Musea moeten flink op de schop
Leefbaarheid eist kwaliteitsslag
Oplossing conflict
Advanta en bonden
lijkt nog ver weg
15
i Samenwerking in koepels Uitwisselen collecties Themapresentatie per museum
'rovincie telt
musea
Kokkelvissers
in wachtkamer
vrijdag 11 februari 2005
PJDELBUBG - De Zeeuwse
pa moeten flink op de
iop. Veel meer samenw erken,
ollecties aanpassen en uitwisse
len. zorgen voor specialisatie:
Üet overal meer van hetzelfde.
D de nota Musea op Koers geeft
tovinciaal museumconsulent
Adriaanse aan wat er tussen
Jen 2008 in het museumwe-
ildje allemaal moet gebeuren.
)ai is, als het aan hem en de
rojectgroep Provinciaal Mu-
>umbestel ligt, heel wat.
)e musea en ook de provincie
D gemeenten moeten keuzes
saken. om te voorkomen dat de
eiangrijke maatschappelijke
mctie van de musea teloor
iat Daar is ook geld mee ge-
oeid. maar in de nota worden
ewust geen bedragen genoemd:
r dient eerst overeenstemming
zijn over de nieuwe koers.
Belangrijke aanbeveling in de
nota is de oprichting van vier re
gionale museumkoepels voor
Schouwen-Duiveland en Tho-
len; Walcheren (exclusief
Zeeuws Museum, maritiem Mu-
zeeum en museum Natuur en
Landschap); de Bevelanden;
Zeeuws-Vlaanderen (eventueel
te splitsen 4n oost en west).
De koepels (ieder met circa vier
arbeidsplaatsen) moeten wor
den belast met algemene werk
zaamheden (zodat niet elk mu
seum dat apart hoeft te doen).
Daartoe horen management,
promotie, educatie, coördinatie
collectiebeheer, tentoonstellin
gen en gebouwenbeheer. De
meenten zijn aan de bak voor
het betalen van de kosten die
met de koepels gemoeid zijn,
met aparte bijdragen van de pro
vincie voor gemeenschappelijke
projecten. De vier koepels gaan
de kern van het Zeeuws mu-
seumbestel vomen.
Centrale rol spelen de zestien
tot twintig musea die uiteinde
lijk zijn opgenomen in het lande
lijk Museumregister (en voldoen
aan eisen van kwaliteit en pro
fessionaliteit). Los van de koe
pels is samenwerking van de mu
sea met andere erfgoedorg'anisa-
ties en andere culturele voorzie
ningen gewenst.
Andere aanbeveling is het in
richten van de collecties vanuit
een thema. Zeg maar: een eigen
gezicht tonen. Daardoor kunnen
de musea zich van elkaar onder
scheiden. Als aanzet hiervoor is
een uitwisseling van collecties
zinvol.
Het Museum Inventarisatie Pro
ject dat momenteel wordt uitge
voerd door de Stichting Cultu
reel Erfgoed Zeeland, biedt
straks inzicht in wat her en dei-
aanwezig is. Consulent Adriaan
se stelt vast dat er fikse achter
stand is bij het beheren van de
collecties. Probleem daarbij is
dat lang niet alle musea beschik
ken over een depot om materi
aal dat niet wordt gepresen
teerd, op te slaan. Er zijn nu mu
sea die noodgedwongen maar de
hele collectie tonen, wat de pre
sentatie en overzichtelijkheid
bepaald niet ten goede komt.
Ervan uitgaande dat de verschil
lende museumcollecties het bes
te beschouwd kunnen worden
als één 'collectie Zeeland',
wordt voorgesteld drie provin
ciale depots op te richten (voor
Schouwen-Duiveland/Tholen,
de Bevelanden/Walcheren en
Zeeuws-Vlaanderen). Voor kli-
maatbeheersingapparatuur
dient er één centrale uitleen
voorziening te komen.
De Zeeuwse musea zijn vrij wil
lekeurig tot stand gekomen:
waar een groep enthousiastelin
gen een collectie bijeen wist te
brengen, kon een museum begin
nen. Hier wreekt zich dat lang
niet alle Zeeuwse gemeenten
een eigen museumbeleid heb
ben. Eén van de wensen in de no
ta is dan ook dat alle gemeenten
voor een beleidsplan zorgen,
evenals trouwens alle musea.
