Big Brother vliegt mee
PZC
W 9
Hoe werkt biometrie?
Reis boeken
Zo snel als een
jachtluipaard
zaterdag 29 januari 2005
Een camera die het gedrag van
passagiers registreert, een
sensor die de lichaamswarmte
meet en een computer die
paspoortgegevens scant. Dat
alles aan boord van het
vliegtuig. Binnenkort reist Big
Brother mee.
Door ALICE PLEKKENPOL
Pakweg twintig jaar geleden
kon bijna niemand zich voor
stellen dat ons dagelijkse
doen en laten door camera's
wordt geregistreerd. Maar tegenwoor
dig lijkt er geen ontkomen aan vanaf
het moment dat we ons buitenshuis
begeven. Op het station, de luchtha
ven, bij de benzinepomp, in waren
huis of tuincentrum, bij de bank en
de pinpasautomaat, op pleinen van
grote steden, op snelwegen; overal
worden we gefilmd. En daar komt
dan binnenkort de vliegtuigcabine
bij. Met één groot verschil. Wij wor
den daar niet alleen in de gaten ge
houden, bij enigszins verdacht ge
drag worden meteen onze persoons
gegevens gecontroleerd om snel tot
een conclusie te komen: potentiële
terrorist of niet.
In veel nieuwe passagiersvliegtuigen
die momenteel worden gebouwd,
worden camera's en sensoren aange
bracht die registreren hoe passagiers
zich aan boord gedragen. Over twee
jaar zullen de meeste vliegtuigen
voorzien zijn van deze beveiligingsap
paratuur, die verder gaat dan een sim
pele camera. Is iemand zenuwachtig,
zweet hij overmatig of gaat hij vaak
naar het toilet? Allemaal verdachte
kenmerken, die door cabineperso
neel aan boord gecombineerd kun
nen worden met paspoortgegevens
en reisbestemmingen. Ben je toeval
lig geboren in Beiroet en reis je via de
Verenigde Staten naar Saoedi-Arabië,
dan is dat een uiterst verdachte com
binatie. Het zogeheten risicoprofiel
dat aan de hand van alle gegevens uit
de computer rolt, zal hoogstwaar
schijnlijk dat van een terrorist zijn.
De hoogte van het 'terroristenrisico'
wordt door de computer aangegeven
in kleuren. Bij groen is er niets aan de
hand, geel neigt al naar alertheid en
bij rood gaan alle alarmbellen af. Spij
tig voor die onschuldige passagier
met een Arabische achtergrond die
last heeft van vliegangst of buikgriep.
Wapens aan boord
Zoals vaak lopen de VS voorop met
dergelijke acties. Maar ook in Europa
zijn overheden overtuigd van het be
lang van een dergelijk veiligheidssys
teem in vliegtuigen. De Europese
Illustratie INGEBORG PANJER
Commissie heeft geld uitgetrokken
voor het ontwikkelen van het came
ra- en sensorsysteem in toestellen op
de Europese markt, waaronder Air
bus. Dit project is vorig jaar in gang
gezet en loopt tot 2007. In Nederland
is het Nationaal Lucht- en Ruimte
vaartlaboratorium (NLR) in Amster
dam erbij betrokken. Nieuw te bou
wen vliegtuigen worden al van came
ra's voorzien. Overigens kan de tech
nische installatie vrij snel geschie
den, meer tijd vergt de aanpassing
van privacyregels en luchtvaartwet
ten in de diverse landen. Maar ook
daar wordt vaart achter gezet. Zo
kent Nederland vanaf 1 maart een zo
geheten 'alerteringssystêem' voor ter
reurdreiging, dat ook met kleurcodes
werkt en voorlopig op slechts enkele
plaatsen, onder meer Schiphol,
wordt toegepast.
