is dat werknemers een bur
nout krijgen omdat het werk
niet goed georganiseerd is", ver
telt Verburgt enthousiast. In een
grote multinational is het burn
out-percentage daardoor bin
nen een jaar teruggebracht van
van 11 naar 4 procent.
Nieuw is dat bedrijven ook voor
hun werknemers een algehele ge
zondheidstest kunnen aanvra
gen. Via een mini-enquête
wordt achterhaald wat het leef
patroon is van een werknemer
en het gewicht, bloeddruk en
cholesterolgehalte worden geme
ten. Wie risico's loopt, krijgt ad
viezen mee om ze aan te pakken.
Hoewel dat alleen kan als werk
nemers daar vrijwillig aan mee
werken, verwacht Verburgt veel
van deze dienst.
„We hebben afgelopen zomer ge
test of mensen belangstelling
hebben voor zo'n onderzoek.
Met een bus zijn we op pleinen
en markten gaan staan en wat
bleek? Na een paar minuten
stonden er rijen!"