Het is ook nodig dat zoveel mo
gelijk musea een zelfstandige
rechtsvorm krijgen, al dan niet
in een samenwerkingsverband.
De eisen waaraan een museum
moet voldoen (ook op terrein
van veiligheid en dienstverle
ning) nopen tot een heldere orga
nisatie.
[IDDELBURG - In Zeeland
ijn vijftig musea aanwezig, van
rooi iot zeer klein. Hierbij zijn
irliculiere instellingen, van
romfiets- tot poppenmuseum,
ibegrepen.
ij de Vereniging van Zeeuwse
usea zijn 33 instellingen aan
sloten (dertig jaar geleden
ig vijftien). Nog maar acht mu-
a zijn opgenomen in het Ne-
jrlands Museumregister (wat
angeeft dat aan bepaalde eisen
wr organisatie, collectiebe-
eer en presentatie wordt vol-
lan)
merendeel heeft een cultuur-
siorisehe insteek, soms met
n specifiek maritiem of agra-
icbhoofdthema. Afgezet tegen
e! aantal inwoners, beschikt
island over veel musea. Naar
latting trokken de 33 musea
ebij de vereniging zijn aange
ven m 2003 tussen 350.000 en
000 bezoekers, van wie tus-
m 200.000 en 250.000 toeris-
Een jonge bezoekster bekijkt een aquarium in het Zeeuws Biologisch Museum in Oostkapelle.
foto Lex de Meester
door Jeffrey Kutterink
KAPELLE - Een oplossing voor
het conflict tussen de directie
van Advanta en de vakbonden
lijkt nog ver weg. De directie
heeft de bonden weliswaar uitge
nodigd voor een gesprek, maar
de bonden vinden dat de brief
op geen enkele manier tegemoet
komt aan de eisen.
De vakbonden beraden zich nog
op de vraag of ze op de invitatie
voor 18 februari zullen ingaan.
Na de verkoop van een deel van
het bedrijf aan concurrent Lima-
grain is er onder het personeel
van het zaadveredelingsbedrijf
grote onrust ontstaan.
Het personeel van Advanta is
woest op de directie. 200 van de
280 werknemers hebben vorige
week hun handtekening gezet
onder een brandbrief die be
stuurders van FNV Bondgeno
ten, CNV Bedrijvenbond, De
Unie en de RMU aan de directie
hebben overhandigd.
Het personeel stelt daarin een
aantal eisen. Willigt de directie
die niet in, dan sluit het acties
niet uit.
Advanta had de bonden toege
zegd dat het personeel zou over
gaan naar het nieuwe bedrijf
met behoud van alle rechten en
plichten. Maar dat bleek anders
uit te pakken toen de eerste loon-
stroken van het nieuwe jaar op
de mat vielen. In een begeleiden
de nieuwsbrief stond vermeld
dat iedereen voortaan 2,6 pro
cent van het brutoloon moet be
talen voor het dekken van het
wao-gat. Dat schoot werkne
mers en bonden in het verkeer
de keelgat.
De bonden vinden dat de direc
tie met hun moet overleggen
over arbeidsvoorwaarden. Ad
vanta wil dat alleen doen met de
ond ernemingsraad
De directie heeft inmiddels op
de brandbrief gereageerd. Van
de directieleden was gisteren
niemand bereikbaar voor com
mentaar. Volgens bestuurder C.
Coban van FNV Bondgenoten is
de brief vooral een uiteenzetting
over waarom de directie geen za
ken wil doen met de vakbonden.
„Inhoudelijk gaat ze niet in op
onze eisen. Het is vooral een uit
leg waarom de directie het be
leid voert zoals ze dat doet."
Qoban zegt dat de vakbonden
zich nu beraden op de situatie.
Aan de ene kant komt de direc
tie niet tegemoet aan de eisen,
aan de andere kant biedt ze wel
een handreiking voor een ge
sprek. „Een situatie waar we
maandag ook met de onderne
mingsraad over willen praten",
aldus Qoban.
door Ernst-Jan Rozendaal
DEN HAAG - Minister Veer
man van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit kon gisteren
nog geen duidelijkheid geven
over het uitkopen van de mecha
nische kokkelvisserij in de Wad
denzee.
