>zc
L
elta bouwt kippenmestcentrale
r™
Buhrmann voorziet traag herstel
Marktplaats
voor soepele
overdracht
Sociale dienstplicht
nergiebedrijf gaat fors investeren in productie van duurzame energie
alentijnsdag
hier geen
roeimarkt
Zitplaats die
de rug goed doet
Eisen aan overname havenpool
Doek valt voor Arrow
Topvrouw HP opgestapt
nderdag 10 februari 2005
rMrey Kutterink
IDELBURG - Energiebe-
Delta gaat tientallen mil
ten euro's investeren in on-
20ek en ontwikkeling van
same energie. Zo gaat het
en met onder andere Sie-
s en de ZLTO een kippen-
ilcentrale bouwen in Moer-
Ook steekt het met part
ed in onderzoek om zon-
dlen in de toekomst twee tot
[keer zo goedkoop te kun-
iproduceren.
rcame of groene energie
it volgens Delta de toe
tst „Het ziet er naar uit dat
roorraad fossiele brandstof-
over een halve eeuw beperkt
zegt directeur D. Luteijn.
iizame energie stond tot een
ti-jaar geleden gelijk aan
louw van windmolens, het
t m enorme parken. Maar
praktijk lijkt weerbarstig,
{maatschappelijk verzet te-
de bouw van windturbines
root. Dat is geen verwijt,
r een constatering. Daar-
kunnen we veel minder
die molens neerzetten dan
een jaar of vijf geleden nog
den. Dat betekent niet dat
stoppen met windenergie,
r als we duurzame energie
b opwekken, moeten we op
jnaar alternatieven."
jens Luteijn is het 'een taak
Delta om te investeren in on-
zoeken het opdoen van prak-
avaring met duurzame ener-
„Zo kunnen we later ook
ide ontwikkelingen meeprofi-
en."
jziet twee mogelijkheden: bio-
ssa jin zonne-energie. „Met
massa hebben we al erva-
STERDAM - Hoewel het
alsof bedrijven steeds va-
'M vroeger beginnen met ad-
leren rondom Valentijnsdag,
ten consumenten nauwelijks
de prikkels te reageren. Het
tol kaarten dat geliefden ver
ren is al jaren hetzelfde.
oenveiling Aalsmeer denkt
de omzet in bloemen op Va-
"n uitkomt tussen de 50 en
iljoen euro, tegen 56 mil-
vorig jaar. Telefoonbedijf
verwacht dat het aantal
■benehten met ongeveer 15
stijgt ten opzichte van
Mrmale dag.
mercieel directeur Herna
tagen van TPG Post ver-
ttt geen stijging of daling
aantal kaarten. Valen-
B volgens TPG Post vooral
taair onder de jeugd. De
ft van alle jongeren tussen de
B 24 jaar kreeg vorig jaar
taart, een op de drie in deze
epontving een sms.
vangt de drukte op door de
'enbussen op zondag 13 fe-
h tussentijds te legen.
Miarktkoepel Centraal Bu-
Levensmiddelenhandel
IL) verwacht dat de aangeslo-
leden extra aandacht beste-
aan het feest. Buiten bloe-
hgaat het dan om producten
lr het ontbijt op bed en taar-
i. Koninklijk Horeca Neder-
I verwacht dat er extra reser-
ögen komen. ANP
de kolencentrale in Borsele." De
kippenmestcentrale krijgt een
vermogen van 35 megawatt. In
vergelijking tot de Sloecentrale
(800 Megawatt) een bescheiden
omvang, maar voor een centrale
die duurzame energie opwekt
niet gering, aldus Luteijn. Het
past in de gedachte van Delta
om zoveel mogelijk groene ener
gie zelf te produceren. „We bou
wen de centrale om logistieke re
denen in Moerdijk en niet diep
in Zeeland. We werken met de
aanvoer op contractbasis van ge
droogde kippenmest. Vandaar
dat ook de ZLTO erbij is betrok
ken, want we moeten zeker zijn
van de aanvoer. De mest is voor
al afkomstig van boeren uit Bra
bant. Het ligt dus niet voor de
hand om de centrale in Zeeland
te bouwen. Dat levert weer een
hele stroom van vervoer op. Bo
vendien is er in Moerdijk indus
trieterrein beschikbaar. Je hebt
zo'n centrale liever in de buurt
van waar de mest vandaan komt
en niet in de bewoonde wereld."
