)e situatie wordt bedreigend
Maria Diduch schept feeërieke
lentesfeer in Galerie Esprit
wee films uit Nacht van Buitengewoon
ilm Zonnemaire naar Dutch Open
17
Openlucht-expositie gaat door
Auto's 'geleend' bij garages
Samenwerking op gebied van water
Boring onder Nieuwiandseweg
Ziekenzorg
dinsdag 22 maart 2005
WISSENKERKE - Dynamic-Art-Delta 2005, een grote
openluchttentoonstelling van kinetische kunst, gaat defi
nitief door, maar op een andere locatie dan aanvankelijk
de bedoeling was. Dat heeft initiatiefnemer en kunste
naar P. Kamper uit Wissenkerke laten weten. Het was de
bedoeling dat het beeldenpark op het terrein van de Anna
Jacobahaven zou verrijzen, maar dat bleek financieel
geen haalbare kaart. De manifestatie gaat nu plaatsvin
den op het terrein van Waterland Neeltje Jans, dat het
project ook sponsort. Dat heeft volgens Kamper zowel
voor- als nadelen. „De tentoonstelling kan nu een half
jaar langer open blijven en misschien zelfs permanent
worden. Nadeel is dat er nu een hoge toegangsprijs moet
worden betaald, terwijl het op de vorige locatie gratis zou
zijn. We willen bekijken of we mensen die kunnen aanto
nen dat ze in Zeeland wonen, korting kunnen geven."
De tentoonstelling begint 29 april en duurt tot eind okto
ber.
GOES - Verschillende garagebedrijven hebben bij de poli
tie aangifte gedaan van verduistering van auto's. In de af
gelopen anderhalve week heeft een man bij tenminste
drie bedrijven, twee in Vlissingen en één in Goes, auto's
meegenomen voor een proefrit. Hij kwam echter niet te
rug op de afgesproken tijdstippen. De voertuigen werden
pas dagen later weer bij de garages afgeleverd, op momen
ten dat die gesloten waren. De auto's, middenklassers, wa
ren niet beschadigd. De politie heeft de zaak in onder
zoek.
VLISSINGEN - Hogeschool Zeeland gaat met drie ande
re hogescholen samenwerken op het gebied van waterma
nagement. Ze gaan gezamenlijk cursussen organiseren en
modules ontwikkelen. Verder kwam het weieens voor dat
bedrijven of instellingen, zoals Rijkswaterstaat, voor pro
jecten een beroep deden op studenten van een van de ho
gescholen. En dan moesten die scholen soms 'nee' verko
pen omdat de studenten bezet waren. Door samenwer
king hopen ze in voorkomende gevallen wel die mensen te
kunnen leveren of grotere projecten uit te kunnen voeren.
Daarnaast willen de vier scholen elkaar aanvullen omdat
ze elk hun eigen specialiteit hebben. Hogeschool Zeeland
heeft bijvoorbeeld als specialiteit onder meer zout/zoet
water en dynamische delta. De samenwerkende hogescho
len zijn Hogeschool Zeeland, Hogeschool Inholland, Hoge
school Van Hall Larenstein en Noordelijke Hogeschool
Leeuwarden. Vandaag wordt in Amersfoort een congres
over de nieuwe kaders voor watermanagement gehouden.
De organisatie van dit congres is in handen van de vier ho
gescholen.
MIDDELBURG - Onder de Nieuwiandseweg wordt een
transportleiding van het waterschap aangelegd. Dat ge
beurt via een zogenaamde 'gestuurde boring'. Om te voor
komen dat hierbij de weg barst, heeft de gemeente Middel
burg een berg zand op de weg laten storten in een naastge
legen weiland. Die houdt de waterkering in het gareel en
is niet bedoeld als afslag voor de nieuwe N57, zoals het
aanzicht wellicht doet vermoeden.
Pankow
MKZEE - Het Nederlands
fonds heeft twee films uit
Project Zaad- Nacht van de
gewoon Film in Zonne-
geselecteerd voor Dutch
Dat is het Internationaal
W voor Nederlandse film
kunst dat van 14 tot en
april wordt gehouden in
"lie in Amsterdam. De gese
lde korte films zijn Love
"k de Bruyn en Composi-
^René Bosma.
K blijk van waarde-
stimulans verder te
kneuteren op de ingesla-
zegt cineast en filmdo-
ia uit Ellemeet. Hij is
',dDde zestien filmmakers
J verzoek van initiator
^seput een kort filmpje
en vo°r die Nacht van de
^gewoon Film vorig jaar
in de polder van Zon-
e Verseput nodigde on
der het motto 'Zaad' cineasten
uit eens met andere ogen naar
het platteland te kijken en de
schoonheid of bijzondere waar
de ervan tot uiting te brengen.
Bosma creëerde met digitale fo
to- en computeranimatie een
herschepping van het land
schap. Hij maakte een experi
mentele animatiefilm, bestaan
de uit duizenden foto's die met
de computer zijn bewerkt. Die
fotp's zijn digitaal opgenomen
in het landschap rondom Zonne-
maire. De geluidslaag bestaat
uit live-opnames van een orgel
improvisatie op een Frans ro
mantisch orgel uit 1890. Het
platteland is Bosma niet
vreemd. Hij is geboren en opge
groeid in het Friese Makkum.
Sinds een klein jaar woont hij
op Schouwen-Duiveland. Naast
zijn werk als docent animatie
aan de Kunstacademie Sint
Joost in Breda, wijdt hij zich in
de beperkte tijd die hem daar
naast resteert aan experimente
le korte films. De uitgestrekte
Zeeuwse polders vormen voor
hem een belangrijke inspiratie
bron.
„Mijn filmpje Compositae is
kort geleden ook vertoond tij
dens de museumnacht in Rotter
dam. Dat geeft een andere di
mensie, zo'n presentatie van het
platteland te midden van groot
steedse architectuur", zegt Bos
ma. Het belang van het onder
deel 'Celluloid/Digitaal' van
Dutch Open in de categorie On
derzoek en Ontwikkeling ziet
hij vooral in het feit dat cineas
ten hier andere kanten van hun
talent kunnen tonen. „Erik de
Bruyn is bijvoorbeeld bij het
grote publiek alleen bekend
door Wilde Mossels, maar hij
doet natuurlijk veel meer", zegt
Bosma.
Zelfdestructie
In de korte film Love stelt De
Bruyn de vraag aan de orde of
zelfdestructie inherent is aan
het menselijk bestaan. En zo ja,
is daar dan een remedie tegen?
Of niet? De afkorting staat voor
Lithurgy Of Venomous Existen
ce. Het fragmentarisch en associ
atief opgebouwde filmpje geeft
de kijker ruimte zelf invulling
te geven. Ervan uitgaande dat
zaad aan de basis van veel leven
ligt, maakte De Bruyn een ly
risch filosoferende film over dat
leven.
Het Nederland Fonds voor de
Film verleende een subsidie in
de kosten van De Nacht van de
Buitengewoon Film in Zonne-
maire. Uit de oogst van de zes
tien filmpjes heeft dit fonds de
producties van Bosma en De
Bruyn geselecteerd als saillante
voorbeelden van grensverleggen
de filmkunst.
Het filmprogramma van
'Celluloid/Digitaal' wordt ver
toond in twee zalen van De Ba
lie in Amsterdam op zaterdag
ochtend 16 april en zondag 17
april de gehele dag.
door Anita Tournois
CLINGE - Het exposeren van
werken van Maria Diduch kon
niet op een passender tijdstip.
Wie Galerie Esprit binnen
stapt, wandelt regelrecht de
lente binnen. De tere voorjaars-
tinten die deze papierkunstena
res toepast in haar recente wer
ken corresponderen niet alleen
subliem met het voorjaar,
maar doen ook feeëriek aan.
Diverse titels van werken,
waaronder veel landschappelij
ke alsook waterimpressies, re
fereren aan het voorjaar: Lente
feest, Lente-impressie en Bloei
tijd, bijvoorbeeld. Wie al eer
der werk van Diduch, geboren
in 1947 in het Poolse Lodz,
zag, wordt opnieuw verrast
met uitzonderlijk artistiek
werk, opgebouwd uit papier
pulp, vervaardigd volgens een
eigen uniek procédé.
Vooral onderwerpen uit de na
tuur als bloemen, bomen, vo
gels en vissen vormen deze
keer een thema voor haar schil
derijen.
Toch blijven ervaringen opge
daan tijdens reizen een van de
belangrijke inspiratiebronnen,
getuige markante werken als
Balbek (afbeeldingen van re
constructies van oude Romein
se ruïnes), Byzantijnse tekenin
gen en Biblos. Diduch: „Een re
cent verblijf in Libanon inspi
reerde me tot het maken ervan.
Libanon kende een zeer hoge
beschaving, met invloeden van
de Romeinen en een Veneti-
aans tijdperk."
Bijzonder zijn de driedimensio
nale werken en objecten als en
kele grote bekers Cup en
Green Tea, en Vertrek, een
compositie met zes vogels.
