Ongeloof leidde tot vele mythes
Congolezen hebben weinig
vertrouwen in VN-vredesleger
m
Orgaandonatie
Iraakse leger moet
peshmerga's kwijt
riA,
Onderzoeker concludeert dat bombardement Bezuidenhout echt vergissing was
4 maart 1955
T\fWf\
ü7r
vrijaag
Al in de jaren tachtig kwam een
studie uit over het bombarde
ment op het Haagse Bezuiden
hout, gisteren zestig jaar gele
den. Historicus Carlo Tinschert
deed nieuw onderzoek, maar
trekt dezelfde conclusies. Alle
mythes over de verwoesting van
de wijk hoopt hij zo te ontkrach-
door Danny Verbaan
Over het bombardement op
het Bezuidenhout in Den
Haag, gisteren zestig jaar gele
den, doen nog steeds verhalen
de ronde die haaks staan op de
officiële lezing: het was hele
maal geen vergissing van de Ge
allieerden, maar zou een wel
overwogen aanval zijn geweest.
Alleen de motieven lopen uit
een.
Zo zouden er in de woonwijk
Duitse zenders hebben gestaan
die essentieel waren voor het
'Englandspiel', het mysterieuze
spionagecomplot waarbij veel
Nederlandse geheim agenten
zijn omgekomen - de bommen
zouden zijn bedoeld om die in
stallaties uit te schakelen. Een
ander gerucht zegt dat Duitse
spionnen van tevoren de Royal
Air Force (RAF) misleidden en
bewust naar het Bezuidenhout
lokten; zo hoopten de nazi's te
bereiken dat de Nederlandse be
volking zich tegen de Geallieer
den zou keren.
Historicus Carlo Tinschert kent
deze en nog veel méér sugges
ties, heeft ze onderzocht en kan
niet anders dan ze naar het rijk
der fabelen verwijzen. „Een
fout met de coördinaten, de on
verwacht harde wind waardoor
een groot deel van de bommen
verkeerd terechtkwam en falen
de communicatie binnen de ge
allieerde luchtmacht - dat zijn
de oorzaken geweest." Er lijkt
in zijn woorden teleurstelling
door te klinken, maar dat is om
dat hij nog onbekende documen
ten hoopte te vinden die een
nieuw licht op de gebeurtenis
sen zouden werpen.
Tinschert is ze niet tegengeko
men en sluit zich aan bij dr.
Alexander Korthals Altes. Al in
1984 trok deze wetenschapper
in zijn boek 'Luchtgevaar'
exact dezelfde conclusies. Toch
kon diens publicatie niet voor
komen dat de wildste theorieën
zijn blijven rondzingen. „Ik heb
het drama voor eens en voor al
tijd willen ontmythologiseren",
zegt Tinschert.
De geruchtenstroom vond waar
schijnlijk zijn oorzaak in het
feit dat de fout lag bij de Gealli
eerden, nota bene de bevrijders.
Zoiets kón gewoon niet, dach
ten sommigen, er móest meer
aan de hand zijn. Voor de Stich
ting 3 maart '45 vormde het aan
leiding om in 2003 Tinschert in
te schakelen. Deze worstelt nog
volop met het verwerken van
zijn gegevens tot een goed toe
gankelijk boek en de stichting
hoopt op sponsors, maar het
doel van de opdracht staat vast:
het werk moet uiteindelijk aan
alle twijfels een einde maken.
Een belangrijk argument voor
de aanval zal de publieke opi
nie in Groot-Brittannië zijn ge
weest, is een van Tinscherts con
clusies. „Maar ik kan dit niet
hard maken, ik heb alleen maar
aanwijzingen." Zeker is wél dat
vanuit de Haagse regio veel
V2's werden gelanceerd die met
name in Londen dood en ver
derf zaaiden. „Er viel niets te
gen te doen en aan de veer
kracht van de Britse bevolking
begon een einde te komen."
