Johannes rest slechts rioolwater
Stratenkennis is angel voor taxichauffeur
Na de Slag bij Nieuwpoort
PZC
Terug naar af
Bijbelse Jordaanrivier sterft door vervuiling en onttrekkingen
5 maart 1955
zaterdag 5 maart 2005
Nieuwe ellende rond de bouw van het thej
ter noopt de gemeente Middelburg tot
grondige bezinning. De bouw is stilgelegl
Dat is niets te vroeg. Omwonenden van de bom
put moesten bij herhaling uit hun scheurende hij
zen vluchten. Te lang accepteerde het gemeentel*
stuur een situatie die voor de bewoners ronduit fal
dreigend was. Niet een beetje overlast, zoals ij
wij wel elk flink stadsvernieuwingsproject,
pure onveiligheid. De boot is dus aan.
Uitzicht op een nieuw huis dat het oude snel dei
vergeten, of juist de toezegging van volledig ha
stel van woongenot op de huidige locatie, is niet»
noeg. Middelburg staat inmiddels zo grof in is
krijt bij de omwonenden, dat volledige financia
compensatie plus smartengeld niet voldoet. Eeij
zal het gemeentebestuur hard moeten maken, dj
niet de realisatie van een prestigeobject priorita
heeft, maar de veiligheid en gemoedsrust vand
omwonenden. Dat is een wezenlijk andere hoi
ding dan het college van B en W tot nu toe he^
aangenomen. Een aangeslagen wethouder Van'
Westeinde leek daarmee gisteren te beginnen, K
liet voor het eerst de optie open dat de bouwpa
uiteindelijk wordt gedempt.
Als het om bouwen gaat, loopt het gemeentel»
stuur van Middelburg toch al langs de rand vanó
afgrond. Uit opinie-onderzoek dat deze krant dis
dag en woensdag liet doen, blijkt dat de bevolkj
geen goed woord over heeft voor het bouwbele-j
Het nieuwe theater komt op de verkeerde plaa-
De invulling van het stationsgebied is mislukt, E|
- kenmerkend voor het vertrouwen in de kwalits
van het bestuur - de huidige ellende met de bouij
put aan de Zuidsingel was te voorzien.
Wie zo wordt weggezet, redt zich niet met hetcsj
zeggen van het vertrouwen in de aannemer. In li
derland is een schat aan ervaring met het boud
in kwetsbare binnensteden. De conclusie kannij
anders zijn dan dat de gemeente, bouwer TBI Vod
molen en hun adviseurs samen verkeerde keu®
hebben gemaakt en dat waarschuwingen uit del»;
volking niet op hun waarde zijn geschat. Burgtj
meester Schouwenaar en zijn wethouders neme
daar nu terecht de volle verantwoordelijkhd
voor. Zij zetten onlangs nog GeoDelft en Toornen
in voor nieuw onderzoek en voor analyse van der'
sico's. In deze kwestie zijn risico's echter een®
passeerd station. Het minste wat de omwonende
van de bouwput verdienen, is een voortzetting nu
de veiligheid van een Deltadijk. Voor de theate
bouw betekent dit waarschijnlijk terug naar af.
door Ad Bloemendaal
In de souvenirwinkel van Yar-
denit, even ten zuiden van het
Meer van Galilea. staan de fles
jes Jordaanvvater prominent in
de vitrines. Welke christelijke
pelgrim wil niet naar huis met
zo'n vloeibare herinnering? En
wie wil zich niet laten onder
dompelen in de Jordaan, zoals
tweeduizend jaar geleden Jo
hannes de Doper de doop vol
trok aan Jezus?
Dat dit niet de traditionele bij
belse doopplaats is, lijkt weini
gen te deren. De echte plaats be
vindt zich honderd kilometer
stroomafwaarts, in Israëlisch mi
litair gebied bij Jericho. Wie de
moed heeft daar onder water te
gaan, kan niet alleen rekenen op
een spirituele wedergeboorte
maar ook op hardnekkige huid
uitslag. „Ik doop u met rioolwa
ter", zou Johannes anno 2005
moeten zeggen. De vervuiling
van de rivier de Jordaan is een
van de nijpendste milieuproble
men in het Midden-Oosten. In
het in 1994 gesloten vredesver
drag tussen Israël en Jordanië
was sprake van maatregelen,
maar het is bij woorden geble
ven.
