Loodsen leiden redders op
De zwemmende dokter
Provincie moet proef
met winning van
biogas stimuleren
Geen vervolging na broomramp
Asociaal rijgedrag op Thoolse brug
Voorwaardelijk voor duw
Opening Jaar van kastelen
en buitenplaatsen
t1"L9j OMZI'EOl
Zeebad Het Stelletje"
maandag 7 maart 2005 13
TERNEUZEN - De chauffeur van de tankwagen met
broom, die begin maart vorig jaar op de Noorderlaan bij
Ekeren (Antwerpen-noord) kantelde, wordt niet strafrech
telijk vervolgd. Bij het ongeluk kwam een broomwolk vrij
en stroomde zesduizend liter van het giftige spul in de rio
lering en het Schijn, een zijriviertje van de Schelde.
Direct na het ongeval werden drieduizend bewoners van
wijken in de omgeving geëvacueerd. 25 mensen werden
met ademhalingsmoeilijkheden en andere klachten opge
nomen in het ziekenhuis. Het verkeer in het noordelijk ha
vengebied werd twaalf uur stilgelegd en ook bedrijven
werden gesloten. Broomchemie in Temeuzen bood direct
na de ramp hulp aan. De verongelukte tankwagen werd
voor onderzoek en ontmanteling overgebracht naar Ter-
neuzen.
Al snel werd duidelijk dat het ongeval was veroorzaakt
door hard rijden. Bovendien vertoonde de tank gebreken.
Nu de chauffeur niet wordt vervolgd, kan de burgerlijke
rechtbank zich buigen over toekenning van de schade
claims. De getroffen bedrijven en de hulpdiensten clai
men honderdduizenden euro's van de chauffeur en diens
firma.
THOLEN - De politie zoekt getuigen van een reeks inci
denten, vrijdagochtend vroeg op de Thoolse brug. Kort
voor 7 uur wilde een Tholenaar met zijn auto invoegen,
toen hij met hoge snelheid werd ingehaald door een auto,
die daarbij enkele markeringspylonnen omver reed. De
auto haalde vervolgens in een mistbank een vrachtwagen
in, waardoor tegenliggers gevaarlijk moesten uitwijken.
Toen een Thoolse automobilist de auto tot stoppen wilde
manen, probeerde de hardrijder die te rammen. De uit
wijkmanoeuvre die daarop volgde resulteerde in een bot
sing van de Tholenaar met een tegenligger. De snelheids
duivel verdween met grote haast in de richting van Halste
ren. De politie roept getuigen op contact op te nemen met
het politiebureau in Tholen of met telefoonnummer
0900-8844.
MIDDELBURG - Een 60-jarige inwoner van Vught moest
voor de politierechter verschijnen, omdat hij een duw zou
hebben gegeven aan een bejaarde fietser, met ernstige ge
volgen. Door de duw kwam de 77-jarige man ten val en
brak hij zijn heup. De Brabander, die tot gisteren een
blanco strafblad had, werd veroordeeld tot een voorwaar
delijke werkstraf van veertig uur. Aan het slachtoffer
moet hij als voorschot 3000 euro schadevergoeding beta
len.
Het fietsincident vond 16 augustus vorig jaar plaats op de
afrit van de Postweg in Yerseke. Het slachtoffer bekende
geen richting te hebben aangegeven toen hij linksaf sloeg.
Daardoor raakte de vrouw van de verdachte de fiets van
de bejaarde man en kwam ze ten val. Haar echtgenoot
was in alle staten. Hij schold het slachtoffer uit en zou
ook een duw hebben gegeven, met alle gevolgen van dien.
Getuigen ondersteunden die lezing.
Officier van justitie J. Valente eiste veertig uur werkstraf.
Daarnaast vond hij dat het totale schadebedrag van 6700
euro moest worden vergoed. Raadsman R. Mierlo vond
het bewijs niet overtuigend genoeg. Hij bepleitte vrij
spraak. De officier kondigde aan tegen de uitspraak in ho
ger beroep te gaan bij het Gerechtsthof in Den Haag.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De provincie
moet een proef met het winnen
van biogas mogelijk maken. Dit
biedt met name voor de agrari
sche sector mogelijkheden. Sta
tenlid M. Wiersma (Groen-
Links) geeft dit aan in een initia
tiefvoorstel aan Provinciale Sta
ten over zogenaamde co-vergis-
ting.
Daarbij gaat het om het halen
van biogas uit dierlijke mest ver
mengd met (agrarische) organi
sche producten.
Vergisting met gebruik van al
leen mest loopt niet zo gemak
kelijk, legt Wiersma uit. Wan
neer de mest wordt vermengd
met andere agrarische (rest)pro-
ducten, gaat het een stuk beter.
Hij doelt daarbij op onder meer
maïs, hooi van mindere
kwaliteit en bermmaaisel. Maar
ook andere restproducten, van
buiten de agrarische sector,
moeten toegepast kunnen wor
den.
Dubbel doel
Volgens Wiersma is er een dub
bel doel mee gediend: economie
en ecologie. Ofwel toepassing
van duurzame energie bevorde
ren en een impuls geven aan de
noodlijdende agrarische sector.
Elders in het land, onder meer
Friesland, worden vergistingsin-
stallaties al met succes toege
past. Het Statenlid vindt dat
Zeeland hierbij niet achterop
mag raken.
Wiersma merkt op dat er in Zee
land wel geïnteresseerde onder
nemers zijn, maar zij stuiten in
de praktijk op te veel belemme
ringen. Een proefneming moet
duidelijk maken hoe die uit de
weg geruimd kunnen worden, al
dus de GroenLinkser. Aan te
pakken knelpunten zijn de mest
wetgeving, de vergunningverle
ning en het vergaren van subsi
dies.
De provincie moet een proef
stimuleren door geld be
schikbaar te stellen, vindt het
Statenlid. Daarnaast moet ge
bruik gemaakt worden van op
leidingsinstituten als de Hoge
school Zeeland. Die was eerder
betrokken bij een onderzoek
naar gebruik van hout voor
duurzame energie-opwekking.
Ook voor de Zuidelijke Land
en Tuinbouw Organisatie ziet
Wiersma in deze een taak wegge
legd.
Onder meer verwijzend naar ini
tiatieven die in het kader van de
Zeeuwse Milieuprijs zijn inge
diend, wijst het Statenlid erop
dat in Zeeland al aansprekende
vergistingsinstallaties zijn ont
worpen. Uitbreiding geven aan
de winning van biogas kan voor
deze 'maakindustrie' een oppep
per betekenen.
door Rinus Antonisse
RENESSE - Het Jaar van kaste
len en buitenplaatsen in Zee
land wordt zaterdag 2 april offi
cieel geopend. Dat gebeurt met
een manifestatie op slot Moer-
mond bij Renesse, vanaf 10.30
uur.
Onder de muren van het eeuwen
oude slot slaat de Compagnie
van Cranenburgh een tenten
kamp op, zoals dat er in de veer
tiende eeuw uit zag. Het gezel
schap Hertogen van Brabant ver
zorgt muzikale optredens. Er
zijn demonstraties van soldaten
en er wordt Middeleeuwse eten
bereid.
Dit historische kampement is za
terdag 2 en zondag 3 april te be
zoeken. Dat kan tussen 12.00 en
17.00 uur De officiële opening
van het thema jaar gaat hieraan
vooraf.
Hiervoor tekent commissa
ris van de koningin W. van Gel
der.
De directeur van de Nederland
se Kastelenstichting, J. Kylstra-
Wielinga, geeft haar visie op kas
telen en buitenplaatsen in Zee
land.
Ook wordt de banier van het
Jaar van kastelen en buiten
plaatsen overhandigd aan verte
genwoordigers van de stichting
Slot Moermond en de Zeeuwse
buitennlaatseieenaren.
Praktijkles achter de simulator: Johnny Schroevers aan de radar. Kees Minderhoud met de marifoon en Bas Theune aan het stuurwiel. Oud-loods Leo de Groot ziet
alles. foto Lex de Meester
gers van het station Westkapelle over
dezelfde kennis en vaardigheden zou
den beschikken. Minderhoud: „Het
streven is dat iedereen alle taken kan
uitvoeren. Dan moet je er dus voor zor
gen dat iedereen, ongeacht ervaring
en achtergrond, ook in korte tijd op
hetzelfde opleidingsniveau zit."
Gepensioneerd loods Peter Neve wist
een oplossing. Als lid van de plaatselij
ke KNRM-commissie was hij op de
hoogte van de wens van de bemanning
snel geschoold te worden voor de om
gang met het nieuwe schip. In samen
spraak met de Westkappelse beman
ning stelden Neve en de
oud-loodsen/opleiders Leo de Groot
en Jaap Schot een programma samen
dat de redders niet alleen vertrouwd
moet maken met de navigatie- en com
municatieapparatuur aan boord van
de Uly, maar ook met de eigenaardig
heden van het gebied waarin het schip
in actie komt.
Zo moet ieder bemanningslid bij het
zien van één boei en bij slecht zicht
met behulp van navigatiemiddelen op
elk moment weten waar de redding
boot zich bevindt en in welke richting
hij vaart. „Wanneer je weet waar je
zit, weet je ook met welke bijzonderhe
den je rekening moet houden", zegt op
leider De Groot. „We leggen in de cur
sus uit waar ondiepten zitten, waar je
afhankelijk van het getij met onver
wachte stromingen te maken kunt krij
gen en waar zich grondzeeën kunnen
voordoen." De opleiding bestaat uit
theorie over gebiedsherkenning, getij
en stroming, communicatie per mari
foon, regels voor het scheepvaartver
keer, het uitzetten en uitvoeren van
zoekpatronen en over situaties met
slecht zicht.
Simulatieruimte
Een en ander wordt in de praktijk ge
bracht in de simulatieruimte, waar de
opleiders de cursisten op allerlei on
verwachte omstandigheden kunnen
trakteren. Daarnaast kunnen de West
kappelse redders wanneer ze dat wil
len meevaren met een van de redebo-
ten van het Loodswezen. Die zijn wel
iswaar groter dan de Uly, maar ze heb
ben dezelfde waterjet-voortstuwing,
waardoor de vaareigenschappen goed
vergelijkbaar zijn.
Buitengewoon nuttig, oordelen de drie
Westkappelaars over de cursus waar
aan ze in oktober zijn begonnen en die
ze eind deze maand afronden. Theune:
„Met de opleidingen van de KNRM is
ook niets mis, maar het voordeel van
de cursus van de Loodswezen is dat
we ons eigen vaargebied behandelen."
De opleiding van de Westkappelse vrij
willigers door oud-loodsen die het
vaargebied Scheldemonden als hun
broekzak kennen, werpt de vraag op
of ook de bemanningen van de aan zee
gelegen reddingsstations Cadzand,
Breskens en Noordland ook gebruik
kunnen maken van deze dienstverle
ning. „Dat zou een voor de hand lig
gend verzoek zijn", erkent Neve.
„Daar zal het managementteam van
het Loodswezen regio Scheldemonden
iets van moeten vinden. Als gepensio
neerden hebben wij er maar weinig in
vloed op. Het lijkt in elk geval verstan
dig eerst de afloop van deze cursus af
te wachten. Dan kunnen we eens na
gaan of deze opzet aan alle verwach
tingen heeft gedaan, zowel bij de be
manning van het station Westkapelle
als bij het Loodswezen."
De opleiding wordt 23 maart afgerond
met de uitreiking van certificaten.
Hoor Ben Jansen
VLISSINGEN - Het is dringen achter
de simulator van het Loodswezen in
yiissingen. Drie bemanningsleden van
de Westkappelse reddingboot Uly
staan rond docent Leo de Groot die
uitleg geeft over een onderdeel van de
in de simulator verwerkte apparatuur.
Samen met de andere bemanningsle
den van station Westkapelle van de
Koninklijke Nederlandse Redding
Maatschappij (KNRM) volgen Kees
Minderhoud, Bram Theune en Johnny
Schroevers een opleiding zeeman
schap. Gratis aangeboden, met de com
plimenten van het Loodswezen.
Aanleiding voor het opleidingspro
gramma was de ingebruikname van de
nieuwe reddingboot Uly in het najaar
van 2003. Voordien had deze
KNRM-vestiging de beschikking over
de veel kleinere en met minder appara
tuur uitgeruste rubberboot Fint. De
KNRM heeft wel opleidingsfacilitei
ten, maar het zou geruime tijd duren
voordat alle vijftien varende vrijwilli-
Crimineel gedrag
leidt tot forse
gevangenisstraf
doorAector Dooms
MIDDELBURG - Zijn strafblad
is ellenlang, en de 41-jarige
jTilburger die gisteren terecht
aoest staan geniet in Zeeuws-
I Vlaanderen dan ook de re-
jiutatie van een doorgewinterde
Crimineel. Dat imago speelde
{isteren in Middelburg ook een
r rol bij de strafbare feiten waar
voor hij zich moest verantwoor
dden.
jplitierechter J. Hopmans ver-
Ordeelde de man bij verstek
Soor oplichting, een vernieling
i het uitgeven van vals geld tot
maanden cel. Daaraan
perd twee maanden en drie
eken extra gevangenisstraf
gevoegd, omdat verdachte
og in zijn proeftijd zit van
"rdere voorwaardelijke straf-
a.
verdachte toonde in februari
Drig jaar belangstelling voor
jen tweedehands computer die
jen inwoner van Breskens via
advertentie te koop aan-
d. Hij wist de computer in
zit te krijgen, nadat hij aan de
frkoper had toegezegd 350 eu-
3 naar zijn rekening over te ma
ften Het geld heeft de man nooit
jezien.
h augustus had de voormalig in
woner van Breskens met een ha
per de voordeur van een wo-
|ing in Oostburg ingeslagen. De
is aan de eigenaar ver-
2003 betaalde hij in Mid
delburg met twee valse bankbil-
fctten van honderd euro voor
Bet aanbrengen van een ta-
ffêage. Uit het strafblad bleek
at de man eerder is veroor-
field voor de uitgifte van vals
;eld
Hardleers
laarnaast bestaat het strafblad
pet 21 pagina's uit vonnissen
pgens verkeers-, vermogens-
p geweldsdelicten.
[Öicier van justitie J. Valente
'ste vier maanden cel plus de
pttien weken celstraf,
faarvan de man nog in zijn
ffoeftijd verkeerde. „Het is
P hardleerse, gewelddadige
KL
gfi politierechter hield in de
sta!maat enigszins rekening
Jel de situatie van de Til-
prger, die behandeld wordt in
e psychiatrische kliniek
Imergis.
Aan de slachtoffers moet hij de
pade betalen.
door Joop van Loo
Op dinsdag 3 januari 1911 kwam een
aantal enthousiaste zwemvrienden
in de foyer van de Concertzaal bijeen
om te komen tot de voorlopige oprich
ting van een vereniging, genaamd Zie-
rikzeesche bad- en zweminrichting.
Hun plannen waren ontstaan tijdens
het zwemmen aan de Gouweveersezee-
dijk, beter bekend als Het Stelletje. Een
viertal, te weten, de heren A.J. Ribbens,
J.J. van der Ven, A. Anker en J.H. Heim-
bach, had het initiatief genomen en aan
tal vrienden uitgenodigd. Hun plannen
werden met brede instemming ontvan
gen.
Het plan om aan de Westhavendijk,
even voorbij de molen 'Den Haas' een
badvoorziening te creëren, werd als
niet haalbaar van de hand gewezen. Ver
volgens bood de stadsbouwmeester
Swartbol zijn diensten aan om een ont
werp te maken. Besloten werd de moge
lijkheden te onderzoeken en in een vol
gende bijeenkomst tot de definitieve op
richting over te gaan.
Tijdens de daaropvolgende vergadering
op 8 juni werd een voorlopig bestuur ge
kozen, bestaande uit de heren C.J. Gel
derman, directeur van de Zeeuwsche
Landbouwbank, (voorzitter) en J.H.
Heimbach, (secretaris - penningmees
ter).
Inmiddels had de heer Swartbol een ge
detailleerd plan uitgewerkt. Hij had
zich laten voorlichten bij baden in Am
sterdam, Schiedam en Middelburg. Aan
de westzijde van de Pottenbakkers
straat, op het terrein van kolenhande
laar Pageé, had hij een overdekt beton
nen kuipbad va 10 bij 30 meter ontwor
pen met een naastgelegen lokaal met
kuipbadkamers en een vertrek met
kleedcabines. Het water in het grote
kuipbad zou dagelijks ververst door bij
vloed water in te laten en bij eb te lo
zen. Het grootste probleem was het wa
ter voor de individuele kuipen. Leiding
water was nog niet beschikbaar en zou
nog geruime tijd op zich laten wachten.
De kuipen van water voorzien met opge
pompt grondwater leek niet wenselijk
in verband met het hoge kalkgehalte in
het water.
Teleurstelling
Voor de eerstvolgende vergadering ver
stuurde men vijfhonderd uitnodigin
gen. Slecht een twaalftal belangstellen
den was aanwezig. Reden voor de heer
Gelderman om zich als voorzitter terug
te trekken. De plannen van de heer
had gesloten voor een stuk dijk bij het
Stelletje.
In de daaropvolgende jaren werd de ac
commodatie aan de dijk steeds uitge
breid. Trappen voor dames, heren en
voor gemengd zwemmen werden aange
legd. Kasten voor het bergen van tenten
en stoeltjes werden gebouwd. Tot slot
werd accommodatie voltooid met een
betonnen loods met kleedhokjes en een
springsteiger. Een jaarkaart voor een
volwassene koste één gulden en vijftig
cent.
Topzwemmer
De grote stimulator van de zwemsport
was de Zierikzeese huisarts dokter Jan
van der Kwast. Hij had zich in 1912 in
Zierikzee gevestigd en had een reputa
tie als topzwemmer. Hij was op 18 de
cember 1875 in Amsterdam geboren. Tij
dens zijn studietijd was hij in 1897 me
deoprichter van de Amsterdamse zwem
vereniging 'De Jonge Kampioen'. Onder
de vlag van deze vereniging boekte hij
nationale en internationale successen.
Hij won met rugzwemmen prijzen in
Rijssel, Keulen en Kaapstad. Bij de Na
tionale Prijskampen in België won hij
een door koning Leopold uitgeloofde
medaille en een kunstvoorwerp. We
gens zijn verdienste voor de zwemsport
ontving hij de eremedaille van de stad
Amsterdam.
Het laat zich verstaan dat hij de Zierik
zeese vereniging een warm hart toe
droeg. Hij werd dan ook spoedig lid, la
ter bestuurslid en voorzitter. De vereni
ging maakte dan ook dankbaar gebruik
van zijn kennis en ervaring.
Op 25 mei 1913 schreef hij in een brief
aan het bestuur:„In ons stadje met ont-
wikkelingsstreven naar wetenschap,
kunst en handel staat de sport in het al
gemeen niet op een punt van bescha
ving als in andere delen van ons land."
Vervolgens brengt hij de grote voorde
len van de zwemsport, die niet te verge
lijken zijn met die der kegelsport of
voetballen, onder de aandacht. Jaar
lijks was hij de drijfveer bij het organi
seren van wedstrijden.
Waterpolo
Hij introduceerde ook het waterpolo-
spel. Een ploeg Amsterdammers van De
Jonge Kampioen gaf een demonstratie
in de Zierikzeese haven. Het gevolg was
een bloeiende poloploeg in Zierikzee.
Op 20 december 1937 overleed deze
sportieve, zwemmende dokter.
Het zeebad Het Stelletje verloor zijn be
staansrecht bij de opening van het
zwembad 'De Val' in 1958.
ZIERIKZEESCHE BAD- EN ZWEMINRICHTING
Het jaarboekje van de zwemvereniging uit 1937. In de inzet dokter Jan van der
Kwast. foto collectie Joop van Loo
Swartbol verdwenen hoogstwaarschijn
lijk als onhaalbaar in de ijskast. Een
voorstel om bij de schietbaan aan de
zeedijk bij de Cauwersinlaag een zwem-
plek te stichten, werd terzijde gescho
ven.
Eind 1911 telde de vereniging 57 leden.
Op 24 januari 1912 werd een definitief
bestuur gekozen en een tiental commis
sarissen ter ondersteuning van het be
stuur benoemd.
De volgende twee jaar bleef het stil
rond de vereniging en zwom men als
van ouds aan de zeedijk. Pas op 23 juli
1914 kwam men weer bij elkaar om de
bestaande vereniging op te heffen en
een nieuwe in het leven te roepen. Alle
plannen om binnen de stad te kunnen
zwemmen bleken onhaalbaar. Tijdens
de vergadering werd de Zierikzeesche
Bad en Zwemvereniging 'Zeebad Het
Stelletje' opgericht.
In een rondschrijven van 26 mei 1915
werd kennis gegeven dat het bestuur
een pachtovereenkomst met het bestuur
van de polder 'Gouweveer en Zelke'
