uzie om champignonstronkjes
Scholieren pieken met webhosting
Blauwe stroom uit
zoet en zout water
Restproduct is chemisch afval in Brabant maar compost in Limburg
Industrie zet meer om
Exel-drama kost Cook 3,2 miljoen
Van Herk zet bod op Reesink door
Heineken wil brouwer kopen
)elta Lloyd
loekt eenvijfde
neer winst
het bedrijf
donderdag 10 maart 2005 23
jjinnr Egbert Hanssen
TBOMMEL - De 350 Nederlandse
iampignontelers gaan de omstreden
^jampignonvoetjes straks mogelijk
naar Limburg brengen. Essent Milieu
vril namelijk de naar schatting veertig
Mij oen kilo champignonstronkjes ver
kerken in Venlo.
Iet Limburgs bedrijf doet het voor de
■Lift van de prijs die een verwerker in
iet Noord-Brabantse Velddriel han-
ert, zegt D. Faber van de Vereniging
idd'estoelenteelt Nederland (VPN) in
ltbommel.
•Het gaat om de onderste stukjes van de
ftelen van champignons. Die worden
5bij de oogst afgesneden en daarna over
kde akkers verspreid. Daar is commotie
jover ontstaan. Drie jaar geleden heeft
Raad van State bepaald dat dit niet
:imag omdat het witte voetje als afval
<§noet worden beschouwd. Er zitten
■(resten van bestrijdingsmiddelen in.
Jjrabantse gemeenten zitten de telers
dan ook achter de vodden om de
[voetjes naar een afvalverwerker te
brengen.
In Limburg knijpen gemeenten nog
•Steeds een oogje dicht. De reden daar
door is dat telers beweren dat de voet
jes een bemestende waarde hebben.
'Jat zou blijken uit eigen onderzoek. Ze
iihebben daarop het ministerie van Land
bouw een ontheffing gevraagd om de
aoetjes als mest te mogen gebruiken.
hadden de vlag al uit de kast ge
maald", zegt Faber van VPN. Maar dat
Jvas te vroeg.
Nieuw onderzoek
[Het ministerie van Landbouw is een
nieuw onderzoek begonnen omdat ge
twijfeld wordt aan de representativi
teit van het onderzoek van de telers.
Half april wordt het resultaat van het
nieuwe onderzoek verwacht. Faber is
Joptimistisch over de uitkomst. Er is vol-
ïgens hem niks mis met de voetjes. „In
parijs worden ze zelfs gegeten", zegt
|iij. De champignonteelt is volgens hem
flegenwoordig een 'schone teelt'. Het
lenige bestrijdingsmiddel dat telers nog
[gebruiken is volgens Faber het middel
Éporgon. een schimmelbestrijder met
r-het werkzame gif prochoraz. Dit gif
plaat te boek als verstoorder van het
lormoonstelsel bij de mens.
[•Faber vindt het klinkklare onzin om de
voetjes te weren van akkers. De voetjes
komen namelijk vrij bij het handmatig
plukken van champignons. De meeste
champignons worden echter machinaal
afgesneden waarbij het voetje of stronk
je in de voedingsbodem, de zogeheten
champost, achterblijft. Deze champost
mag wel als mest worden gebruikt.
Mochten de champignontelers volgen
de maand toch het onderspit delven,
dan zit er niks anders op dan de voetjes
te laten verwerken.
Sinds een jaar kunnen de voetjes wor
den verwerkt bij ondernemer H. van
den Biggelaar van het bedrijf Champig
non Reststoffen Verwerking (CRV) in
Velddriel. Hij heeft zes miljoen euro
geïnvesteerd in een droogtunnel om de
voetjes te ontdoen van vocht en veront
reiniging. Wat overblijft, kan worden
gebruikt als biobrandstof en veevoer.
De rest kan naar een afvalverbrander.
De verwerking van de voetjes kost tach
tig euro per ton.
Maar VPN wil niets met dit bedrijf te
maken hebben en dus wordt CRV dooi
de telers geboycot. Van de Biggelaar be
grijpt het niet. „Ik word door hen in
een kwaad daglicht gesteld, terwijl ze
eigenlijk blij moeten zijn want ik kan
hun sector gezond maken."
Maar de telers hebben een alternatief.
Ook Essent Milieu in Venlo wil volgens
Faber de voetjes verwerken en wel voor
de helft van de prijs die in Velddriel
wordt gevraagd. Essent Milieu wil de
voetjes composteren. Woordvoerder L.