Gezamenlijk
„Als er niet snel schoon water
door de Jordaan vloeit verliezen
we de rivier en is ook het milieu
langs de oevers niet meer te red
den", waarschuwt Gidon Brom
berg. Hij is Israëlisch directeur
van Friends of the Earth Middle
East (Foeme). een unieke geza
menlijke Israëlisch/Jordaans/
Palestijnse milieuorganisatie.
Moe van het ontbreken van rege
ringsinitiatieven heeft Foeme
nu maar zelf een internationale
conferentie belegd over de ver
vuiling. Op het in de Jordaan ge
legen Vredeseiland vergaderen
volgende week dinsdag drie re
geringen over een strategie om
de bijbelse rivier van de onder
gang te redden. De Jordaanse
prins Hassan zal er zijn, samen
met de ministers van Milieu en
Toerisme van Israël en de Pales
tijnse gebieden. Ook de Verenig
overal in de Jordaanvallei de
weelderige bananenplantages in
het oog.
Dat ze hier groeien, in een woes
tijnklimaat, komt doordat de
boeren ze irrigeren met miljoe
nen liters zwaar gesubsidieerd
schoon water. Een goede milieu-
strategie voor de Jordaan moet
dus beginnen met een ander
landbouwbeleid. Als de boeren
voor hun water het volle pond
zouden betalen, dan zouden ze
spontaan overstappen op de ver
bouw van minder dorstige ge
wassen.
Dam
Het water dat vanuit het Meer
van Galilea in de Jordaan
stroomt, is evenmin een lang le
ven beschoren. Al zeven kilome
ter zuidelijker, in de groene vel
den van kibboets Deganya Bet,
ligt de laatste dam. Daar sterft
de rivier een gewelddadige
dood. Aan de ene kant van de
waterkering ligt een schoon
stuwmeertje, waaruit landbou
wers tot in de verre omtrek naar
hartelust kunnen tappen. Aan
de andere kant sijpelt uit twee
buizen vloeibaar afval de Jor-
daanbedding in.
Gidon Bromberg wijst somber
op het schuimende en stinkende
mengsel. „Dit is het eindpunt
van de Jordaan als een echte ri
vier", stelt hij vast. „Ironisch ge
noeg houdt het rioolwater de
stroom nog zo'n beetje op gang,
anders stond vanaf hier de bed
ding het grootste deel van het
jaar droog."
De teloorgang van de Jordaanri
vier gaat ten koste van het ecolo
gische systeem in de hele regio,
met inbegrip van de Dode Zee.
Dit unieke zoutmeer is de afgelo
pen vijftig jaar reeds dertig pro
cent in omvang geslonken.
„Op de conferentie willen we de
overheden dringend vragen de
Jordaan nieuw leven in te bla
zen en met ecologisch verant
woord toerisme vrede en wel
vaart te brengen", zegt Brom
berg. „Juist nu, na de topconfe
rentie van Sharm al Sheik, moe
ten de mensen ervan overtuigd
raken dat vrede vruchten af
werpt." GPD
de Naties en en de Europese
Unie sturen vertegenwoordi
gers.
„De waterpolitiek in dit gebied
is altijd gebaseerd geweest op
pak wat je pakken kunt", zegt
Bromberg. „Maar de Jordaan is
niet alleen een cultureel erfgoed
van Israël. Jordanië en Palesti
na, maar van de hele wereld. Er
is geen mens die nog nooit van
de Jordaan heeft gehoord. Daar
om is het zo tragisch te zien wat
er de afgelopen vijftig jaar mee
is gebeurd."
Als de natuur haar vrijë loop
zou hebben, zouden de riviertjes
en beekjes in de hoge delen van
Israël, Jordanië en Syrië onge
hinderd hun schone water lozen
in het Meer van Galilea. De Jor
daan zou dan jaarlijks bijna een
miljard kubieke meter schoon
water kunnen afleveren aan de
110 kilometer zuidelijker gele
gen Dode Zee. Maar in werke
lijkheid bereikt slechts tussen
de 50 en 100 miljoen kubieke me
ter, afhankelijk van de regenval,
het zoutmeer. En het grootste
deel daarvan is zwaar vervuild.