Tegelijkertijd leverden de preci-
sie-aanvallen van de Spitfires
te weinig op. De RAF koos daar
om voor een zwaarder middel,
dat V2's móest stoppen. „De
aandacht richtte zich met name
op het Haagse Bos, zeker nadat
op een luchtfoto die de RAF op
6 februari maakte elf raketten
waren te zien. Het bos bleef het
belangrijkste doelwit, hoewel
veel erop wees dat de Duitse ac
tiviteiten zich naar Duindigt
verplaatsten."
Voor Tinschert is onduidelijk
waarom dan niet die renbaan
op de korrel is genomen. „Het
Haagse Bos was lange tijd een
belangrijke opslagplaats, het
kon dus goed dat het bos dat
nog steeds was", klinkt het niet
erg overtuigend. „En als iets
lange tijd in je hoofd zit, dan
blijft het er zitten. Ik weet het
niet, ik ben er niet bij geweest."
De vliegers van het Nederland
se 320 Squadron waren dat wél.
Marge
Met vier andere squadrons voer
den zij de missie uit, zonder
hun Nederlandse commandant
A.W. Witholt, aangezien hij had
verzocht om op de basis te blij
ven. „Witholt vond dat de veilig
heidsmarge tussen het doelge
bied en het Bezuidenhout te
klein was. Mijn familie woont
nog in die buurt, zei hij, en vol
gens mij is die wijk niet geëva
cueerd." Zijn commandant, Ba
sil Embry, twijfelde eveneens,
onder meer over diezelfde 'vei
ligheidszone'. „Embry heeft
nog diverse instanties gebeld.
Hij kreeg als antwoord dat er in
een straal van 910 meter van de
richtpunten geen burgers woon
den. Dat klopte niet. En dan
was er nog de afspraak met de
Nederlandse regering in Lon
den. Deze zou worden gewaar
schuwd als de RAF met 'zwaar
dere middelen' aanvallen op
haar grondgebied wilde uitvoe
ren, maar wist van niets. „Het
Geallieerde hoofdkwartier
heeft het bombardement er
waarschijnlijk doorgedrukt van
uit het idee van: opruimen die
handel, klaar!" Tinschert kent
óók de bizarre theorie dat de
wijk bewust onder vuur is geno
men, om aldaar verzetsgroepen
uit te schakelen die het commu
nisme aanhingen, een ideologie
waar Churchill weinig mee op
had. De historicus vond er geen
enkele aanwijzing voor. En nee,
het was ook geen complot van
de bouwbedrijven: een bombar
dement zou hen van veel werk
verzekeren. Al evenmin ontdek
te hij iets over een commando
post tussen de woonhuizen van
waaruit de V2's werden aange
stuurd. De RAF zou dit hoofd
kwartier per se hebben willen
vernietigen, ook al ging dit ten
koste van vele mensenlevens.
Tijdens zijn onderzoek begreep
Tinschert daarentegen wél hoe
het kon misgaan met het bepa
len van de coördinaten. „Ook ik
verwisselde aanvankelijk hori
zontaal met verticaal. Ik schrok
ervan. Shit!, dacht ik meteen,
zó heeft het dus kunnen gebeu
ren." GPD
Minister Hoogervorst van Volksgezondhei:
heeft de laatste tijd een opvallend ongel
lukkige hand van regeren. Onlangs ver
slikte hij zich deerlijk in ME, chronische vermoei-
heid. Tot verbijstering van alles en iedereen ver
klaarde Hoogervorst dat ME geen ziekte is. Da'
kwam hem financieel beter uit. De Kamer greep t
en hij moest terugkrabbelen. Gisteren gleed Hoo-
gervorst uit over de orgaandonatie. De Tweede Ka
mer is bijna toe aan het algemeen automatisch do-
norschap. De registratie wordt daarbij omge-
draaid. Burgers kunnen kenbaar maken dat z?
geen donor willen zijn. Na lang aarzelen is
ChristenUnie om, en begin deze week tekende zie!
een meerderheid af, maar gisteren bleek dat ee
groepje PvdA'ers nog twijfelt. Daarmee wordt d
aanvaarding van 'ja, tenzij' in de Kamer een dub
beltje op z'n kant. Dom geregisseerd of ongelukkii
toeval, juist gisteren compliceerde Hoogervorst d:
discussie onnodig met zijn voorstel om donot
voorrang te geven bij transplantaties.