Na de terreuraanslagen op 11 septem
ber 2001 in de VS werden de veilig
heidsmaatregelen binnen de lucht
vaart snel strenger. Cockpits zijn te
genwoordig hermetisch afgesloten,
zelfs als een kaper voor de deur staat
en een stewardess een pistool tegen
het hoofd zet, zal de deur niet open
gaan. Luchtvaartmaatschappijen zelf
zitten evenmin stil. Op risicovolle
vluchten gaan zogeheten air mars
halls mee, die volgens deskundigen
echter het nadeel hebben subjectief
te zijn. Een air marshall kan een per-
Bij een Arabier met
buikloop gaat
meteen het rode
alarm af
soon wiëns ongeschoren hoofd hem
niet aanstaat verdenken van terroris
me, terwijl de echte terrorist, een aan
trekkelijke jongedame, over het
hoofd wordt gezien. Camera's en
computers functioneren objectiever.
Ook vragen sommigen zich af of het
laten meevliegen van gewapende air
marshalls sowieso verstandig is. Wa
pens aan boord maken een vliegreis
niet per definitie veiliger, het kan de
onveiligheid zelfs vergroten. Ook wat
betreft dat laatste staat de techniek
niet stil: er zijn inmiddels pistolen
waarvan de trekker alleen reageert
op de vingerafdruk van de eigenaar.
Overigens houdt schieten aan boord
nog een gevaar in; niet alleen kan
een onschuldig persoon geraakt wor
den, ook kan een kogel de cabine-
wand doorboren waardoor de lucht
druk gedeeltelijk wegvalt. Om die
laatste reden heeft de Israëlische
maatschappij El Al bewakers aan
boord die schieten met nylon kogels,
die wel mensen uitschakelen maar
niet door vliegtuigwanden gaan.
Automatische piloot
Een soortgelijk systeem als voor de
op een vingerafdruk reagerende pis
tooltrekker bestaat voor de stuur-
knuppel van de piloot. Deze kan zo
worden afgesteld dat hij alleen func
tioneert als de juiste persoon in de
cockpit zit. Indien de piloot in geval
van nood op de knop 'automaat'
drukt is het hele besturingsproces on
omkeerbaar. Het toestel vliegt dan
zelf verder, ontwijkt hoge gebouwen
en kan automatisch landen. Tegen
woordig kan in de grotere verkeers
vliegtuigen al bijna het hele bestu
ringsproces automatisch worden ge
daan, er zijn slechts enkele handmati
ge verrichtingen nodig zoals de bedie
ning van het landingsgestel en de
kleppen, het taxiën en natuurlijk het
persoonlijk ingrijpen bij dreigende
ongelukken of fouten.
Diverse airlines hebben al camera's
aan boord geïnstalleerd, verscherpen
het toezicht bij het inchecken op de
luchthaven en het aan boord gaan,
en staan het zelfs niet meer toe dat
passagiers in het vliegtuig in lange
rijen voor het toilet wachten of an
derszins groepjes vormen. Wie op
zijn stoel blijft zitten is immers ge
makkelijker in de gaten te houden.
Nieuwe soorten beveiliging zijn nood
zakelijk geworden, niet alleen vanwe
ge 11 september 2001, maar ook in
verband met de veranderende tactiek
van terroristen. Werden vroeger voor
al bommen in bagage verstopt, en
diende dus de bagage goed gecontro
leerd te worden, tegenwoordig zijn
terroristen zelf het wapen omdat ze
bereid zijn hun leven te offeren. Dat
vergt een andere tactiek, namelijk
het scannen van personen in plaats
van koffers.
reiziger wordt herkend dankzij een oogscan.
Een goede veiligheid in de lucht begint
op de grond. Daarom worden de contro
les op de luchthavens, zowel bij het in
checken als boarden, voortdurend ver
scherpt. Biometrie is daarbij het nieuwe
toverwoord. Met biometrie is het moge
lijk iemands identiteit vast te stellen aan
de hand van zijn of haar unieke persoon
lijke kenmerken. Het meest bekend zijn
de vingerafdruk en de oogscan, op basis
van kleurschakeringen in de iris. Andere
technieken zijn een handafdruk of ge
zichtsscan. Schiphol kent nu ruim drie
jaar het systeem Privium, waarvan circa
vijftienduizend personen, meest fre
quente zakenreizigers, gebruik maken.
De persoonlijke biometrische gegevens
worden opgeslagen in een chipcard,
daarna is het passeren van een oogscan
voldoende. De oogscan herkent ook per
sonen die contactlenzen of een bril dra
gen, een zonnebril werkt belemmerend.
Deelname aan Privium kost overigens
99 euro. Twee weken geleden werd het
startsein gegeven voor een proef waarbij
geregistreerde luchtreizigers sneller de
VS binnenkomen. Dat gebeurt met een
systeem dat sterk op Privium lijkt. Het is
de bedoeling dat in de nabije toekomst
elk Nederlands paspoort voorzien wordt
van biometrische gegevens, waaronder
een gezichtsscan. Luchtreizigers leggen
dan hun paspoort op een leesapparaat
en kijken in de camera voor gezichtsher
kenning, waarna de controlepoortjes
opengaan.
Vakantiegids
over Friese Meren
De VW Friese Meren brengt dit jaar voor het
eerst een eigen gids uit. In tegenstelling tot de
meeste VW-brochures, waar je meestal zo'n
drie euro voor moet betalen, is deze gids gra
tis. Bovendien verschijnt naast een Nederlands
talige uitgave ook een aparte brochure in de
Duitse, Engelse en Franse taal. De gids besteedt
naast de gebruikelijke toeristische zaken ook
aandacht aan arrangementen, verhuur van va
kantiewoningen en boten. De gids is verkrijg
baar bij VW-kantoren en via
www.friesemeren.com.
Fietsen in Laos,
treinen door Rusland
Het zijn vaak de kleinere reisorganisaties die
met bijzondere reizen komen. Zo heeft Ei
gen-Wijze Reizen het aanbod uitgebreid met
onder meer individuele fietstrektochten door
Noord-Thailand en Laos, winterwandelen in Ti-
rol en een culinaire fietstrektocht door de Fran
se Dröme: www.eiqenwijzereizen.nl.
Incento, gespecialiseerd in bijzondere treinrei
zen wereldwijd, vertegenwoordigt nu ook
Trans-Siberian Express Company. Per comforta
bele privé trein wordt de ruim 10.000 km lan
ge route tussen Moskou en Vladivostok over
brugd. Deze rit duurt twaalf dagen en wordt
onderbroken voor diverse excursies. Meer in
formatie: www.incento.nl.
Uitgeverij Byblos laat haar reisboeken tot le
ven komen middels enkele reizen met veel aan
dacht voor cultuur en literatuur. Wie alleen
reist krijgt een speciaal 'bulkboek' mee, wie
voor een groepsreis kiest wordt begeleid door
een deskundige gids die bijvoorbeeld ook als
auteur werkzaam is. De bestemmingen zijn
Barcelona, Berlijn, Londen en Tibet:
www.byblosreizen.nl.
Turkije is een sterk groeiende vakantiebestem
ming, en ook populair bij homoseksuele toeris
ten. Speciaal voor deze groep is er een website
met informatie over reizen naar Turkije, waar
onder een gay cruise of een verblijf in het eer
ste gay-only hotel van het land, in Alanya:
www.qavturkiie.com.
Thuis in Frankrijk
Frankrijk blijft een geliefd vakantieland, al
leen die taal, hè? Voor menigeen is de kennis
van het Frans niet voldoende om een gesprek
met de eigenaar van
Privium werkt met biometrie. Foto's GPD
L9GE8EM BIJ NEDIRLANSE8S
dat leuke hotel gaan-
de te houden. Dat
probleem doet zich j
niet voor wanneer je
bij Nederlanders lo
geert. En mogelij klie-
den volop, want heel
wat Nederlanders
hebben, niet zelden
na een bumout, hun
heil gezocht in la
douce France. Het
boek 'Logeren bij Ne- 1
derlanders' stelt tientallen emigranten voor.
Verdeeld per regio worden ze met hun accom
modaties gepresenteerd. Campings ontbreken,
het gaat vooral om chambres d'hötes, die het
midden houden tussen een bed&breakfast en
een hotel, en waar je altijd contact hebt met de
eigenaar en mede-gasten.
Er staat een goede beschrijving in van de soort
accommodatie met veel foto's en details (soms
blijken kinderen of huisdieren niet welkom, is
een accommodatie bijzonder geschikt voor fiet
sers en skiërs, en bijna altijd worden gps-coör-
dinaten vermeld), plus een beschrijving van de
omgeving en toeristische uitstapjes die in de
buurt gemaakt kunnen worden. De chambres
d'hötes variëren van vrij primitief tot zeer
luxe. Extra voordeel van deze gids: je krijgt het
gevoel de eigenaar en zijn achtergrond reeds
te kennen voordatje arriveert: 'U komt oor
spronkelijk uit Leiden, daar wonen wij nu
sinds een jaar.' Zo klein kan de wereld zijn.
Logeren bij Nederlanders door Peter Jacobs Er-
win de Decker, uitgeverij Lannoo, €17,95, ISBN
9020957821
ALICE PLEKKENPOL
Rennen tegen een jachtlui
paard, dat 120 km per uur kan
halen (zie foto), of verder probe
ren te springen dan een reuzen
kangoeroe die stappen van 12
meter maakt. Winnen zal niet
lukken, maar vooral voor kinde
ren is het leuk om het te probe
ren en het op te nemen tegen
he recordhouders uit het dieren
rijk. Het kan allemaal op de ex
positie 'Sneller, hoger, sterker!'
aver kampioenen in de dieren
wereld, die 5 februari begint in
museum Naturalis in Leiden. Be
zoekers kunnen zich tijdens
aen speurtocht op allerlei ma
meren meten met grote en klei
ne dieren. En zo leren ze bij
voorbeeld dat een geelbuikzee-
slang zijn adem ruim 3,5 uur
kan inhouden. De expositie
loopt tot en met 2 oktober. Na-
Eerst apies, daarna soep
turalis is geopend dinsdag tot
en met zondag van 10.00-18.00
uur, entree €9. Meer informa
tie: tel. 071-568 76 00,
www.naturalis.nl.
Apies ldjken en lekker erwtensoep eten. Een prima invulling voor
een winters dagje uit met het hele gezin. Morgen, 30 januari, hou
den IVN en de Apenheul in Apeldoorn een Erwtensoeptocht in
park Berg en Bos. Deze gratis tocht begint tussen 13.00 en 14.00
uur bij de hoofdingang van het park, en eindigt bij de Apenheul
die speciaal voor deze gelegenheid is geopend tussen 14.00-16.30
uur. Overigens is slechts een deel van het park toegankelijk. Vol
wassenen betalen de gereduceerde entreeprijs van €5, kinderen
tot en met 11 jaar mogen gratis naar binnen.
Meer informatie: www.apenheul.nl en www.ivn-apeldoorn.nl.
Kleinere vakantiebeurzen
De grote Vakantiebeurs in Utrecht hebben we achter de rug, maar
daarmee is het nog bepaald niet afgelopen met reisbeurzen. Reis
organisaties en verkeersbureaus hebben er kennelijk behoefte aan
om hun potentiële cliëntèle wat rechtstreekser te benaderen. Zo
houdt het in reizen naar Azië gespecialiseerde VNC Travel uit
Utrecht op 13 februari, samen met Out in Africa Tours en Asjka
Reizen, in de Reehorst in Ede een Wereldreismarkt:
www.wereldreismarkt.nl.
Het Brits Verkeersbureau Visit Britain houdt 19 en 20 februari een
reis- en lifestylemarkt in de Grote Kerk in Den Haag, waar lekker
eten en drinken in het Verenigd Koninkrijk extra aandacht krijgt:
www.visitbritain.com/nl.
Honderd procent Nederlands zijn dan nog de Vakantiebeurzen
van de SVR, de Stichting Vrije Recreatie, die zich met kamperen
bij de boer bezighoudt. Vandaag in de Rijnhal in Arnhem, 12 fe
bruari in de Prins Bemhardhoeve in het Drentse Zuidlaren, 19 fe
bruari in het Optisport Racketcentrum in Breda en 26 februari in
de Groenoordhal in Leiden: tel. 0183-35 27 41, www.svr.nl.
Kijken naar auto's...
De nieuwste modellen, maar ook accessoires en alles wat verder
met de heilige koe te maken heeft is te zien op de jaarlijkse Auto-
RAI in Amsterdam. De AutoRAI wordt van 10 tot en met 20 februa
ri gehouden in, uiteraard, de Rai. Het thema is dit jaar 'excite
ment, fun, inspiration, passion.' Dat komt onder meer tot uiting
in de speciale paviljoens, waar bijvoorbeeld beroemde klassieke
auto's van de Britse koningin, maar ook befaamde racewagens
worden getoond. De beurs is geopend op werkdagen van
11.00-22.00 uur, in het weekeinde van 10.00-17.00 uur. Kaarten
zijn in de voorverkoop online te koop voor €13,00, aan de kassa
voor €14,50. Meer informatie: www.autorai.nl.
...en naar treintjes
Het Euretco-gebouw op het industriegebiwd Doomkade in Houten
is voor de eerste keer de locatie waar een groot station op schaal
wordt gebouwd. Daar rijden 5 februari tal van modeltreinen rond.
De modelspoor-ruilbeurs heeft plaats van 10.00-15.00 uur, entree
€4,50. Meer informatie: tel. 030-601 34 00.
Zeebonken niet altijd stoer
Wie nooit gevaren heeft weet vaak nauwelijks wat het zeemansle
ven inhoudt. Het Maritiem Museum in Rotterdam licht tot septem
ber een tip van de sluier op met de expositie 'Zeemansleven'. Be
zoekers krijgen een idee hoe het leven aan boord is en was vanaf
1850. En er wordt duidelijk gemaakt dat zeebeden aan land niet
uitsluitend de rosse buurten onveilig maken, maar ook hun heil
zoeken in een zeemanshuis of zeemanskerk.
Het museum heeft nog een andere tijdelijke tentoonstelling in
huis, want de Nederlandse Vereniging van Zeeschilders exposeert
tot en met 27 februari. Voor kinderen is er onder meer de afdeling
van Kapitein Plons. Het Maritiem Museum in Rotterdam is open
dinsdag tot en met zaterdag van 10.00-17.00 uur, zondag van
11.00-17.00 uur, entree €5. Meer informatie: tel. 010-413 26 80,
www.maritiemmuseum.nl.
Art Deco beurs
In de Grote Kerk te Den Haag wordt
van 3 tot en met 6 februari de-Na
tionale Art Deco Beurs gehouden.
Het is alweer de zevende editie.
De beurs omvat toegepaste
kunst uit de periode
1880-1980, waaronder
veel meubels, porse
lein, glaswerk en schil- i-v&x*»1* u
derijen. m
Het evenement is laagdrempelig gehóuden, er worden objecten
verkocht voor tientallen tot tienduizenden euro's.
Geopend donderdag 15.00-21.00 uur, vrijdag 11.00-21.00 uur, zater
dag 11.00-19.00 uur en zondag 11.00-18.00 uur, entree €8.
Meer informatie: tel. 0251-24 22 48, www.nadb.nl.