Wat er gebeurt met al dat water
dat de Dode Zee nooit bereikt,
is een triest verhaal. Het begint
met de afdamming van een deel
van de stromen die het Meer van
Galilea voeden. Het zo afgevoer
de water wordt gebruikt in huis
houdens, maar vooral in de land
bouw. Dat zou nog zo erg niet
zijn, als de Israëlische en Jor
daanse boeren producten zou
den verbouwen die in het gebied
thuishoren. Helaas springen
Milieubeschermer Gidon Bromberg bij de laatste dam in de Jordaan. Aan de andere kant van de waterkering achter hem ligt een stuwmeer
tje met schoon water. Aan deze kant stroomt uit twee buizen rioolwater de Jordaanbedding in. foto Ad Bloemendaal/GPD
Taxichauffeurs schuiven mas
saal het verplichte taxi-examen
voor zich uit. Toch is een diplo
ma vanaf 1 januari 2006 ver
plicht. Wat weerhoudt hen?
door Wilma de Cort
Waarom moet iedereen die
sinds juli 2001 taxichauf
feur is of dat nog wil worden,
een taxidiploma halen? Minis
ter Peijs (Verkeer) hoopt dat
daardoor klanten voortaan be
ter worden geholpen. Vooral uit
de grote steden komen klachten
dat chauffeurs de weg niet kun
nen vinden of flink omrijden.
Bij het examen moet een taxi
chauffeur ook blijk geven van
voertuigkennis. Zo moet hij aan
de centrale kunnen doorgeven
wat hij denkt dat er mis is met
zijn auto. Ook moet hij kunnen
omgaan met ongelukken, aller
hande wet- en regelgeving ken
nen en 'klantgericht' zijn.
Hoe wordt getoetst of een taxi
chauffeur klantvriendelijk is?
De examinator gaat niet voorin
maar achterin de auto zitten en
gedraagt zich als een klant. Hij
let erop dat de taxichauffeur
zich correct en hoffelijk ge
draagt: ziet hij (of zij) er ver
zorgd uit, houdt hij het portier
open, neemt hij koffers aan, hoe
voert hij een conversatie,
spreekt hij de klant aan met u,
is de taxi schoon? Is het een
moeilijk examen? Volgens het
Centraal Bureau Rijvaardig
heidsbewijzen (CBR) slaagt ge
middeld 80 procent van de taxi
chauffeurs voor het theorie-exa
men en 65 procent voor het
praktijkexamen. Bij het B-rijbe
wijs ligt dit op 50 en 46 procent.
Menselijk
Als het niet bijster moeilijk is,
waarom talmen de taxichauf
feurs massaal? Voor een belang
rijk deel is het puur menselijk,
zegt secretaris H. Andela van
brancheorganisatie KNV Taxi.
„Het is net als met de tandarts:
op een ochtend realiseer je je
dat je nu wel moet. Ook de kos
ten spelen mee. Wie meteen
slaagt, is toch zo'n achthonderd
euro kwijt." Bovendien wach
ten groepsvervoerders op een
lichter examen dat eraan zit te
komen. Zij rijden steeds een
vast traject met vaste klanten
en zullen niet worden getoetst
op hun stratenkennis. Andela:
„En dat is toch wel het meest
heikele examenonderdeel."
Maar het is toch normaal dat
taxichauffeurs snel de weg we
ten te vinden? „Jawel", vindt
ook Andela, „maar dan moeten
ze op die vaardigheid getoetst
worden in plaatsen waar ze nor
maal rijden." Omdat het CBR
niet in iedere gemeente de
taxi-examens afneemt, moeten
tal van chauffeurs uitwijken
naar een vreemde plaats. Ze
kunnen van tevoren wel een
lijst met vijftig 'objecten' in die
gemeente uit hun hoofd leren:
r Peijs hoopt dat het taxidiploma leidt tot een betere dienstverlening aan de klanten.
foto Koen Suyk/ANP
hoe komen ze zo snel mogelijk
bij de schouwburg, het zieken
huis, een stadion? Ze moeten op
het examen ook kunnen aange
ven hoe lang de rit ongeveer
gaat duren en hoeveel die gaat
kosten.
Maar heeft niet onderhand iede
re taxichauffeur een navigator
in zijn auto, een computer die
de weg wijst? „Nee hoor", stelt
M. Wijnants van het CBR. „Je
ziet het steeds meer, maar nog
lang niet iedereen rijdt ermee."
Hulpmiddel
Niemand hoeft voor het examen
het Nederlandse straatnamen
boek uit het hoofd te leren, zegt
Wijnants. „Maar je moet wel
goed met zo'n hulpmiddel om
weten te gaan. Je bent niet al
tijd ergens taxichauffeur voor
het leven."
Andela: „Een taxichauffeur in
Winterswijk moet nu ook exa
men doen, terwijl vooral ge
klaagd wordt over collega's in
de grote stad."GPD
Wie hoort in het rijtje niet thuis?
Willem van Oranje, Pim For-
tuyn, Michiel de Ruyter of Erasmus?
Iedere Nederlander krijgt nog even tijd
om over het antwoord na te denken.
Maar binnenkort moet iedereen het zon
der aarzelen weten. Het wordt onder
deel van de nationale heropvoeding. Ge
schiedenis moet weer.
Over een breed front is er een offensief
ingezet om alles wat met de nationale
eigenheid - van de vaderlandse geschie
denis tot de moederlandse cultuur - te
maken heeft, weer mondjesmaat toe te
dienen. Intellectuelen maken zich weer
druk om het nationale erfgoed, politici
voeren het pleit voor patriottisme, on
derwijs overweegt om meer aandacht
aan geschiedenis op school te besteden.
De boekenweek staat in het teken van
de geschiedenis. Wie een blik werpt op
binnenkort te verschijnen boeken, kan
in hoog tempo inhalen wat hij sinds de
ouderwetse lagere school aan kennis
van de vaderlandse geschiedenis is
kwijtgeraakt. Een kleine greep: 'De Pre
historie van Nederland'. 'De vergeten
geschiedenis van Nederland', 'Het voor
oudergevoel', 'Waar is de Tachtigjarige
Oorlog gebleven?', 'De Nederlandse Op
stand', 'De helden van 1830'. Gewerkt
wordt aan een complete, nieuwe ge
schiedenisserie, waarvan het eerste
deel over de Gouden Eeuw ('De last
van veel geluk') al is verschenen. In
voorbereiding is een nog prestigieuzer
project: een reeks waarin allerlei histo
rische plekken ('lieux de mémoires')
worden geportretteerd.
Het lijdt geen twijfel: Nederland zit in
een crisis. Het is van slag, het weet niet
waar het aan toe is, het weet niet waar
het voor staat, het weet niet waar het
vandaan komt en het weet niet waar
het naar op weg is. Het heeft een zoek
tocht naar het eigene ingezet. Dat ge
beurt met een ijver die af en toe iets ver
bijsterends heeft. Iets ongecontro
leerds, iets onstuimigs ook. Zo gemak
kelijk als nog niet zo lang geleden alles
wat met de nationale identiteit te ma
ken had - cultuur, histone, erfgoed,
taal, literatuur - werd verwaarloosd,
verdonkeremaand of verfoeid, zo gepas
sioneerd is Nederland sinds kort bezig
het vaderlandse verleden te herontdek
ken. Niet alleen aan de buitenwereld,
maar vooral en in de eerste plaats aan
zichzelf.
Geen misverstand: dat nationale reveil
is een nuttige correctie op de
weg-met-ons stemming die jarenlang
in het polderlandschap heerste. Hoe
lang is het nog maar geleden dat een
Onderwijsminister serieus voorstelde
om het Engels in te voeren als omgangs
taal aan universiteiten? Wie herinnert
zich niet de jarenlange onderwaarde
ring van het Rijksmuseum? De verwaar
lozing van onze literatuur van voor
1880? De verguizing van voorouderlij
ke 'daden' in Indië? Het dédain over
jaartallen? En hoe lang was Nederland
niet bezig zichzelf zo snel mogelijk on
der te dompelen in het Ene Europa?
Het project om Nederland te 'ontneder-
landen' is mislukt, zo veel is wel zeker.
Het onbehagen over de Europese een
wording groeide stapje voor stapje.
Werd in het natie van 'God, Nederland
en Oranje' de secularisering binnen en
buiten de kerk aanvankelijk als bevrij
ding ingehaald, wat na een halve eeuw
resteert is het gevoel van ontheemding,
desoriëntatie en zinloosheid. En de mul
ticulturele samenleving - tot voor kort
aangeprezen als het Nederlandse mo
del voor verdraagzaamheid - is na twee
moordaanslagen dood. Zelfs het Polder
model kraakt in zijn voegen.
Dat zijn niet zo maar een paar tegensla
gen. Nee, bij elkaar vormt het een desil
lusie die raakt aan alles wat sinds, pak
weg, '1968' beoogd werd: de Modernise
ring van Nederland. Op de puinhopen
van het traditionele, oubollige, verzuil
de en burgerlijke vaderland zou een
'Nieuw Babyion' - titel van een utopi
sche tentoonstelling over het Neder
land-van-de-toekomst uit 1965 - wor
den gebouwd, een permissive society
waarin alles mocht. Dat kon niet an
ders dan gepaard gaan met een systema
tische sloop van alles waarin Neder
land Nederland was.
Nog maar nauwelijks blijkt dat cultuur
relativisme in zijn tegendeel te verke
ren of er wordt met evenveel geestdrift
uit een ander vaatje getapt: dat van Na
tionaal Zelfbewustzijn. Als reactie op
een overmaat van zelfzucht, individua
lisme en onverschilligheid wordt zelfs
in de onwaarschijnlijkste hoeken ge
pleit voor neo-patriottisme. Van 'hel
dengalerij' tot 'Huis der Historie' - Jo-
zias van Aartsen (WD) en Jan Marijnis-
sen (SP) wedijveren in vaderlandslief
de. De onderliggende teneur is simpel:
je hebt zoiets als een nationaal verhaal
nodig om de boel bij elkaar te houden.
Die roep om een 'canon' riekt naar een
'Leitkultur' waar in Duitsland om
wordt gevraagd. Een sympathiek, maar
KLEUTERSCHOOL - Commis
saris van de koningin De Ca-
sembroot heeft in Noordgouwe
een gebouw geopend waarin,
naast de ambtenaren van de ge
meente, het Groene Kruis an
nex badhuis en een kleuter
school zijn ondergebracht. De
gemeente was jarenlang ge
huisvest in de consistorie van
de Nederlandse Hervormde
kerk.
OUDERDOM - Minister Mans-
holt heeft in Scheveningen ge
zegd dat hij met spanning
wacht op het moment dat hij
de nieuwe wet voor de ouder
domsvoorziening bij het parle
ment kan indienen. Hij waar
schuwt wel dat het zal ga«:
om een minimumvoorziemia'
Naast dat bodempensioen za
len bedrijfspensi oenen nodi
blijven.
RONDE - De finish van deci
de etappe van de Ronde va
West-Vlaanderen, op 16 apr.
zal dit jaar in IJzendijke zrc
De start van die etappe is
Brugge. De volgende da:
wordt 's middags het start
schot voor de zesde etappe ooi
in IJzendijke gegeven. De ver
wachting is dat een sterke Ne
derlandse ploeg aan de ronde
zal deelnemen
niet geheel ongevaarlijk streven dat
kan uitmonden in nationale zelfverheer
lijking. Voor je het weet heb je er een
heldensage van gemaakt. De verleiding
is groot om de helft van het verhaal te
vertellen, dat deel dat het best in de
kraam te pas komt. De Watergeuzen
als nationale bevrijders, niet als de
moordenaars van Gorkum. Nederland
als mogendheid die in Indië 'iets
groots' verricht, niet als initiatiefnemer
tot politionele acties. Oranjekoningen
als volkshelden, niet als dwarsliggers
voor parlementaire democratie. Neder
land als heldenvolk in de Tweede We
reldoorlog, niet als land dat de meeste
joden heeft gedeporteerd.
Zo'n voorgevormd, geijkt nationaal ge
voel zal een te smalle basis blijken om
wat meer richting en vooral ook meer
houvast aan Nederland te bieden. En
het wordt zelfs een gevaarlijke staatsi
deologie als je het iedereen door de
strot wilt duwen. Dat is vragen om een
even heftige tegenreactie. Om te weten
wat er na de Slag bij Nieuwpoort
(1600) is gebeurd, is vooral ook een eer
lijk zelfonderzoek nodig. Al was het al
leen maar om van gemaakte fouten te
leren. Zoals die onhistorische uitverkie
zing van Pim Fortuyn als Grootste Ne
derland - in plaats van Willem van
Oranje, Michiel de Ruyter of Erasmus.
Jan Schinkelshoek
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
O Bosscher (adjunct)
A. L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)315500
Fax. (0113)315669
E-mail: redactle@pzc.nl
Lezersredacteur: A J Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel-(0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenrustslraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel-(0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
,nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (01111454651
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8 30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vri|dag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro I
per maand 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58.00 60,25
per jaar €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag
E-mail lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, La.v. lezersservice.
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag; 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMR0 47 70 65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoerd
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgeW I
de Regelen voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (01131315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (01141372770
Fax (0114)372771
Business to Business/Onroerend goed
Tel: (076)5312277
Fax (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De doe1
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor on*
(abonnomonten)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten enp»
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselectf*
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC,»
zersservlce. Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR
