tc
I
Traumazorg schiet tekort
Woonsdag!
M
Seksuele intimidatie is subjectief
29."
IKEA
Onbekenden stichten brand in moslimschool Haarlem
- herland klein
litieman schiet
:hzelf in been
iderduikplek
rsi Ali
rankzinnig'
Patiënten van het ene ziekenhuis naar het andere gesleept
Waterschappen gaan samenwerken
Nuon: te veel bommen op Vliehors
Meer duurzame stroom verbruikt
Gedenktegel Fortuyn moet weg
Aantal alleenstaanden groeit
Astronauten hebben bij
terugkeer minder bloed
Meisje van tien
sterft na val
morgen is het de héle dag
1
Dexia Bank wil duizenden
rechtszaken stilleggen
HAARLEM - Onbekenden hebben geprobeerd in de nacht van zondag op maandag
brand te stichten in de islamitische school Al-Ikhlaas in Haarlem. Personeelsleden
ontdekten gisterochtend dat in het gebouw aan de Floris van Adrichemlaan brand
was geweest. De vlammen doofden vanzelf, aldus een politiewoordvoerder. De
schade aan het gebouw is beperkt gebleven. De leerlingen, die gisteren na een
week vakantie weer moesten beginnen, kunnen gewoon naar school. Zij krijgen les
in lokalen van een naburige onderwijsinstelling. Na de moord op cineast Van Gogh
moest zestien keer een moslimschool het ontgelden. Een brand legde in november
basisschool Bedir in Uden in de as. In Eindhoven werd een bomaanslag gepleegd
op de islamitische basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad. foto Evert Elzinga/ANP
isico op met
mdsdolheid
smet orgaan in
OEN - Ook in Nederland be
leen minieme kans dat art-
J organen gebruiken voor
splantatie die met hondsdol-
zijn besmet. Gedoneerde or-
f nworden in Nederland niet
jlle ziekten gecontroleerd,
zei een woordvoerster van
Nederlandse Transplantatie
iling gisteren in een reactie
j! ([overlijden van twee Duit-
ztiénten aan hondsdolheid,
a orgaantransplantatie.
as de woordvoerster is het
[Uitgesloten dat patiënten
|r »t hondsdolheid besmet or-
a krijgen. „Hondsdolheid
[j tm West-Europa niet voor.
orgaandonor moet dan in
land als India op vakantie
geweest, door een hond zijn
eten en de wond niet hebben
ibehandelen. Zo'n reeks toe-
ila! goeden komt eigenlijk
ibj voor." Organen worden
i as de stichting in Neder-
wel gecontroleerd op ziek-
k z!s hepatitis B en virussen
iv, maar niet op zeldzame
a als hondsdolheid. De
s dvoerster verwacht dat art
s' snu wel extra op gaan let-
a ziekenhuis in Hannover
[zaterdagavond het eerste
stoffer van de zeldzame
Ejj te Ook een tweede patiënt
i, temet was met het honds-
uidvirus is intussen overle-
iMet een derde gaat het
i- t ANP
Ij KENBURG - Een 29-jarige
LJLagcnt van de politie in Val-
r irg (Limburg) heeft zich
rrn in zijn eigen rechter dij-
i lm kuit geschoten.
•tbeurde in een kleedruim-
p het moment dat hij zijn
stwapen in de holster stop-
I's an wilde net beginnen aan
dienst, meldde de politie.
Bfortuinlijke motoragent is
nomen in het ziekenhuis,
aolitie onderzoekt de toe-
itvan het ongeval. ANP
ei
IERDAM - Vice-premier
ii (VVD) heeft begrip voor
,t nodkreet van zijn zwaar be
ft partijgenote Hirsi Ali
15 de beveiliging van haar en
J collega-Kamerlid Wilders.
noemde gisteren de huis-
8? van de Kamerleden 'be-
i rf.
door Rudi Buis
DEN HAAG - De traumazorg in
Nederland is ver onder de maat.
Ambulances moeten regelmatig
met patiënten bij ziekenhuizen
leuren. Als die daar eenmaal lig
gen, dan zijn zij soms onvind
baar voor familie en vrienden.
