De midlifecrisis ontmaskerd De mens als underdog PZC Getroffen door het boze oog Kinderen groeien 's nachts Viagra helpt ook tegen hartkwaal Op tijd eten is goed voor de lijn Reumapatiënt moet de kou in Veertigers hebben minder kans op psychische klachten 7 februari 1955 maandag 7 februari 2005 LONDEN - De oude wijsheid dat kinderen groeien m3 slaap is waarschijnlijk waar. Een onderzoek naardegi van babylammetjes wees uit dat hun botten vooral gn den als de dieren lagen te rusten of te slapen. Onderzoekers aan de universiteit van Wisconsin in dei enigde Staten bevestigden sensoren op de botten in dei ten van de lammetjes. De sensoren berekenden iedere^ minuten de lengte van het bot. Zeker 90 procent var, groei had plaats, terwijl de lammetjes lagen. Als dei- ren stonden of renden, groeiden hun botten nauwelijks Volgens de wetenschappers zouden de resultaten vat studie ook van toepassing kunnen zijn op kinderen groeispurten die lammetjes in rusttoestand doormaak komen ook bij mensen voor. Veel kinderen hebben] van 'groeipijn', vooral 's nachts. ANP BALTIMORE - Viagra, het bekende middel bij erec stoornissen, lijkt ook nuttige diensten te kunnen bewfi bij een vergrote hartspier (hypertrofie), een aandoen die kan ontstaan als gevolg van hoge bloeddruk. Viagra is niet alleen in staat de vergroting van het bij hoge bloeddruk te beperken, maar brengt ook; reeds vergroot hart weer terug tot zijn normale afme gen. Dit schrijft E. Takimoto (Johns Hopkins Unives School of Medicine, Baltimore) in het vakblad NatureJ dicine na proeven bij muizen. GPD NOTTINGHAM - Een gezond gewicht is niet alleen- kwestie van wat je eet. maar ook van wanneer je eet J sen die op geregelde tijden eten, werken uiteindelijk; dag minder calorieën naar binnen clan mensen die onr^ matig eten. Ook bevordert regelmatig eten het verte van de voeding door het lichaam, constateert I. Mac nald (University of Nottingham) in het vakbklad Am can Journal of Clinical Nutrition op grond van een ok zoek onder 10 proefpersonen. GPD GRONINGEN - Reumapatiënten moeten meer tijd b terishuis doorbrengen, bij voorkeur zonder jas. Dat a bioloog W. Patberg van de Rijksuniversiteit Gromn; (RuG). Patberg heeft jaren onderzoek gedaan naar reu; De onderzoeker lijdt zelf aan reumatoïde artritis. Sit 1983 houdt hij zijn eigen gewrichtspijnscores bij. Bij ka zelf werden de gewrichtsklachten minder als hij lar; dan twee uur per dag buiten was. De bioloog promore 16 februari op zijn bevindingen. „De mate van pijn ha samen met de vochtigheidsgraad van de lucht op huid", legt de bioloog uit. „Dat koud vochtig weer sla zou zijn klopt dus niet helemaal. De vochtigheid!' boosdoener, niet de kou." „Over het algemeen is hetk ten droger dan in huis, ook als het koud is", legt Patbi uit. „Door minder kleding te dragen neemt de ventik aan de huid bovendien toe, waardoor de luchtvochtigt daar nog verder daalt." Een paar uur zonder jas buiten pen zou' al helpen, stelt Patberg. Daarnaast geeft hij! advies om 's nachts het slaapkamerraam open te hou: en geen pyjama aan te trekken. Hij voegt er wel aan: dat reumapatiënten pas de kou moeten opzoeken naoi leg met hun huisarts of reumatoloog. ANP door Inqrid Beckers DEN HAAG - Mannen van mid delbare leeftijd moeten niet meer klagen en zeuren. De midli fecrisis is namelijk helemaal uit de tijd. ..Onmogelijke dromen en idealen opgeven, kan juist een enorme opluchting zijn", zegt psychotherapeut Jaap Spaans. De man van een goede vriendin is er vandoor. Hij. veertig plus ser in baggy pants op sneakers, ziet het leventje met haar niet meer zitten. Een kind, een huis. een auto en elkaar. Het is voor hem niet genoeg. Hij wil span ning en avontuur. En ja, er is een andere vrouw. „Meisje, be ter gezegd", snuift de vriendin. „Meneer zit duidelijk in een mid lifecrisis." De midlifecrisis: altijd een goed excuus voor mannen om met een lekker jong ding aan de haal te gaan. Maar volgens psycho therapeut Jaap Spaans (50) be staat de alom gevreesde midlife crisis helemaal niet. Het is een fabel. In ieder geval behoorlijk uit de