Privacy klem door privatisering
PZC
i
Ook tuinders
willen eind
aan lichthinder
Universiteiten moeten zelf hun
studenten kunnen uitkiezen
PZC
De Kok Bruinoos
Gegevens cliënten ook waardevol voor andere financiële diensten
te gast
5TIUÊ TOCHT,
25 januari 1955
dinsdag 25 januari 2005
Privatisering en deregulering in
de sociale zekerheid gaan ten
koste van de privacy van de bur
ger. Het is hoog tijd dat de over
heid duidelijke regels stelt voor
het gebruik van informatie waar
verzekeraars vaak om andere re
denen al over beschikken. Ook
is goed toezicht nodig.
door Ulco van de Pol en
Nathalie van Seumeren
Verscheidene kabinetten heb
ben het sociale zekerheids
stelsel de afgelopen jaren flink
op de schop genomen. Nu is het
zorgstelsel aan de beurt.
Het College bescherming per
soonsgegevens (CBP) heeft een
aantal keren geadviseerd over
deze stelselwijzigingen. De rode
draad in deze adviezen is dat pri
vatisering en deregulering niet
goed samengaan, zeker niet met
het oog op de bescherming van
de persoonlijke levenssfeer van
burgers.
Privatisering is het kernthema
waar het bij de nieuwe Zorgver-
zekeringswet en de nieuwe
WAO om draait. Privatisering
en dereguleringen gaan daarbij
hand in hand.
Marktwerking veronderstelt dat
door concurrentie een product
.of dienst sneller, beter en of
goedkoper kan worden gele
verd. Algemeen wordt aangeno
men dat het stellen van regels
daarbij belemmerend werkt.
Het geloof in marktwerking'
jeidt bij de minister van SZW en
VWS tot de ambitie om de regel
zucht zo veel mogelijk te beper
ken.
Regisseurs
•De verzekeraars krijgen in de
kabinetsplannen de rol toebe
dacht van regisseurs van het so
ciale zekerheids- en zorgstelsel.
In de wetsvoorstellen wordt ech-
-ter niet duidelijk geregeld wat
deze regisseurs mogen doen met
de gegevens waarover zij straks
beschikken op grond van de
■Zorgverzekeringswet en de nieu
we WAO.
Door de nieuwe taken krijgen
de verzekeraars - veelal onder
deel van grote financiële con
cerns - nog veel meer (medische)
persoonsgegevens. Financiële
conglomeraten beschikken ech
ter al over veel gegevens omdat
ze behalve ziektekostenverzeke
raar ook vaak schade-, levens-
en pensioenverzekeringen bie
den en financiële aan dienstver
lening doen binnen het bankwe
zen. Dat levert een sterke infor
matiepositie op waarvan ondui
delijk is hoe die mag worden be
nut.
In de nieuwe Zorgverzekerings-
wet noch in de nieuw WAO is
hierover iets geregeld. Ook is
niet voorzien in een publieke
toezichthouder. Verzekeraars
zijn niet blij met het ontbreken
van regels over wat zij mogen.
Het ontbreken van regels leidt
tot veel vragen bij de uitvoeren
de partijen. Het is niet efficiënt
dat elke organisatie telkens op
nieuw moet uitvinden wat wel
en niet mag. Bescherming van
de persoonlijke levenssfeer is
geen onderwerp waar de meeste
burgers van wakker liggen. Som
mige mensen vinden het wel ver
velend dat ze persoonlijke gege
vens moeten verstrekken om in
aanmerking te komen voor een
dienst of product. Zij voelen
zich dan aangetast in hun priva
cy. Misschien belangrijker dan
dit vervelende gevoel, is dat
mensen dagelijks op basis van
persoonsgegevens worden beoor
deeld. Zo'n beoordeling heeft
grote gevolgen: een uitkering
kan worden gestopt, een verze
kering geweigerd of fraudeon
derzoek begonnen. Als de plan
nen van het kabinet doorgaan
moeten burgers hun gegevens
wel verstrekken aan verzeke
raars om in aanmerking te ko
men voor een arbeidsongeschikt
heidsuitkering of vergoeding
van ziektekosten. De kans is
groot dat die verzekeraar al veel
weet over deze burgers en dit
mee zal wegen.
