Biddend langs de kust
ileen kleine elite heeft
:hte interesse in kunst
PZC
Suggesties van sierlijke bewegingen
Valkenisse vertelt
over Gouden Eeuw
15
gereformeerde
lorgaanbieders
ierken samen
Pabo Walsoorden breidt flink uit
Taakstraf voor poging tot diefstal
Prijs voor beste mantelzorgidee
Boete voor slaan echtgenote
unst
Merikanen en Belgen op
'ock Around The Bridge
Gidsland
woensdag 16 maart 2005
irClaudiaSondervan
rjE§ - Zes gereformeerde
«aanbieders, waaronder
Zeeuwse, willen verre-
iu samenwerken. Zij willen
'vanuit de gereformeerde ge
le vanachter één loket aan-
om zorginstelling
Verstandelijk gehandicap-
jSiioah in Goes, de Stichting
Verlening van de Gerefor-
Vde Gemeenten in Zeeland
ÊGGZ). thuis- en kraamzorg-
jlener RST-zorgverleners te
geveld en verpleeghuizen en
gcentra in Zuid-Holland en
^-Nederland.
JGGZ is eigenaar van de ver
ben verzorgingshuizen Re-
i Goes en Eben Haëzer
Middelburg. Sinds een jaar
rsi RST in Zeeland samen
Rehoboth en Eben Haëzer
24-uurs thuiszorg,
jah, met het hoofdkantoor in
heeft landelijk achttien
- en dagbestedingsvoorzie-
n, In Zeeland heeft Siloah
k huizen in 's-Gravenpolder
èninTholen. Daar wonen in
J 39 mensen.
zorgaanbieders combineren
ferling zorg voor verstande-
gehandicapten en voor oude-
iraamzorg, thuiszorg, ver-
gmgshuis- en verpleeghuis-
Eind dit jaar besluiten zij
innig hun verstrengeling
rjt. Samen willen de part-
sêenzorgloket vormen. Ver-
willen zij financieel voor
uit gezamenlijke in-
rond personeels- en organisa-
>ken en bij onderhandelin-
II,et zorgverzekeraars.
annenkoor
FELLE - Het christelijk man
koor De Gouwestem en het
inenensemble De Gouwe-
n treden zaterdag op in de
nlandse hervormde kerk in
felle.
zangavond wordt gehouden
iele van de armoedebestrij-
in Haïti, waar een verval-
«hoolgebouw gerenoveerd
[worden. Het concert be
rm 20.00 uur.
WALSOORDEN - Het in erotica gespecialiseerde postor
derbedrijf Pabo in Walsoorden gaat flink uitbreiden. Het
gaat onder meer om een expansie van ruim tienduizend
vierkante meter aan magazijn- en kantoorruimte. De Pa
bo-directie licht de plannen medio april verder toe. De
uitbreidingsplannen bestaan al enkele jaren. Het bedrijf
blijft groeien en het huidige bedrijfspand is te klein ge
worden. De afdeling klantenservice is gevestigd in een,
weliswaar luxe, losse unit op het bedrijfsterrein. Volgens
de oorspronkelijke plannen zou de nieuwbouw nog dit
jaar worden opgeleverd, maar alle werkzaamheden zijn
volgens algemeen directeur L. van de Voorde een jaar op
geschoven. Naast de uitbreiding wordt ook een geheel
nieuw afwikkelingssysteem (voor vervoer en levering van
de producten) ingevoerd. Als gevolg van de uitbreiding ko
men er arbeidsplaatsen bij. Hoeveel precies wil Van de
Voorde pas medio april uit de doeken doen.
MIDDELBURG - De Middelburgse politierechter heeft
gisteren een 24-jarige man uit Goes voor een poging tot
diefstal veroordeeld tot zestien uur taakstraf. De Goese-
naar werd op 28 november vorig jaar in zijn woonplaats
op heterdaad betrapt toen hij onderweg naar huis een
fiets wegnam.
