Extreme droogte in Suriname
PZC
Casper Hobbes
Mama Asaimoeder Aarde, geeft aan dat ze niet tevreden is
weer
Herdenken
puzzel
M
recept
Zeebaars met bleekselderij
woensdag 26 januari 2005
Zeeland: Onzeker
door Nina Jurna
PARAMARIBO - Al maanden re
gent het niet in het binnenland
van Suriname. In Botopasi, een
dorpje in het Boven-Suriname
gebied, op zes uur reisafstand
van Paramaribo, staan grote de
len van de rivier droog. Op plek
ken waar nog wel water staat is
de waterstand het laagst sinds
I twintig jaar.
Voor de ruim 60.000 mensen in
dit gebied, die nog in stamver-
band leven, heeft de droogte gro-
'te gevolgen. Voor hun eerste le
vensbehoeften zijn ze afhanke-
lijk van de rivier. Ze drinken
het water, wassen erin, leven er
van. Ook voedsel en goederen
komen vanuit Paramaribo over
de rivier. Normaal gesproken
ben je binnen twee uur in de be-
woonde wereld, maar door de la
ge waterstand kost het nu twee
dagen om er te komen.
'De Surinaamse overheid heeft
r maatregelen genomen om het
voedseltekort dat dreigt te ont
staan op te lossen met voed-
seldroppings. Dagelijks gaan er
vliegtuigen naar het binnenland
met zakken rijst, meel en suiker.
Bij het vliegveld Zorg en Hoop
in Paramaribo worden de goede
ren ingeladen en binnen een uur
met kleine vliegtuigjes naar de
getroffen gebieden gevlogen.
Als het toestel op het vliegveld
van Botopasi - dat niet meer is
dan een strook gras en een klein
houten kantoortje met het op
schrift 'aankomsthal' - landt,
rennen honderden mensen opge
togen naar het toestel.
Kinderen proberen voor te drin
gen om als eerste bij de laad
ruimte te komen waar de zak
ken rijst liggen. „Ik heb al we
ken geen rijst meer gegeten",
zegt Nelson Opai. Hij is boots
man en vaart normaal gespro
ken iedere week naar Paramari
bo om daar rijst, olie en meel te
kopen voor de winkel van zijn
vader.
Door de lage waterstand is hij
niet verder gekomen dan een
paar dorpen voorbij Botopasi.
„Het risico was te groot dat ik
de stad helemaal niet zou halen,
dus ben ik maar terug gekomen
met lege handen en is de winkel
van mijn vader al een paar we
ken leeg."
Cassave
De bewoners van dit gebied zijn
Saramaccaners, onderdeel van
de Marronstam. Hun voorou
ders vluchtten in de zeventiende
eeuw van de plantages en sticht
ten leefgemeenschappen in het
binnenland.
Nelson: „We verbouwen groente
en cassave en gaan op jacht
naar wild. Daar leven we van.
Rijst verbouwen we niet en ook
olie en benzine voor onze boten
moet uit de stad komen. Door de
droogte is een crisis ontstaan,
want ook onze akkertjes waar
we groente verbouwen zijn hele
maal uitgedroogd."
Volgens districtscommissaris
Rudy Strijk, die belast is met
het toezicht op de voedseldrop-
pings, is de toestand in het bin
nenland zorgwekkend.
„Het is hier in de afgelopen de
cennia nooit zo droog geweest.
Je ziet dat er op de rivieren
zandmassa's zijn ontstaan waar
zelfs gras op groeit." De Suri
naamse overheid overweegt om
water naar het binnenland te
transporteren als de droogte
aanhoudt.
Gezondheidsorganisaties heb
ben ook al gewaarschuwd voor
de volksgezondheid, want door
het lage en vooral ook stilstaan
de water is de kans op malaria
en andere infecties groot.
Waarom het maanden niet re
gent, weet niemand. Weerdes-
kundigen wijzen op effecten van
orkaan El Nino, maar de bewo
ners van Botopasi hebben hun
eigen verklaring. Nelson Opai:
„Wij geloven dat dit een teken is
dat Mama Asai, moeder Aarde,
niet tevreden is." GPD
Door de lage waterstand kunnen binnenlandbewoners vaak over de rotsen van de ene naar de andere
oever lopen. Bij normale waterstand moet er een boot gebruikt worden. foto Edward Troon/GPD
Noem mij, noem mij, spreek mij aan,
o, noem mij bij mijn diepste n'aam.