Dirrix van Essent Milieu zegt dat bin
nenkort al een eerste proef wordt geno
men in Venlo. Deze compost wordt
daarna afgezet in de landbouw. Of Es
sent de voetjes op grote schaal gaat ver
werken hangt volgens hem af van de re
sultaten van het onderzoek van het mi
nisterie.
Over de prijs waarvoor Essent het spul
wil composteren wil Dirrix niets zeg
gen. „Er zijn in Nederland tien compos-
teerders met 26 installaties. Het is een
commerciële markt, waarin de concur
rentie alsmaar toeneemt. Iedereen wil
zijn installatie maximaal benutten."
In Nederland komen naar schatting
jaarlijks veertig miljoen kilo champig
nonvoetjes wij bij de teelt van champig
nons. De teelt is geconcentreerd in Gel
derland, Brabant en Noord- en Mid
den-Limburg. Limburg telt bijna hon
derd van de in totaal 350 champignon
kwekerijen in Nederland.
Grootste
Na China en de Verenigde Staten is Ne
derland met 260 miljoen kilo jaarlijks
de grootste champignonproducent ter
wereld.
De champignonteelt in Nederland ver
keert al enkele jaren in een crisis door
overproductie en toenemende concur
rentie. GPD
De Vereniging Paddestoelenteelt Nederland in Zalbommel is met verschillende overheden in conflict geraakt over de verwerking van champignonstronkjes.
foto Harry Heuts/GPD
VOORBURG - De industrie heeft in januari 8 procent
meer omgezet dan in dezelfde periode vorig jaar. De om
zetgroei komt voornamelijk op het conto van hogere ver
koopprijzen. Dat blijkt uit voorlopige cijfers die het Cen
traal Bureau voor de Statistiek gisteren heeft gepubli
ceerd.
De afzetprijzen lagen in de eerste maand van 2004 gemid
deld 6 procent hoger dan een jaar eerder. De verkoopprij
zen kwamen hoger uit als gevolg van prijsstijgingen in on
der meer de aardolie- en de chemische industrie. De stij
ging van de industriële omzet werd voornamelijk gereali
seerd door export. De industrie boekte in januari 10 pro
cent meer omzet in het buitenland. Binnen Nederland be
droeg de omzetgroei 5 procent. ANP
AMSTERDAM - Thomas Cook heeft 3,2 miljoen euro
schade geleden doordat de touroperator het contract met
luchtvaartmaatschappij Holland Exel heeft opgezegd. De
reisorganisatie moest snel vervangende vluchten regelen
voor haar passagiers en was veel geld kwijt aan annulerin
gen. Dat zei advocaat W. van Baren van Thomas Cook gis
teren.
Thomas Cook eist een schadevergoeding van zeker 2,5 mil
joen euro. Volgens de advocaat werd de reisorganisatie ge
dwongen het contract met Holland Exel open te breken,
omdat de vluchten van de maatschappij in gevaar kwa
men door grote financiële problemen. ANP
APELDOORN - Reesink-directeur Bernard ten Doescha-
te is er niet van onder de indruk dat Van Herk Groep het
vijandige bod tegen het Apeldoornse handelshuis doorzet.
Ten Doeschate denkt dat aandeelhouders weinig zullen
zien in het bod van zeventig euro per aandeel (totaal 40
miljoen).
Sinds Van Herk Groep zijn plannen bekend maakte steeg
de koers van 54,50 euro naar een slotkoers van 73,50 euro
gisteren.Volgens Van Herk Groep is in het bod rekening
gehouden met de waarde van het vastgoed van Reesink.
De voormalige bedrijfspanden in Zutphen staan veel te
laag op de balans, evenals Apeldoornse grondposities. Bo
vendien is er een schadeclaim tegen de gemeente
Apeldoorn in voorbereiding die binnen Reesink-kringen
wordt geschat op 15 tot 30 miljoen euro. GPD
AMSTERDAM - Bierbrouwer Heineken wil Colombia's
grootste brouwer, Bavaria, overnemen. Directieleden van
Heineken in Bogota zouden gesprekken hebben gevoerd
op het hoofdkantoor van Bavaria.
Bavaria voert merken als Aguila, Cristal en Pilsener en is
de grootste onafhankelijke brouwer van Zuid-Amerika
en liet vorige maand weten op zoek te zijn naar een bui
tenlandse partner.
De koers is daarop bijna 70 procent gestegen. Het bedrijf
heeft inmiddels een marktwaarde van bijna 5 miljard dol
lar. Vooral door de waardestijging van de Colombiaanse
munt boekte het bedrijf vorig jaar een nettoverlies van
omgerekend 37,6 miljoen dollar.
Heineken liet gisteren weten geen commentaar te geven
op het bericht. ANP
AMSTERDAM - Verzekeraar
Delta Lloyd heeft het afgelopen
jaar een nettowinst geboekt van
3112 miljoen euro. Dat is ruim 22
procent meer dan in het voor
gaande boekjaar.
Het bedrijf dankt de winstgroei
aan hogere inkomsten uit verze-
èringspremies, terwijl de kos-
en vrijwel gelijk bleven.
De premie-inkomsten van de
erzekeraar kwamen uit op 5,6
öiljard euro. Deze groei van 13
jrocent werd op eigen kracht ge
realiseerd, zo blijkt uit de jaar
cijfers die Delta Lloyd gisteren
piceerde,
Bij het belangrijke onderdeel
at levensverzekeringen en pen
noenen verkoopt; stegen de pre-
reie-inkomsten met 16 procent
Dt3,6 miljard euro.
Ie inkomsten uit schadeverzeke-
ingen noteerden een groei van
16 procent, terwijl de zorgtak
en kleine min liet zien.
kt resultaat voor belastingen
ledroeg vorig jaar 409 miljoen
'tit'o, een record. Van dit bedrag
an 194 miljoen euro worden
pegeschreven aan koerswinsten
'P beleggingsportefeuille,
lestuursvoorzitter N. Hoek
prak in een toelichting van 'een
uistekend jaar.'
li] venvacht dat alle verzeke-
ook dit jaar
premie-inkomsten zullen
pmnenhalen.
moet de positie op de Neder-
andse hypothekenmarkt verbe
teren, Afgelopen jaar toonde de
van hypotheken een
van bijna 30 procent, waar
Delta Lloyd inmiddels
9 miljard euro aan hypothe-
kenbeheert.
Nen°ver de groeiverwachtin-
zullen ook hogere kosten
'aan, zo voorziet de verzeke
kosten zullen volgend jaar
i Procent hoger komen te lig-
jr "00r de invoering van de
boekhoudregels IFRS.
bet nieuwe boekhoudregi-
van Delta Lloyd ook sterker
de winstcijfers. De verze-
i raar spreekt daarom geen
^verwachting uit voor het
boekjaar.
werd gisteren duidelijk dat
pa Lloyd in januari en fe-
an al 125 miljoen euro aan
«ngsopbrengsten heeft ge-
if ^at bedrag komt in
uurt van de inkomsten uit
over de eerste helft
an vong jaar. ANP
door Henk Postma
MIDDELBURG - Ze zijn amper
volwassen. En zitten nog ge
woon op school. Toch runnen ze
een BV die groeit als kool. In
nog geen anderhalf jaar stamp
ten vijf scholieren de onderne
ming PCextreme uit de grond,
een webhostingbedrijf dat in
middels meer dan 3800 klanten
bedient. Daar komen er weke
lijks tientallen bij.
PCextreme zetelt sinds kort in
een kapitaal pand aan de Lon-
densekaai in Middelburg. Nu al
is het een van de grotere webhos-
tingbedrijven in Nederland.
Klanten kunnen een website op
het internet zetten voor uitzon
derlijk lage prijzen: 1,50 tot 7,50
euro per maand. Er zijn bedrijf
jes die het nog goedkoper probe
ren te doen. „Maar tot dusver is
er daar geen een bij die kan wed
ijveren met onze service", zeg
gen de jonge ondernemers. „Dat
er nooit iets mis gaat, kunnen
we niet garanderen. Wel dat een
probleem zo snel mogelijk
wordt opgelost."
Het begon nog maar anderhalf
jaar geleden. Initiatiefnemer
Lennert den Teuling, afkomstig
uit Oostburg, was net zestien
jaar. Hij wilde met een website
het internet op. Bij een databe-
drijf („Ik zal de naam niet
noemen, want het was een
ramp") huurde hij een complete
server. Hij telde er honderd eu
ro voor neer, verdiend met een
bijbaantje in een strandpavil
joen.
Omdat hij bij lange na niet alle
ruimte op de server voor zich
zelf nodig had, bood hij familie
leden, vrienden en kennissen de
mogelijkheid er ook hun websi
te op te zetten. Hij vroeg daar
voor een euro per maand. De toe
loop was boven iedere verwach
ting. Binnen een maand had hij
tweehonderd websites op zijn
server draaien.
