Oudere ouders veelal gelukkig Wakker liggen van geweld PZC PZC Het huishouden is een vak apart Steeds meer vrouwen krijgen op latere leeftijd een kind Mobiele beller reageert traag Eiwit is goede hongerstiller Migraine vergroot kans beroerte Ziektes door inteelt Controle patiënten defibrillator 14 februari 1955 maandag 14 februari 2005 door Corine van Zuthem DEN HAAG - De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen neemt in Ne derland al jaren toe. Het aantal nieuwe moeders van veertig jaar en ouder kent zelfs een spectacu laire stijging. In het boek Zwan ger uitgerekend rond je 40-ste doen vijftien vrouwen hun ver haal. „Ik heb veel gezien, veel ge reisd. heel leuk werk gedaan. Daardoor heb ik nu meer inner lijke rust." Als kind moest ze op school eens een tekening maken over wat ze later wilde worden. Ellen (45) te kende zonder aarzelen een moe der met een baby. Toch duurde het lang voordat het er van kwam, niet in de laatste plaats omdat een langdurige relatie ontbrak. Tot ze Adrie ontmoet te. Ellen raakte zwanger, maar kreeg tot twee keer toe een mis kraam. „Bij de derde zwanger schap dacht ik: als het nu niet goed gaat. houdt het op.'' Maar op haar 42ste bevalt ze van een gezonde dochter. Ook Barbara wordt pas op haar 42ste moeder. Ze leidde lange tijd een dynamisch en onderne mend leven. „Ik had nooit een duidelijke kinderwens. Daar ga ik niet over nadenken voordat ik 30 ben, dacht ik vroeger. Daarna werd het: voordat ik 35 ben. Kort gezegd, ik schoof het steeds verder voor me uit." Maar als Alex in haar leven komt en aangeeft dat hij graag een kind van haar wil, maakt Barbara 'een drastische koers wijziging'. En ze vindt het ge weldig. „Had ik dit maar eerder gedaan." Ellen en Barbara komen aan het woord in Zwanger uitgerekend rond je 40-ste van Marlies van der Velde en Willy Slingerland. Ook beide auteurs kregen na hun veertigste een kind. In het boek vertellen vijftien moeders en een enkele vader hoe het is om op oudere leeftijd een kind te krijgen. Verder geven enkele deskundigen hun mening. Sinds 1980 krijgen steeds meer vrouwen op latere leeftijd hun Het aantal nieuwe moeders van veertig jaar en ouder stijgt spectaculair. eerste kind. De gemiddelde leef tijd is momenteel 29,4 jaar. Ne derland gaat wat dat betreft aan kop; in bijna geen enkel an der land ligt de leeftijd zo hoog. Eén van de gevolgen daarvan is dïyt het aantal mensen met vruchtbaarheidsproblemen toe neemt. Downsyndroom Zwanger uitgerekend rond je 40ste wil geen promotieboek zijn voor het moederschap op oudere leeftijd, stellen de au teurs. „Daarvoor kleven er te veel nadelen aan een lang uitge steld moederschap." Zo neemt bijvoorbeeld de kans op een ba by met Downsyndroom sterk toe naarmate een vrouw ouder is. Volgens de in het boek geïn terviewde dr. Jan Kremer, gy naecoloog en hoofd van het IVF-team in het UMC St. Rad boud in Nijmegen, is het Vanuit alle oogpunten toe te juichen door Marieke van Schie Marjolein zit aan mijn bu reau. en kijkt me droef aan. „Ik heb me ziek gemeld, ik kan niet meer." Moeder van twee kindertjes van vijf en drie jaar, zelf 35, leuke baan als account-manager bij een groot bedrijf, getrouwd met Jan Willem, en een jaar geleden een huis gekocht. Dat ze niet meer kan is duidelijk, maar hoe verder? Ik begin voorzichtig te inven tariseren. „Wat zijn je klach ten, behalve die vermoeid heid?" Ze denkt even na, dan vertelt ze: „Al mijn spieren en gewrichten doen pijn, als ik opsta ben ik even moe als wanneer ik aan het eind van de dag naar bed ga. Ik heb geen energie meer. Ik werk vier dagen, en Jan Willem ook. Samen zorgen we twee dagen voor de kinderen. De jongste gaat drie dagen naai de crèche. De oudste gaat na school naar de naschoolse op vang, zo kunnen we allebei blijven werken. In het week einde doen we de boodschap pen, de was en de strijk, en proberen we naar onze fami lie te gaan. Vaak schiet dat