Voor wie ik liefheb, wil ik heten.
(Neeltje Maria Min)
Het zijn de laatste drie versregels uit een
prachtig gedicht. Flarden van het'gedicht
dwarrelen door mijn hoofd als ik hoor van het
voorlezen van alle namen. Alle namen van Ne
derlandse joden, Roma en Sinti die in de kam
pen uit de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord.
Het ontroert me dat deze namen worden voorge
lezen. Möoi, menselijk en poëtisch vind ik dat,
een daad van compassie. Maar er knaagt iets.
Morgen is het zestig jaar geleden dat Auschwitz
werd bevrijd door het sovjetleger. Er wordt
flink uitgepakt in de herdenking. Iedereen zal er
zijn. Poetin, Katsav (president van Israël), leden
van koninklijke huizen. Beatrix, Balkenende, et
Marleen Blommaert
cetera. Iedereen zal ter plekke zijn of haar af
schuw uitspreken en vertellen dat dit niet nog
eens mag gebeuren.
Maar wat wordt er eigenlijk herdacht? Het
kwaad in de mens? Doe een mens een uniform
aan, zet er meer dan vier bij elkaar en roep dat
er een vijand is.
Klop een verhaal uit het verleden op en generali
seer, vooral generaliseren. Niet te genuanceerd,
niet te ingewikkeld. Simpel en op hoge toon.
Of herdenken we de domheid? Hoe we ons in de
luren laten leggen. Ploe we achter iedere vlag
aanlopen. Hoe heerlijk we het vinden als er lei
ders zijn die onze angsten op eenvoudige wijze
verwoorden. Hoe we liever niet nadënken.
We herdenken natuurlijk omdat dit afschuwe
lijk was en zoiets nooit meer mag gebeuren.
Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat sinds
dien er nog tal van rampen van menselijke hand
hebben plaatsgevonden. Cambodja, Rwanda,
Joegoeslavië, Soedan. We kennen de feiten,
maar leren blijkbaar niet. Terwijl dat ook een
aspect van herdenken zou moeten zijn, er iets
van leren.
U denkt misschien: dat was of is ver weg en dat
klopt natuurlijk. Maar er is ook nog zoiets als
een opmaat naar het nationaal-socialisme ge
weest. In de jaren twintig en dertig draaide de
propagandamachine in Duitsland op volle toe
ren.
De joden werden afgeschilderd als profiteurs en
met gebruiken en opvattingen die niet pasten in
de Duitse verheven cultuur. Ze slachtten hun
dieren op een onfatsoenlijke manier. Joodse kin
deren hadden niet dezelfde waarden als de Duit
se.
Komt het u al bekend voor? Ze vormden een be
dreiging voor de 'Duitse' cultuur. De Duitse
waarden en normen werden bezongen. Een
vrouw doodt een tasjesdief. Is het een moslim?
Net goed, eigen schuld, kopt een krant. Een vrou
welijke tasjesdief wordt gedood door een mos
lim? Dan is de islam een achterlijke wraakcul-
tuur.
'Mijn moeder is mijn naam vergeten,
mijn kind weet nog niet hoe ik heet.
Hoe moet ik mij geborgen weten?
Noem mij, bevestig mijn bestaan,
laat mijn naam zijn als een keten.'
Hoe moet ik mij geborgen weten? Zo begint het.
Hoe lang de kou stand houdt, is Door: Reinier vandenl
momenteel nog tamelijk onzeker.