De ministers van SZW en VWS
lijken niet te onderkennen dat
als gevolg van de privatisering
gevoelige gegevens bij finan
ciële conglomeraten terecht ko
men en dat dit grote risico's met
zich meebrengt. Het is van groot
belang dat beide ministers dui
delijk maken wat wel of niet is
toegestaan. Verzekeraars krij
gen zo de duidelijkheid waar ze
om vragen en burgers worden
beschermd. Daarnaast is het
van groot belang dat een krach
tige toezichthouder wordt aan
gesteld. Op dit moment moet
worden geconstateerd dat beide
wetsvoorstellen in dit alles niet
Ulco van de Pol is collegelid, Na
thalie van Seumeren is senior be
leidsmedewerker bij het College be
scherming persoonsgegevens.
Meer marktwerking betekent
meer concurrentie, betekent een
hogere druk op verzekeraars om
groepen burgers uit te sluiten
bij niet wettelijk verplichte ver
zekeringen. Voormalig Pv-
dA-staatssecretaris Rick van
der Ploeg waarschuwde hier
ook al eens voor. Ook de onderte
kenaars van het door SP-Kamer
lid Agnes Kant opgestelde mani
fest tegen marktwerking in de
zorg, wijzen op het gevaar van
risicoselectie. Te ver gaande se
lectie kan leiden tot uitsluiting
van 'slechte risico's'.
Als het verplichte verzekerings
pakket te beperkt blijkt te zijn
ontstaat grote vraag naar aan
vullende zorgverzekeringen (zo
als nu al gebeurt bij de zieken
fondsverzekering). Omdat zorg
verzekeraars voor de aanvullen
de verzekering een eigen accep-
tatiebeleid voeren, is het reëel
ervan uit te gaan dat zij ook se
lecteren.
De vraag is in hoeverre ze daar
bij gebruik mogen maken van
gegevens waar zij over beschik
ken in het kader van de Zorgver-
zekeringswet, de nieuwe WAO,
reïntegratie van zieke werkne
mers en uitkeringsgerechtigden
of omdat ze hypotheken ver
strekken.
Medische gegevens voor de
WAO horen geen rol te spelen
bij de afweging om iemand een
lijfrentepolis (uitkering geduren
de het leven) of levensverzeke
ring (uitkering bij overlijden) te
verkopen.
'Ai ueu
Gert de Kok, gedeputeerde bij de grati
nooges, heeft een gouden regel mi
tiek - belaster nooit Uw voorgang^
schonden en dreigt nu als aangeschoten^
laatste jaren als openbaar bestuurder te moj
len. Want zolang de heren Barbé, Bruinoo^
Haas in het Nederlandse havenbestel hunj
kunnen doen gelden, zal De Koks inbrengj
serieus worden genomen.
En invloed hebben de heren - ook al zijm
jaar geleden uit het openbare bestel teruggs
- nog steeds. Is het niet als commissaris a
seur, dan wel als netwerker. Dat bleek den
dagen duidelijk. Daan Bruinooge belde
Koks oprisping als zouden hij, Barbé en cc
er bij het havenschap een rotzooitje van heli
maakt, stad en land af om partijgenoten,'k
ten en journalisten ervan te overtuigen da;
de zijnen zonder zonden zijn en dat De Ks
zijn twee jaar als roerganger van de Zeeus
vens - er nadrukkelijk een potje van hg
maakt. Of erger: De Kok had nog niets uiti
ker later rollen.