GOES - Zorgverzekeraar CZ looft 40.000 euro uit voor
het beste mantelzorgproject in Zeeland in 2005. De CZ
Zorgprijs is dit jaar ingesteld door het CZ Fonds. Dat on
dersteunt zorgvernieuwing in Zuid-Nederland als er geen
reguliere financiering te vinden is. Het winnende mantel
zorgplan krijgt volledige financiering tot maximaal drie
jaar. In totaal mag het project 40.000 euro kosten. Daar
bij komt een vrij besteedbare som van 2500 euro.
Niet alleen de winnaar van de zorgprijs bereikt uitvoe
ring van het project. De jury kiest meerdere mantelzorg
projecten van mededingers die met steun van het fonds in
werking kunnen treden. Tot 7 oktober kunnen steunpun
ten mantelzorg, verenigingen en werkgroepen voorstellen
indienen. De winnende projecten worden 8 november be
kendgemaakt. Het CZ Fonds komt voort uit de voormali
ge vrijwillige ziekenfondsverzekering. Toen die in 1986
beëindigd werd, kregen de diverse zorgverzekeraars het
beheer over het vermogen. De verzekeraars besloten die
gelden over een periode van twintig jaar te besteden aan
initiatieven in de gezondheidszorg.
MIDDELBURG - De Middelburgse politierechter veroor
deelde gisteren een 68-jarige man uit Terneuzen voor het
mishandelen van zijn vrouw tot 150 euro boete. De ver
dachte gaf toe dat hij op 22 november vorig jaar in Ter-
neuzen zijn echtgenote in een dronken bui een klap in
haar gezicht had gegeven. „Ik heb het vaker gedaan", zei
hij. Zijn vrouw pikte het dit keer niet en deed aangifte bij
de politie. Politierechter B. Doorewaard Boekhout vroeg
zich af waarom de vrouw de man nog niet buiten de deur
had gezet. „Dat zal niet gebeuren", was de reactie van de
Temeuzenaar. „Dan moet u zuinig op haar zijn", meende
de politierechter. De straf was even hoog als officier van
justitie C. van der Burg had geëist.
Rolf Bosboom
Nog altijd is maar een
ideel van de bevolking wer-
betrokken bij kunst en
üir. De politieke discussie
ai daar ook zoveel geld in
blijven steken, zal daarom
mende jaren alleen maar
worden gevoerd.
Jorspelling deed P. Schna-
irecteur van het Sociaal en
reel Planbureau (SCP), gis-
rondin Goes tijdens een bij-
Knst in de serie cultuurde-
ii die het Zeeuws Museum
liseert. Deze keer stond de
ie tussen cultuur en welzijn
schetste helder de lan-
ontwikkelingen van de
vijftig jaar, waarbij
fc halverwege de jaren zes-
steeds meer in de wei-
terechtkwam, ook in
van departementen
F Haag.
N onder invloed van de
minister Brinkman
Me jaren tachtig het wel-
puken geleidelijk uit de
pgebannen en gingen voor-
en professioneel vak-
tellen. Cultuur werd
ondergebracht bij
Nsterie van Onderwijs en
fj hand van cijfers illu-
Schnabel dat in verge-
Njniet twintig jaar geleden
«langstelling voor cultuur
niet is toegenomen. Nog steeds
is ongeveer vijf procent van de
bevolking echt geïnteresseerd
en dat zijn, ook nog steeds, voor
al hoger opgeleiden. „In de loop
der tijd is er niet zoveel veran
derd. Het aloude Bildungsideaal
heeft niet het effect gehad dat
was gehoopt, al wil dat niet zeg
gen dat het slecht is."