Siemens levert de techniek voor
de centrale, de ZLTO regelt de
aanvoer van voldoende kippen
mest, de Rabobank en de ING
bank stellen niet alleen financi
ën maar ook kennis ter beschik
king.
Kennis
Datzelfde doet Delta. „We stel
len onze kennis van milieu en
energie ter beschikking."
Hoeveel de centrale gaat kosten
is nog niet precies bekend. Er
wordt nog druk aan gerekend.
Maar Luteijn schat dat Delta en
kele tientallen miljoenen euro's
in de centrale zal steken. „Het is
de bedoeling dat we de helft van
de kosten voor onze rekening ne
men."
Delta ziet toekomst in zon
ne-energie. Daarom stopt Delta
1,5 miljoen euro in een onder
zoek naar goedkoper produce
ren van zonnecellen. De tech
niek is uitgedacht door ECN So
lar Energy in Petten en er is in
middels patent op aangevraagd.
Verder onderzoek moet uitwij
zen of de techniek ook in de
praktijk toepasbaar is. Het
komt erop neer dat de kosten
drastisch dalen dóór de panelen
op een andere manier te fabrice
ren. Het gaat dan zowel om een
nieuw soort zonnecellen en een
efficiëntere productiewijze.
ECN zonne-energie ontwikkelt
zonnecellen en -panelen (modu
les) met het doel het omzettings
rendement te verhogen en de
prijs/prestatieverhouding te ver
beteren. Ook hier stellen ban
ken niet alleen geld, maar ook
kennis beschikbaar.
Buschauffeur Ben van der Meer achter het stuur.
door Inge Heuff
ZIERIKZEE - Luchtgeveerde stoelen,
automatische schakeling, stille moto
ren, cruise control en alles onder hand
bereik. Maar ook tijdsdruk, drukke we
gen en vandalisme. De werkplek van
een buschauffeur heeft goede en minder
goede kanten.
Er is veel veranderd aan het comfort
van de buschauffeur, vindt Ben van der
Meer. Hij rijdt ruim 29 jaar bij Van
Oeveren op het streekvervoer. Dertig
jaar geleden had zijn stoel een stalen
poot waardoor elke kuil of bobbel in
zijn rug te voelen was. Tegenwoordig
zijn de bussen van Van Oeveren voor
zien van een luchtgeveerde stoel die
zich automatisch afstelt op het gewicht
van de chauffeur. En de chauffeur blijft
altijd op gelijke hoogte zitten. De rug
klachten zijn dan ook fors afgenomen.
Het schakelen gebeurt automatisch.
Een hele vooruitgang met de zes keer
die vroeger nodig waren voordat de bus
snelheid had, en daardoor comfortabe
ler voor de passagiers en minder slijta
ge aan de koppeling. De stuurbekrachti
ging is een hele verbetering en ook de
cruise control heeft voordelen. Het rij
den gaat gelijkmatiger, het brandstofge-
bruik ligt lager en er is minder kans op
boetes voor te hoge snelheden.
Dat de motor tegenwoordig achterin zit
in plaats van naast de chauffeur en ook
stiller is, komt de oren ten goede. „Vroe
ger had je eigenlijk oordoppen nodig, zo
veel herrie maakten die motoren", weet
foto Marijke Folkertsma
Van der Meer nog. Minder positief is de
drukte op de wegen. Er is veel meer ver
keer en dat kost tijd. Terwijl de dienstre
geling alleen maar strakker is gewor
den. Noodgedwongen wordt de bus
soms aan de kant gezet voor een plasje
in de bosjes.
En dan het vandalisme. Dat is van alle
tijden maar het lijkt alsof ouders tegen
woordig niet willen geloven dat hun
kind zo iets doet. „Maar de meeste men
sen zijn plezierige reizigers die geen pro
blemen opleveren."
van onze redactie economie
AMSTERDAM - Buhrmann ziet
de Amerikaanse economie lang
zaam aantrekken. Maar in de
voor de kantoorartikelenhande
laar zo belangrijke Duitse en Be-
nelux-markt zit dit jaar geen
groei.
„Het herstel verloopt trager ver
geleken met eerdere recessies",
zei topman F. Koffrie. Buhr
mann presenteerde gisteren de
cijfers over 2004. Het bedrijf
boekte een nettoresultaat van
80,2 miljoen euro. Dat is een he
le verbetering vergeleken met
het verlies van 132,2 miljoen eu
ro in 2003. De netto-omzet daal
de, grotendeels als gevolg van
de zwakke dollar, met 4,3 pro
cent tot 5,54 miljard euro.
„In Amerika zien we het lang
zaam de goede kant opgaan",
zei Koffrie gisteren in een toe
lichting op de jaarcijfers. De
Verenigde Staten zijn de belang
rijkste afzetmarkt voor Buhr
mann. De omzetgroei verdubbel
de daar het afgelopen jaar tot 4
procent in vergelijking met
2003.
„De daling van de uitgaven aan
kantoorartikelen per werkne
mer is tot stilstand gekomen",
constateerde Koffrie. Maar
°rige week was er in het televisie
programma Nova een zeer schrij
ve reportage te zien over hoe in ons
feland wordt omgegaan met (demen-
wjaarden in verpleegtehuizen. De
"lemen in de verpleegtehuizen doen
'al jaren voor en zijn door bestuur
den bewindslieden vaak als inciden-
!e incidenten zij" op zich al schok-
ld- Zij variëren van één verplichte
arnadag per week tot slechts één we-
itae doucheheurt in sommige tehui-
1 Natuurlijk zijn er ook instellingen
balles op rolletjes loopt. Het is niet
*Deen kwestie van weinig geld.
afook van een slechte organisatie
jC°mpetente bestuurders.
•"spectie voor de Gezondheidszorg
gteerde in 2004 dat maar liefst
•'s procent van de zorg in de ver
ghuizen onder de maat is. Het is
op dit moment zelfs zo erg dat de vere
niging voor verpleeghuisartsen haar le
den adviseert om ontslag te nemen als
de zorg ondermaats is, teneinde een
tuchtrechtelijke procedure te ontlopen.
Artsen die klagen worden door direc
ties geïntimideerd om hun mond te hou
den.
Zoals gebruikelijk is de gehele Tweede
Kamer verontwaardigd en belooft
staatssecretaris Ross van Volksgezond
heid nu toch echt actie te ondernemen.
Nu begrijp ik dat haar mogelijkheden
in deze tijden van forse bezuinigingen
zeer beperkt zijn. Daarom wil ik de
staatssecretaris graag een suggestie
doen om dit probleem op te lossen.
Voer een sociale dienstplicht van twee
tot drie maanden in voor alle jongeren
vanaf bijvoorbeeld 16 jaar.
De jongeren krijgen een knipkaart en
kunnen hun sociale dienstplicht in de
weekeinden of vakanties naar eigen
goeddunken vervullen in verpleegtehui
zen, ziekenhuizen en andere publieke
instellingen, waar eenvoudige verzor
gende taken door geldgebrek niet meer
plaatsvinden.
Bij andere publieke diensten kan ge
dacht worden aan het herstellen van -
veelal door jongeren - beschadigde ab
ri's en plantsoenen of aan het verwijde
ren van graffiti. Creatieve bewindslie
den kunnen nog wel meer taken voor
de sociale dienstplichtigen bedenken.
Het kabinet zou het recht op studietoe
lage vanaf 18 jaar kunnen koppelen
aan het vervuld hebben van de sociale
dienstplicht. De economen Gijs van
Lomwei en Martin van Tuijl hebben
een verkennende studie hierover ver
richt. Hun conclusie was dat er draag
vlak en mogelijkheden zijn om zo'n
dienstplicht in te voeren.
Sommige reacties zijn voorspelbaar: de
vakbonden zullen klagen over brood
roof en de jongerenorganisaties over pa
ternalisme door de overheid. Vele jonge
ren zullen tussen 16 en 18 jaar niet
meer toekomen aan hun bijbaantjes om
discobezoek, mobiele telefoon en merk
kleding te kunnen financieren. Deze
branches zullen zeker een gevoelige
klap krijgen, maar de samenleving als
geheel zal er op korte en op lange ter
mijn sterk op vooruit gaan.