er bij in, al weet ik dat mijn ouders eigenlijk verwachten dat we met de kinderen langs komen. Maar ik breng het niet meer op. Alleen al het denken aan het inpakken van de auto met alle spullen, die we mee moeten nemen doet me de moed verliezen. Lang zaam stapelt het achterstalli ge werk zich op. Er ligt nog een strijk van weken, ik heb een hulp eens in de twee we ken voor het zware werk, maar opruimen kan die niet. Dat moeten we zelf doen, maar ik kom er niet meer toe. Dus heb ik me vanmorgen ziek gemeld!" Het probleem is duidelijk, maar waar begint de oplos sing? „Waar heb je zelf be hoefte aan?", probeer ik eerst. „Ik wil een bloedonderzoek! Het is toch niet normaal, dat ik zo moe ben. Mijn oma had reuma, kan ik dat ook niet hebben? Ik heb pijn in mijn hele lichaam, wie weet heb ik wat onder mijn leden." Reuma uit zich anders, dit doet het meest denken aan overbelasting. Maar voor we kunnen praten over een plan om een en ander te gaan ver anderen, moet ik eerst weten, of ze lichamelijk gezond is. Ik kijk haar na, en geef een aan vraag voor een bloedonder zoek mee. Stipt een week later komt ze weer langs. „Geen afwijkin gen in het lab, gelukkig maar. Hoe maak je het, ben je opge knapt van een weekje rust?" Ze knikt, maar vertelt dat ze nu pas ontdekt heeft hoeveel achterstallig onderhoud er in haar huishouden is. „Ik weet eigenlijk niet meer waar ik beginnen moet. En Jan Willem doet nog een ver plichte cursus vanuit zijn werk. Dat kan hij niet weige ren, er dreigt een reorganisa tie op de zaak. Dus avonden achter zijn bureau, en elke zondag een paar uur. Ik zie het even niet meer zitten! Een herkenbaar probleem in veel jonge gezinnen met een stel kindertjes, en twee wer kende ouders. Goede huishou delijke hulp, eventueel een op- pasmoeder die alvast de maal tijd klaar heeft staan als bei de ouders na het werk thuis komen, wat knopen aanzet en de was verstelt, brengt in veel gevallen licht in de duister nis. Het huishouden is een vak apart. Zelf ben ik ook een werkende moeder, maar in de tijd dat ik jonge kinderen had, was het een zegen terug te kunnen vallen op goede hulp. Dat hield me op de been. Ik leg het voor aan Mar jolein. „Ga je huishouden eens managen als je baan, dan krijg je weer energie, en kan je meer genieten!GPD Marieke van Schie is huisarts dat vrouwen eerder kinderen krijgen'. Zijn ervaring is dat veel van zijn patiënten vaak niet eens weten dat er sprake is van een afname' van kansen om zwanger te worden naarmate de leeftijd stijgt. Daarnaast is er grotere kans op een tweeling als je ouder bent, met alle lichame lijke gevolgen van dien voor moeder èn kind(eren). In Nederland krijgen zwangere vrouwen van 36 jaar en ouder standaard een nekplooimeting en vruchtwaterpunctie aangebo den. Hella (42, zwanger van een tweeling): „Zo'n vruchtwater punctie vind ik echt een nadeel van het moederschap op oudere leeftijd. Ik wilde het eigenlijk helemaal niet, maar de risico's gaan met sprongen omhoog als je boven de veertig bent. De kans is nu, op mijn 43ste, één op de 35 dat de tweeling het syn droom van Down heeft. Op mijn 35ste was dat één op de 385." Hélène (56) noemt een ander minpunt. Ze raakt op haar 47ste onverwacht zwanger en heefop dat moment al een kleinkind. „Ik moest weer helemaal op nieuw beginnen. Opnieuw de eendjes voeren, mee naar de kin derboerderij en dat soort zaken. Eigenlijk had ik daar niet zo'n zin meer in." Anja (52), die op haar 40ste via eiceldonatie moeder wordt: „Sommige van mijn vriendin nen of collega's zijn al oma ge worden of hun kinderen zijn al de deur uit, waardoor ze in een totaal andere levensfase zitten dan ik. Tegen de tijd dat wij met pensioen gaan, hebben we wel licht een studerend kind. Mijn vrienden zijn dan allemaal fi nancieel los van hun kinderen, maar wij zullen dan de zwaarste lasten gaan krijgen." Saskia (43): „Ik heb meer inner lijke rust. Ik heb heel veel