Borstkanker treft het zelfbeeld
PZC
Respect stond voorop bij
missie tussen het Iraakse volk
PZC
Imagocampagne
Wie is Jan Modaal
en wat verdient hij?
V
P
Te weinig geld voor nieuwe dure medicijnen en goede begeleiding patiënten
Feiten over borstkanker
9 maart 1955
woensdag 9 maart 2005
door Helma van den Berg
Het begon in de poli: een
vrouw met borstkanker.
„Ik zag hoeveel impact deze
vorm van kanker op een vrouw
en haar partner heeft. Dat trof
me zo, dat ik sindsdien steeds
met deze ziekte bezig ben. Zo
veel vrouwen hebben borstkan
ker. Steeds meer vrouwen krij
gen het. Ik moet en zal iets vin
den om een bijdrage te leveren
aan een betere aanpak van dit
immense probleem."
Êlsken van der Wall (44) be
hoort sinds kort tot de kleine
groep van universiteitshooglera
ren. Dat zijn hoogleraren van in
ternationaal erkende topkwali
teit met een discipline overstij
gende visie en uitstraling. Ge
woonlijk zijn deze top weten
schappers vrijgesteld voor het
doen van onderzoek. Maar Van
der Wall kiest er voor patiënten
te blijven behandelen en studen
ten op te leiden. Naast haar nieu
we taak om onder meer de uni
versiteit, en met name de biome
dische wetenschap, dichter bij
het publiek te brengen. Dat ligt
haar.
Uitleggen
Van der Wall: „Je moet mensen
in gewone woorden ziektes uit
leggen, wat onderzoek is en ver
tellen welke behandelingen er
mogelijk zijn. Welke nieuwe ont
wikkelingen er verwacht wor
den." In haar familie zijn meel
mensen hoogleraar. Maar vol
gens Van der Wall is dat niet het
geheim van een opmerkelijke
carrière op jonge leeftijd.
„Wat onze familie wel kenmerkt
is, dat we allemaal zeer bevlo
gen in ons vak zijn. Voor elk van
ons is ons werk bijna een obses
sie. Dat is wat ons drijft."
Daarnaast houdt de nieuwe uni-
De nieuwe Utrechtse hoogleraar in de biomedische wetenschappen, Elsken van der Wall, vindt dat in Nederland te weinig nieuwe, dure
medicamenten een weg vinden naar patiënten met (borst)kanker. foto GPD
versiteitshoogleraar van puzze
len. „Daarom heb ik bewust ge
kozen voor interne geneeskunde
en daarbinnen voor de superspe
cialisatie tot kankerspecialist.
Ik heb behoefte patiënten te be
geleiden. Hen in een heel nare,
moeilijke tijd houvast te geven.
Om met wetenschappelijk onder
zoek tot betere behandelingen
te komen. Dat is voor mij cru
ciaal."
Borstkanker hakt er bij de mees
te vrouwen flink in.
Van der Wall: „Iedereen die te
horen krijgt dat hij of zij kanker
heeft, krijgt ook psychisch een
enorme klap. Maar borstkanker
heeft meer dan andere vormen
van kanker een grote impact op
het zelfbeeld en op het vrouw
zijn. Het is niet alleen dat je
ziek bent, maar veel vrouwen
voelen zich ook niet volledig
vrouw meer. Dat heeft ook zijn
weerslag op haar partner en
hun relatie. En daarbij geeft de
ziekte ook veel angst en span
ning. Want kanker wordt vaak
nog ten onrechte direct geassoci
eerd met doodgaan."
Van der Wall leert haar studen
ten de patiënten daarin te bege
leiden: „Een goed contact is
heel belangrijk. Een dokter
moet de ziekte in eenvoudige
taal en herhaalde malen uitleg
gen. Vertellen welke behandelin
gen er mogelijk zijn, wat die be
tekenen voor de patiënt. Dat
neemt een groot deel van de
angst en onzekerheid weg."
Trucjes
Adviezen voor het uiterlijk kun
nen ook houvast geven. Van der
Wall: „Een chemokuur kan
soms heel wat aanrichten. Kaal
heid, verdwenen wimpers, een
droge huid. Een visagist en
schoonheidsspecialist hebben
daar trucjes voor. Niet alleen
voor jonge vrouwen. Voor oude
re patiënten is zo'n begeleiding,
en je zelf eens verwennen met
een nieuw bloesje, misschien
nog wel belangrijker."
Momenteel doet ze onderzoek
naar het verschil in 'gedrag' van
borstkanker.
De oratie waarmee zij op 8 juni
haar beide hoogleraarschappen
in Utrecht aanvaardt, zal hier
over gaan. Met een fel pleidooi
voor meer geld voor gezond
heidszorg en wetenschap.
Dure zorg
Van der Wall: „Dat is mijn grote
zorg. We weten dankzij onder
zoeken welke nieuwe medicij
nen mensen kunnen helpen.
Maar er is te weinig geld voor
deze nieuw ontwikkelde en daar
mee vaak dure middelen. Elders
in Europa wordt voor gezond
heidszorg 10 procent van het
bruto binnenlands product uit
getrokken. Voor wetenschappe
lijk onderzoek 3 procent. Dat is
in Nederland respectievelijk 8
en 1,89 procent. Willen we met
z'n allen goed en gezond oud
worden, dan moeten we bereid
zijn daarin te investeren.GPD
Borstkanker is voor vrou
wen van 40 tot 55 jaar de
belangrijkste doodsoorzaak.
Eén op de negen wouwen in Ne
derland krijgt borstkanker. Vo-
rig jaar werd bij 11.700 vrou
wen borstkanker ontdekt, in
1997 waren dat er 9993. Van
hen had 7 tot 9 procent eerder
borstkanker.
Het aantal patiënten stijgt,
naar verwachting, tot 17.000 in
2015. Ruim 3500 vrouwen stier
ven vorig jaar aan gevolgen
van borstkanker. De overle
vingskansen stijgen: 95 procent
van vrouwen met kleine tumo
ren is vijf jaar na behandeling
in leven, in 1990 was dat 80 pro
cent.
Risico's op borstkanker: erfe
lijkheid, hormoonpreparaten,
geen of laat kinderen krijgen
Energiebedrijf Delta is deze week
met een campagne in de krant en op
dio die het danig vertroebelde imago m«
oppoetsen. In een eerste advertentie legt
directeur David Luteijn uit dat er veel mis is g
gaan bij 'een aantal klanten'. Dat klinkt watt
gertjes als we bedenken dat het op zijn minste
dertigduizend afnemers van Delta gaat, maar ve
der wordt uiteengezet dat er hard wordt gewei
om de problemen met de facturering te verhelpt;
In de radiospotjes wordt vooral op geruststellen!
toon aangegeven dat Delta heus nog wel die 1>
trouwbare energieleverancier van weleer is.
De campagne kost twee ton. Dat is een aantal po'
tici in het verkeerde keelgat geschoten. De vo:
naamste klacht luidt dat de campagne te ls
komt en dat het geld beter besteed had kunc
worden aan het oplossen van de problemen. l!
Statenfractie van GroenLinks rept zelfs van g
belediging van de provinciale en gemeentelij
aandeelhouders.
Die verwijten zijn wat al te gemakkelijk. Ten es
ste heeft Delta de afgelopen maanden al veel gé
uitgetrokken om de computersystemen aan te ps i
sen, het callcentre uit te breiden en tijdelijke mei I
werkers aan te trekken die de meest complei
klachten oppakken.
En ten tweede: laat of niet, Delta heeft wel dep -
lijk iets uit te leggen. De opvolger van de troti
PZEM heeft onvoldoende ingespeeld op het vrijk
men van de energiemarkt. Het kan niet andersd;
dat de administratieve gevolgen schromelijk t
onderschat. Toen vervolgens een stroom van klad!
ten op gang kwam, heeft men de zaak gebagatei,
seerd en te lang gewacht met de drastische ingr: s
pen die nu wel, een jaar na dato, zijn genomen.^
enige manier om na zoveel rampspoed wat vanlii
geschonden vertrouwen te herwinnen, is uitgd
breid door het stof te gaan, excuses aan te bie#
en de problemen zo snel mogelijk te verhelpen®
dat is precies wat Delta op dit moment doet. K
Er valt alleen nog wel een kanttekening te plas!
sen bij de wat afstandelijke wijze waarop Delji
zich momenteel tot de klanten richt. Deze campajb
ne komt bij alle afnemers terecht, ook bij hei#
geen problemen met de afrekeningen hebben
had. Gezien de soms buitenproportionele fout®
reeks zou Delta zich moeten inspannen de mensL
die herhaaldelijk telefonisch en schriftelijk m
ben geklaagd, ook op een persoonlijkere manieili
een telefoontje, een brief - voor zich terug te \\i h
nen. B
door Peet Vogels
Politici hebben geen flauw
benul of de burger rijker
of armer wordt van de maat
regelen die ze bedenken. Hun
koopkrachtplaatjes 'kijken'
vooral naar veranderingen in
het inkomen. Het gaat echter
om de draagkracht van huis
houdens, betoogt voormalig
staatssecretaris van Financi
ën Steven van Eijck in zijn
proefschrift. En dat is met
zijn koopkrachtplaatjes wel
te meten.
Discussies over koopkracht
leidden in de politiek tot de
heftigste emoties. Dagenlang
kunnen Kamerleden met de
regering bekvechten over een
half procentje meer koop
kracht voor de minima, of een
kwart procent minder voor
modaal.
„Nietszeggende discussies",
aldus Steven van Eijck. „Het
wordt tijd om Jan Modaal te
begraven."
Van Eijck maakte het zelf
van dichtbij mee toen hij na
mens de LPF in het eerste ka
binet Balkenende zat. Maar
daarvoor al, als fiscaal eco
noom verbonden aan de Eras
mus Universiteit Rotterdam,
verbaasde het Van Eijck dat
de politiek zo slecht op de
hoogte is van de gevolgen die
beleid heeft op de portemon
nee van de burger.
Draagkrachteffect
„We zijn het er in Nederland
over eens dat de lasten voor
burgers verdeeld moeten wor
den naar draagkracht. Dan
zou je verwachten dat de
maatregelen die de politiek
neemt ook op draagkrachtef
fecten worden bekeken. Maar
dat gebeurt niet."
In de plaats daarvan kijkt
men vooral naar de gevolgen
voor het inkomen. „Dan krijg
je dus koopkrachtplaatjes
van 'modaal gaat er één pro
cent op vooruit'. Wie is die
Jan Modaal? Hij staat in ieder
geval niet in het telefoon
boek. Is dat een student die er
bij klust, of een werkende
moeder met kinderen? Zo'n
koopkrachtplaatje zegt dus
niets over de draagkracht van
de huishoudens."
En daar moet het wel om
gaan volgens Van Eijck. De af
gelopen jaren onderzocht hij
hoe de effecten van het beleid
te meten zijn. „In de eerste
plaats gaat het om de so
ciaal-economische klasse.
Ben je uitkeringsgerechtigde
of bijvoorbeeld zelfstandig on
dernemer. Ook de vraag wat
je belangrijkste inkomens
bron is, bijvoorbeeld winst
uit onderneming, of een loon.
Daarnaast is de gezinssamen
stelling van belang en de leef
tijd van de hoofdkostwinner.
Het bruto-inkomen komt pas
op de zesde plaats."
Vermogen
Van Eijck kijkt ook naar het
vermogen en het woningbe-
zit. „Vermogen is gestold in
komen en dat moet je ook be
trekken bij de waag naar de
effecten van beleid."
De criteria leidden tot zeven
groepen waarin huishoudens
zijn in te delen. Het gaat dan
om de groepen (uitgetreden)
werknemers, jonge en volwas
sen gezinnen, alleenstaande
huurders, kinderloze tweever
dieners, gepensioneerden en
welgestelden.
„Dat zijn homogene groepen,
waardoor de effecten van be
leid op de draagkracht goed
te meten zijn. Neem bijvoor
beeld de discussie over de
vlaktaks, één belastingtarief
voor iedereen. Als je dat fi
nanciert door de hypothee
krenteaftrek af te schaffen
kun je in mijn model precies
berekenen wie er op vooruit
en wie er op achteruit gaat.
Alleen naar inkomen kijken
is te smal. Een WAO'er in een
huurhuis of in een koophuis
met een flinke hypotheek, dat
scheelt nogal."
Al die verschillende elemen
ten kan Van Eijck wel goed
doorrekenen. „Binnen de
groepen kan nog verder ver
fijnd worden. Dat is een groot
voordeel ten opzichte van de
koopkrachtberekeningen van
het Centraal Plan Bureau
(CPB), de rekenmeesters van
de overheid."
Het CPB heft inmiddels al be
langstelling getoond voor de
methode van Van Eijck.
„Maar ze mogen er nog niet
mee werken, want ik moet er
vandaag eerst nog op promo
veren." GPD
door Lianne Sleutjes
Op Camp Smitty in Zuid-
Irak valt het cultuurver
schil tussen de Britse en Neder
landse militairen direct op. De
Nederlanders lopen binnen de
omheining van de basis ontspan
nen rond in hun blouses of
T-shirts, de Britten dragen hun
kogelvrije vesten ook hier.
De uitrusting lijkt symbool voor
de wijze van optreden van de
beide krijgsmachten. De Neder
landers hebben steeds gepa
trouilleerd met open jeep en het
geweer naar beneden gericht.
De Britten, die maandag na
twintig maanden het commando
overnamen van de Nederlanders
in de zuidelijke provincie Al
Muthanna, treden met groter mi
litair vertoon op. In de haven
stad Basra, waar him hoofd
kwartier zit, hebben ze veel
meer te maken met verzet dan
de Nederlanders. Maar voor Al
Muthanna hebben ze toch al een
aantal open jeeps aangeschaft
ten behoeve van patrouilles,
zegt de Nederlandse majoor
Ganzevles, commandant van
Camp Smitty. Wie weet gaan ze
de Nederlandse manier van rust
handhaven, wuiven, lachen en
veel gesprekken voeren, overne
men.
Op deze basis zitten nu al vijf
honderd Britten, naast de vijf
honderd Nederlanders die er
nog zitten. De Britten rijden al
de patrouilles in het woestijnge
bied, de Nederlanders pakken
hun boeltje in. Grote kranen
zwiepen containers over de ba
sis, klaar voor vervoer naar Koe
weit waar ze vervolgens worden
ingescheept. Bij de Nederlandse
militairen hebben tijdens de ge
hele missie respect voor de cul
tuur en de tradities van Irak
voorop gestaan, memoreert chef
defensiestaf Dick Berlijn die is
overgevlogen uit Nederland
voor de commando-overdracht.
Tussen
„We wilden heel nadrukkelijk
tussen de bevolking staan en
niet er tegenover." Dat bleef vol
gens de hoogste Nederlandse mi
litair het geval, ook zo toen de
krijgsmacht twee militairen ver
loor: Dave Steensma en Jeroen
Severs. Zulke verliezen zijn ker
ven in de ziel, al weet je dat de
krijgsmacht af en toe offers
Camp Smitty in Irak: de Nederlandse taak zit erop. Het bevel wordt overgedragen aan de Britten.
foto Gerben van Es/GPD
moet brengen, aldus Berlijn. Hij
weet heel goed waar hij over
praat: Steensma was zijn vroege
re buurjongen.
Nederland streek om vijf over
half drie Iraakse tijd de vlag op
een winderig Camp Smitty, on
der de tonen van een valse Last
Post. Na 20 maanden missie met
zevenduizend militairen was
het mooi geweest, vond het kabi
net-Balkenende.
De verkiezingen in januari zijn
goed verlopen en er zijn ruim
3300 politieagenten getraind.
De Iraakse autoriteiten konden
het zelf wel aan, vond het kabi
net en besloot tot terugtrekking.
Daar dachten de Britten een tik
je anders over, zoals ze ook de
Nederlandse regering onomwon
den hebben laten weten.
Zij voeren het bevel over het ge
hele zuiden, dus ook over de
enorme provincie Al Muthanna.
Volgens hun analyse kan de pro
vincie nog niet op eigen benen
staan. Dus zijn de Britten met
een detachement neergestreken
op Camp Smitty en wappert
hun vlag nu op de basis. Over
tien weken krijgen ze bijstand
van ongeveer 450 Australiërs.
De Iraakse autoriteiten hebben
de boodschap in elk geval al
doorgegeven aan de Britten,
zegt brigadegeneraal Kareem,
commandant van de Iraakse po
litie in Al Muthanna, die als lo
kale VIP bij de overdracht is.
„Behandel ons met respect zoals
de Nederlanders hebben gedaan
en je krijgt respect terug. We ho
pen dat de Britten de Nederlan
ders volgen in hun gedrag. An
ders krijgen ze echt proble
men."
Welke, dat wil hij niet zeggen.
Veiligheid
De Irakezen kunnen zelf al heel
veel situaties aan, zegt Kareem.
„Maar nog niet 100 procent.
Daar hebben we nog veel man
schappen en materieel voor no
dig. Dat hopen we samen met de
Britten te bereiken."
Maar wel een beetje snel. Ka
reem hoopt dat de Britten niet
langer dan een jaar blijven en
dat dan de verantwoordelijk
heid voor de veiligheid van de
provincie wordt overdragen aan
de Irakezen.
De Nederlanders hebben Camp
Smitty gewoon verkocht aan de
Britten voor zo'n anderhalf mil
joen euro.
Daar krijgen ze de slaapcabines
voor, douches en toiletten. Het
Nederlandse leger brengt nu de
spullen naar Koeweit waar alles
wordt ingescheept. Zo moeten
alleen al 663 voertuigen terug.
De auto's gaan in konvooien
over de weg naar de haven van
het oliestaatje Koeweit waar ze
worden ingescheept.
Lokkertje
Een lokkertje voor plunderaars.
Dus krijgen ze beveiliging, op
de weg en vanuit de lucht door
Nederlandse Apache helikop
ters. Niet voor niets waar
schuwt commandant Frits van
Dooren zijn troepen dat ieder
een bij de les moet blijven. „Pas
als jullie zijn teruggekeerd in
Eindhoven is de missie afgelo
pen." De laatste Nederlandse mi
litairen vertrekken begin april
uit Irak. Na de tussenstop in
Koeweit wordt de laatste mili
tair half mei in Nederland ver
wacht. GPD
NIEUW AMSTERDAM - De
onderhandelingen tussen de
Nederlandse regeling en de
Holland Amerika Lijn over de
bouw van een tweede 'Nieuw
Amsterdam' bevinden zich in
een cruciaal stadium. Met de
bouw van een nieuw schip zou
100 miljoen gulden gemoeid
zijn.
DIJK - De dijkraad van de ca-
lamiteuze Borsselepolder wil
de zeedijk verhogen en verzwa
ren. Nog deze zomer zou een
derde deel van de dijk, onge
veer 1700 meter, op 8,5 meter
boven NAP gebracht moeten
worden. De raad heeft dat in
middels voorgesteld aan
provincie.
AANVARING - Bij een
ring in de havenmond vanfo
meldinge is een schip vergat
Het motorschip Confides
botste op de rijnaak Edi
weiss II. Confidence verdwe:
binnen enkele minuten oé
de waterspiegel. De vier opia
renden werden op tijd gered.
OVERSTROMING - De Nede
landse regering schenkt 100)
Australische ponden (80.0S
gulden) aan de slachtofe
van een overstroming
Nieuw-Zuid-Wales.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax, (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar: €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhs
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgaf
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volg:''!!
de Regelen voor het Advertentieweten. j|
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren p»ii
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur J,u'
Tel. (0113)315555 Bet
Fax. (0113)315549 j)en
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
L
PRI!
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord-en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend^
Tel: (076)5312277
Fax. (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
opgc
Kosi
Dat
der
hoof
van I
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruiktvu»"'
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten®^
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig ge®
de derden. Als u op doze informatie geen prijs stolt dan kunt u dit schriftelijk melden bij:
Postbus 31, 4460 AA Goes.
Behoort tot 'Si.* WGGGNGR
inde
ovo
Wat
klag.
Voor;
maal
het b
ubli
Jet
floer,