Smak geld
Lennert stond versteld van zijn
eigen succes. „Tweehonderd
mensen die je iedere maand een
euro betalen. Ik kon het nauwe
lijks bevatten. Dat is per jaar
een behoorlijke smak geld." Dat
vonden zijn ouders ook. Om pro
blemen met de belastingdienst
te voorkomen, snelden ze met
hun zoon naar de Kamer van
Koophandel.
Per 1 januari 2004, ruim voor
zijn zeventiende verjaardag,
PCextreme in Middelburg, vlnr zittend Johan, Lennert, vlnr staand: Tim, Thomas en Wido.
door Chris van Alem
ARNHEM - Hoe kom je van nier
dialyse, boterhammenzakjes en
waterbomen (vochtophoping in
stroomkabels) tot blauwe
stroom? Kema heeft het ant
woord. „Het IJsselmeer is één
grote batterij", zegt Rob Ross.
Hij is onderzoeker industriële
kunststoffen bij Kema in Arn
hem.
De vraag is alleen: komt de bat
terij tot leven? En wanneer?
Want zodra er geld op tafel
komt en de laatste technische
hobbels worden genomen kan er
stroom worden gemaakt uit wa
ter. Niet uit golfbeweging of wa
terkracht, maar door het plaat
sen van membranen op plekken
waar zoet en zout water zich
met elkaar mengen. Daar waar
de rivieren in zee uitmonden of
waar het zoete IJsselmeerwater
door keersluizen van het zoute
water in de Waddenzee wordt
gescheiden, kan stroom worden
opgewekt. „Volgens onze bereke
ningen zou je daar 5 procent
van het Nederlands stroomver
bruik mee kunnen opwekken",
zegt Ross.
foto Ruben Oreei Massaproductie
wist Lennert zich officieel direc
teur van een eenmanszaak. Die
bleef zo stormachtig groeien dat
het uit de hand dreigde te lopen.
Hij zat tenslotte ook nog op
school. Op het ROC in Vlissin-
gen was hij net begonnen aan
zijn middelbare bei'oepsoplei-
ding informatie- en communica
tietechnologie.
Al snel, zo prijst Lennert zich
gelukkig, kwam hulp opdagen
van leeftijdgenoten. Een van
zijn eerste klanten, Wido den
Hollander uit Amersfoort, run
de een drukbezochte website
voor fans van computergames.
Hij had net zijn havo-diploma
op zak, en zag het als een uitda
ging mee te komen werken.
Terwijl de klanten bleven toe
stromen, bevocht het tweetal de
kinderziekten. Het forum van
WebHosters.nl, dat reacties van
klanten verzamelt, bevat halver
wege 2004 behalve een koor van
loftuitingen ook enkele jammer
klachten. „Een stelletje ama
teurs", foeterde de webmaster
van een softwarebedrijfje uit
Nijmegen. „Omdat PCextreme
niets doet aan de beveiliging,
Naam:
PCextreme B.V. i.o.
Plaats:
Middelburg
Opgericht:
2004
Aantal medewerkers:
5
Omzet:
400.000 euro
wordt mijn site regelmatig ge-
hacked. Klagen helpt niet... ze
reageren erg lomp over de tele
foon en geven anderen de
schuld."
Maar de laatste maanden zijn
de reacties onverdeeld positief.
„Een geweldige host!", schrijft
de webmaster van een groep
dj's. „De service is de allerbeste
die ik tot. nu toe ben tegengeko
men. Ze reageren supersnel. Als
je vragen of problemen hebt, los
sen ze het zo snel mogelijk op.
Echt top!" En: „Uit het feit dat
aanvallen van hackers de laat
ste maanden geen kans meer
hebben gekregen, mag blijken
dat de beveiliging nu sterk is
verbeterd."
Mede dankzij de inbreng van
twee Vlissingers, Tim Urcka
(20) en Johan Tange (ook 20),
die samen al een eigen iet-be
drijfje runden, lijkt PCextreme
de groeistuipen te hebben over
wonnen. Ook die twee zitten
nog op school. Ze volgen de mid
delbare beroepsopleiding IT-Me-
diaproducties aan het ROC in
Vlissingen.
PCextreme is inmiddels tot BV
omgevormd. Het heeft nu al zes
tien servers in gebruik. Die wor
den gehuurd in het RedBus In-
terhouse in Amsterdam. Engi
neers waken daar dag en nacht
over de bedrijfszekerheid. Bij
stroomuitval of wegvallende ver
bindingen, wordt automatisch
overgeschakeld naar vervangen
de systemen. Daarnaast is, op
een andere lokatie, een server
actief die bij elke storing een sig
naal naar Middelburg stuurt.