din gen gezien die mijn kinderen tot voordeel kunnen zijn. Veel ge reisd, heel leuk werk gedaan. Heel veel muziek- en theater voorstellingen bezocht. Ik ben een completer mens dan op mijn 25ste. Daardoor kan ik mijn kin deren in hun ontwikkeling on dersteunen." Volgens Wil Otten, een in het boek geïnterviewde pedago gisch werker en sociaal verpleeg kundige bij een consultatiebu reau, zijn veertigplus-ouders re laxter. Dat werkt door op de kin deren. „Die zijn vaak vlotter en praten gemakkelijker." Op late re leeftijd moeder worden heeft zeker ook nadelen, erkent ze, maar haar ervaring is dat de moeders die nadelen zelf ook heel goed hebben overwogen. „Opvoedkundig is de leeftijd van de moeder niet relevant. Hoogstens zijn de fysieke moge lijkheden beperkter. Je bent mis schien wat eerder moe en zult misschien ook minder snel heel door Anne Velthausz DEN HAAG - De ene ramp is nog niet verwerkt, of de volgen de tragische gebeurtenis dient zich alweer aan. Op televisie zijn wekelijks beelden te zien van moordpartijen, aanslagen en oorlogssituaties. Vooral voor kleine kinderen valt het niet mee om de ingewikkelde en soms dolgedraaide maatschap pij te begrijpen. Aan ouders de lastige taak om het uit te leggen. De meeste slechtnieuwsberich ten gaan gelukkig aan de heel jonge kinderen voorbij. Maar ook al kunnen ze de impact er van niet overzien, ze zijn wel ge voelig voor de reacties van hun ouders. Als opvoeders ontzet rea geren, kunnen kinderen heel angstig worden, zegt pedagoog Jan Durk Tuinier. „Soms ziet een kind afschuwelij ke beelden op televisie en gaat het daarna gewoon weer spelen. Maar soms ligt een kind er 's nachts wakker van. Heel vaak komt dat dan door de schrik reactie van de ouders. Die reac tie heeft een grotere invloed op het kind dan de beelden zelf. Daar moeten ouders rekening mee houden." „Natuurlijk is het normaal dat opvoeders schrikken van een drama", zegt Tuinier. Maar laat kinderen vervolgens ook mer ken hoe je daar weer bovenop krabbelt. Daar leren ze van. De manier waarop we weer grip krijgen op een situatie is enorm vormend voor kinderen." Jan Durk Tuinier is mede-op- richter van de Stichting Vredes- educatie, waarvoor hij werk zaam is als pedagoog. Deze stichting biedt scholen handrei kingen om met leerlingen te pra ten over onderwerpen als ge weld in de maatschappij. „Maar het blijft toch vooral een taak van ouders om hun kinderen 'maatschappelijk' op te voe den", vindt Tuinier. „Dat bete kent: samen praten over gèbeur- tenissen in de samenleving, sa men naar het journaal kijken en vooral blijven nuanceren." Hij doelt daarmee op de gevol gen van de aanslag op Theo van Gogh. „Het lijkt wel of sinds die gebeurtenis alles gezegd mag worden. Respect en fatsoen lij ken ouderwets, en kwetsen lijkt een leuk volksvermaak te wor den. Kinderen en opvoeders zien haat en frustratie, die vroe ger bedekt werden door een ver nisje van verdraagzaamheid, in eens naar boven komen. Maar aan stoere taal en vooroordelen heb je niks. Ze staan een oplos sing in de weg. In het belang van hun kinderen zouden ouders moeten weigeren om mee te gaan in het generaliseren. Kinderen pikken het op van hun ouders. Als die ongenuanceerd afgeven op groepen in de samen leving, nemen kinderen dat over. Die ouders zitten wat mij betreft zelf nog in de pampers", zegt hij boos. „Gelukkig is er dan nog de school, waar onder wijzers wel verstandig met de kinderen napraten over dit soort rampen. En gelukkig kun nen kinderen zelf ook heel goed nadenken over normen en waar den." Eigen niveau Praten met kinderen is belang rijk, maar dan wel graag op hun eigen niveau, benadrukt psycho loog en orthopedagoog Trudy van den Dungen. „Volwassenen hebben nogal eens de neiging om de vragen van kinderen zelf in te vullen. Beter is het om de kinderen zelf te laten vertellen. Je merkt wel aan een kind welk item op het jeugdjournaal hem aanspreekt. Dan