In Nederland overlijden nog veel patiënten omda:
voor hen niet tijdig een vervangend orgaan be
schikbaar is. Het komt voor dat op de wachtlijs
1400 namen staan, terwijl er jaarlijks maar enkeli
honderden orgaandonaties plaatsvinden. De nooc
is dus hoog. Toch heeft de uitgebreide voorlich
ting, die eind jaren negentig werd gegeven, niet ge
leid tot een sterke groei van het aantal donoren
En het nu bepleite systeem, waarbij men automa
tisch donor is totdat en zolang men anders aan
geeft, is in België praktijk en levert daar weinif
extra donors op. Minister Hoogervorst probeer
twijfelaars nu over de streep te trekken met ee:
medische voorkeursbehandeling. Hij belooft ee
donor voorrang bij transplantatie. Alsof de medi
sche urgentie - in samenhang met levenskansen-
niet altijd de doorslag moet geven. Alsof je tege
een donateur van de reddingmaatschappij kun
zeggen: u wordt altijd het eerst uit het water ge
haald. En er sluipt angst voor eigen lijf in de dis
cussie, terwijl het toch gaat om de tijd dat het ei
gen welzijn er niet meer toe doet. Hooguit het wel
bevinden van de nabestaanden.
Orgaandonorschap is voor veel mensen allesbehal
ve vanzelfsprekend. Inmiddels is voldoende geble
ken dat deze vorm van medemenselijkheid zie
niet laat afdwingen. Niet met donorregistratie. E:
niet met het omgekeerde. Dat is een harde werke
lijkheid. Daarmee heeft de Tweede Kamer het zoo
der de hersenspinsels van Hoogervorst al moeiliji
genoeg.
door Annia Ciezadio
Nu de binnenlandse veilig
heid in Irak langza
merhand een zaak wordt van
het eigen leger, rijst de vraag
wat er gaat gebeuren met de
tachtigduizend peshmerga's:
Koerdische strijders.
Volgens een overeenkomst
van jüni vorig jaar zouden
Koerdische milities moeten
worden ontbonden om op te
gaan in de Iraakse eenheden.
Maar in onrustige steden als
Mosul en Kirkuk leveren de
peshmerga's - 'zij die de dood
in ogen zien' - onder bevel
van Koerdische politieke par
tijen nog steeds strijd.
„Officieel is er geen Koer
disch leger, alleen het Iraak
se leger", zegt Fareed Asas-
ard, directeur van het Koer-
distan centrum voor strategi
sche studies. „Maar iedereen
ziet dat de peshmerga's er
zijn. In sommige landen is
het misschien gelukt milities
in het leger op te laten gaan,
maar wij behouden onze pesh
merga's."
Belangrijk
De rol die de Koerdische strij
ders spelen bij de verdedi
ging van steden en de toene
mende invloed van de Koerdi-
sche minderheid in Irak,
roept de vraag op waar deze
guerrilla's onder te brengen.
In gevechten tegen opstande
lingen bleken zij belangrijk;
zij verdedigden strategische
posities en konden veel rebel
len gevangen nemen. Maar
hun toekomst blijft politiek
gezien een heikel punt. Het
voortbestaan van de eenhe
den kan tot etnische spannin
gen leiden.
Het noorden van Irak wordt
gecontroleerd door twee
Koerdische partijen: de Pa
triottische Unie van Koerdis-
tan (PUK) en de Koerdistan
Democratische Partij (KDP).
In het midden van de jaren
negentig vochten de partijen
een onderlinge oorlog uit. In
het nieuwe Irak hebben ze
echter een akkoord gesloten
om de Koerdische regio on
der één bestuur te brengen.
Elke partij behield echter
zijn peshmerga-leger.
Het voortbestaan van de
Koerdische milities leidt tot
Wrevel bij onder meer de sjii-
tische Badr Brigade, het le
ger van de Hoge Raad van de
Islamitische Revolutie. Som
mige Koerdische leiders ach
ten de overeenkomst van juni
echter niet van toepassing
voor hun strijders. De Koerdi
sche partijen, die door de ver
kiezingen aan invloed heb
ben gewonnen, willen voor
alsnog een deel van hun leger
behouden.
Doorn
Een optie is om de peshmer
ga's Koerdistan te laten ver
dedigen. Maar een eigen le
ger voor een autonome Koer
dische regio is de Turkse rege
ring een doom in het oog.
Een andere mogelijkheid is
om de Koerdische strijders
en hun commandanten te in
tegreren in het Iraakse leger,
dat er zo een goed getrainde
gevechtseenheid bij krijgt.
„Vanaf het begin heeft de vor
ming van een nieuw Iraaks le
ger problemen ondervon
den", zegt Kosrat Rasul, pesh-
merga-commandant en
PUK-leider. „De Amerika
nen zouden meer Iraakse com
mandanten de troepen moe
ten laten leiden." Maar als
Koerden, hoe ervaren ook, de
leiding krijgen, dan leidt dat
vrijwel zeker tot etnische
spanningen. „Ik ben bang
voor de gevolgen", zegt een
Iraakse deskundige, die ano
niem wil blijven. „Het is
goed voor Irak de peshmer
ga's in. het leger te integre
ren. Maar de manier waarop,
waarbij Koerden de leiding
krijgen, is gevaarlijk."
Er is nog een ander pro
bleem. De pershmerga's zul
len buiten Koerdistan niet zo
effectief kunnen opereren om
dat ze niet vertrouwd zijn
met de omgeving. Rasul
denkt daarom dat de pesh
merga's het best alleen in
Bagdad ingezet kunnen wor
den. Twintig procent van de
bevolking in de hoofdstad is
immers Koerd.
„We zitten in de regering die
in Bagdad zetelt. Econo
misch gezien is het ook een
belangrijke stad. Daarom
zouden wij hem moeten ver
dedigen. Elders kunnen ande
ren dat zelf doen." GPD
door Frans van den Houdt
Burgers in het oosten van
Congo reageerden woe
dend. Niet omdat vorige week
negen VN-militairen uit Bangla
desh waren vermoord. Maar om
dat de VN als vergeldingsactie
zeker vijftig Congolezen dood
schoten. Een misplaatste
wraakactie, menen de inwoners
van Bunia, een stad in het le
vensgevaarlijke district Ituri in
het oosten van Congo.
Dat het om tientallen gewapen
de strijders ging, doet weinig
ter zake. Veel stuitender vindt
men het te moeten constateren
dat de levens van blauwhelmen
kennelijk meer waard zijn dan
die van de mensen die ze dienen
te beschermen.
Olie op het vuur was de steun
die de VN-Veiligheidsraad ver
volgens uitsprak voor de tegen
actie van de VN-troepen in Con
go. „Negen mensen worden
doodgeschoten en onmiddellijk
wordt een grootscheepse aanval
ingezet, maar hoeveel duizen
den gewone burgers zijn hier al
niet gesneuveld?", zo verwoord
de een zakenman in Bunia de ge
voelens van de bevolking. „Hoe
veel mensen zijn hier opgege
ten? Bij hoevelen zijn de dar
men uit hun lijf gesneden? En
nu gaan er negen internationale
vredesmilitairen dood en staat
de hele wereld op zijn achterste
benen."
Spreekwoord
De Congolees voegde er een
veelzeggend Afrikaans spreek
woord aan toe: 'Sommige men
sen bloeden melk, anderen
bloed'. Het oosten van Congo
wordt al sinds 1994 geteisterd
door onrust en geweld, toen in
buurland Rwanda ruim acht
honderdduizend Tutsi's en ge
matigde Hutu's werden ver
moord en een groot aantal da
ders, verenigd in de Interaham-
we, naar Congo vluchtte. Maar
het conflict groeide in 1997 pas
echt uit tot een omvangrijke en
zeer bloedige oorlog, waarbij op
een bepaald moment legers van
zeven Afrikaanse landen betrok
ken waren.
In 2002 werd een vredesak
koord ondertekend, gevolgd
door de installatie van een inte
rimregering in de hoofdstad
Kinshasa. Die zou later dit jaar
Een Congolees meisje in een VN-vluchtelingenkamp in Kakwa, in
het noordoosten van Congo. Tienduizenden mensen die op de
vlucht zijn en sinds kort verstoken van voedselhulp, willen niets lie
ver dan vrede. Maar willen tegelijkertijd evenwichtige VN-acties
om de strijdende partijen te pacificeren, niet uit te moorden.
foto Antony Njuguna/RTR
verkiezingen moeten organise
ren, maar die zijn inmiddels
voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Ook aan het geweld is nooit een
einde gekomen. Met name het
noordoosten van Congo is nog
steeds instabiel. Het Rwandese
leger behoudt zich het recht
voor regelmatig troepen de
grens over te sturen om jacht te
maken op rebellen die het op
Tutsi's hebben gemunt, in zo
wel Congo als Rwanda. En mili
ties van de Hema en Lendu, de
belangrijkste stammen in dit ge
bied, gaan elkaar sinds eind vo
rig jaar weer voortdurend te
lijf-
Miljoenen doden
Het Internationale Rode Kruis
(IRC) becijferde vorig jaar dat
als gevolg van dit geweld, ge
combineerd met ondervoeding
en ziekten, dagelijks duizend
mensen sterven. In zes jaar tijd
zouden 3,8 miljoen mensen zijn
omgekomen. „Dat komt neer op
de gehele bevolking van Ierland
of Los Angeles", luidde het com
mentaar van IRC-functionaris
Richard Brennan. „Hoeveel
meer onschuldige Congolezen
moeten nog sterven voordat de
wereld eindelijk zijn aandacht
op deze crisis vestigt?" In het
Westen ontbreekt het volgens
Brennan vooral aan compassie
en politieke wil om de Con
go-crisis adequaat te lijf te
gaan.
De lokale bevolking is het roe
rend met hem eens. De inzet
van een VN-vredesmacht (Mo-
nuc) heeft hier, zoals gesteld,
weinig aan kunnen veranderen.
Van de vijftienduizend VN-mili-
tairen die sinds een aantal jaren
in de Democratische Republiek
Congo gestationeerd zijn om
voor vrede in het land te zor
gen, is een eenderde deel in Itu
ri gelegerd. Zij hebben steeds
geroepen dat ze zowel de mili
taire middelen als het juiste
mandaat ontberen om krachtig
op te kunnen treden tegen rivali
serende (stammen)legers.
De bevolking was echter vanaf
het begin sceptisch en oordeel
de dat de blauwhelmen hele
maal geen zin hadden om tus
senbeide te komen. Om hun
woede daarover kenbaar te ma
ken, hebben ze al diverse keren
VN-eenheden in het land aange
vallen. Wat de relatie tussen
burgers en VN verder op scherp
zette was de verkrachting van
Congolese meisjes en vrouwen
door VN-militairen.
De moord op de negen Bengaal
se militairen en de reactie daar
op van het VN-leger, onder aan
voering van de Nederlandse ge
neraal Patrick Cammaert, heeft
opnieuw aangetoond dat de vre
desmissie in Congo niet onom
streden is. Enerzijds wordt Cam-
maerts belofte toegejuicht dat
zijn manschappen vanaf nu har
der zullen optreden om de situa
tie in het oosten van Congo on
der controle te brengen.
Tienduizenden mensen die op
de vlucht zijn en verstoken van
voedselhulp, willen niets liever
dan vrede. Maar zij willen tege
lijkertijd evenwichtige VN-ac
ties om de strijdende partijen te
pacificeren, niet uit te moorden,
GPD
WESTERSCHELDE - F. Me-
su, lid van de Deltacommissie,
heeft tijdens een inleiding
waarin hij uitleg gaf over de
plannen voor de Deltawerken,
gesuggereerd dat de Wester-
schelde moet worden afgeslo
ten. Dat is volgens hem voor
zowel Nederland als België
van belang. Delen van de Wes-
terschelde zouden dan gemak
kelijker kunnen worden inge
polderd en Zeeuws-Vlaande-
ren zou minder geïsoleerd ko
men te liggen.
HELIKOPTER - De gemeente
raad van Terneuzen heeft be
sloten een bijdrage van vijfdui
zend gulden te steken in een
proef met een helikopterdiens:
tussen Zeeuws-Vlaanderen en
Rotterdam.
TREINONGELUK - Bij een
treinongeluk in Oost-Duits-
land zijn zeker veertig Russi
sche militairen omgekomen
De verongelukte militair:
trein ontspoorde bij Plauer ii
Saksen. De stoker, die het on
geval overleefde, vreesde da:
hij verantwoordelijk gestelc
zou worden voor het ongeval
en vluchtte naar West-Berlijn.
Volgens hem waren afgesleten
wielen van de locomotief de
oorzaak, van het ontsporen.
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
r A m
Postbus 31
M ^0
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
Bezorgklachten:
D. Bosscher (adjunct)
0800-0231231
A. L. Kroon (adj'unct)
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
Centrale redactie:
zaterdags tot 12.00 uur.
Stationspark 28
Postbus 31
Abonnementen:
4460 AA Goes
0800-0231231
Tel. (0113)315500
autom. afschrijving acceptgiro
Fax:(0113)315669
per maand: 19,95 n.v.t
E-mail: redactie@pzc.nl
per kwartaal. 58,00 60,25
per jaar €222.50 226,50
Lezersredacteur A J Snel
Voor toezending per post geldt een
Stationspark 28
Postbus 31
E-mail- lezersservice@pzc.nl
4460 AA Goes
Beëindiging van abonnementen
Tel: (0113)315660
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
Fax (0113)315669
einde van de betaalperiode.
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
PZC, t.a.v, lezersservice.
Postbus 314460 AA Goes
Middelburg:
Losse nummers per stuk:
Buitenruststraat18
maandag t/m vrijdag: 1.25
Postbus 8070
zaterdag: 1.75
4330 EB Middelburg
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
Bankrelaties:
E-mail: redwalch@pzc.nl
ABN AMRO 47,70.65.597
Postbank 35.93.00
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
Advertenties:
4460 AA Goes
Alle advertentie-orders worden uitgevoerd
Tel. (0113)315670
overeenkomstig de Algemene
Fax. (0113)315669
Voorwaarden van Wegener NV en volgens
E-mail: redgoes@pzc.nl
de Regelen voor het Advertentiewezen.
Terneuzen:
Overlijdensadvertenties:
Willem Alexanderlaan 45
maandag t/m vrijdag:
Postbus 145
tijdens kantooruren
4530 AC Terneuzen'
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0115)645769
Tel. (0113)315555
Fax. (0115)645742
Fax. (0113)315549
E-mail: redtern@pze nl
Personeelsadvertenties:
Hulst: Baudeloo 16
Tel (0113)315540
Postbus 62
Fax: (0113)315549
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Fax:(0114)372771
Tel. (0113)315550
E-mail: redhulst@pzc.nl
Fax (0113)315549
Zierikzee: Grachtweg 23a
Voor gewone advertenties:
Postbus 80
Noord- en Midden-Zeeland
4300 AB Zierikzee
Tel. (0113)315520
Tel: (0111)454651
Fax. (0113)315529
Fax: (0111)454657
Zeeuws-Vlaanderen
E-mail: redzzee@pzc.nl
Tel: (0114)372770
Fax. (0114)372771
Opening kantoren:
Business to Business/Onroerend goed
Maandag t/m vrijdag
Tel: (076)5312277
van 8.00 tot 17.00 uur
Fax:(076)5312274
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is ee
n onderdeel van het Wegener-concern. De door»
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor ona
(abonnementen)administratie en on
u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en P'f
ductën van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselcclM*
de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC.k-
Postbus 31. 4460 AA Goes.
Behoort tot WGG6NGR