tijd. In zijn boek Midlife, midden in je leven, ontmaskert Spaans in totaal vijftig mythes over de middelbare leeftijd: grof weg de periode tussen de veertig en zestig jaar, maar er zijn ook mensen die op hun vijfendertig ste al midlife-kenmerken verto nen. Als het zover is, wordt het leven er niet slechter, maar juist beter op, wil de psychothera peut ons met zijn boek laten ge loven. De midlifecrisis? Over komt slechts een enkeling. „Er gebeuren wel ingrijpende dingen in de middelbare levens fase", zegt Spaans. „Je gaat al les - je vrouw, baan, idealen - rustig tegen het licht houden. Al leen, deze twijfels en overpein zingen leiden helemaal niet zo vaak tot een midlifecrisis als wij denken. En met crisis bedoel ik echt gevoelens van angst en som berheid tot een serieuze burn-out." Het idee dat mannen tussen de veertig en vijftig in een onver mijdelijk diepe put terechtko men, is een cliché, beweert Scene uit de film 'American Beauty' met Kevin Spacey en Mena Suvari. De midlifecrisis is een goed excuus voor mannen om met een lek ker jong ding aan de haal te gaan. Spaans. Bij midlifecrisis - ook wel bekend als Rob de Nijs-syn- droom - denkt iedereen onmid dellijk aan zo'n gescheiden oude kerel met een oorbelletje op een motor. Vastomlijnd „Dat beeld ontstond in de jaren vijftig en zestig. Toen bestonden nog vastomlijnde ideeën over hoe een leven moest verlopen. Je deed een opleiding, vond baan en partner, dan volgden kinde ren, carrière, een mooier huis, pensioen en uiteindelijk de dood. Mannen stonden in dat le ventje symbool voor veiligheid, de eeuwige rots in de branding. Toen deze sterke mannen plotse ling bij de therapeut op de bank lagen, omdat ze van hun burger lijke gezinsleventje afwilden, kwamen psychotherapeuten met de term midlifecrisis naar buiten. Avonturiers die plots an dere keuzes maakten en achter de vrouwen aan gingen, werden als afwijkend beschouwd." Maar tegenwoordig ziet het le ven van mannen - en natuurlijk ook vrouwen - er een stuk geva rieerder uit, ook tijdens de mid delbare leeftijd. Spaans: „Hoe te leven is een persoonlijke keu ze geworden en we zijn ook veel meer dan vroeger ingesteld op veranderingen. Op je veertigste van baan wisselen of een tweede gezin stichten, is niet meer uit zonderlijk en geen reden voor crisis." De middelbare leeftijdsfase is veranderd, leuker geworden, om dat ook de gemiddelde levens verwachting is toegenomen, denkt Spaans. „Ouderdom be gint niet meer op je zestigste maar ergens in de zeventig. Leef tijdsvoorschriften zijn daardoor niet meer zo voorspelbaar en vastomlijnd." Een baggy pants dragen op je vijftigste is dus ei genlijk 'best oké. Niemand die er van opkijkt als een gerimpelde grijsaard op skates door het park rijdt. Spaans: „Ach, mis schien wordt er wel lacherig over gedaan, maar vooral door anderen, vaak jongeren. Die vin den het niet gepast als middelba ren zich jeugdig gedragen." Midlifers zelf voelen zich over het algemeen prima. Daarvoor levert Spaans ook wetenschap pelijk bewijs. „Een grootschalig Nederlands onderzoek naar psy chiatrische stoornissen wijst uit dat mensen na hun veertigste juist minder kans hebben op psy chische klachten als angst en de pressie. Logisch, ze maken zich niet meer druk over onzekerhe den als 'krijg ik die baan wel' of 'vind ik wel de juiste partner'. Dat geeft een enorme rust." Zelfbeeld Amerikaanse onderzoekers spre ken zelfs over 'midlifekalmte' in plaats van midlifecrisis. „Men sen zeggen zich veel rustiger te voelen. Door verandering van hormonen nemén impulsiviteit en gevoelens van spanning af. Daarnaast wordt de afstand tus sen het ideaal- en zelfbeeld steeds kleiner. Dat vinden men sen buitengewoon prettig." Maar ook al hebben middelbare mannen niet meer zoveel reden om in de put te raken, ze onder gaan wél belangrijke verande ringen. Spaans: „Midlife is de fa se van fysieke achteruitgang en veroudering. Kinderen verlaten het huis, je kunt niet meer hard lopen zoals je zou willen en soms heb je niet de functie waar van je droomde in je jeugd." Zelf noemt de psychotherapeut de voortdurende aanwezigheid van de dood nogal heftig. „Elke keer dat je een familielid of leef tijdsgenoot verliest, word je ge confronteerd met de eindigheid van het leven. In je jeugd bouw je alleen maar op; nu moet je le ren loslaten. Familie, vrienden, je conditie en soms ook niet ver wezenlijkte idealen." Over hoe daarmee om te gaan en de ge vreesde midlifecrisis te voorko men, geeft Spaans in zijn boek uiteenlopende tips. „Natuurlijk is het moeilijk als een man zich realiseert dat hij nooit directeur zal worden of niet meer die ma rathon kan lopen binnen de streeftijd. Maar wie in staat is oude idealen en dromen los te la ten, komt tot nieuwe inzichten. Je leert dat de 'top bereiken' echt niet noodzakelijk is voor een gelukkig leven. Dat geldt op het gebied van werk, vrije tijd en relaties. Echt, voor sommige mensen kan het een hele opluch ting zijn als bepaalde dingen ein delijk niet meer hoeven." GPD Jaap Spaans - 'Midlife, midden in je leven'. Uitgeverij Het Spec trum. Prijs €14,95 door Paul van Dijk In mijn onderwijs aan zesde- jaars medische studenten vertelde ik vorige week het volgende verhaal. Samira is een Marokkaanse vrouw van 28 jaar. Ze kwam in tranen op mijn spreekuur. Ze was al acht jaar getrouwd en nog steeds waren er geen kinde ren. Verschillende onderzoeken leverden niets op. De teleur stelling van het echtpaar was groot. Ze werden verwezen naar de gynaecoloog. Toen ze twee jaar daarna op nieuw op mijn spreekuur kwa men was er nog steeds geen zwangerschap. Ze waren wan hopig. In het gesprek dat volg de boog Samira zich over mijn bureau en zei: „Dokter ik durfde het nooit te zeggen, maar weet je waarom ik geen kinderen kan krijgen? Dat komt door het boze oog." 1 Het boze oog of nazar is een soort jaloezie die ziek maakt. Vooral mensen die het voor de wind gaat, die succesvol zijn, er mooi uitzien, worden j gemakkelijk slachtoffer van nazar. Mensen die het boze j oog gebruiken kunnen de an- j der ongeluk brengen en ziek maken. Het boze oog is een begrip dat in de hele islamitische wereld I voorkomt. Niet alleen in Ma- I rokko maar ook in Turkije, I Indonesië en Afghanistan I wordt het beschouwd als een van de belangrijkste oorza- i ken van ziekte. I Samira en haar man wilden j het liefst een second opinion in het academisch ziekenhuis. Ik besprak met hen de beper- i kingen van onze geneeskunde en vroeg of het niet verstandi ger was een bezoek te bren gen aan een islamitische gene zer. Ze vonden dat een goed idee. Na twee bezoeken brachten ze verslag uit. De genezer had gezegd dat hun probleem in derdaad werd veroorzaakt door nazar. Samira kreeg een amulet die ze op haar borst moest dragen. Die zou haar beschermen tegen het boze oog. Verder kregen ze een ver frommeld papiertje waarop met een vulpen een tekst uit de koran stond geschreven. Het papiertje moest in het wa ter worden gelegd. Het water met de opgeloste inkt moest door het echtpaar dagelijks gedronken worden. Drie maanden later kwam ze op het spreekuur met urine. Ze was over tijd. Zwanger. Toen ik dit verhaal vertelde stak een van de studentes haar vinger op. Haar vader, die tot de eerste generatie Tur ken in Nederland behoorde, had jarenlang de recepten van de huisarts op een zeer speciale manier gebruikt. Hij bracht ze niet naar de apo theek maar legde ze in het wa ter tot de inkt was opgelost en dronk het water drie maal daags. Als het water op was ging hij voor een nieuw re cept. Aanleiding voor deze verha len is een pleidooi van Ivan Wolffers. hoogleraar in Am sterdam. voor meer onderwijs in 'cultuurbewustzijn' bij aan komende artsen. De medisch student moet straks functione ren in een samenleving waar 15 procent van de patiënten van allochtone afkomst is. De ze patiënten hebben geheel andere opvattingen over ziek te en gezondheid dan de wes terse dokter. De dokter in een multiculture le samenleving zal kennis moeten nemen van opvattin gen van mensen met een ande re culturele achtergrond. Het onderkennen en accepteren van de verschillende dimen sies over ziek zijn en beter worden is van het