kun je vragen: 'Wat vind je daar nou van? Wat voel je? Wat voor oplossingen zou je kunnen bedenken?"'Opvoeden in deze tijd valt niet mee, constateert Jan Durk Tuinier. Met een reeks incidenten op een rij, ervaren opvoeders en kinde ren dat het leven weinig zekerhe den biedt. „Opvoeden is samen met kinderen zekerheden zoe ken en vertrouwen opbouwen in een samenleving, waarin soms zeer gewelddadige incidenten plaatsvinden. Sommige volwas senen reageren luchtig en hou den de oorzaken en gevolgen liefst zo ver mogelijk weg. Ande ren willen juist alles lezen en zien. Kinderen willen meestal van alles weten, vooral de iets oudere kinderen vanaf zo'n tien jaar. 'Is het nog veilig op straat? Kan het nog een keer gebeu ren?', vragen ze dan. Door deze vragen te stellen krijgen kinde ren grip op de situatie. Ouders kunnen hardop meedenken. Ze kunnen hun kinderen meegeven dat in ons land iedereen verant woordelijk is voor het naleven van de wet en voor de vrijheid van elkaar. Kinderen vinden het boeiend om daarover te praten. Dat is nou maatschappelijk op voeden." jangeaï het wit L persona 1 foto ANP/Robert Vos actieve dingen ondernemen. Maar het belangrijkste is dat het kind gewenst is en dat de vrouw zelf kan kiezen op welke leeftijd ze een kind wil." De auteurs hopen met hun boek een bijdrage te leveren aan de publieke discussie rond het moe derschap op latere leeftijd. Ook willen ze een steun in de rug zijn voor vrouwelijke dertigers die graag een kind willen en den ken dat het er om allerlei rede nen niet meer van komt. 'Oude re' ouders zijn veelal gelukkige mensen met zeer gewenste kin deren. „Bovendien, er is maar één ding in het leven dat voor kinderen telt: liefde. En of dat nu de liefde is van jonge of van oudere ouders, dat maakt geen verschil." GPD Zwanger uitgerekend rond je 40ste', Marlies van der Velde Willy Slingerland, Fontaine uit gevers; 14,90. IOWA - Door tijdens het autorijden mobiel (hanc_ bellen vermindert het reactievermogen van de ehaü met bijna 20 procent. Een gemiddelde 20-jarige automobilist krijgt hiep het reactievermogen van een gemiddelde 70- jarige a mobilist, stelt J. Lee (Univeristy of Iowa) in het vakL Human Factors op grond van proeven met 40 persona een autosimulator. GPD WASHINGTON - Het hongergevoel is beter tebestri met een maaltijd die eiwit en koolhydraten bevatdai' een maaltijd die veel vet bevat. i Eiwit en koolhydraten onderdrukken namelijk betel vet de aanmaak van het 'hongerhormoon' ghreline.y schrijft J. Overduin (University of Washington. Sea- tl in het vakblad Endocrinology. Hij baseert zijn bevindingen op basis van proevenbiji ten. GPD MARYLAND - Migraine, in het bijzonder de vormwa bij het gezichtsvermogen tijdens de aanvallen gestooni verdubbelt bij jonge vrouwen de kans op een beits m Dit meldde S. Kittner (University of Maryland) tijd een congres van de American Stroke Association grond van een onderzoek onder 963 vrouwen. Volgens de onderzoeker stijgt de kans op een ba» door de migraine van 1 op de 5000 naar 1 op 2500. GPj c LONDEN - Veel ziektes die ons vandaag de dagtess zijn waarschijnlijk ontstaan toen onze voorouden; vanwege beperkte partnerkeuze inlieten met inteelt Dat stellen Britse onderzoekers in het wetenschappd tijdschrift Public Library of Science Biology. Mensen en vooral de voorgangers van de mens, de hou den, zijn niet zo zorgvuldig omgegaan met de eigen nen. Daardoor zijn we nu kwetsbaarder voor allerlei! ten. De schadelijke geenmutaties waren niet ontstaan alsce U voorouders meer partners hadden gehad om uittelde voor het paren. Dat concluderen de onderzoekers op basis van een vei lijking met ratten, apen en muizen. GPD UTRECHT - Ongeveer 1200 hartpatiënten die eenuiü k dige defibrillator van het merk Medtronic hebben, s gen dezer dagen thuis een oproep van hun cardki voor een extra controle. Aanleiding is een waarschuwing van de leveranciers bij een