Middeleeuwse
feren in een
nodern huis
Het zijn geen plaatjes aan de muur
Stadsveste Middelburg
si's impression van Stadsveste in Middelburg.
Middelburg, daar kun
je nog verborgen wo
nen. Aan een nostalgisch
binnenpleintje, waar geen
toerist te bekennen is, en
buren 's zomers gezamen
lijk een wijntje drinken.
Die romantiek moet bin
nenkort ook in het nieuw
bouwproject Stadsveste te
zien zijn.
De Zeeuwse hoofdstad kent
nog van die plekjes, waar
zelfs haar eigen inwoners wel
eens vol verbazing rondstrui
nen. Het Damplein heeft er zo
eentje. Onzichtbaar verborgen
achter het gangetje tussen de
chocolaterie en de kaasboer. Ka
rakteristiek, met schuine muren
en oude lantaarns. Als onder
grond kinderkopjes, die zo te
voelen stammen uit de periode
dat men nog op stevige klompen
liep. Her en der ligt speelgoed.
Van het houten bankje is niet te
zeggen bij welk huis het hoort.
„We maken er allemaal gebruik
van", vertelt Jolanda Geere, die
zo'n drie jaar aan het hofje
woont.
„Het oogt heel pittoresk en ei
genlijk is het dat ook. Het bin-
nenhofje is de plek waar buren
elkaar ontmoeten. Kinderen spe
len er het hele jaar door samen,
maar volwassenen ontmoeten
elkaar vooral in de zomer. Al
tijd op het hofje. Dan drinken
we een wijntje, of we eten sa
men. Er heerst geborgenheid."
Een stukje verder aan de Dam,
parallel aan dit hofje, ligt Kui
perspoort. Ook hier voel je de ge
borgenheid van vroeger. Net als
in de Bellinkstraat, weer een
straatje verder. Het is een van
de oudste straten die Middel
burg kent. De huizen staan er
dicht tegen elkaar, met een
speels pleintje in het midden.
Carolien Houtepen woont recht
tegen dat pleintje aan. „Het is
de plek waar onze kinderen
speelden met hun vriendjes uit
de straat. Vanuit de keuken kon
je dan zien wat ze aan het uitvre
ten waren. Dat het pleintje zo
wat is ingesloten, geeft je als
ouder een veilig gevoel. Boven
dien brengt het pleintje mensen
samen. Ooit heeft een buur
vrouw het bankje bij de boom
weten te bewerkstelligen. Daar
wordt nu nog dankbaar gebruik
van gemaakt. Ouderen rusten er
even uit en wij houden er onze
buurtbarbecue."
Dat laatste zullen ze in de Mid
deleeuwen vast niet hebben ge
daan, maar de geborgenheid is
gebleven. De gemeente ziet die
graag terug in andere wijken.
Daarom zijn haar nieuwste wij
ken Veerse Poort en Stadsveste
voorzien van binnenhof jes. Bij
de eerste zijn ze openbaar, maar
om op die van de Stadsveste te
komen is een sleutel nodig.
„Dat is bewust gedaan om men
sen een eigen plekje te geven.
Eén stap buiten de bebouwing
en je staat in de drukte van het
centrum. Dan is het voor de be
woners prettig om thuis rust en
veiligheid te beleven."
Lex Suylen is als stedenbouw
kundige van de gemeente betrok
ken bij de bouw van Stadsveste.
Toen acht jaar geleden de eerste
schetsen van de toen 80-jarige
Zweedse architect Ralph Erski-
ne binnenkwamen, was hij di
rect enthousiast.
„We hadden specifiek voor Ers-
kine gekozen, omdat we zagen
hoe goed hij het in het stadje
Grave deed. Ook daar luidde de
opdracht bij nieuwbouw reke
ning te houden met de histori
sche achtergrond. Veel hebben
we niet veranderd aan het ont
werp van Erskine. Alleen zijn
groenplannen en het doortrek
ken van de waterstructuur heb
ben we weggelaten. Dat was ge-
Een van de verborgen hofjes in
Middelburg, bij het Damplein.
foto Ruben Oreel.
ren bomen beloofd", herinnert
Antonisse. „Maar hoe die moe
ten groeien op een parkeergara
ge, had niemand zich tevoren af
gevraagd. Ik denk dat ze binnen
kort het grind gaan verdelen en
sedum ertussen laten groeien.
Iets anders gaat niet."
Tussen de privéterrassen zijn ij
zeren hekwerken geplaatst. Op
sommige plaatsen groeien klim
planten al gretig de lucht in. An
tonisse hoopt daarmee toch op
wat privacy. „Het lijkt me gezel
lig om met de buren buiten te
zitten, maar ik stel ook prijs op
een stukje tuin van mezelf. Je
hoeft niet alles te delen." Een ro
mantisch beeld heeft Antonisse
niet voor ogen.