grootste be lang om ook allochtone pa tiënten van een goede zorg te voorzien. De huisarts van straks is een transculturele dokter. GPD Paul van Dijk is huisarts door Luuk Kortekaas LEIDEN - De mens veronder stelt misschien heel wat in zijn mars te hebben, maar het is een stuk minder dan hij denkt. Dat leert tenminste een nieuwe ten toonstelling in het Museum Na- turalis in Leiden. Het dier is de mens moeiteloos in alles de baas, en verslaat elke wereld kampioen. „Pieter van den Hoo- genband is trager dan een pin guïn." De mens heeft vermoedelijk de grootste mond. Verder is er nau welijks een prestatie te beden ken waarin de mens het niet ruim aflegt tegen het dier. Ster ker nog: zwemmer Pieter van den Hoogenband en hon derd-meterkampioen Tim Mont gomery mogen denken dat ze heel wat zijn, in het dierenrijk zouden ze tot de grauwe middel maat horen. Van den Hoogenband, wel de snelste man ter wereld in het wa ter genoemd, komt niet verder dan tot ruim acht kilometer per uur, mits hij in topvorm is en mits de afstand niet al te lang is. Het is hopeloos gespartel en ge spetter vergeleken bij de ge stroomlijnde zwaardvis, die tot 130 kilometer per uur haalt. Ook een dolfijn is al vijf keer het zwembad rond voor Brabant se Pieter hijgend aantikt, terwijl hij het zelfs in een wedstrijd te gen een pinguïn ruim zou moe ten afleggen. Het waggelende poolbeest schiet nog altijd met ergens tussen de twaalf en vijf tien kilometer per uur door het ijzige water, anderhalf keer zo snel als de olympisch kampioen op zijn allerbeste dag in een voorverwarmd badje. „Het geeft te denken dat de mens eigenlijk alleen maar een beetje in de buurt van de snelle dieren kan komen met hulpmid delen", zegt Astrid Hertog van Naturalis, betrokken bij de sa menstelling van de expositie Sneller, hoger, sterker!, kam pioenen in de dieremoereld. Van den Hoogenband mag dan door het water schieten met de figuur lijke voortvarendheid van een oceaantanker, de wereldrecord houder hardlopen is in het die renrijk ook bepaald geen top per. Tim Montgomery, een Ame rikaan, is de snelste man op aar de sinds hij er in slaagde de hon derd meter af te leggen in 9,78 seconden. Dat is rap, een gemid delde snelheid van zo'n 37 kilo De snelste man ooit liep in 2002 de 100 meter in 9.78 seconden. Een snelheid van 37 km per uur. Het jachtluipaard haalt 120 km per uur. foto GPD meter per uur. Maar ja, wat stelt het helemaal voor? Zelfs een Afrikaanse olifant, topsnelheid veertig kilometer per uur, gaat harder dan een afgetrainde en wellicht tot in de toppen van zijn tenen vol met groeihormoon gespoten Amerikaan. Ook ande re dieren zouden met twee vin gers in de al dan niet aanwezige neus het pleit winnen. De groot ste zebra, een grévyzebra, komt tot 6.5 kilometer per uur, een stillisvogel komt in schommelen de galop tot zeventig kilometer per uur. Zelfs het snelste insect wordt onverbiddelijk geflitst binnen de bebouwde kom: de Australische libelle haalt 58 ki lometer. Dat is toch allemaal nog aanmerkelijk te traag voor de snelste aller dieren, het jacht luipaard. „Het jachtluipaard haalt 120 kilometer per uur," zegt Hertog. „Ook hier geldt weer dat de mens die snelheid wel halen kan, maar dan alleen met behulp van een machine. Ei genlijk rent een jachtluipaard niet echt, hij zweeft haast voort, op zijn teentoppen." Slak Op de tentoonstelling is te zien hoe de dieren het doen op de on derdelen hardlopen, springen, schieten en zwemmen. Het be langrijkste, en, toegegeven, leuk ste van de expositie is wel dat ie dere dierenprestatie afgezet wordt tegen die van de mens. Op een atletiekbaan kunnen de bezoekers het letterlijk opne men tegen het jachtluipaard. Een bij voorbaat verloren strijd, natuurlijk. De menselijke presta tie kan echter ook worden afge zet tegen die van de slak, waar de meesten van ons het nog wel tegen redden: de slak komt tot 4,5 kilometer per uur - op top snelheid. Andere onderdelen van de expo sitie zijn een schietbaan, waar een goede oog-handcoördinatie is vereist, en een springhaan. „Die lijkt ontzettend lang, maar de afstand is precies zo ver als de kangoeroe springen kan, twaalf meter. Dat mag iedereen hier zelf ook proberen te halen." Records Er is een reeks spellen aan de ex positie toegevoerd, waar ieder een moet raden welk dier het hoogst vliegt, welk het diepst duikt en wie de grootste graaf- kampioen is. Verder wordt een reeks grappige records opge somd, in de trant van de snelste spin. het traagste reptiel en het dier dat het best op het water kan lopen. Dat is trouwens de Je zus Christus-hagedis, want grap pig is het dierenrijk ook. „Zelfs verliezers in het dieren rijk zijn eigenlijk kampioenen. Neem de slak, een dier dat toch algemeen wordt gezien als traag, een beetje zielig, een ech te verliezer. Die slak kan weer andere dingen heel goed: die is weer bijna wereldkampioen als het op behendig klimmen aan komt." Maar ja, als de slak al als een verliezer wordt gezien, hoe is het dan niet gesteld met de mens? Die krijgt een enorm lesje in nederigheid voor zijn kiezen in het Leidse museum. Laten we het zeggen zoals het is: alles is betrekkelijk, maar we kunnen niks. „Wij kunnen denken. Als je ziet wat de dieren presteren, dan begrijp je dat wat de mens doet eigenlijk niet veel voor stelt." GPD Sneller, hoger, sterker!, kam pioenen in de dierenwereld. Tot en met 2 oktober. Nationaal Na tuurhistorisch Museum Natura lis, Darwinweg 2, Leiden. Ge opend: dinsdag tot en met zon dag van 10 tot 18 uur. KLIMAATVERANDERING - Werd nog maar kortgeleden een koekoeksroep in maart voor zeer onwaarschijnlijk ge houden, in 1953 werd de koe koek al op 27 februari gehoord in Kapelle en dit jaar z^lfs op 28 januari bij Elderschans. Het betreft hier een buitenge woon belangrijk geval met na tuurhistorische betekenis. Zon der twijfel roept de koekoek de laatste jaren in Zeeland vroeger dan ooit. Klimaatver andering? GRAMMOFOON - In de Sint- Jacobsstraat 13 te Vlissingen is het moderne radiobedrijf van de heer K. J. Meulmeesl geopend. Op de grammofoon* deling, van grootsteedse allii re, konden de bezoekers |vi geluiddichte cabines en fraaie discobar bewonderen. LOODSEN - De Belgische! vierloodsen die sinds vr. 28 januari staakten in ver' met nog niet uitgekeerde beta lingen, hebben zondag hl werkzaamheden hervat. Dek loodsing op de Westei'schëi geschiedt thans weer norma De meer dan 120 loodsen te ben de staking op nog onbeks de voorwaarden opgeheven e een vergadering. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: StStionspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315660 Fax:(0113)315669 E-mail. Iezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail. redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst. 8.30 tot 17 00 uur acceptgiro Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag i/m vrijdag gedurende de openingstijden: zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving per maand 19,95 per kwartaal 58,00 per |aar €222.50 226.5 Voor toezending per post geldt eei toeslag E-mail. lezersservice s pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor tiet einde van de betaalperiode. PZC, La.v. lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag 1,75 Alle bedragen zijn ipclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevo overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volg de Regelen voor het Advertentiewezen Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag" tijdens kantooruren zondag van 16.00 tot 18.00 ul Tel (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend go« Tel (076)5312277 Fax (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderduel van I aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een besta (abonnementen)administratie en om u te (laten) informoron over ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol de derden Als u op deze informatie geen prijs stolt dan kunt u di zersservice. Postbus 31. 4460 AA Goes et Wegener-concern. De (toer' id dat wordt gebruikt voor of I oor u relevante diensten en Cm oor ons zorgvuldig gesel«t^j schriftelijk melden bij: PZC.»

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4