Dit jaar wordt, gemeten naar de
huidige groei, een omzet ge
haald van 400.000 euro. „Aan
vankelijk", zegt Lennert den
Teurling, „kregen we vooral
veel jonge mensen als klant. De
laatste tijd melden zich ook veel
kleine bedrijven aan. Grotere be
drijven beginnen ook interesse
te tonen." Voor concurrentie
zijn ze niet bang. „Er zijn er al
heel wat die ons proberen na te
doen. Maar dat is al vaak op een
fiasco uitgedraaid", lacht Wido.
„Ze denken er te gemakkelijk
over. Er wordt te veel gewerkt
met voorgebakken software. Is
er een probleem, dan komen ze
er niet uit. Wij onwikkelen alle
software zelf. Gaat er wat mis,
dan kunnen we dat zelf oplos
sen. Je moet in deze branche zo
weinig mogelijk van anderen af
hankelijk zijn."
Kema heeft een techniek die de
kostprijs van een membraan
omlaag kan brengen tot bene
den vijf tot tien euro per
vierkante meter door gebruik
van polyetheen, zeg maar het
plastic waaruit boterhammen
zakjes zijn gemaakt. Daardoor
is opwekking van blauwe
stroom even duur als het maken
van groene stroom. „Als je het
membraan nóg goedkoper kunt
maken concurreer je met de
prijs van energie die uit gas of
kolen is opgewekt. De kans dat
je daarbij uitkomt is bij mas
saproductie van de membranen
zeker niet uitgesloten", zegt
Ross.
Tot dusverre bleef de doorbraak
naar blauwe energie steken op
dure membranen zoals die ge
bruikt worden bij nierdialyse.
Ze kosten honderd euro of meer
per vierkante meter. Membra
nen zijn filters die selectief stof
fen doorlaten. Net als bij nier
dialyse, waarbij het bloed van
zout wordt gezuiverd, laten de
twee membranen negatieve of
positieve ionen door. Daardoor
ontstaat een spanningsverschil
en daarmee stroom. De door
braak van blauwe stroom is niet
alleen te danken aan plastic van
boterhammenzakjes, maar ook
aan 'waterbomen'.
Waterbomen ontstaan in onder
grondse stroomkabels. Door in
werking van vocht, en de veront
reiniging van de koolstof die in
het kabel is verwerkt, vormen
zich onder invloed van spanning
op de kabel waterbomen. Hin
derlijke dingen, want ze veroor
zaken kortsluiting. Ross: „Het is
een spook dat door de kabels
heen holt. Daardoor zijn er vele
kilometers kabel vervangen in
de hele wereld."
Ross ontdekte dat deze waterbo
men dezelfde structuur hebben
als ionomeren. „Dat zijn de
membranen die bij nierdialyse
worden gebruikt. Toen dat
kwartje viel, beschikten we over
het principe om goedkope mem
branen te maken."
Maar daarmee komt er morgen
niet meteen blauwe stroom uit
het stopcontact. Ross: „We heb
ben het nog niet helemaal in de
vingers. We kunnen samen met
Velsen Flexoplast folie maken
met waterbomen, maar de dicht
heid is te laag. Die folie moet
stampvol met waterbomen zit
ten. En we zoeken financiering.
Dan praat je over een tot twee
ton."
Aan mogelijkheden tot op
wekking is geen gebrek in
Nederland. Per seconde spoelt
er 3300 kubieke meter zoet wa
ter naar zee. Dat zou in theorie
voldoende moeten zijn voor 50
procent van de stroomopwek
king in Nederland. Maar je kunt
niet al dat water gebruiken
want je kunt de rivieren niet af
sluiten. Af en toe moet er een
schip in of uit. Als we 10 van die
50 procent kunnen benutten
praat je toch over de capaciteit
van een stevige elektriciteitscen
trale."
Eiland
Ross denkt aan een kunstmatig
eiland bij de Afsluitdijk voor de
Friese kust. Samen met aanne
mer Volker Wessels is dat al
doorgerekend. „Daar plaats je
containers op met die membra
nen waardoor het water wordt
gepompt Je kunt het landschap
pelijk prima inpassen en het is
geluidloos." Maar zoals altijd is
geld de bottleneck. „Want als
dat er niet komt", zegt Ross.
„draait het over vijf jaar nog
niet." GPD