Binnen de tien traumacentra in
Nederland is sprake van interne
verdeeldheid en het ontbreekt
aan samenwerking.
Dat concludeert het College
voor Zorgverzekeringen (CVZ)
in een gisteren gepresenteerd
rapport. J. van der Pas van het
college noemt de conclusies van
het rapport verbijsterend. „Het
is niet zo dat slachtoffers op
straat liggen dood te bloeden,
maar de snelheid van de zorg
komt in het gedrang als men
niet wil samenwerken."
In het rapport staat dat er geen
duidelijkheid is over de grenzen
van de tien traumaregio's. Som
mige overlappen elkaar, maar er
zijn ook witte vlekken. Er zijn
voorbeelden bekend van hulp
verleners die vier of vijf zieken
huizen moesten bellen, voordat
zij ergens terecht konden, stelt
het CVZ. Zo hebben bijvoor
beeld niet alle centra een hersen-
chirurg. Op zich is dat niet ver
boden, maar erger is dat veel
hulpverleners niet op de hoogte
zijn in welke centra er wél een
hersenchirurg is. „Dat moet in
de helikopter of ambulance ge
woon bekend zijn."
Voorts ontbreekt het aan goede
registratie van slachtoffers. Het
komt voor dat familie of vrien
den een rondje langs ziekenhui
zen moeten maken om er achter
te komen waar iemand ligt. Van
der Pas: „Het is een kwestie van
egootjes en koninkrijkjes. Elk
traumacentrum wil het grootste
en belangrijkste zijn. maar daar
door komt de samenwerking
niet van de grond. Er worden
geen afspraken gemaakt."
Traumatologie is het medisch
specialisme dat zich bezighoudt
met letsel, veroorzaakt door on
gelukken. Het gaat om slachtof
fers met gecompliceerde verwon
dingen, die zo snel mogelijk moe
ten worden geholpen. Plet eerste
uur, het 'gouden uur', is van le
vensbelang, omdat dan nog vita
le functies kunnen worden ge
red.
Verbolgen
De Landelijke Vereniging voor
Traumacentra reageert verbol
gen op de bevindingen van het
CVZ. Volgens secretaris B. Wils
is het rapport bijna een jaar oud
en kloppen de conclusies maar
gedeeltelijk. „In 95 procent van
de gevallen gaat het gewoon
goed." Wel kan de registratie be
ter, vindt Wils. Momenteel
draait er in twee centra een
proef, eind dit jaar gaat een lan
delijk registratiesysteem van
start. W. de Frij van Ambulance-
Zorg Nederland vindt de consta
tering dat met gewonden wordt
geleurd sterk overdreven, maar
hij geeft toe dat er een eenvoudi
ger systeem moet komen om
slachtoffers naar een ziekenhuis
te brengen. Volgens hem zou het
in het computertijdperk niet
meer nodig zijn om plaatsen tele
fonisch te regelen.
Het CVZ overhandigt het rap
port donderdag aan minister
Hoogervorst (Volksgezondheid).
Het college stelt voor om de cen
tra nog een jaar de tijd te geven
om hun zaken op orde te bren
gen. GPD
dinsdag 22 februari 2005 3
TIEL - Vijf waterschappen en een hoogheemraadschap
gaan vanaf maart samenwerken op het gebied van ram
penbestrijding en crisisbeheersing. De organisaties ver
wachten daarmee ongeveer 70.000 euro per schap te be
sparen op de kosten, aldus een woordvoerder.
Het gaat om de schappen Rivierenland, Vallei en Eem,
Rijn en IJssel, Groot Salland en Veluwe en het hoogheem
raadschap Stichtse Rijnlanden. Deze beheren samen on
der meer het stroomgebied van Waal, Rijn en IJssel. ANP
AMSTERDAM - Nuon legt geen stroomkabel onder het
militaire oefenterrein Vliehors op Vlieland. Onderzoek
van de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) heeft uitge
wezen dat op het terrein talloze niet ontplofte clusterbom-
men, raketten en munitie van boordkanonnen liggen. Sa
neren kost de elektriciteitsmaatschappij te veel tijd, al
dus een woordvoerder gisteren.