bepaalde serie kortsluiting in de batterij kan- staan. Hierdoor loopt de batterij snel leeg en function 51 het apparaat niet meer. De kans dat dit gebeurt is klein, aldus de Nederlaa Vereniging voor Cardiologie (NVVC). Desondanks heeft NWC in overleg met de Inspectiën de Gezondheidszorg besloten alle patiënten met eend gi gelijk apparaat voor controle op te roepen. ANP ZUIVEL - In Zeeuw$-Vlaande ren worden in de zuivelindus trie gesprekken gevoerd over verregaande samenwerking. Dit zou nodig zijn om aan de vraag van het pubhek te vol doen. In de huidige situatie wordt een groot deel van de melk van buiten Zeeuws- Vlaanderen geïmporteerd. EMIGREREN - Uit het jaar overzicht van de Christelijke Emigratie Centrale blijkt dat de emigratiebereidheid onder Zeeuwen zeer klein is. Dit jaar werden ongeveer vijftig geval len met raad en daad door de CEC terzijde gestaan. De cen trale hoopt dat dit getal, invs band met 'overbevolking in Ni derland', volgend jaar zal: gen. Een inspreekster me, op dat de CEC zich dan vooi op vrouwen moet ricfatE want 'mislukken van emigi tie is in 90 procent van des vallen te wijten aan de ra wen, die zich niet in het dh we land kunnen aanpassen' THEE - Engelse huisvrouw B zijn boos vanwege de prijs: thee is in Engeland du bel zo duur als in Ceylomffe delaren verklaren onschuld te zijn en wijzen naar de™* portbelasting. Soms ziet een kind afschuwelijke beelden op televisie en gaat het daarna gewoon weer spelen. Maar soms ligt een kind er 's nachts wakker van. foto Carlo ter Ellen/GPD Behalve met de harde realiteit in de echte wereld, worden kin deren ook nog eens geconfron teerd met geweld in kinderpro gramma's en computerspelle tjes. Ook daar maken ouders zich vaak zorgen over. „En terecht", vindt Trudy van den Dungen. „Hier bestaat het gevaar dat kinderen geweld als normaal gaan beschouwen en het niet erg vinden, omdat het voor hen zelf geen consequen ties heeft." Jan Durk Tuinier deelt deze zorg. „Mijn kinderen zijn ook gek op televisiekijken, en dan het liefst naar Fox Kids. Daar ben ik dus niet zo blij mee. Ik merk ook dat ze daar moe van worden. Net zoals ik zelf ook moe wordt van alle nieuwsbeel den over oorlogen en geweld. Daarom heb ik thuis het televi- sie-dieet ingevoerd. Wij zetten regelmatig de tv uit en gaan dan samen wat anders doen. Een aanrader voor alle ouders." GPD Zie ook: www.vredeseduca- tie.nl. Namens de Stichting Vre- deseducatie heeft Jan Durk Tui nier een overlevingspakket voor opvoeders gepubliceerd op de website van Ouders online. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax (0113)315669 E-mail: redactie-s'pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail' redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachlweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax: (0111)454657 E-mail; redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail, web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 19,95 nvt per kwartaal. 58,00 60,25 per jaar. €222.50 226,50 Voor toezending per post geldt een toeslag E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhal einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uiige** overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV envois de Regelen voor het Advertentiewe® Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 lot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advei Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend9° Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een best. (abonnemenlen)admimstratie en om u te (laten) informeren over ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Weguncr of de derden. Als u op deze informatie geen prijs e, Postbus 314460 AA Goes •t Wegener-concern 0e®-" d dat wordt gebruikt veer*" lor u relevante diens®1 mcr of door ons zorgvuldig :unt u dit schriftelijk melden bj «v -

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4