Bindingsdag stuit op veel kritiek Europese Grondwet: ja of nee? Vrede Zuid-Ossetië blijft ver weg zolang Rusland dat wil PZC PZC Kiezen in Irak Met name oorlogsveteranen furieus over plan van minister Verdonk Bevrijding was niet altijd al feestdag 29 januari 1955 zaterdag 29 januari 2005 Bevrijdingsdag moet worden omgedoopt in 'Dag van de demo cratie en van de binding'. Het ka binet wil, met minister Rita Ver donk voorop5 mei aangrijpen om de kloof tussen allochtonen en autochtonen te dichten. De Belgen, Fransen, Britten en Amerikanen houden allemaal hun tradities in ere. Nederlan ders gaan slordig om met hun ge schiedenis'. door Alex Bogers en Rudi Buis Nooit! Nooit mag er ook maar een spat veranderen aan de viering van 4 en 5 mei. Tenminste, als het aan Jan Adriaan Eijkelhoff ligt, 87 jaar alweer en in de oorlog steun en toeverlaat voor Britten die in de slag om Arnhem vochten. Eijkelhoff herdenkt naar eigen zeggen iedere dag. In zijn kelder gaf hij na de slag om Arnhem on derdak aan vier Britse militai ren. Ook bracht hij in de oorlogs dagen informatie en goederen over aan verschillende Britten in het veld. „Dat heeft mij wel licht een beetje traditioneel ge maakt", verklaart hij. De oud-verzetsstrijder, woon achtig in het Gelderse Ooster beek, vindt dat voor andere the ma's maar een andere dag moet worden gezocht. „Laten wij voor eeuwig vasthouden aan on ze dagen, de dodenherdenking op 4 mei en Bevrijdingsdag op 5 mei. Dat doen Britten, Belgen en Fransen ook met hun oorlo gen en revoluties." Formeel blijft 5 mei gewoon Be vrijdingsdag heten. Toch wordt er sinds deze week weer eens ge morreld aan het karakter van de dag. De viering van het einde van de Tweede Wereldoorlog blijft bestaan, maar daarnaast moet op deze dag het 'wij-zij-ge- voel' tussen allochtonen en au tochtonen aan de kaak worden gesteld, vindt minister Rita Vei- donk en met haar het kabinet. Het idee voox een nieuwe opzet van Bevrijdingsdag ontstond af gelopen week tijdens een bezin ningsbijeenkomst in de Haagse Ridderzaal. In een ambiance van tafels vol vazen met tulpen .en grote kai*tonnen borden met spi-euken als 'een vriendelijk woord doet niemand kwaad', spuiden tal van organisaties en bestuurders ideeën. Zoals de 'Dag van de democratie en van de binding'. Op het plan is veel kritiek. Met name oorlogsvetei'anen en oude ren reageren furieus. Juist in de week dat de beviijding van het concentratiekamp Auschwitz wordt herdacht, klinkt in Neder land de ï'oep om Bevrijdingsdag een andere tint te geven. Bovendien is het dit jaar zestig jaar geleden dat de Duitsers zich overgaven, een mijlpaal. Vandaar dat premier Balkenen de gisteren tijdens de minister- Het bevrijdingsfestival in Den Bosch. Bevrijdingsdag moet volgens het kabinet worden omgedoopt in binding'. raad aangaf dat Bevi'ijdingsdag op z'n vroegst pas volgend jaar een andere stempel krijgt. Het Nationaal Comité 4 ei\. 5 mei bestrijdt dat daarmee de kernboodschap van Be vrij dings- De eerste viering van de be vrijding vond niet plaats op 5 mei, maar op de verjaar dag van koningin Wilhelmina, op 31 augustus 1945. De vie ring werd vooraf gegaan door stille tochten langs plaatsen waar mensen gefusilleerd wa ren. Op voorspraak van de commis sie Nationale Hei'denking stel de het kabinet voor met ingang van 1946 op 4 mei de oorlogsdo den te herdenken en op 5 mei de overwinning te vieren. Pas in 1954 besloot de rege- ring-Drees tot de nationale vie ring van 5 mei, een besluit dat in 1958 al weer werd afge zwakt door dezelfde Drees, met een nationale viering eens in de vijf jaar. De beslissing om werknemers een dag vrij te geven, liet de minister-presi dent over aan de Stichting van de Arbeid. Pas in maart 1982 werd 5 mei een officiële feest dag, en in 1990 een nationale feestdag met om de vijf jaar een vrije dag alleen voor de werknemers, voor wie dat in de CAO is geregeld. Ambtena ren en leerkrachten wel, veel 'gewone' werkers niet. Eendui digheid over de status van 5 mei als 'nationale feestdag' is er nooit geweest. Al in 1986 besloot het kabi- net-Lubbers dat de herden king en de viering meer op el kaar moesten worden afge stemd. Vanaf dat moment be gon het zoeken naar een moder nere invulling van Bevrijdings dag. Het moest meer een combi natie worden van inhoud, cul tuur en feest. Sinds die tijd is er op Bevrijdingsdag meer plaats voor cultuur, vrijmark ten en bevrijdingsfestivals in alle provincies. In Amsterdam zijn regering en koningshuis present bij het bevrijdingscon cert bij de Magere Brug aan de Amstel in Amsterdam. dag verloi'en gaat. „De link met de Tweede Wereldoorlog blijft zonder meer. Alleen krijgt de dag een breder karakter. De vie- ring van Bevrijdingsdag met the ma's als vrijheid, democratie en rechtsstaat wordt niet te grab bel gegooid, maar juist verbreed en verdiept", aldus een woord - voerder van het Comité. De Wageningse socioloog Kees de Hoog noemt dat 'onzin'. Juist door een dag van binding in het leven te roepen, suggereer je dat er enorme verschillen in de maatschappij zijn, vindt hij. „Staan dan links van een ge denksteen de zwai'ten, en rechts de blanken? Dat klinkt een beet je grof, maar volgens mij valt het allemaal nog wel mee." De Hoog wijst op de groeiende allochtone middenklasse. „Na- Dag van de democratie en van de foto Marcel van den Bergh/GPD tuurlijk moet je terroristen en straattuig hard aanpakken. Maar vergeet niet dat het meren deel van de allochtonen wel inte- greert. Daar heb je geen dag van de binding voor nodig." Slordig Zeker niet op Bevrijdingsdag, meent de Wageningse hoogle raar. De Amerikanen vieren nog altijd Independence Day, de hei' denking van de onafhankelijk heidsverklaring van 4 juli 1776. Op 14 juli ligt Frankrijk stil voor de herdenking van de be- stonning van Bastille in 1789. Hoogleraar De Hoog: „Het is pas zestig jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog is afgelo pen. Ik vind dat wij slordig met onze geschiedenis omgaan." GPD Internationaal is de afgelopen dagen in positie, ve zin gefilosofeerd over de parlementsverkiej zingen die morgen in Irak worden gehouden Daarbij wordt vooral het feit bejubeld dat er vrij verkiezingen worden gehouden in het decennia, lang door de dictator Saddam Hoessein onderdruk- te land. En inderdaad, de verkiezingen zijn vooi Irak een eerste en belangrijke stap in de richting van een democratie en alleen al om die reden is reden tot optimisme. Maar de situatie in Irak is te broos en te complej om van deze verkiezingen al te hoge verwachtii gen te hebben. Irak is niet zomaar te vergelijke, met andere landen die zich van de dictatuur heb ben ontdaan. Het land bestaat uit bevolkingsgroe pen die elkaar jarenlang naar het leven hebben ge staan, al dan niet met assistentie van Saddan Hoessein. De sjiieten, die de meerderheid vormen en de koerden steunen de verkiezingen, maard soennieten willen ze juist met aanslagen i gaan. Weliswaar vormen zij net als de koerden et minderheid in Irak, maar de soennieten zijn e rechtstreeks voor verantwoordelijk dat het lam nog steeds in een chaos verkeert. Zolang geen einde komt, zullen de Amerikaanse troepei in Irak blijven. Maar juist hun aanwezigheii houdt volgens de soennieten de spiraal van instabi liteit in stand. Het landsbestuur dat de VS installeerden, heeft dl afgelopen zes maanden geen sympathie kunnen op bouwen, zo zal morgen tijdens de verkiezingen blij ken. Het zit er dan ook dik in, dat de verkiezingei geen absolute winnaar opleveren, zodat in Ira een coalitie van het bijna onverenigbare zal moe ten worden gevormd. Het is vooral de vraag welk rol de soennieten hierin kunnen spelen, nu zij doo hun boycot van de verkiezingen buiten de coalitie vorming zullen worden gehouden. Kunnen c ten vervolgens de verleiding weerstaan om defini tief met de soennieten af te rekenen? Eenheid in het land, onder welke religieuze lf ding die ook wordt bereikt, is noodzaak om op> korte termijn te komen tot een grondwet en op* lange termijn tot een echte democratie. Dat proces zullen de Irakezen niet op eigen houtj kunnen voltooien. De Amerikaanse aanwezighei zal dus nog even voortduren en in dat licht l is het vertrek van de 1600 Nederlandse militaire in maart aan de vroege kant. Uiteindelijk moet het gezag volledig berusten bij de Irakezen, maarzij mogen niet te snel aan hun lot worden overgela ten. door Joost Bosman Toeval of niet, een dag nadat de Georgische president Michaïl Saakasjvili in Straats burg een handreiking deed naar de opstandige provincie Zuid-Ossetië, werd hij samen met zijn Oekraïense ambtsge noot Joesjtsjenko prompt voor gedragen voor de Nobelprijs van de Vrede. Saakasjvili maakte woensdag ten overstaan van de Raad van Europa bekend dat hij Zuid-Ossetië autonomie wil toe staan op het gebied van het op zetten van lokale besturen en po litiediensten. Ook zou het plan het recht op een eigen taal, de zeggenschap over een eigen on derwijssysteem en een sociaal beleid garandei-en. In een later stadium wil Saakasj vili dezelfde deal sluiten met Abchazië, de andere Georgische regio die zich begin jaren negen tig met geweld afscheidde. Het is nog de vraag in hoeverre het voorstel van de Georgische presi dent iets gaat oplossen. Want de situatie is nog altijd grimmig. Afgelopen zomer dreigde het conflict in Zuid-Ossetië weer in alle hevigheid op te laaien en werd er zelfs een aantal dagen flink gevochten tussen Georgi sche ti-oepen en Zuid-Ossetische seperatisten. Saakasjvili pro beerde de internationale ge meenschap gerust te stellen door te zeggen dat hij de wa pens niet zou opnemen tegen de opstandige deelgebieden. Maar na de felle gevechten in augus tus moest hij toch erkennen dat zijn troepen wel degelijk offen sieve bedoelingen hadden ge had. Niet verwonderlijk dan ook dat de Zuid-Ossetische president Edoeard Kokoity deze week niets moest hebben van de avan ces van Tbilisi: over hernieuwde inlijving van Zuid-Ossetië in Ge orgië wordt volgens hem niet ge praat. Wat de waarde van het Georgi sche voorstel ook moge zijn, voor een duurzame oplossing in het conflict blijft Georgië afhan kelijk van Rusland. Dat pro- beei*t al jarenlang zijn invloed in Georgië te behouden door de kant te kiezen van Zuid-Ossetië en Abchazië. En hoewel Moskou gisteren voorzichtig positief rea geerde op het plan van Saakasj vili, meldde de Russische krant Kommersant iets heel anders. Volgens het dagblad is het nieuws dat Saakasjvili en Joes jtsjenko zijn genomineerd voor de Nobelpiijs voor de Vrede bij het Kremlin als een bom ingesla gen en zal het er alles aan doen om deze 'lievelingetjes van het Westen' het leven zuur te ma ken. Moskou deelde deze week al een stoot onder de gordel uit door te eisen dat Georgische VN-ambassadeur niet mocht aanschuiven bij het overleg van de VN-Veiligheidsraad die in New York over Abchazië verga derde. Op de achtergrond speelt mee dat Poetin als de dood is voor nog meer oranje of rozenrevolu ties op het grondgebied van de voormalige Sovjet-Unie. Want waai'om zou uiteindelijk ook niet de Russische bevolking daarvoor gevoelig zijn? Zoals de laatste weken al bleek tijdens demonstraties van Russische ouderen (waar analoog aan de Oekraïense revolutie opvallend veel oranje werd gedragen) lijkt Russische vredeshandhavers laden een machinegeweer buiten de Zuid-Ossetische hoofdstad Tschinvali in augustus vorig jaar. Toen laaide het conflict in de van Georgië afgescheiden regio weer even op. foto Joeri Toetov/AFP zelfs Poetins populariteit aan erosie onderhevig. Volgens Kom mersant blijkt uit opiniepeilin gen dat bijna de helft van de Russen een herhaling van de vreedzame revoluties in Tbilisi en Kiev ook heel goed in Mos kou mogelijk acht. Zo bezien heeft Poetin geen belang bij een westers georiënteei'd en welva rend Georgië en Oekraïne dat tot voorbeeld kan strekken vooi- de Russen. En daarom zal het Kremlin die landen ook dwars blijven zitten met de bedoeling stabiliteit te voorkomen. Zolang Moskou zich op die manier met de Kaukasus blijft bemoeien, kan Sjaakasjvili voorstellen wat hij wil. Maar tot duurzame vre de komt het dan niet. pagina 26 ze is de glimlach van de president Het klinkt zo mooi: 'Met het referen dum over de Europese Grondwet brengen we de burger dichter bij Euro pa.' Het tegendeel kon wel eens het ge val worden. Want ook bij de mondige burgers overheerst een scepsis die grenst aan eurofobie en die ook niet van vandaag of gisteren is. Al in 1983 stelde de Ierse classicus Ben edict Anderson in zijn studie over 'Ver beelde Gemeenschappen' zichzelf de re torische vraag: 'Zou ik voor Europa wil len sterven?' Vandaag de dag krijg je wel eens de indruk dat velen er zelfs niet in willen leven! En inderdaad: Eu ropese soldaten op vredesmissies - zo als nu in Irak - gaan daar niet heen in naam van Europa. We mogen dan sinds het Verdrag van Maastricht in 1991 de Europese nationaliteit gekregen heb ben, zonder een gezamenlijk systeem van veiligheid en defensie bestaan zul ke supra-nationale soldaten gewoon niét. Al eerder zei onze eigen Johan Huizin- ga in 1935 dat we onze Europese waar den - op straffe van teloorgang - uit drukkelijk moeten koesteren. En om dat we dat nooit hebben gedaan, valt nu misschien te verklaren dat we geen antwooi'd hebben op de islam en op de toevloed van migranten en allochtonen. Feit is dat het Europese bewustzijn van de burger die zich nog steeds onder daan van zijn eigen natie blijft voelen, achterblijft bij het institutionele bouw werk dat in vijftig jaar in Brussel is op- gericht. Om de vijf jaar komen er bij el ke Europese verkiezing minder mensen naar de stembus. We zijn uit de koers geraakt, het spoor bijster, zo wordt ge zegd. Maar toch, is dat beeld niet wat erg een zijdig? Wordt het niet tijd om naast de soms groteske kwalen die we aan Bi*us- sel plegen te wijten- ook eens de positie ve kanten onder ogen te zien? Aller eerst dit: bij al die kwalen zit veel place bo en auto-suggestie. Even een nuchter gegeven: dezer dagen bleek verrassen derwijs dat - anders dan vaak wordt be weerd - niet zestig procent doch slechts zestien procent van onze nationale re gelgeving aan Brossel te wijten is. Pure verbeelding dus. En wist u dat het aantal eurocraten - zo'n kleine twintig duizend - verantwoordelijk voor het he le Europese grondgebied - toch niet veel groter is dan het ambtelijk appa raat van een stad als Amsterdam Misschien vormt de transatlantische mésentente over de ooiiog in Irak een goed uitgangspunt om de plaats van Eu ropa op zijn juiste waarde te schatten. Ook Geert Maks zoektocht naar ons ge meenschappelijke verleden 'In Europa' is beslist een aanrader. Is het om te be ginnen niet een wonder te noemen dat West-Europa - eeuwenlang het strijd perk van de bloedigste gewelddaden uit de wereldgeschiedenis van de kruistochten tot de Tweede Wereldoor log - nu kan bogen op een halve eeuw van vrede en welvaart? 'Geen land ter wereld vreest hu nog door een Euro pees land te worden aangevallen', zo stelt Peter Goldmark, oud-voorzitter van de International Herald Tribune en van de Rockefeller Foundation. En, zo voegt hij er aan toe, Europa is het enige werelddeel met een redelijk geslaagde voirn van supra-nationaal bestuur en met vooruitstrevende standpunten inza ke sociale rechtvaardigheid, vredes handhaving, milieu, arbeidsverhoudin gen en ontwikkelingshulp. Anders dan Amerika, zo zegt deze geboren en geto gen Amerikaan, stelt Europa zich over wegend op achter de Verenigde Naties, terwijl de VS daarin over de laatste de cennia ambivalent om niet te zeggen weerspannig zijn geweest: 'Het morele zwaartepunt van de wereld verschuift naar Europa, dat zich daarmee in een gunstige positie bevindt om in