Op korte termijn zullen de meest schrij
nende gevallen in verpleegtehuizen en
ziekenhuizen ondervangen kunnen wor
den binnen de budgettaire kaders. Op
lange termijn ontdekken jongeren min
der geprivilegieerde delen van de sa
menleving, en leren zij dat er in het le
ven een balans bestaat tussen rechten
en plichten. Te vaak kennen jongeren
wel hun rechten, maar niet hun plich-
ROTTERDAM - Het personeel van de Rotterdamse haven
pool SHB heeft harde eisen gesteld aan een mogelijke
overname. De koper moet in ieder geval 5 miljoen euro in
het uitzendbureau voor havenwerkers investeren en ga
randeren dat er geen gedwongen ontslagen vallen. Dat
heeft H. de Haas, voorzitter van de ondernemingsraad,
gisteren gezegd.
SHB staat in de belangstelling van zeker twee potentiële
kopers. W. van Gessel, eigenaar van uitzendbureau Huma-
res in Vlissingen, en H. Vervat, eigenaar van het bedrijf
Matrans, zijn uit op een meerderheidsbelang.
Inmiddels heeft zich volgens De Haas een derde partij
aangediend. ANP
WINSCHOTEN - De klein-lederwarenfabrikant Arrow is
failliet verklaard. Dat heeft een woordvoerder van cura
tor W. Entzinger gisteren bevestigd. The Arrow Company
is vooral bekend als maker van de leren omslagen van
agenda's van Ryam en Succes.
De 26 werknemers van het Winschotense bedrijf staan op
straat. De onderneming draaide al een aantal jaren moei
zaam. Arrow had te lijden onder de wereldwijd sterk ver
anderde marktomstandigheden op het gebied van leerver
werking en -productie. Wat er met de boedel van het be
drijf gaat gebeuren, is onduidelijk. De vakbonden hebben
nog niets vernomen van de fabrikant of de curator, meldt
P. Fortuin van de CNV Bedrijvenbond.
Volgens eigenaar en distributeur van de Succes- en
Ryamagenda's, SRT International in Rijswijk, heeft het
faillissement van Arrow geen gevolgen voor de agenda's
in 2006. „De productie van de Succes leren omslagen is
ondergebracht bij diverse vooraanstaande fabrikanten",
laat een woordvoerster weten. ANP
PALO ALTO - De bestuursvoorzitter van het Amerikaan
se computerconcern Hewlett-Packard (HP), Carly Fiori
na, is gisteren plotseling opgestapt. In een verklaring liet
ze weten dat zij meningsverschillen had met andere be
stuursleden over de te volgen strategie.
Fiorina wordt tijdelijk opgevolgd door financieel direc
teur Robert Wayman. Hij werkt al 36 jaar voor de onder
neming. Fiorina was tot voor kort een veel gelauwerde za
kenvrouw. Zij was vanaf 1999 de enige vrouw die de lei
ding had over een bedrijf dat is opgenomen in de Dow-Jo-
nesindex van dertig ondernemingen op de effectenbeurs
in New York. In 2002 baarde zij opzien door concurrent
Compaq over te nemen. Fiorina kreeg de afgelope$ maan
den veel kritiek te verwerken. HP leek in de concurren
tieslag met Dell aan de verliezende hand. Analisten zagen
in de overname van Compaq een miskleun. ANP
Buhrmann verdient in de VS
toch niet zoveel geld als het zou
willen. De zwakke dollar drukt
de in euro's gerapporteerde
winst- en omzetcijfers.
Als dit valuta-effect buiten be
schouwing wordt gelaten, is de
totale omzet vorig jaar met 1,1
procent gestegen. ANP
ten. Bovendien zal de toegevoegde
waarde van een sociale dienstplicht
voor de maatschappij zowel in corrige
rende, als preventieve zin heel groot
zijn. Ik denk dat er in de toekomst heel
wat minder beschadigde abri's en be
kladde muren zullen zijn.
Vanzelfsprekend klinkt de term 'socia
le dienstplicht' voor bestuurders en po
litici niet echt lekker. Ik ben ervan over
tuigd dat zij een mooi eufemisme hier
voor weten te bedenken, zoals bijvoor
beeld 'maatschappelijke stage'. Wat is
er nu mooier dan een reikende hand
van de jongeren naar de ouderen in een
tijd, waarin er vaak gesproken wordt
van een conflict tussen generaties? Er
is behoefte aan meer solidariteit van
ouderen naar jongeren, maar ook omge
keerd. Dat versterkt de cohesie in onze
samenleving.