Nuon zal de komende weken onderzoek doen naar een al
ternatief tracé om het eiland op het landelijke stroomnet
aan te sluiten. ANP/GPD
VOORBURG - Van alle stroom die vorig jaar in Neder
land is verbruikt, was 4,5 procent afkomstig uit de bin
nenlandse productie van duurzame energie. In 2003 was
dat nog 3,3 procent. Dat heeft het Centraal Bureau voor
de Statistiek gisteren gemeld.
De stijging komt door de toename van de productie van
windenergie en het meestoken van biomassa in elektrici
teitscentrales. Het laatste is zelfs verdubbeld. De produc
tie van windenergie groeide in 2004 met circa 40 procent
ten opzichte van 2003. ANP
ROTTERDAM - Het bestuur van de Walk of Fame Euro
pe haalt over twee weken een gedenktegel voor Pim For
tuyn weg van de sterrenboulevard in Rotterdam. Onbe
kenden plaatsten de tegel voor de vermoorde politicus za
terdag, maar volgens het bestuur van de Walk of Fame is
daarover geen overleg geweest.
Ook is niet eerder iemand postuum opgenomen in de
Walk of Fame Europe en is er bij de oprichting van de
stichting besloten politici er geen plek te geven. ANP
VOORBURG - De komende jaren komen er veel alleen
staanden bij, zowel mannen als vrouwen. Hun aantal
groeit de komende dertig jaar met één miljoen.
Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek gisteren publiceerde. De groei komt doordat zowel
jongeren als ouderen langer zelfstandig blijven wonen.
Ook gaan meer mensen ongehuwd samenwonen en stran
den deze relaties vaker. Tot 2035 stijgt het aantal huishou
dens hierdoor van 7,1 miljoen naar 8,2 miljoen. Door de
toename van alleenstaande huishoudens daalt de gemid
delde grootte van een huishouden van 2,3 naar 2,1. Het
aantal paren daalt tot 3,9 miljoen in 2050 tegen 4,1 mil
joen nu, dat zonder kinderen groeit van 2 naar 2,1 mil
joen. ANP
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - Astronauten
hebben bij terugkeer uit de
ruimte minder bloed in hun ade
ren dan voor hun ruimtereis.
Dit is een van de conclusies van
het onderzoek van Janneke Gi-
solf van het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam.
Het SRON Nationaal Instituut
voor Ruimteonderzoek, dat het
onderzoek van Gisolf financier
de, maakte dit gisteren bekend.
Gisolf deed promotieonderzoek
naar de invloed van zwaarte
kracht op de bloeddrukregeling.
Astronauten zijn voor en na hun
ruimtereis getest op hun adem
haling, bloeddruk en hartslag.
De ruimtereizigers hebben vaak
last van duizelingen na de lan
ding.
Gisolf: „Blijkbaar heeft het
lichaam na een weekje gewicht
loosheid toch behoorlijk wat
tijd nodig om weer in balans te
raken." Met het onderzoek is
een eerste stap gezet voor een be
ter begrip van de bloedsomloop.
Projectleider John Karemaker
denkt dat het onderzoek belang
rijk kan zijn voor de behande
ling van bedlegerige patiënten.
Fysiologe Gisolf denkt dat de te
rugkeer van de astronauten com
fortabeler kan met meer ont
spanning en meer lichaamsbewe
ging in de ruimte. „Ruimtefit
ness bijvoorbeeld."
Gisolf hoopt vrijdag te promove
ren aan de Universiteit van Am
sterdam. ANP
BERGEN OP ZOOM - Een tien
jarig meisje uit Bergen op Zoom
is zondagavond overleden, na
dat zij eerder op de dag ongeluk
kig ten val was gekomen.