Gisteren kwamen er iets meer aanwijzingen, dat het in deb
van deze week toch iets minder koud wordt. Vandaag voerte,
matige wind uit noord tot noordoost in ieder geval koudelucf
aan. Van tijd tot tijd komt de zon goed te voorschijn, maarei
passeren ook enkele wolkenvelden. Waarschijnlijk blijft hetov
al droog. Als er al een sneeuwvlokje ronddwarrelt, zal het
weinig voorstellen. In de middag komt het tot een paar grade
dooi. Wellicht wordt het 3 graden. Komende nacht nadert van
het noordwesten een zwak warmtefront. De bewolking neemt
geleidelijk toe maar er wordt nog geen neerslag verwacht lm
nacht vriest het nog net een beetje. Morgen wordt de bev/olki
dikker en kan er wel wat neerslag gaan vallen. Waarschijnlijk;
de vorm van (natte) sneeuw, al wordt regen of motregenvoa
later op de dag ook een serieuze mogelijkheid. Ook voor vriji
kan de nabijheid van een
zwak warmtefront uitdraaien
op bewolking en wat lichte
regen of motregen. Of toch
nog net natte sneeuw. Hieruit
blijkt dat zelfs voor een paar
dagen vooruit de onzekerheid
in de verwachtingen al vrij
groot is. In het weekend
wordt dit nog sterker en kun
nen we letterlijk zeggen: het
kan vriezen en het kan dooien.
In feite suggereert ruwweg de
helft van alle computerbereke
ningen het aanhouden van
het vrij koude winterweer. De
andere helft gaat al gauw
naar 5 tot 7 graden overdag.
Laten we het er maar op hou
den dat we morgen iets meer
zekerheid kunnen verschaffen.
Af én toe zon
Vooruitzichten
Zon
donderdag
vrijdag
zaterdag
zondag
weer
m,
A
max.
3°
3°
5°
6°
min.
-2°
-1°
0°
2°
wind
NO 3
ZO 3
NW 4
N 4
op 8.30
onder 17
Maan
O
vandaag
op 18.03
onder 33
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar
beneden en van jinks naar
rechts een citaat.
1. Roofdier2. waan; 3. vruchtje; 4.
klos; 5. heerlijk; 6. haardos; 7. epis
tel; 8. rugtas; 9. deel van een auto;
10. visbeentje; 11. blaasinstrument;
12. warmwaterzak; 13. vouw; 14.
vaartuig.
P
O
R
D
Jj
E
L
~ËT
~ÏT
M
L
B
1
D
A
1
V
A
j
A
X
R
E
G
Voeg telkens een letter toe aan de
gegeven letters en maak zo 9 juiste
woorden van 4 letters. De toegevoeg
de letters dienen samen op de hori
zontale balk een woord te vormen.
1
P
E
A
N
R
T
E
R
2
D
R
Z
O
O
IJ
N
M
-3
M
B
E
R
N
A
A
M
4
S
S
P
E
O
N
E
L
5
Z
A
D
I
L
I
E
G
6
G
P
R
E
U
L
I
K
7
B
U
R
K
E
K
F
8
R
A
I
N
S
G
E
L
9
S
Z
T
IJ
U
U
R
N
10
G
R
Z
A
O
N
A
T
11
F
D
L
E
U
I
R
T
12
K
R
H
U
E
T
I
K
13
T
P
L
E
O
W
O
i
14
K
E
A
N
T
E
O
N
Horizontaal:
1. Els en Ria zijn ertoe in staat (6);
4. Mensen zonder eigen huis (8);
6. Ik zie niets achter een landbouw
werktuig (3); 7. Laag(te) vrouws
persoon (3); 9. De mond van een
kletsmajoor (7); 11Dat is voor een
Europeaan in een Belgische plaats
(5).
Verticaal:
1. Bloem om in het oog te houden
(4); 2. Daarop heb je geen last
meer van de file (5); 3. Op zeker
moment zal er geen ruzie meer zijn
(4); 5. Stelen op het water (6); 6.
Dit gaat ons allemaal aan (3); 8.
Vogel die meteen nog eens voor
komt (4); 10. Groene vloeistof? (3).
Zoek de zescijferige code met behulp
van de onderstaande aanwijzingen.
De cijfers kunnen variëren van 0 t/m
6. Er komt dus nooit een 7, 8 of 9 in
de code voor.