De visbedrijven hebben dit jaar
hun activiteiten moeten staken
als gevolg van Europese milieu
regels. De Tweede Kamer heeft
in een motie vastgelegd dat de
kokkelsector moet wordenge
compenseerd met geld uit het
Waddenfonds.
In een algemeen overleg van de
Tweede Kamer over Waddenzee
beleid zei Veerman gisteren dat
de besprekingen over compensa
tie zijn begonnen, maar dat
daarover voor 1 maart geen dui
delijkheid valt te verwachten.
Tijdens het overleg kwamen de
aanwezige ministers stevig in
aanvaring met een Kamermeer
derheid van D66, SP, PvdA,
GroenLinks en CDA. Die wil
dat 800 miljoen euro in het Wad
denfonds wordt gestopt, terwijl
het kabinet voorlopig niet ver
der wil gaan dan 500 miljoen eu
ro.
Na sterke aandrang van de Ka
mer zegde Veerman toe het ge
schil vandaag in het kabinetsbe
raad te bespreken.
M ongenoegen is terug te
«ren op populaire praatjes-
ikenj. Niemand die op een
tffiardag durft te zeggen
ie gemeente het zo ver
lokkelijk goed doet. Kop
ij! Op een gegeven mo-
ksi!, toen ik nog wethouder
oj, gooide ik de deur open
ij ie jarige en riep ik: het is
m steeds een zooitje bij de
mente! Dan was het ei
hst maar gelegd, anders
erdjeeen hele avond lastig
vallen."
(Gert-Jan van der Salm)
rvalt niks meer te kiezen.
I wordt alleen nog maar ge-
lleid."
(Johan Goemans)
nog zin om verder
gaan? De dorpsraad is een
kiesorgaan. Niet één keer
Kir de gemeente ons geraad-
Hoe kun je nou verkla
pt dat er een rapport van
dat er voorzienin-
moeten zijn, terwijl aan
andere kant wordt beslist
de dorpshuizen naar
trnland gaan.. Dat voelt
wel als een overval.
(Heieen Clerx)
Er wordt heel veel belang ge-
lecht aan een lokaal ontmoe-
ingspunt. In welke vorm ook,
r moet een dorpspomp zijn.
enplek waar mensen op een
tysche manier automatisch
mt toe gaan om een praatje
t maken."
(Philip van Doorne)
De voormalige gemeenten
ebben in feite hun dorpshui-
et gebouwd en geëxploi-
op basis van wanbe-
(Gert-Jan van der Salm)
tt angstgevoel van: hou-
we wat we nu hebben?
(Dick van der Wouw)
p de slag van de re-
teatieseetor naar de belan-
lorp.
èn het welzijn van een
(Philip van Doorne)
ht vertrouwen is hersteld,
'beeft mij gerustgesteld.
(Heieen Clerx)
dorpsgevoel: het hoeft
Malles te zijn,maar je moet
typossen dat het niet niks
'ordt."
(Philip van Doorne)
>De babyboomers van nu blij-
niet achter de geraniums
(Dick van der Wouw)
Onderwerp:
Dorpshuizen en leefbaarheid
Locatie:
Cafe. De Biet Zierikzee
Deelnemers:
Heieen Clerx
(voorzitter dorpsraad Oosterland)
Philip van Doonie
directeur woningbouwvereniging
Zeeuwland)
Johan Goemans
(voorzitter dorpsraad Zonnemaire
én uitbater
Ton nenmagazijn Brouwershaven)
Gert-Jan van der Salm
(oud-wethouder en
voorzitter Stuurgroep Welzijnshuis)
Dick van der Wouw
(wetenschappelijk onderzoeker Scoop)
door Marcel Modde
en Ali Pankow
De gemeente Schouwen-Duiveland draagt alle
dorpshuizen over aan Zeeuwland. Deze wo
ningbouwvereniging wordt als maatschappelij
ke organisatie veel beter in staat geacht de
voorzieningen voor de toekomst veilig te stel
len. Dat wil niet zeggen dat al die zeventien ac
commodaties op termijn in de huidige vorm be
houden blijven. Voorop staat het voortbestaan
van de activiteiten. En over het feit of die nou
in het dorpshuis of in een zaaltje bij de kerk
plaatsxrinden, moet niet te moeilijk worden ge
daan. De samenleving zelf verandert immers
ook. Behoud van leefbaarheid op het platte
land vergt een kwaliteitsslag op het juiste mo
ment. Aan de stamtafel in De Biet schuiven de
vijf gasten aan om over deze zaak te discussië
ren.