Het slachtoffer was met twee an
dere meisjes aan het spelen in
een brandgang achter een rij wo
ningen. Om even uit te rusten
leunde zij staande met haar rug
tegen een tuinpoort aan. Die
bleek niet op slot te zitten en
schoot open. Het meisje viel ach
terover en kwam met haar
hoofd op een stenen drempel te
recht. Zij werd naar het zieken
huis overgebracht, waar zij en
kele uren later overleed. GPD
Advertentie
W W VJ
GARDEROBEKAST /--p,
AUJEBY ,,fN j
Berkenpolrcon
planken. jij
van 69".- voor
KINDERACnVITEIT
ALVE secretaire /T~\
Gebeitst en gelokt 1 j
gienon. 130x74 cm
108 cm
ZWEEDSE VEILING x-rx
Topproducten 7
onder ViV
de 1 vanaf 15 uur
IKEA 365+ /-"ps
pannenset 4-delig; (-Ij
5L- en 31-pan.
ILsleelpon, W
koekenpan 7 uur
yo n S9f- vooc Q
Woonsdag
zijn er speciale
restaurant-
oanbiedingen
Voor alle aonbiedingen geldt'
olleen geldig op 23 leb '05
OP OP en max. 3 p.p.
0900-235 45 32 (O.IO/min.)
woonsdag.nl
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - Dexia Bank Ne
derland wil tweeduizend rechts
zaken tegen beleggers voorlopig
stilleggen. De bank wil zo een
blijk van goede wil tonen om de
bemiddelingspoging van Wim
Duisenberg een kans te geven.
Deze maand werd bekend dat
de voormalige president van de
Europese Centrale Bank een op
lossing zoekt in het conflict tus
sen Dexia en klanten die heb
ben belegd met geleend geld.
Dexia heeft een brief geschre
ven aan de rechtbanken met het
verzoek lopende zaken voorlo
pig uit te stellen, zo bleek giste
ren. Het gaat om rechtszaken
die de bank heeft aangespannen
tegen individuele klanten. Za
ken tegen groepen beleggers, zo
als de Stichting Leaseverlies,
vallen buiten het gebaar, even
als rechtszaken die in hoger be
roep dienen.
In totaal heeft het voorstel be
trekking op tweeduizend rechts
zaken die Dexia heeft aange
spannen. De tegenpartij en de
rechtbank moeten wel akkoord
gaan met een uitstel. De bank is
ook bereid om zaken die klan
ten hebben aangespannen, stil
te leggen. Er lopen 450 rechtsza
ken van beleggers die Dexia
voor de rechter hebben ge
daagd. De bank zelf heeft alles
bij elkaar 3500 procedures aan
gespannen tegen zijn klanten.
Het gaat voornamelijk om con
flicten waarbij beleggers hun be
talingsverplichtingen aan Dexia
niet langer nakomen.
Met verenigingen en stichtingen
die namens ontevreden beleg
gers een juridische strijd voeren
met Dexia, wil de bank afzon
derlijke afspraken maken. ANP
Kitelde het als 'krankzin-
at de twee van hot naar
Rrden 'gesleurd' en lange
ieen gevangenis en leger-
verbleven. „De regering
ïiner snel een einde aan ma-
zei Zalm.
•Kamerlid Hirsi Ali maak-
fcd vorige week publiek be-
zij ondergedoken heeft
op een marinebasis in
Het eveneens be-
illega-Kamerlid Wil-
Kamp Zeist,
maakte duidelijk dat bin-
ook hierover ge-
Hij rekent erop dat
aantal dagen veran-
in de situatie van
amerleden. ANP
pA*r. ziTTb/V WE. 12/) A/ ELZ.£A.i, TE OUD
VOÜ/2. OB. OI$CO £W TEOONG VOV& P£- CZoUflTüR-
door Ilse Thoonsen
DEN HAAG - De directeur die
in het kopieerhok de secretares
se plotseling vol bij de borsten
grijpt. De chef die best promotie
wil geven, maar aangeeft dat hij
daar een spannend avondje voor
terug verlangt. Het zijn de dui
delijke gevallen waar weinig dis
cussie over zal bestaan: hier is
sprake van seksuele intimidatie.
Maar een collega die elke maan
dagochtend vertelt 'hoe lekker
hij dit weekeinde weer heeft ge
neukt'? Of de baas die zijn vrou
welijke onderdanen graag als
'mijn meisjes' betitelt? Valt hun
gedrag ook onder de noemer sek
suele intimidatie? Ja, zeggen des
kundigen. In ieder geval vanuit
het perspectief van degene die
het ondergaat. Want seksuele in
timidatie is zo subjectief als het
maar zijn kan. Er bestaan geen
kant-en-klare lijstjes met wat
wel en niet door de beugel kan.
'Alle vormen van seksueel getin
te aandacht die ongewenst, een
zijdig en opgelegd is', definieert
het ministerie van Sociale Za
ken en Welzijn. De arbo-wet
legt de nadruk op het ongewens
te karakter én de eventuele na
delige gevolgen die het gedrag
kan hebben voor de werksitua
tie.
Waar de grens ligt tussen 'moet
kunnen' en 'kan niet', bepaalt ie
mand dus zelf. Tenslotte inter
preteert iedereen een grap of
aanraking op eigen wijze, houdt
Ariena Verbaan van het Plat
form Seksuele Intimidatie voor.
Het platform is een halfjaar gele
den opgericht door het kennis
centrum seksualiteit, de Rutgers
Nisso Groep. „Of een aai over je
bol als hinderlijk wordt erva
ren, is afhankelijk van je eigen
normen en waaVden. Je hebt het
over iemands persoonlijke gren
zen en die liggen bij iedereen an
ders. Aanranding of verkrach-
Tussen verkrachting en een aai over de bol ligt een groot schemerge
bied. foto Phil Nijhuis/ GPD
ting vallen onder het strafrecht.
Bij meldingen van seksuele inti
midatie gaat het slechts in 1 of 2
procent van de gevallen om der
gelijke aantijgingen, weet direc
teur Alie Kuiper van het advies-
en trainingsbure^u Bezemer en
Kuiper, dat vertrouwensperso
nen opleidt.
Schemergebied
Het oordeel over het grote sche
mergebied van intimidatie is
daarom in handen van vertrou
wenspersonen en onafhankelij
ke klachtencommissies die be
drijven zelf instellen. Kuiper:
„Een vertrouwenspersoon moet
bepalen wat de ernst van het ge
drag is en hoe de klager en aan
geklaagde tot elkaar in relatie
staan. Als een vertrouwensper
soon vindt dat er actie moet wor
den ondernomen, dan is dat
vaak gericht op het laten ophou
den van het vertoonde gedrag.
De aangeklaagde confronteren
met het feit dat er wordt ge
klaagd, leidt er toe dat de last al
in 70 procent van de gevallen
stopt. Dat is zonder te oordelen
of er iets is gebeurd wat niet in
de haak is." Bestuurslid Anneke
de Ruiter van de Landelijke Ver
eniging van Vertrouwensperso
nen werkte veertien jaar als ver
trouwenspersoon. Volgens haar
is het simpel vast te stellen of
een werknemer terecht klaagt.
Onafhankelijke klachtencom
missies komen om de hoek kij
ken als het als vervelend erva
ren gedrag niet stopt na bemid
deling. Om vervolgstappen te
kunnen ondernemen, moet wor
den nagegaan of een klacht ge
grond is. legt Alie Kuiper uit.
Een commissie moet met beide
partijen praten, haaks op elkaar
staande verhalen checken bij
mogelijke getuigen en zoeken
naar andere slachtoffers. Uitein
delijk moet een commissie kun
nen aangeven of het aanneme
lijk is dat er iets is voorgevallen.
Seksuele intimidatie doet zich
vooral voor als er'sprake is van
machtsverschillen. Leidingge
venden moeten voorkomen dat
ze in de verdediging moeten,
zegt Verbaan van het Platform.
„Je moet weten dat je in een
kwetsbare positie verkeert.
Zorg dat je je kunt verplaatsen
in het effect dat je handelen op
anderen heeft. Je moet als lei
dinggevende die voelhoorns heb
ben." GPD
pagina 5
Lubbers wil nog minstens
drie maanden aanblijven