Schnabel zei zelf ook sterk ge
neigd te zijn voor kwaliteit en
vakmanschap te kiezen. De an
dere spreker van de avond, di
recteur D. van den Bout van
Scoop (het Zeeuwse instituut
voor sociale en culturele ontwik
keling), wees juist op de veel
heid van functies van kunst en
cultuur. „Cultuur is wat mensen
bindt. Het is juist de kunst om
die verbindingen goed te leg
gen."
Van den Bout noemde onder
meer de sociale functie, maar
ook de economische. In Zeeland
gaat het dan vooral om cultuur
die het toerisme stimuleert. In
dat opzicht zou nog meer kun
nen gebeuren. „Nu zijn veel be
trokkenen zelf op vakantie op
het moment dat de toeristen
hier zijn. Gelukkig hebben we
nog het Zeeland Nazomer Festi
val."
Uitstraling
In de discussie die met de zaal
volgde, ging het onder meer
over de uitstraling die cultuur
kan hebben op een stad of een
regio. Schnabel noemde als voor-
Wnonddefrel
f»*N GENT - Dc Araeri-
p' hand Jaya The Cat en
Pbe acts Triggerfinger en
fMjn toegevoegd aan het
van het Sasse festi-
Around The Bridge.
'was al bekendgemaakt
Populaire Nederlandse
&nd Di-rect het festijn zou
*n The Cat noemt
"5lek 'punkreggae' en re-
J* Clash en Bob Marley
'Rotste voorbeelden.
G'gische powerrocktrio
Triggerfinger staat bekend om
zijn zwaarmoedige rock met
grunge-invloeden. Vergelijkin
gen met bands als Black Sab
bath, Led Zeppelin, maar ook
meer hedendaagse acts als
Queens of the Stone Age, Sound
Garden en Monster Magnet zijn
voor de hand liggend. Hun
rockende landgenoten van Nail-
pin mogen in de vroege avondu
ren aantreden. Het festival
wordt op zaterdag 18 juni vanaf
15.00 uur (twee uur vroeger dan
vorige edities) gehouden. De te
genhanger Dance Around The
Bridge is gepland op 17 juni.
beeld de Erasmusbrug in Rotter
dam, een vorm van architectuur
die een symboolfunctie voor de
stad heeft gekregen en waar
veel Rotterdammers trots op
zijn geworden,
De Goese cultuurwethouder C.
Linssen memoreerde het nieuwe
theater in zijn stad, die de totale
cultuur in de regio een impuls
heeft gegeven. Hij zei in zijn be
leid echter niet te willen kiezen
tussen investeren voor de 'cultu
rele elite' of de alledaagse cul
tuur. „Ik wil voor beide knok
ken."
Cultuurgedeputeerde H. van Wa-
veren vond dat Schnabel te veel
bleef steken in de nadruk op
kwaliteit. „Ik wil toch een stap
verder gaan dan alleen maar
schoonheid. Volgens mij staat
kunst altijd in relatie met de sa
menleving. Met kunst kun je din
gen in gang zetten en zorgen dat
je nieuwe ontwikkelingen op
een goede manier opneemt in de
samenleving."
Theatermaker R. Lubbersen zei
de ervaring te hebben dat goed
toneel wel degelijk een positieve
uitwerking kan hebben op men
sen.
„Theater begint altijd met vak
manschap, maar uiteindelijk
kan het ook welzijn opleveren."
Werk van Mark Van Crombrugge.
foto Ruben Oreel
door Rolf Bosboom
GRIJPSKERKE - Twee thema's
overheersen in het werk van
Mark Van Crombrugge, dat mo
menteel te zien is in boerderijga
lerie De Osseberg: ballet <*n
strand. In beide gaan stilstand
en beweging hand in hand.
Van Crombrugge is afkomstig
uit Gent, waar hij als freelance
illustrator werkt en sinds 1997
ook als kunstschilder, waarbij
hij overwegend realistisch
werkt. De afgelopen jaren expo
seerde hij overal in Europa.
De meeste aandacht trekken
zijn vaak vierkante dansdoeken,
waarop suggesties van sierlijke
bewegingen en ingesleten, klas
sieke poses elkaar afwisselen.
Voor zijn strandwerken ge
bruikt Van Crombrugge juist
veelal langgerekte doeken, om
de weidsbeeld van het beeld te
benadrukken.
Het zijn vaak vredige taferelen,
met vrijwel verlaten stranden,
de kalme oneindigheid van de
zee en bezwerende Lichtpar
tijen.
Een enkele mens, soms nietig af
gebeeld, brengt een bescheiden
beweging in het verstilde tafe
reel: een vlieger die danst in de
wind, een peuter die pootje-
baadt, een hond die de grenzen
van zijn lijn verkent.
Mooi zijn ook de boulevardschil
derijen. met kuierende, vissende
of mijmerende mensen, waarbij
de aanwezigheid van de zee veel
al slechts een vermoeden blijft.
Terwijl Van Crombrugge vooral
met horizontale lijnen werkt,
zijn de objecten van Sarie Ma
rais juist langgerekt, verticaal.
Zij maakt onder meer opvallen
de metalen stoelen, waarbij de
leuningen zijn uitgewerkt in al
lerlei patronen.
Ook toont Marais, die lange tijd
in Canada woonde maar nu in
Vlissingen verblijft, eveneens
langgerekte kleisculpturen. Het
zijn meestal figuren, waarbij
het hoofd de ene keer getekend
is, de andere geanonimiseerd tot
een symbool.
Verder toont ze haar veelzijdig
heid met theatermaskers en sie
raden.
Koelkast
De derde exposante in De Osse
berg is zilversmid Christine van
der Ree uit Amsterdam. Zij
maakte onder meer een prachti
ge zilveren schaal, opgebouwd
uit bladachtige delen die samen
één geheel vormen.
Daarnaast laat zij sieraden zien
waarbij het gebruik van email
een belangrijke rol speelt en die
vooral in het oog springen door
hun uiteenlopende kleuren. Op
merkelijk zijn de twee geëmail
leerde panelen. die een
rood-geel-blauw tweeluik vor
men, maar van oorsprong delen
van een koelkast blijken te zijn
geweest.
Samen met Agnes Laan, ook uit
Amsterdam, is Van der Ree ver
antwoordelijk voor een reeks sie
raden waarbij schelpen in aller
lei vormen het uitgangspunt
zijn. Dat levert onder meer een
wokkelschelphanger en een zoet-
waterrijstkorrelcollier op.
Expositie: Mark Van Crombrugge
(schilderijen), Sarie Marais (kera
miek, stoelen en sieraden) en Chris
tine van der Ree (zilver en email),
l/m 2 april in boerderijgalerte De
Osseberg, Singeliveg 11 (vlak bij
Sint Laurens), Grijpskerke. Ge
opend: di. t/m za., 1.4-17 uur en op
afspraak (0118-625284).
De Boekenweek, die duurt tot
en met 19 maart, kent elke
dag een ander thema met een
historische inslag. De PZC
laat dagelijks een Zeeuwse au
teur aan het woord die goed
thuis is in het genre dat deze
dag centraal staat. Vandaag:
Jan Kuipers over de Gouden
Eeuw.
onze geschiedenis
door Jan van Damme
Een echte specialist op het
terrein van de Gouden
Eeuw wil Jan Kuipers zichzelf
niet noemen. De zeventiende
eeuw, toen de Republiek der Ze
ven Verenigde Nederlanden een
wereldmacht was, heeft vele ge
schiedschrijvers naar de pen
doen grijpen. De in Kattendijke
woonachtige Kuipers heeft zich
slechts in de marge met die
roemruchte periode in de vader
landse geschiedenis beziggehou
den.
Jan Kuipers (Zaamslag 1953) is
een veelschrijver, en sinds kort
ook stadsdichter van Middel
burg. In de niet aflatende
stroom werken over het Zeeuw
se verleden duikt zijn naam met
de regelmaat van de klok op.
Aanvankelijk presenteerde hij
zich in de jaren zeventig als au
teur van science fiction.
In die tijd werd hij gevraagd
mee te werken aan de Encyclo
pedie van Zeeland. Voor die om
vangrijke trilogie nam hij alle
polders, scheepstypen en een
deel van de plaatsbeschrijvin
gen voor zijn rekening. Dat
werk sloot naadloos aan op zijn
studie geschiedenis aan de Nuts-
academie in Rotterdam. Sinds
dien is hij actief gebleven in de
regionale geschiedschrijving.
De maritieme historie en archeo
logische opgravingen nemen een
belangrijke plaats in op zijn
lijst van publicaties. In 1998 liet
hij nog één keer zijn fantasie de
vrije loop in het geschenk van
de Week van het Zeeuwse Boek,
de historische thriller Moord
aan boord van de PSD. Als het
over de zeventiende eeuw gaat,
komt Kuipers niet aanzetten
met De Ruyter, Tromp en ande
re grote namen. Hij blijft bij
zijn stiel en noemt de groot
scheepse herdijkingen in die pe
riode een prestatie van formaat.
„Maar", zegt hij, „in januari
Jan Kuipers
1682 werd veel van dat werk
door een grote stormvloed teniet
gedaan. Om precies te zijn lie
pen toen 161 polders onder wa
ter. Valkenisse, ten zuidoosten
van Waarde, ging voorgoed ver
loren. Op zich was het niet zo'n
belangrijk dorp. Dat is het pas
later geworden door het archeo
logisch onderzoek, dat in de
twintigte eeuw ter plekke werd
gedaan. Dankzij Valkenisse zijn
we veel over het leven in de late
zeventiende eeuw te weten geko
men." Kuipers schreef, samen
met andere auteurs, een boek
over het verdronken dorp
Valkenisse is nu een wettelijk
beschermd archeologisch monu
ment. Schatgravers hebben er
geen kans meer sinds Rijkswa
terstaat twee kribben aanlegde,
waardoor er een laag slib op de
restanten van het dorp kwamen
te liggen. Een juiste bescher
ming, vindt Kuipers, die recht
doet aan het voorgoed van de
aardbodem verdwenen dorpje.
Zo'n geschiedenis zegt hem
meer dan gevoelens van fier- en
grootsheid, die vaak aan de ze
ventiende eeuw worden gekop
peld. Piet Hein en alle andere
houwdegens, hun daden waren
ongetwijfeld groot. Maar het le
ven zoals het toen echt geleefd
werd, dat ligt verborgen in de
slikken van de Westerschelde.
door Henk Postma
En de Heer trok met zijn vinger een
rode lijn langs de hele Nederlandse
kust. En hij zei: Ga op de bres staan ten
behoeve van je land." Rij-instructeur
Fijko Stijns weet het zeker: 'God huilt
over Nederland. Zijn hart is geknakt'.
Gebroken gezinnen, ruzie, abortus,
krenkende woorden. Onze Normen en
Waarden vervagen. Het Gidsland glijdt
af.
Een geestelijke revolutie moet Neder
land redden. Om die in gang te zetten
trekken christenen op zaterdag 9 april
naar de kust. Van de Kop van Zuid- Hol
land tot aan Cadzand wandelen ze bid
dend over het strand. Initiatiefnemer is
de 31-jarige Fijko Stijns uit Purme-
rend, oudste van de autonome Christen
gemeente Purmerend. Her en der langs
de kust treden geloofsgenoten in zijn
voetspoor.
In Zeeland is de coördinatie in handen
van Coen van Dalen, voorganger van de
autonome Christelijke gemeente Zuid
poort in Vlissingen. Vanuit de voormali
ge discotheek Cosmo, die tegenwoordig
dienst doet als drukbezocht gebedshuis,
rekruteert hij gelovigen voor een tocht
die loopt van het standbeeld van Michel
de Ruyter tot Zoutelande en terug.
Grens
Initiatiefnemer Fijko Stijns werd door
God geroepen. Dat gebeurde afgelopen
zomer tijdens de vakantie. „Nederland
glijdt af en raakt vervreemd van God",
zei de stem. Stijns, in het dagelijks le
ven rij-instructeur, kreeg woorden in
zijn hart gelegd uit Jesaja 24. „God
zegt: „Ik ga een grens trekken tussen
wat wel en niet kan." De Heer bleek op
zoek, zoals Ezechiël 22:30 het formu
leert, 'naar iemand die een muur zou
kunnen optrekken en voor mijn aange
zicht op de bres zou kunnen staan ten
Voorganger Coen van Dalen van de autonome gemeente Zuidpoort in Vlissingen werkt vol overtuiging aan de gebedstocht
mee: „Het is een normaal deel van onze geloofsbeleving." foto Lex de Meester
behoeve van het land, zodat ik het niet
zou verwoesten'
Stijns wist wat hem te doen stond. „Ik
heb drie weken gevast. Toen ik op een
ochtend wakker werd, ervaarde ik de
Heer heel dichtbij en was het alsof de
Heer me meenam. Ik bevond me midden
in een willekeurig gezin, er was ruzie.
Er vond een woordenwisseling plaats.
En ik voelde met heel mijn wezen wat
de woorden uitrichten op de menselijke
ziel. Dit was een ontstellende ervaring
en ik kromp ineen van pijn."
Direct na die gebeurtenis zag Stijns
zich meegenomen naar een ziekenhuis.
„Ik bevond mij in een baarmoeder, en
kon daar het ongeboren leven van een
kind waarnemen. Ik zag hoe het werd
geaborteerd. En hoorde dat God het uit
gilde van de pijn. Hij zei: 'Dit is wat ik
ervaar elke keer als een mens wordt ver
nederd of als er een leven wordt wegge
nomen' Nederland heeft ernstig ge
faald. Kustlanden, weet Stijns, zijn al
tijd de verspreiders geweest van het
evangelie. Juist op kustlanden rust de
taak te waken over het geestelijk kli
maat. Daarom vraagt hij de deelnemers
aan zijn gebedswandeling de Nederland
se driekleur mee te nemen: rood, wit en
blauw, kleuren die verwijzen naar het
verlossingswerk van Jezus, en die je ook
tegenkomt bij het binnengaan van het
tabernakel.
Vol overtuiging
Coen van Dalen, voorganger van de Vlis-
singse Zuidpoortgemeente, deelt de ge
loofservaringen van de rijschoolhouder
uit Pui-merend niet. „Het is zijn persoon
lijk verhaal. Maar ik deel wel zijn ach
tergrond, visie en bewogenheid." Hij
werkt dan ook vol overtuiging aan de
gebedswandeling mee.
Van Dalen ziet zijn achterban eerder
met de Vlissingse dan de Nederlandse
vlag wapperen, „Natuurlijk, ook wij
bidden voor Nederland en de wereld.
Maar ons hart ligt vooral in Vlissingen.
Wij bidden daar al jaren voor. We ston
den al eens met tweehonderd man en
een rood lint rond het stadhuis om voor
het gemeentebestuur te bidden. Voor
ons is het niet nieuw. Het is een nor
maal onderdeel van onze geloofsbele
ving." Hij zou het mooi vinden wanneer
een honderdtal wandelaars meedoet.
„Maar het aantal is niet doorslagge
vend. Het gaat erom dat het met een op
recht hart gebeurt. Bidden, dat is com
municeren met God. Dat heeft niets te
maken met de handen vouwen en de
ogen sluiten. Iedereen kan er een eigen
invulling aan geven. Het kan in stilte,
maar bidden kan ook lawaai maken
zijn."