Clerx komt gehaast binnen en verzucht
haar mede bestuursleden nauwelijks nog
te kunnen motiveren. „De dorpshuizen naar
Zeeuwland. Dat voelt als een overval. Het be
vreemdt ons dat alleen Zeeuwland als kopen
de partij optreedt. Wij hebben als dorpsraad
niet eens de kans gehad om een concreet aan
bod tot overname van De Oosterhof te kun
nen doen."
Volgens Goemans was dat twee jaar geleden
al duidelijk. „Bij de presentatie van de ge
meentelijke nota 'Kiezen of Delen' werd
Zeeuwland als eventuele partij genoemd. Dan
voel je meteen aan: er komt gewoon niemand
anders meer aan bod. Ik heb wat betreft het
Tonnenmagazijn, toen Mondragon in Zierik
zee dichtging, voorgesteld: koop het pand van
mijn buurman op en zet er een theater naast
voor 300 a 400 man. De voorzieningen zijn er
Philip van Dooi'ne (voorgrond) voert het woord. Heieen Clerx, Gert-Jan van der Salm, Johan Goemans en Dick van der Wouw (vlnr) luisteren.
foto Marijke Folkertsma
al, dus het hoeft niet zoveel te kosten. Ik wil
het Tonnenmagazijn zelf ook wel kopen voor
een gulden."
„Zo gaat dat natuurlijk niet", pareert Van
Doorne en hij betrekt, die kanttekening ook
op de klacht van Clerx over de slechte commu
nicatie van de gemeente. „Er moet wel eerst
een duidelijk verhaal te vertellen zijn. Nie
mand heeft enig idee wat de dorpshuizen de
gemeenschap allemaal kosten. De huidige ge
bruikers betalen 15 euro per vierkante meter,
de gemeente gaat van ons huren voor 25 euro,
maar de werkelijke kostprijs bedraagt 65 eu
ro. Er is sprake van enorme subsidiestromen
die niet zichtbaar zijn maar wel naar al die
dorpen gaan." Van der Wouw valt hem bij:
„Burgers voelen zich snel overvallen. Voor de
overheid is het moeilijk te bepalen wanneer je
communicatie moet starten."
Loftrompet
Scoop verrichtte twee jaar geleden op Schou
wen-Duiveland het leefbaarheidsonderzoek
Lokaal Sociaal Beleid. Het resultaat: een be
schrijving van alle achttien kernen en een So
ciale Structuurschets voor de hele gemeente.
Van der Wouw vindt niet dat daar onterechte
verwachtingen mee zijn gewekt. „Het ging de
gemeente om de vraag: hoe brengen we de leef
baarheid naar de toekomst toe? Het onder
zoek heeft uitgewezen dat het Bestuurlijk Toe
komstbeeld breed wordt gedragen onder de
bevolking. Dat beleid is ook transparanter ge
worden binnen de organisatie, want veel amb
tenaren kenden het niet." Hij steekt de lof
trompet over het feit dat Schouwen-Duive
land over deze onderlegger beschikt voor toet
sing van het beleid.
„Kunt u ons garanderen dat De Oosterhof
ook over tien jaar blijft bestaan?", wil Clerx
horen van Van Doorne. Van der Salm legt
haar uit waarom volgens hem die vraag niet
opgaat. „Voor Zeeuwland is het van belang
dat er in een kern een prettig woonklimaat
heerst en dat er dus een voorziening is waar
mensen elkaar kunnen ontmoeten. Zeeuw
land zal zich wel zeven keer achter de oren
krabben alvorens een voorziening te saneren
die juist een bijdrage levert aan leefbaar
heid."