D
C
Oplossing van gisteren:
Anagram:
1even-neven-oneven
2aren-ander-narede
3. blei-balie-balein
4leer-deler-erelid
5. vies-vlies-valies
6raad-graad-aardig
7. asla-slaan-nasaal
8. long-galon-gallon
9gres-grens-ergens
10. span-pasen-naspel
Eindoplossing: ONBEVANGEN.
Cryptogram:
Horizontaal:
4. Paksneeuw; 6. verslagen; 8. overste; 9. delta;
10. rug.
Verticaal:
1. Wagenveer; 2. knol; 3. bergmeer; 5. winding;
7. sprot.
Zorggianen:
684 Zorggianen, van elke soort 171
Heer Bommel en de Blijdschapper
- Toonder Studio's
Nautisch bericht
Matige noord- tot noordoostenwind. Goed zicht. Temperatuu
van het kustwater bedraagt 6 graden.
Waterstanden
„Ik wil niet storen", sprak heer Ollie nu, ontstemd binnen
tredend. „Maar het is mijn plicht als heer om u te waarschu
wen, mevrouw!"
„Gunst, wat eng", zei Doddeltje. „Neem een stoel, dan krijg
je ook een kopje."
„Dank u, ik blijf liever staan", hernam heer Bommel met in
gehouden toorn. „Het gaat om uw bezoeker hier. Luister
niet naar het gezemel van deze oude deugniet! Er zijn zwar
te plekken in zijn verleden, die ik met een enkel gebaar in
al hun voosheid open kan leggen!" De heer Zwadder keek
even vreemd op, doch toen trok een milde glimlach om zijn
mondhoeken. „Ik vergeef u deze woorden, broeder", zei hij
met zachte stem. „Ik weet zeker dat u er straks spijt van
zult hebben."
„Niks spijt!", riep heer Bommel uit. "Men kan niet onge
straft op de stoel van een heer gaan zitten, als u begrijpt
wat ik bedoel!" Juffrouw Doddel begon een beetje ongerust
te worden en ze kwam haastig tussenbeide.
„Maar Ollie toch!", zei ze. „Die meneer was alleen maar be
zig om over liefde en goedheid te praten op jouw stoel. Het
was erg interessant, hoor. En ik kan me niet voorstellen dat
hij het kwaad meende."
Maar jammer genoeg hadden haar vriendelijke woorden
niet de gewenste uitwerking op heer Bommel.
woensdag
Hoog water
Laag wate
26 januari
uur
cm
uur
cm
uur cm u
Vlissingen
2.48
205
15.06
221
9.01 188 21.
Terneuzen
3.08
229
15.20
246
9.32 195 21.3
Cadzand
2.25
190
14.46
206
8.46 183 20."
Roompot Buiten
2.56
149
15.05
165
8.53 139 21.1
Roompot Binnen
3.56
128
16.15
138
10.05 125 22,(1
Zierikzee
4.15
151
16.35
164
10.15 144 22,?
Krammersl. West
4.31
160
16.56
172
io.2o 146 m
Hansweert
3.42
245
15.58
262
9.55 207 UB
Stavenisse/Yers.
4.26
156
16.46
165
10.15 142 22,!
donderdag
Hoog water
Laag wate
27 januari
uur
cm
uur
cm
uur cm uil
Vlissingen
3.17
215
15.38
230
9.40 1 98 21.4
Terneuzen
3.39
239
15.56
255
10.08 206 22,1
Cadzand
2.55
200
15.11
215
9.15 193 21.2
Roompot Buiten
3.26
156
15.34
171
9.35 147 21.41
Roompot Binnen
4.25
134
16.56
143
10.34 132 22A
Zierikzee
4.45
156
17.10
169
10.55 151 23.0C
Krammersl. West
5.06
165
17.26
178
10.55 154 23,0
Hansweert
4.11
254
16.30
270
10.32 219 22.3
Stavenisse/Yers.
4.50
160
17.16
171
10.56 150 22,51
door Bill Watterson
lichte sneeuw
matige sneeuw
-e|t zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
IK m EjONT H£a Ó0Q7, IK BEN
EEN VAN PE 0E5TE MEN5EN P\E
ooit nebben zoeeep.
inat hebben mensen pie mij
KENNEN EEN £ElUK. IK ben ook of
zoveel ü0eve MANIEKEN Ó0EJ7. IK
ben ei6enujk zo 60ep pat mijn
6zoot5heip...
je bent HELEMAAL niet ÓOEP. je
bent een VAN pe vefnaanpste
masten p\e\kken!
ais je zo 60ep bent, inokpt
je eefujkheip vaak vemakp
MÉT OPSCHEPPEN.
Zeebaars neemt in het assortiment van de be
tere vishandelaar steeds vaker de plaats in
van Noordzee-kabeljauw, Dat gebeurt niet om
dat de zeebaars schappelijker geprijsd is dan de
kabeljauw maar wel om het feit dat verre fami
lieleden van de Noordzee-kabeljauw, zoals de
koolvis en de pollack, steeds vaker worden aan
geboden als echte kabeljauw tegen prijzen die
ook voor de échte Noordzee-kabeljauw gelden.
Hoofdgerecht voor2-3personen:
300 - 400 gram filets van zeebaars;
(zee)zout;
witte peper uit de molen;
1 eetl. limoen-of citroensap;
6-7 bleekselderijstengels;
40 gram boter;
20 gram bloem, gezeefd;
1 dl droge witte wijn, zoals Sauvignon;
1/2 tablet voor visbouillon;
2 eetl. slagroom of crème fraiche;
2 eetl. droog kruim van witbrood;
2 eetl. fijn geraspte Parmezaanse kaas;
ca. 15 gram boter.
Spoel de vis onder stromend koud water. Maak
de filets droog met keukenpapier en verdeel ze
in 4 of 6 min of meer gelijke stukken. Wrijf de
stukken in met het mengsel van limoen- of ci
troensap, zout en peper. Laat de vis hierna ten
minste 10 minuten liggen.
Maak intussen de bleekselderij schoon. Trek, in
dien nodig, de draden van de stengels. Snijd de
stengels in smalle boogjes.
Verhit een wok of pan met dikke bodem. Laat
de boter er heet in worden en schep zodra het
schuim begint weg te trekken de bleekselderij
erdoor.
Laat alles, boven een matig hoog afgestelde
warmtebron, gedurende 3 minuten, onder
voortdurend omscheppen, zachtjes bakken zon
der dat de groente enige kleur krijgt. Strooi de
bloem er over en schep alles enkele malen om.
Schenk er 2 1/2 deciliter kokend water en de
wijn bij. Voeg het bouillontablet toe. Blijf zo
lang roeren tot een licht gebonden saus is ver
kregen. Laat de saus met de bleekselderij enke
le minuten zachtjes sudderen. Roer daarna de
room door de saus.
Schep de helft van de saus met de helft van de
bleekselderij in een ovenvaste schaal. Schik de
stukken zeebaars er boven op en schep de rest
van de saus en de bleekselderij er over. Meng
in een kommetje broodkruim met geraspte
kaas. Strooi het mengsel over het gerecht en
leg er hier en daarna een flintertje boter op.
Plaats het geheel op het rooster dat iets onder
het midden in de tot 200 C. voorverwarmde
oven is geplaatst. Laat in 16 - 18 minuten een
fraai goudbruin korstje op het gerecht bakken.
Presentatie: dien het gerecht in de ovenschaal
op. Geef er knapperig, zelf afgebakken, stok
brood en een salade van tomaten, groene olij
ven en uienringen bij.
In grote delen van Europa is het winter. In het noorden van
Spanje vallen buien met sneeuw. Ook op Mallorca en Menoru
vallen winterse buien. In grote delen van Frankrijk blijft heto^
dag een paar graden vriezen, in de Alpen blijft het op des»
tes overdag 10 tot 15 graden vriezen en voelt het dooreens'
fe noordoostenwind nog kouder aan. Een depressie boven Hf
en de Balkan veroorzaakt veel sneeuw in Beieren, in Oosten'i)
en op de Balkan. In het midden en zuiden van Italië en op»
vasteland van Griekenland vallen regen- en onweersbuien.
Kreta, Cyprus en Turkije blijven woensdag buiten schot. D00
aanvoer van warme lucht uit Afrika loopt het kwik op Kreta
naar 21 graden.