de ge meenschap van volkeren en in de we reld-opinie een machtsevenwicht te be waren'. Zware wooi'den, dat wel. Maar toch: vreemd dat zoveel Eui'opeanen dat zo weinig beseffen en dat zo weinig Ameri kanen dat erkennen. Zij zien Europa nog vaak als een vei'deeld gezelschap met een weifelende en voornamelijk re torische daadkracht: meer woorden dan daden, vooi*al in militaire en veilig heidszaken, dus ook wat Donald Rumsfeld met zijn schampere verwij zing naar het 'oude Europa' leek te be doelen. Maar, zeg ik dan, kijk ook eens naar de diepgaande verdeeldheid die op het gi'ondgebied van de VS zoveel proble men heeft laten voortbestaan: de kloof tussen arm en rijk, milieu, gezondheids zorg, sociale voorzieningen en mensen rechten, vuurwapens, abortus, euthana sie en doodstraf. Ik zeg dat niet om de Amerikanen aan een schandpaal te na gelen, verre van dat want ik draag hen nog steeds een zeer warm hai't toe. Maar meet niet met twee maten. Zeker, ook in Europa zijn er op andere terreinen nog hapei-ende sociale struc turen. Die steunen echter nog steeds op een historisch compromis tussen kapi taal en arbeid met een consensus tus sen sociaal-christelijke en sociaal-de mocratische tradities en een vleugje Frans republikanisme. Zo bezien is de kloof tussen de EU en haar burgers mis schien wel minder groot dan die tussen de VS en haar bui'gers en die tussen de VS en Europa. Dat besef is - met een beetje trots ei'bij - nodig nu we na een halve eeuw kun nen zeggen dat Oost- en West-Europa herénigd zijn, iets wat tot voor twintig jaar ondenkbaar leek. En dan nu Tur kije, ook niet niks. Misschien moet je er toch inderdaad geweest zijn om het vooroordeel dat ons Turkse bevolkings deel ons heeft bijgebracht weg te ne men, althans te verzachten. Hoe dan ook, belangrijker dan de voor en tegens die daarover te berde zijn ge- bracht en in weerwil van de Wildersen en de Bolkesteins, is toch de overwe ging dat een 'nee' Turkije in een verde re radicalisering van de islam zou doen vervallen en dat Europa pas dan fron taal op de vijandige grenzen van een is lamitisch werelddeel zou stuiten. Lie ver niet. Arnold van Niekerk WESTERSCHELDE - Burge meester Tellegen van Temeu- zen betreurt dat het Deltaplan niet voorziet in afsluiting van de Westerschelde. Volgens hem heeft afsluiting en kanali sering van de rivier grote voor delen: kortere scheepvaartrou te, minder onderhoud, minder dijkverhoging en goedkoper onderhoud van de zeewering. 103 - De oudste inwoonster van Zeeland, J. de Koning-Ver- meulen uit Graauw, wordt 103 jaar. 'Ons Doka' zegt haar ho ge leeftijd en nog altijd goede gezondheid te danken aan het eten van spek. Van haar elf kin deren zijn er nog twee in le-j ven. Ze woont in bij haar jong ste dochter. RODE BARETTEN - Ter be vordering van de eenheid v? tunu heeft de minister van De fensie het dragen van de wijn rode baret verboden. Het dra gen van de groene commando- baret is alleen nog toegestaan' aan die militairen die nog het Korps Commandotroepen zijn ingedeeld. STAKING - De .ucxgiayus vierloodsen zijn in staking. Ze eisen uitbetaling van achter stallig loon. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax, (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgir per maand: 19,95 n.v.t per kwartaal: 58,00 60,25 per jaar: €222.50 226,50 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhet einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgetë de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend goed Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De doo" aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt vooron* (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en!** ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig gesejectffi de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u oit schriftelijk melden bij PZC, :e, Postbus 31,4460 AA Goes Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4