„Ik verwacht geen enorme saam
horigheid. Een praatje zal er
best in zitten, misschien een
tuinfeest, maar in praktijk pakt
dat ideaalbeeld toch anders uit.
Ook in de Smallegangenhof had
den we een hofje, maar daar lie
pen we alleen doorheen als we
de hond uitlieten - meer niet.
Voor echte nostalgie is zo'n com
plex toch te modern, vrees ik."
Concluderend kan Lex Suylen
niet voor de gemeente spreken,
maar hij denkt dat die zeker te
vreden is met het eindresultaat.
„Het is een hele vooruitgang, als
je terugdenkt aan het aanzicht
van de oude gasfabriek en Zee-
tex. Middelburg mag best para
deren met de Stadsveste.
Wendy van den Hurk
ictje bijlagen: 0113-315680
(.pzc.nl
iil:redactie@ pzc.nl
jus 31, 4460 AA Goes
rtentie-exploitatie:
ïd-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
iws-Vlaanderen: 0114-372770;
maal: 020-4562500.
erdag 29 januari 2005
Braziliaanse
vrolijkheid
in Hollandse
huiskamer
woonweg onmogelijk te doen."
Stadsveste is volgens Suylen ge
bouwd met respect voor de ge
schiedenis. „Elk huis is anders.
De bakstenen verschillen, de
hoogte van huizen varieert. Het
is misschien niet zo goedkoop
als een blok van tien identieke
woningen, maar de huizen zijn
tenminste wel uniek."
Uniek
Erg uniek is de stijl van Stads
veste echter niet in Nederland.
Historische nieuwbouw schiet
overal uit de grond. Maar van
trendvolgen is geen sprake, ver
moedt Suylen. „Deze bouw past
gewoon bij Middelburg. Hyper
moderne huizen zouden de bin
nenstad ontsieren."
Dat denkt ook Rinus Joosen, die
bij projectontwikkelaar Prover-
ko verantwoordelijk is voor wat
de aannemer uitvoert. „Nostal
gie is een gevoel dat je bekruipt
als je in Middelburg bent. Dat
gevoel is getracht te vertalen
naar nieuwbouw. Die smalle
straatjes en typische geveltjes
zijn in Stadsveste terugge
bracht. Zoals mensen dat in de
zeventiende eeuw deden, komen
bewoners samen op een binnen
plaats. Het is geen toeval dat die
op slot is. Daar komt een stuk
actualiteit bij kijken. De samen
leving is ernaar dat mensen be
schermd willen wonen. Je ziet
hier dan ook veel senioren,
maar juist ook jonge gezinnen.
Mensen die behoefte hebben
aan sociale controle."
Stadsveste bestaat uit drie ap-
partementenblokken, vijf grond
gebonden woningen en een ves-
Artist's impression van een aantal woningen in de Stadsveste.
te, die het grootste plein om
ringt. Hoewel het er voorlopig
niet naar uitziet dat Miniatuur
Walcheren verdwijnt, denkt de
gemeente al na over uitbreiding
van Stadsveste. Het is zelfs al
globaal uitgezet op papier.
Tot dusver behelst Stadsveste
76 woningen. Twaalf ervan zijn
inmiddels opgeleverd. Elke
week komen er meer bij. Tiny
Antonisse was er vroeg bij in de
Branderijmolengang. Aan het
begin van dit jaar was alles ver
huisd. Ze wandelt door de woon
kamer alsof ze nooit ergens an
ders heeft gewoond. „Ik voel me
ook al echt thuis. Dat is bijzon
der, als je bedenkt dat we het
huis uit een brochure hebben ge
kocht. Toch een gok."
Het echtpaar Antonisse koos ex
pliciet voor de Middelburgse
binnenstad. „Voorheen woon
den we in het Smallegangenhof.
We wilden het centrum niet uit.
De makelaar gaf ons een brochu
re van Stadsveste mee. We wa
ren verrast. Dat oude in een
nieuw jasje, de bolwerken en de
stad binnen handbereik. We wis
ten meteen: dit is iets voor ons."
Van het binnenpleintje is nu
nog niet zoveel te zien. Er staat
een driehoekige bak met grind,
waaruit een solitaire kale boom
steekt.
De stoep is aangelegd en de be
woners hebben hun eigen terras
je, maar op wat gepotte bloem
bollen na, is nog weinig te mer
ken van geborgenheid. „Er wa-
1 ie serie woonberoepen
ut wekelijks een beroep
P het gebied van wonen
centraal. De meest
Heenlopende personen
komen aan bod: van
hdoor en architect tot
ambtenaar
Welstandscommissie of
glazenwasser. Vandaag:
stylist-kunstenaar
foto Willem Mieras
Naam: Pleuni Karman
Woonplaats: Heinkenszand
Beroep: Stylist-kunstenaar
Belangrijkste gereedschap: Kwast, pen en
papier
Bijna zo lang als ze zich kan herinneren, heeft
ze met haar handen gewerkt. Als kind deed
Pleunie Karman (26) al vol enthousiasme mee aan
het 'zaterdag-atelier' en nu maakt ze haar creativi
teit te gelde door ondermeer het maken van schil
derijen op maat. Een aantal jaar deed ze dat van
uit haar sfeervolle winkeltje 't Artistieke hoekje
in Goes, maar vanaf begin volgende maand gaat
ze vanuit huis werken.
„Ik wist al heel snel dat ik creatief bezig wilde
zijn. Toen ik een jaar of elf, twaalf was, ging ik
naar dat zaterdag-atelier. Daar kon je van alles
doen; zeefdrukken, etsen, schilderen. Ik maakte
er kennis met diverse technieken. Maar ik was
toen al zo nuchter dat ik dacht, ik wil van die crea
tiviteit een echt beroep maken, iets waarmee ik
ook geld kan verdienen. Ik heb de opleiding Mode
en Kleding in Vlissingen gedaan. Ik behoorde tot
de laatste lichting en dat bleek een groot voor
deel. We deden hele creatieve dingen, van fotogra
fie en grafisch decoreren tot modetekenen. Maar
ik wilde meer, dus ben ik daarna naar België ge
gaan voor een opleiding aan het KMO voor stylist,
etaleur en decorateur."
Een veelzijdige achtergrond die terug te vinden is
in haar activiteiten: schilderijen op maat, stylisti-
sche objecten, interieur en stylingadvies en muur
schilderingen. „Ik wil me nu echt toeleggen op het
maken van kunst voor in huis en voor bedrijven.
Ik maak 'schilderijen op maat' zoals ik dat om
schrijf. Dat betekent dat ik in opdracht van een
klant, maar ook naar het idee van die klant werk.
Het is dus belangrijk dat ik een goed gesprek met
de klant heb. Ik moet er achter komen wat die
wil, hoe die denkt en leeft. Dat vind ik wel eens
eng, je komt echt in iemands privéleven. Soms
moet je emoties of ervaringen verbeelden. Dat is
niet altijd makkelijk, maar het is wel een uitda
ging. En dat zoek ik. Uitdaging."
„Ik blijf in mijn werk experimenteren, zoeken
naar grenzen, andere materiaaltoepassingen. Ik
zoek ook naar extremen. Alles is natuurlijk al
eens gedaan, maar toch. Zo ben ik nu bezig om in
mijn schilderijen andere materialen te verwerken.
Glas, metaal, hout. Dan krijgt zo'n schilderij ge
lijk een andere dimensie."
Ik werk op maat, maar ik maak geen plaatjes
aan de muur. Er zit altijd iets achter. Er valt al
tijd weer wat te zien. Je blijft kijken. Er zit ook
een verhaal achter. Niet alleen het verhaal van de
klant, maar ook mijn verhaal. Mijn interpretatie.
Ik werk over het algemeen abstract, maar er zit
ten altijd herkenbare elementen in. Een hand, een
vlam, een figuur. Maar je moet wel even kijken,
nog eens kijken. Dan zie je iedere keer iets anders,
iets nieuws."
Over het algemeen gebruikt ze warme kleuren.
„Ik hou van rode, die hebben al een expressie op
zich. In mijn werken vloeien kleuren in elkaar
over. Die kleuren breng ik als een soort strepen
aan. Ik werk niet wolkerig, maar veel strakker. Ik
hou bijvoorbeeld van de stijl van de schilder Roth-
ko, maar ook Picasso spreekt me aan. Niet zijn be
kende schilderwerk overigens, maar zijn plas
tiek."
Naast haar schilderijen houdt Pleuni zich ook be
zig met het maken van stylistische groenobjecten.
Ze is ook van plan daar workshops in te geven.
Maar ook het geven van stylingadviezen behoort
tot haar activiteiten.
„Ik zit nog lang niet aan de grens van mijn kunst
zinnig 'kunnen'. Ik wil nog zo veel ontdekken en
doen."
Lachend: „Je zal me nooit zien borduren, maar
verder wil ik alles uitproberen. Mijn grenzen ver
leggen. Ik blijf zoeken naar nieuwe combinaties.
Ik leer nog steeds van anderen. Van mijn klanten,
van de kunstenaars die hier geëxposeerd hebben.
Zo ben ik nu ook weer begonnen met keramiek. Ik
krijg nu les van iemand die een heel aparte gla-
zuurtechniek heeft. En misschien ga ik nog wel
eens een workshop met glas doen.
Mijn creativiteit is nog lang niet uitgeput."
Annemarie Zevenbergen