Van Doorne vult aan om Clerx te overtuigen:
„Tien jaar geleden hadden we een probleem
in Serooskerke. Daar ging de dorpsraad ru
ziënd over straat. Huurders haakten af. We
hebben intensief op de dorpsraad ingepraat
met ruzie zoeken te stoppen." Hij zegt dat leef
baarheid in alle kernen Zeeuwland een lieve
duit waard is. Vandaar de bei-eidheid tot over
name van de dorpshuizen, ook al moet daar
heel wat geld bij.
Vijf voor tw aalf
Van der Salm en Van Doorne schetsen een
beeld van de veranderende samenleving die
op de gemeente afkomt en van de noodzaak
daar nu de ontwikkelingen voor in gang" te zet
ten. Volgens hen is het 'vijf voor twaalf. Van
der Salm: „Het aantal werkenden zal dras
tisch afnemen en het aantal mensen dat zorg
nodig heeft, zal enorm toenemen. Geef daar
als gemeente eens invulling aan. Voor de
dorpshuizen is daarin een centrale positie
weggelegd." Van Doorne: „Je ziet haast alles
van het eiland verdwijnen. Dat maakt het
veel lastiger lokaal op zorgniveau oplossingen
te bieden. Nu is het nog zo dat wij als corpora
tie en gemeente goed samenwerken en er nog
dingen te redden zijn." Hij benadrukt de
noodzaak een kwaliteitsslag te leveren door
bundeling van belangen van wonen, welzijn,
zorg, sport en onderwijs.
Volgens Van der Wouw moet Clerx dan ook
niet naar het voortbestaan van De Oosterhof
informeren, maar de vraag stellen aan Zeeuw
land: „Garanderen jullie dat je in de toekomst
ook investeert in de leefbaarheid van onze
kern?"
Van Doorne wil die geruststelling liever in al
gemene zin geven. Hij heeft niet alleen met
Oosterland, maar met alle kernen te maken.
„Het wordt wel een grote opgave dat we voor
elk dorp het eigen moment kiezen om verande
ringen in gang te zetten. Een logisch moment,
kijkend naar partijen en naar de staat van on
derhoud van gebouwen, om zaken te gaan
bundelen." Van Doorne mist in de hele discus
sie over leefbaarheid wel de 'afstraling' van
de recreatiesector. De recreatieondememers
zouden wat hem betreft wat meer maatschap
pelijk ondernemer moeten zijn. „Ik mis de
slag van de recreatiesctor naar de belangen
van en het welzijn in een dorp."
Terrasvergunning
Verder pleit hij voor meer 'naar buiten gekeer
de' dorpshuizen met gezellige zitjes onder de
luifel. „Daar krijg je van de gemeente geen ter
rasvergunning voor", pareert Goemans laco
niek. „De gemeente moet inderdaad meer
voorwaardenscheppend worden", vergoelijkt
Van der Salm snel.
Goemans kent de angst onder de bevolking
voor het verlies van voorzieningen. Zelf hecht
hij aan de sociale aspecten van activiteiten zo
als 'de derde helft' in de kantine na de voetbal
wedstrijd. Anderzijds is hij reëel genoeg te
constateren dat de voetbalvereniging Zonne
maire over tien jaar niet meer zal bestaan,
evenmin als de bejaardensoos.
Van der Wouw: „De babyboomers van nu wor
den actieve bejaarden. Die blijven niet achter
de geraniums zitten. Er komt een enorme eco
nomie aan die zich daarop richt. Daar moet je
de komende jax-en op inspelen."
Van der Salm veert op: „Daar moeten we at
tent op zijn. Als je alles wilt behouden zoals
het nu is. dondei-t uiteindelijk de hele boel in
elkaar." Volgens hem bouwde de voonnalige
gemeenten de dorpshuizen op grond van 'wan
beleid'. „Er zat geen enkele structurele ge
dachte achter. De Schutse in Haamstede is
eenmalig betaald met opbrengst van de pijler-
dam. Maar op het moment dat je na dex-tig
jaar moet renoveren, is er nergens geld be
schikbaar!"
De bakens moeten tijdig verzet.
Van Dooi'ne: „O wee als je wacht totdat zaken
van verval zichtbaar worden. Dat geldt ook
voor welzijn. Op tijd ingrijpen, maar het tiïes-
te is dat het altijd gepaard gaat met veel weei-
stand."