Sylvester Eijf finger
door Jeffrey Kutterink
MIDDELBURG - Een bedrijf
verkopen aan een opvolger doen
ondernemers het liefst anoniem.
Want komen klanten er achter,
dan doen ze het liefst met een
ander zaken. De onderne-
mingsbeurs is een marktplaats
voor kopers en verkopers van be
drijven. Na wat aanpassingen,
begint de website nu te lopen.
Ondernemers die met pensioen
willen gaan en hun bedrijf wil
len overdragen, hebben het
moeilijk. „Allereerst is het een
emotioneel moment om het
bedrijf van de hand te doen",
zegt A. Tankink van de Kamer
van Koophandel voor Zeeland.
„Financieel technisch is het ook
allerminst eenvoudig. En het
grootste probleem: zestig pro
cent van de ondernemers heeft
geen opvolger en heeft ook moei
te om die te vinden."
Uit onderzoek van het Nipo
bleek een jaar of vier geleden
dat de markt van bedrijfs-
overdracht ondoorzichtig is. Op
initiatief van de Kamers van
Koophandel hebben onder meer
Rabobank en MKB-adviseurs in
2001 een marktplaats opgezet
op internet: de ondernemings-
beurs.
Hoeveel Zeeuwse ondernemers
hun bedrijf al op die manier heb
ben kunnen verkopen aan een
opvolger weet Tankink niet.
„Landelijk is dat aantal 40.000.
De inschatting is dat daarvan
twee tot drie procent Zeeuwse
bedrijven zijn."
Aanloop
De ondememingsbeurs had wel
veel aanloop, maar veel onderne
mers aarzelden om via de beurs
ook echt te handelen.
„Ondernemers kregen aanvanke
lijk een korte advertentie te zien
en wilden ze daarover meer in
formatie hebben, dan konden ze
die krijgen bij de Kamers van
Koophandel. Dat was voor ve
len een drempel."
Daarom is de site onlangs dras
tisch aangepast. „Nu is het mo
gelijk om die informatie zelf op
te halen. Daarvoor moeten on
dernemers 12,50 euro betalen.
Dat kunnen ze doen door hun
creditcardnummer in te typen.
Daarna krijgen ze precies die in
formatie die ze vroeger bij de
Kamer van Koophandel moes
ten halen."
De Kamers hopen op die manier
de beurs aantrekkelijker te ma
ken. Niet onbelangrijk, zo oor
deelde in oktober ook het minis
terie van Economische Zaken.
Die schreef alle ondernemers
van 55 jaar en ouder aan met de
dringende oproep om de be
drijf soverdracht toch vooral zo
vroeg en zo goed mogelijk te re
gelen.
Voorbereiding
Banken en accountants advise
ren ondernemers een voorberei
dingstijd van vijf jaar. Maar
vaak is het ondernemers niet
duidelijk tot wie ze zich moeten
wenden voor advies, bemidde
ling en ondersteuning bij de ver
koop van hun bedrijf, en doen
daarom niets.
„De ondernemersbeurs moet
vraag en aanbod beter bij el
kaar brengen", zegt Tankink.
De Kamers van Koophandel heb
ben een informatiepakket sa
mengesteld over bedrijfsover-
dracht. „Zodra we dat aan een
ondernemer meegeven, attende
ren we hem op het bestaan van
de ondernemersbeurs."
Deze week zijn er weer nieuwe
bedrijven toegevoegd aan het
aanbod. Zo staat wegens gebrek
aan opvolging een technische
handelsonderneming met twee
vestigingen in Zuidwest Neder
land te koop.
Om dezelfde reden staat een aan
nemingsbedrijf grond-water-we
genbouw gevestigd en werk
zaam in Midden-Zeeland in de
„Het aanbod wisselt met de
dag", zegt Tankink. „Maar be
halve verkopers, kunnen ook on
dernemers die een bedrijf zoe
ken zich inschrijven. Zodra een
te koop aangeboden bedrijf aan
het opgegeven profiel voldoet,
krijgt de zoekende ondernemer
een seintje. Sommige zoekers
schrijven zich niet in. maar dan
werkt de beurs niet."
De terugkeer van
de Zeeuwse
Spuitdag