Bruinooge heeft daarmee het gelijk aan zij:
ook de martelgang met het Zeeuws museiE
veel over De Koks gebrek aan daadkracht
Bruinooge vergeet er dan wel bij te zeggen
- en hij vrijwel alleen - verantwoordelijk
den mag worden voor zijn opvolging. Brui
schoof als voorzitter van de kandidaatstë
commissie van de PvdA zijn trouwe colle
Kok als Zeeuws partijleider naar voren. D*
de bij deze partij geldende regel van de ma
zittingstermijnen van drie perioden voor ps
functies negerend.
Het moment waarop Bruinooge en De Kol
clinch raken, wekt verbazing. Nog voor del
verkiezingen wist de oud-gedeputeerde Brui
als politiek selecteur wat voor vlees hij in A
had. Toen had hij afstand moeten nemen var
tot dan toe - trouwe volgeling.
En waarom rept gedeputeerde De Kok nu pi
een puinhoop binnen het havenschap? Alsc
zijn aantreden daadwerkelijk zo was, dank
het havenschapsbestuur daar in het openbas
in kennis moeten stellen. Had hij zelfs deS
van Zeeland daarover kunnen informeren,!
niet gebeurd.
De bestuurders in deze gremia doen er goe
De Kok tekst en uitleg te vragen en geen gen
te nemen met de gedeputeerdes standaarduil
king 'Er komt een onderzoek'.
door Luuk Kortekaas
Op elke satellietfoto is Ne
derland de lichtste plek
van nachtelijk Europa. Dat
ontregelt de levens van mens
en dier. Vanaf 1 april moet
het licht uit. In de tuinbouw
en worden kassen afge
schermd. Maar dat is nog
lang niet genoeg, bleek giste
ren op een conferentie in
Kootwijk.
Twee op de drie Nederlanders
zijn voorstander van 'donker-
tegebieden'. Het meest licht-
vervuilde land ter wereld
heeft kennelijk genoeg van de
hinder en ergernis over licht
vervuiling in Nederland.
Over het onderwerp werd de
voorbije week een conferentie
gehouden in het gebouw van
Radio Kootwijk op de Velu-
we. Daar bleek iedereen het
eigenlijk wel eens: er moet
iets gebeuren. Nu is Neder
land de helderste plek op elke
nachtelijke satellietfoto, en
de aanwijzingen nemen toe
dat natuur en mens er door
van slag raken. Zelfs glastuin
bouwersvoorman Frans Hoo-
gervorst is de lichthinder beu,
terwijl naar zijn sector toch
vaak met een beschuldigende
vinger wordt gestoken vanwe
ge de 's nachts verlichte kas
sen.
Hoogervorst: „Wij moeten ge
woon erkennen dat er een
groot probleem is. De tuin
ders hebben dat licht nodig
om mee te kunnen in de con
currentiestrijd, maar wat er
nu gebeurt is niet goed voor
de uitstraling van de sector.
Daar moeten we dus wat aan
doen."
Maatregelen
Eerder al tekende zijn organi
satie LTO een overeenkomst
met Natuur en Milieu, om
lichthinder in stappen tegen
te gaan. Maar Hoogervorst
liet gisteren merken het niet
bij papier te willen laten.
Tuinders die niet meewerken
aan maatregelen om lichtover-
last tegen te gaan moeten wat
hem betreft maar voelen. „De
sector zelf is er naar onze me
ning nog niet voldoende van
overtuigd dat dit moet wor
den aangepakt. Maar de reeds
bestaande regels moeten ge
woon streng worden toege
past. Wij vinden dat we ons
daar aan moeten houden: dus
geen licht van 20 tot 24 uur,
en vanaf 1 april afscherming
van de kassen met zijgevel-
schermen, zoals afgesproken.
Daarna wordt in stappen ge
werkt aan het nog verder te
rugbrengen van de overlast."
Probleem
Een probleem - ja. Er drin
gend wat aan doen - natuur
lijk. Maar hoe - dat was weer
een andere vraag. