Politiek moet keuzes maken
PZC
Het groeiend succes van de
website www.handjehelpen.nl
PZC
m
VS nerveus over
wapenbudget China
Vrouwen dupe van
groei wapenhandel
Oud-staatssecretaris Van der Ploeg vindt gezeur over dure zorg onnodig
te gast
8 maart 1955
dinsdag 8 maart 2005
De politiek klaagt steen en been
over de stijgende kosten van de
gezondheidszorg. Die worden
niet uitsluitend veroorzaakt
door het toenemend aantal oude
ren, al heeft dat er wel mee te
maken. De politiek moet leren
'nee' te zeggen tegen geldverslin
dende vernieuwing in de zorg of
ophouden met zeuren over de ho
gere kosten.
door Rick van der Ploeg
De gezondheidszorg slokt in
Westerse landen een
groeiend deel van het nationale
inkomen op: in veertig jaar is
ruwweg sprake van een verdub
beling. Het groeiend aantal
ouderen verhoogt de kosten van
de zorg. Omdat de zorg een
open-einderegeling is, heeft de
overheid de regie niet in han
den en kan ze de uitgaven niet
beheersen. Het zorgaandeel zal
stijgen van circa twaalf procent
van het nationale inkomen in
2002 naar zeker 22 procent in
2020.
Het kabinet wil een kleiner, ver
plicht basispakket met accepta
tieplicht voor verzekeraars. Wie
wil kan zich bijverzekeren.
Geen politicus durft precies te
zeggen wat er uit het basispak
ket moet.
Een algemeen geaccepteerd
voorstel van welke medicijnen
en behandelmethoden wel en
welke niet de criteria voor nood
zakelijke en doeltreffende zorg
passeren, is er nog steeds niet.
Het kabinet draagt de regie aan
zorgverzekeraars over en ver
wacht, enigszins tegenstrijdig,
veel heil van concurrentie tus
sen verzekeraars.
Kartels
Het is moeilijk de regionale kar
tels te breken, want de zes grote
verzekeraars bieden min of
meer hetzelfde en hebben tach
tig procent van de markt ver
deeld.
De consument heeft amper keu
ze, zeker als die oud of ziek is en
minder goed geïnformeerd.
De inefficiency in de zorg komt
deels voort uit een breed palet
aan monopolies van apothekers,
specialisten en verzekeraars.
Verpleegkundigen, huisartsen
en specialisten werken zich ech
ter uit de naad.
Kartelwinsten
Zelfs als alle inefficiency en kar
telwinsten worden uitgebannen,
verlaagt dat het kostenniveau
met maximaal drie a vijf pro
cent, maar niet het groeitempo.
Dit kan dus niet de reden zijn
van de stijgende kosten.
Wordt die stijging dan veroor
zaakt door het groeiend aantal
ouderen?
Zorguitgaven stijgen met circa
tien procent per jaar naarmate
mensen ouder worden. In de
laatste drie levensjaren stijgen
de zorguitgaven gemiddeld zelfs
met bijna de helft per jaar.
Een derde van de totale zorguit
gaven gaat naar mensen in hun
laatste levensjaar.
procent per jaar dalen. Voor de
behandeling van hartaanvallen
of glaucoma (staar) is dat zelfs
vijf procent.
Kijkbuisoperaties, robotchirur-
gie, het gebruik van zeer kostba
re scanners en dure (aids)medi-
cijnen verbeteren het welzijn,
maar stuwen de kosten op.
De échte motor voor de stijgen
de kosten van de zorg is de snel
le vooruitgang van de medische
wetenschap en het groeiend aan
tal nieuwe behandeltechnieken
en medicijnen die onmiddellijk
door patiënten worden opgeëist.
Nieuwe behandelmethoden en
medicijnen zijn goed voor de
helft tot driekwart van de kos
tenstijging.
Deze gestage groei wordt niet ge
remd door meer concurrentie of
een verplichte basisverzekering.
Als de politiek deze groei wil af
remmen, moet ze harde keuzes
durven maken.
Keuzes over aantallen operaties
die we willen bieden in de termi
nale fase van het leven en over
technieken en medicijnen we col
lectief willen verzekeren. Zo
niet, dan moet de politiek niet
zeuren en stijgende kosten voor
de zorg accepteren.
Rick van der Ploeg is hoogle
raar economie aan het Europees
Universitair Instituut te Floren
ce en de Universiteit van Am
sterdam.
De bereidheid fatsoenlijk te zor
gen voor mensen in hun laatste
levensjaar bepaalt grotendeels
de hoogte van de zorguitgaven.
De gemiddelde levensverwach
ting stijgt elk decennium met
twee jaar, bovendien zijn oude
ren steeds vitaler zodat de tota
le kosten voor mensen in hun
laatste levensjaren juist kunnen
dalen. De bevolkingsgroei is in
toenemende mate toe te schrij
ven aan nieuwe Nederlanders,
zij houden de zorg grotendeels
betaalbaar.
Zorg is. net als veiligheid, onder
wijs en cultuur, mensenwerk en
kan niet door machines worden
overgenomen. Dat verklaart dat
de prijzen in de zorg sterker stij
gen dan elders in de economie,
maar dat is te gering om de stij
gende kosten voor de zorg te ver
klaren. Van luie of spilzieke ver
pleegkundigen en artsen is ook
geen sprake.
Berkeley-econoom Charles Jo
nes berekende dat de kosten van
behandelmethoden, na correctie
voor de stijging van de kwa
liteit, gemiddeld met twee
Het defensiebudget van Chi
na wordt dit jaar fors ver
hoogd. De snel opkomende
economische macht wil graag
het hopeloos verouderde le
ger moderniseren. Toch blijft
ook na de verhoging het bud
get bescheiden.
door Erwin Tuil
De moderniseringsopera
tie van het Chinese
Volksbevrijdingsleger is al
zo'n tien jaar bezig onder het
motto 'meer technologie en
minder mensen'. Want het
nut van tweeënhalf miljoen
soldaten is gering als slechts
10 tot 15 procent daarvan
kan worden ingezet voor ge-
vechtstaken. Om de paraat
heid te verhogen, kan het le
ger komend jaar 12,6 procent
meer geld besteden.
Die verhoging, die tot een
budget van 24 miljard euro
leidt, is internationaal gezien
bescheiden te noemen. Minis
ter Kamp van Defensie heeft
ongeveer een derde van dat
bedrag tot zijn beschikking,
terwijl de Verenigde Staten
hun militaire uitgaven net
hebben verhoogd tot 350 mil
jard euro. China maakt het
dus helemaal niet zo bont,
vindt Peking. Niet helemaal
waar, zegt het Amerikaanse
ministerie van Defensie. Het
Chinese leger ontvangt via al
lerlei andere potjes voor ont
wikkeling en onderzoek, jaar
lijks namelijk nog eens 40
miljard euro.
De reacties buiten China op
de budgetverhoging zijn een
duidig. Gevreesd wordt voor
een verstoring van het broze
militaire evenwicht in de re
gio. Een verhoging van het
budget in Peking leidt onher
roepelijk tot een reactie van
Taiwan, dat rekening houdt
met een aanval vanuit China.
Taiwan overweegt voor 15
miljard wapens te bestellen
in de VS.
De modernisering van het
Chinese leger is een uiterst in
grijpende operatie. Eind dit
jaar zijn er nog 2,3 miljoen j
soldaten over van de 3,6 mil-1
joen tien jaar geleden. Daar- i
naast worden de complete or-1
ganisatie, trainingsmetho-
den, opleiding en logistiek'
overhoop gehaald. Alles moet 1
leiden tot een professionele!
krijgsmacht, waarin marine j
en luchtmacht een belangrij-
ker rol krijgen ten koste van1
de landmacht.
Met een modem leger heef;
China een middel in handen
om zijn economische en poli
tieke macht te onderstrepen
China wordt zo op alle fron
ten een dominante factor in
de regio, ten koste van de VS.
De baas van de Amerikaanse
inlichtingendienst CIA, Por
ter Goss, noemde de Chinese
ambities vorige week 'agres
sief en bedreigend voor de
Amerikaanse troepen in de re
gio. Daarom zijn de Amerika-1
nen druk in de weer de Euro
pese Unie ervan af te houdeni'
het wapenembargo tegen Chi
na op te heffen.
De Chinezen zoeken allerhan
de high tech wapentuig dat
momenteel uit Rusland I
wordt geïmporteerd. Israël I
verkoopt onder meer radar
systemen.
Ook de Europeanen zouden;
een forse bijdrage kunnen le
veren. Hoewel Peking laat we
ten geen wapens te willen ko
pen in de EU als het embargo
wordt opgeheven, zal Euro
pa, naast Rusland, een vand?
weinige andere leveranciers!
worden.
Laptops
De VS zullen zo min mogelijk
wapens aan China willen ver
kopen. Zo is de voorgenoma i
overname van de laptop- a
pc-poot van IBM door het
Chinese bedrijf Lenovo nog
niet goedgekeurd door de
Amerikaanse autoriteiten. Be
den: Lenovo heeft nauwe con
tacten met het leger en de
computertechnologie, waar.
ook het Amerikaanse leger ge
bruik van maakt, komt zo ie
handen van een potentiële vij
and. GPD
van onze redactie buitenland
Vooral vrouwen en meisjes
zijn slachtoffer van het
wereldwijd toenemende, on
gecontroleerde gebruik van
lichte vuurwapens. Omdat
vrouwen zelden wapens ko
pen, bezitten of gebruiken,
hebben zij veel meer te lijden
onder gewapend geweld dan
mannen. Het gaat met name
om huiselijk geweld en ver
krachting.
Dat staat in het rapport 'Ge
volgen van geweren voor het
leven van vrouwen' dat giste
ren ter ere van de internatio
nale vrouwendag werd gepu
bliceerd.
Het is een gezamenlijk initia
tief van Amnesty Internatio
nal, Novib en Pax Cristi.
De organisaties roepen rege
ringen op harde maatregelen
te nemen om wapenmisbruik
en geweld tegen vrouwen te
gen te gaan.
„Er wordt vaak beweerd dat
wapens nodig zijn om vrou
wen en hun gezinnen te be
schermen, maar de werkelijk
heid is precies het tegenover
gestelde.
Vrouwen willen dat wapens
uit hun leven verdwijnen",
meent Senise Searle van Am
nesty.
Wapentuig
Wereldwijd zijn naar schat
ting 650 miljoen lichte vuur
wapens in omloop. Zo'n zes
tig procent daarvan is in han
den van particulieren, vooral
mannen.
Wordt een pistool gebruikt
bij een aanval of overval, dan
is de kans twaalf keer groter
dat hierbij doden vallen dan
wanneer ander wapentuig in
het spel is, stelt het Amnes-
ty-rapport.
De daders zijn veelal echtge
noten, partners of andere fa
milieleden. De slachtoffers
vTouwen.
In Frankrijk en Zuid-Afrika
is een op de drie vrouwen die
door hun echtgenoten zijn ge
dood, neergeschoten. In de
Verenigde Staten is dit twee
op de drie. Ir. Zuid-Afrika
wordt elke 18 uur een vrouw
doodgeschoten door haar hui
dige of vroegere partner.
In het rapport dat vandaag
uitkomt, wordt een aantal
voorbeelden gegeven van
vrouwen die slachtoffer zijn
geworden van lichte vuurwa
pens.
Zo schoot de man van de ne
gentienjarige Fatima haar in
mei 2003 in de benen, in het
bijzijn van zijn familie en bu
ren.
„Hij was heel boos, pakte zijn
Kalashnikov en schoot in
mijn benen. Ik voelde ze niet
meer. Ik zei tegen de mannen,
ik wil niet doodgaan, waarna
ze me naar het ziekenhuis
brachten", aldus de Iraakse
vrouw.
De Braziliaanse Camila Ma-
galhaes Lima zag haar dro
men van de ene op de ander
dag in rook opgaan, 'door het
onverantwoordelijke gedrag
van zogenaamde beschaafde
mannen, die zich alleen dap
per voelen met een wapen in
hun hand.'
In het rapport wordt een aan
tal aanbevelingen gedaan om
de wapenhandel aan banden
te leggen.
Zo moeten in ieder land wa
penvergunningen verplicht
zijn voor particulieren en
moeten mannen die erom be
kend staan gewelddadig te
zijn, hiervan worden uitgeslo
ten. Militaire aanvalswapens
dienen voor alle particulieren
verboden te zijn.
Nationale wetgevingen moe
ten een verbod op geweld te
gen vrouwen opnemen, met
daaraan gekoppeld strenge
straffen en een schadeloosstel
ling voor de slachtoffers.
Verder moet er een wapenhan
delsverdrag komen dat de ex
port van wapens verbiedt
naar personen die zich te bui
ten gaan aan geweld tegen
vrouwen en andere schendin
gen van de mensenrechten.
Actiever
En vrouwen dienen actiever
te worden betrokken bij alle
vredesprocessen en ontwape
ningsprogramma's in de we
reld. Ook is het belangrijk
mensen her op te voeden.
„Duidelijk gemaakt moet wor
den dat mannelijkheid niet ge
lijk staat aan gewapend ge
weld en vrouwelijkheid niet
aan passiviteit", aldus Judy
Bassingthwaite van Wapen-
vrij Zuid-Afrika. GPD
door Ilse Thoonsen
Is het tegenwoordig echt zo
moeilijk om vrijwilligers te
werven voor een organisatie?
Niet als je inventief bent. Bu
reau Xzorg heeft begrepen hoe
het anno 2005 moet. Via
www.handjehelpen.nl weet
Xzorg een nieuwe bron vrijwilli
ge krachten aan te boren die in
de thuiszorg of als buddy aan
de s
De woensdagavond van Tamara
van de Beek (26) is voor Anja
Pot. Dan gaan de twee Amers-
foortse vrouwen baantjes trek
ken in het plaatselijke zwem
bad. Tijdens het uurtje voor ge
handicapten, want Anja (46)
heeft epilepsie. Ze moet vanwe
ge haar ziekte onder begeleiding
zwemmen. Mocht ze een aanval
krijgen, dan weet Tamara hoe
ze Anja moet helpen.
Tamara en Anja kwamen met el
kaar in contact via de website
www.handjehelpen.nl. Mensen
die vrijwilligerswerk in de thuis
zorg willen doen of als buddy-
werken, kunnen via die site zelf
speuren naar iemand die ze wil
len helpen.
Ideaal
Het bleek een ideale constructie
voor Tamara. „Ik had al langer
de intentie iets aan vrijwilligers
werk te doen, maar ik wist niet
goed waar te beginnen of hoe
me aan te melden. Je stapt niet
zomaar een ziekenhuis binnen
om te vragen of je kan helpen.
Via de radio hoorde ik een spot
je van www.handjehelpen.nl
voorbijkomen. Ik heb de site op
gezocht. Het wees zich toen alle
maal vanzelf." Verenigingen en
organisaties houden steeds min
der leden over en de leden die ze
hebben, zijn steeds minder be
reid zich als vrijwilliger in te zet
ten, constateerde het Sociaal en
Cultureel Planbureau (SCP) vo
rige maand.
Een organisatie die nog vrijwilli
gers wil vinden, zal tegenwoor
dig inventief moeten zijn, waar
schuwde Marike Kuperus van
het landelijke ondersteuningsbu
reau voor vrijwilligerswerk
CIVIQ.
En een recentelijk verschenen
SCP-rapport wordt gehamerd
op het belang van de vele vrijwil
ligers die de welzijnssector
draaiende houden. Maar het
Vrijwilliger Tamara vd Beek (r) zwemt met epilepsiepatiënte Anja.
planbureau constateert tegelij
kertijd dat het vrijwilligerswerk
als tijdsbesteding tegenwoordig
stevige concurrentie heeft van
meer vrijblijvende activiteiten.
Bureau Xzorg lijkt deze bood
schap goed te hebben begrepen.
Xzorg is een landelijke vereni
ging van ongeveer tweehonderd
mantelzorg-steunpunten, orga
nisaties voor vrijwillige thuis
hulp en buddy-organisaties.
Voor al die clubs zoekt Xzorg
vrijwilligers die bijvoorbeeld bij
een eenzame oudere op de koffie
gaan. een middag met een ver
standelijk gehandicapt kind
naar de speeltuin willen of regel
matig een boswandeling met
een blinde willen maken.
Sinds vier jaar doet het bureau
dat via de website www.handje-
helpen.nl. Het principe is sim
pel. Wie een vrijwilligersbaan-
tje wil, kan op de site zijn voor
keur aangeven: hoeveel tijd je
hebt, hoe oud degene mag zijn
die je wilt helpen en wat voor
soort hulp je wilt geven. Met een
klik op de knop wordt je doorge
sluisd naar een organisatie die
je vervolgens koppelt aan de bij
jouw wensen passende hulpbe
hoevende. Prikkelende slogans
in advertenties lokken de men
sen: 'Gezocht: Rijke fantasie om
je elke woensdagmiddag door
Mandy (6, autistisch) te laten
meevoeren in haar eigen fanta
siewereldje.' Of 'Gezocht: Groot
hart om samen met Gerrit (94,
vereenzaamd) af en toe hartelijk
te lachen om het leven.'
Bestand
Van de elfduizend vrijwilligers
die Xzorg nu in het bestand
heeft, is tien procent op die ma
nier binnengekomen. „Hiermee
trek je een jongere groep", con
stateert Arthur Lengkeek van
Xzorg tevreden. „Eerst was drie
kwart van onze vrijwilligers
vrouw én boven de 50. Nu ko
men er meer mensen van tussen
de 30 en 40 jaar binnen, en zelfs
studenten. Dat heeft dankzij de
site een hoge vlucht genomen."
Bureau Praktische Thuishulp
Brabant Noord-Oost is één van
de bureaus die dolgelukkig zijn
met de nieuwe manier van wer
ven. „Vorig jaar hadden we veer
tig nieuwe vrijwilligers via de si
te", stelt coördinator Erna Ger-
rits vast. „Dat is heel veel op
een bestand van 266 mensen.
We krijgen bovendien meer jon
geren tussen de 18 en 25 jaar.
En mannen komen hier ook
BEATRIX - Prinses Beatrix is
gisterochtend operatief behan
deld voor een acute blinde
darmontsteking. De operatie is
goed verlopen. Prins Bemhard
heeft zijn dochter inmiddels
bezocht.
POLITIE - De gevel van het po
litiebureau aan de Lange Gist-
straat in Middelburg oogt keu
rig. Achter die facade is het
echter een rommeltje: het
korps is hard toe aan nieuwe
huisvesting. Een nieuw pand
lijkt echter nog niet in zicht:
ondanks herhaalde verzoeken
staat het nog niet op de urgen
tielij st van de gemeente.
GLADHEID - Een hevf
sneeuwbui en de daarmee g*
paard gaande gladheid hebbel
in Vlissingen voor verkeer»
lende gezorgd. Binnen een hel
uur deden zich drie ongevaüa
voor, waarbij één persocs
lichtgewond raakte.
SPEELGOED - In Goes is ed
meisje gewondgeraakt doa
een stuk speelgoed van Japa
se makelij. Dit speelgoed be
staat uit twee doosjes, die, el
je ze op straat werpt, ik
kracht uit elkaar springs
Het doosje raakte het meisjes
het gezicht. Ze zal een oog moe
ten missen.
foto Erik Kottier/GPD
meer op af." De 21-jarige stu
dente ontwikkelingspsychologie
Kyra Head uit Rosmalen is zo'n
prototype nieuwe vrijwilliger.
In december liet ze haar oog op
een advertentie vallen en surfde
vervolgens naai' www.handjehel-
pen.nl. Sinds een paar weken is
ze gekoppeld aan een gezin met
een zoontje een aan autisme ver
wante stoornis heeft. Kyra gaat
eens in de twee weken een
avondje oppassen, zodat de
ouders tijd voor zichzelf heb
ben.
De site hielp Kyra over de drem
pel heen, vertelt ze. „Het handi
ge is dat je per regio kan kijken
of er iets in je buurt is dat je in
teresse heeft. Omdat deze fami
lie er op stond beschreven, wist
ik wat het werk inhield. Het fij
ne is dat ik zelf kon uitkiezen
wat me leuk leek en me interes
seerde."
Tamara van de Beek werd ook
gegrepen door de luchtige toon
die www.handjehelpen.nl aan
slaat. „De prikkelende adverten
ties benadrukken de leuke din
gen die je kunt doen. Daardoor
lijkt vrijwilligerswerk niet meer
zo stoffig. Er is meer te doen
dan ouderen wassen in een be
jaardenhuis." GPD
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mall: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom afschrijving acceptgiro
per maand: 19.95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60.25
per jaar: €222.50 226.50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice.
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoen
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volg#
de Regelen voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16,00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Internet: www pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concem. Deow
aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voo">-
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante dienstenen^
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselect®
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: W»
zersservice, Postbus 314460 AA Goes
Behoort tot WeGeNeR