Rond en binnen een frame van
ijzerdraad krijgen deze objec
ten vorm, waarbij soms cirkels
van diverse grootte met elkaar
worden verbonden, zoals in Ge-
luksboompje en Vaas.
Naast objecten en schilderijen
zijn er weer tal van liefelijke
boekjes van haar hand, waar
van sommigen met gedichten.
Werkelijk alles ademt diezelf
de verstilde en tedere sfeer uit
die haar papierkunst ken
merkt.
Maria Diduch bij enkele van haar driedemensionale werken.
Diduch: „Ik combineer diverse
materialen als zijdevlies, na-
tuurvezels met papierpulp van
cellulose. Hierin probeer ik
steeds nieuwe dingen te ont
dekken, blijf continu in ontwik
keling, maar in feite kent het
materiaal geen geheimen meer
en pas ik eigenlijk 'gecontro
leerde' verrassingen toe." Alle
mogelijke papiersoorten wor
den door haar verwerkt met tel
kens nieuwe structuren.
De huidige werken in het plat
te vlak worden vooral geken
merkt door een ritmisch herha
len van kleuren in banen bo
ven of naast elkaar waarin dan
veertjes, vezels, takjes of blaad
jes van judaspenning worden
ingebracht, maar ook een in
zaai van bijvoorbeeld koffie-
korrels. Zachte tinten roze,
bruinen, beiges, gelen, blau
wen en groenen overheersen,
regelmatig aangevuld met gou
den accenten.
Het spel met dit materiaal is
voor Diduch de manier gewor
den om zich uit te drukken. Na
dat zij in 1973 cum laude in
schilder- en beeldhouwkunst
en modeontwerpen afstudeer
de aan de Rijks Kunstacade
mie W. Strzeminski in Lodz,
verhuisde ze naar Nederland,
foto Camile Schelstraete
waar haar artistieke schilder
carrière een aanvang nam.
Maar het werken met papier,
een werkwijze die wel enige
verwantschap vertoont met mo
derne textielkunst, won het na
verloop van tijd van de verf. Te
genwoordig worden haar crea
ties in tal van landen geëxpo
seerd en wist zij reeds diverse
grote prijzen in de wacht te sle
pen.
Tentoonstelling t/m 24 april in
Galerie Esprit, Gravenstraat 99
in Clinge.
Openingstijden: do. t/m zo. 13.30
- 17.30 uur en do. ook van 19.00 -
21.00 uur.
Koe fit blijft de Zeeuwse ge
zondheidszorg onder de
aagsebezuigingen? De PZC ver
at de stand van zaken in de
juwse zorg. Vandaag: dokters
ziekenhuizen strijden om bud-
voor dure behandelingen.
rClaudia Sondervan
fan een ziekenhuisdirectie weige
ren om medicijn te laten komen
ermee drie uiterst zieke mensen
giermaanden kunnen leven? Die
ag hebben dokters en de directie
dZiekenhuis Walcheren nu op tafel
gen De beste behandelingen voor
spatienten met ernstige aandoenin-
a dreigen het budget met twee ton
overschrijden. De oncologen en
ad van Bestuur zijn er nog niet uit.
a volgende patiënt met mesothe-
lom.een bijzondere vorm van long-
aker, heeft een probleem, schetst de
issingse oncoloog L. Kerkhofs. Of
iver.Kerkhofs heeft dat. „Ik laat pa-
aten met de klappen opvangen. Dat
eik liever zelf. Ik zal die patiënt zeg
en elke behandeling hij nodig heeft
njn opties doornemen. Naar een an-
raekenhuis dat wel budget heeft,
bet bij de rechter afdwingen. De
Eg is: moet je mensen bij de recht
platen vragen om een medicijn
armee ze een paar maanden langer
RE?"
Keen paar andere patiënten ziet
srithofs hoop gloren. Een medicijn
•patiënten met de ziekte van Kah-
leenbeenmergziekte die het bot
ctast) jarenlang goed kan laten le-
r.haalt waarschijnlijk de lijst 'geli-
aeerde geneesmiddelen'. Die toptien
adure geneesmiddelen vergoeden
rzekeraars voor een groot deel voor
aekenhuizen. Zorgverzekeraars
ienCZ voor driekwart. De overige
ra's moet het ziekenhuis zelf bijleg-
i
eraiddelen uit die top tien kosten
sen de dertig- en vijftigduizend eu-
perpatiënt per jaar. De eigen bij
lgen voor dure middelen leggen een
wszwaarder beslag op de zieken
Dure medicijnen die een patiënt weliswaar kunnen redden, maar niet vergoed
dilemma's.
huisbudgetten, vertelt directeur J. van
der Heide van de Zorgsaam-ziekenhui-
zen in Zeeuws-Vlaanderen. „De kos
ten van die middelen stijgen jaarlijks
20 tot 30 procent. De budgetten van
de ziekenhuizen stijgen nul; dit jaar
moesten we zelfs bezuinigen. Voor dit
jaar geeft het voor ons nog geen pro
blemen. Maar volgend jaar is de situa
tie bedreigend. Voor alle ziekenhuizen
in Nederland."
Temeer omdat steeds meer patiënten
steeds duurdere middelen steeds lan
ger gaan gebruiken, vult oncoloog
Kerkhofs aan. „We geven in Zieken
huis Walcheren per maand tachtigdui
zend euro uit aan chemotherapie, een
miljoen euro per jaar. Toen ik zes jaar
geleden in Vlissingen kwam, gaven we
twee middagen chemotherapie. Nu
doen we dat vijf dagen per week. We
overwegen om ook de avonden en de
zaterdag erbij te trekken."
De strijd om behandelgeld speelt voor
al bij de kankerbehandelingen. In veel
mindere mate worstelen specialismen
worden, stellen ziekenhuisdirecties voor
foto ANP
als reumatologie, neurologie en derma
tologie met budgettaire problemen.
De Nederlandse ziekenhuizen hebben
de problematiek bij de minister aange
kaart. Nieuwe middelen die in Neder
land toegelaten zijn, moeten veel snel
ler op de vergoedingslijst komen, stelt
directeur J. Van den Blink van Zieken
huis Walcheren. „Nu duurt het jaren
eer het College Tarieven Gezondheids
zorg een nieuw middel, dat ziekenhui
zen al wel mogen gebruiken, aan de
lijst toevoegd. De afgelopen twee jaar
is er geen middel bijgekomen." Komt
Hoogervorst de behandelaars niet tege
moet, dan moet de politiek keuzes ma
ken," vindt Van der Heide. „Individue
le dokters of ziekenhuisdirecteuren
moeten niet besluiten of een patiënt
een levensverlengend middel mag of
dat het rendement te gering is." Bud
get ruilen met andere specialismen,
minder nieuwe heupen voor meer kan
kerbehandeling, is geen optie. Zieken
huizen kunnen wel besluiten om zeer
specialistische behandelen niet meer
te doen, meent Van den Blink. Behan-
delstops zoals enkele ziekenhuizen in
Nederland nu hebben, zijn onbe
spreekbaar, vindt Van der Heide.
„Daar zou ik met de Cliëntenraad ook
dwars voor gaan liggen," reageert M.
Bergen-Langenberg, voorzitter van de
Cliëntenraad van Ziekenhuis Wal
cheren. „Tot nu toe is alles goed ge
gaan. Meestal wordt er een weg gevon
den of wil de verzekeraar van de pa
tiënt vergoeden. We hebben nog geen
klachten gekregen. Het is wel span
nend."
Onderzoek
Meedoen aan farmaceutisch weten
schappelijk onderzoek biedt enig soe
laas, zegt Kerkhofs. Maar je moet als
patiënt de mazzel hebben dat je past
in de criteria. In ons ziekenhuis krij
gen zeker honderd patiënten dankzij
wetenschappelijk onderzoek topzorg
voor hun ziekte."
Patiënt verenigingen in Zeeland krij
gen geen signalen dat mensen niet de
behandeling krijgen die ze nodig heb
ben. Wel is er twijfel of mensen vol
doende weten wat er mogelijk is, ge
ven zij aan.
Informatie is voor patiënten moeilijk
te krijgen en te begrijpen, beaamt
Kerkhofs.
„Ik had een patiënt met dikke darm
kanker die vroeg naar allerlei midde
len die voor andere kankers bedoeld
zijn. Mensen zijn er erg mee bezig."
Vooral Zeeuwen zijn ervan overtuigd
dat ze in Zeeuwse ziekenhuizen niet
krijgen wat er mogelijk is, merkt Rot
terdammer Kerkhofs. Onterecht: de
Zeeuwe oncologen behandelen vol
gens de laatste inzichten en in samen
werking met het Integraal Kankercen
trum Rotterdam. Ik denk dat meer con
tact met patiëntverenigingen goed
kan zijn", denkt Kerkhofs. „Om duide
lijkheid te scheppen en de lucht te kla
ren."
othema 'Zaad' vertoonden zestien cineasten hun impressies in de Nacht van de Buitengewoon film in Zonnemaire.
foto Jaap Verseput
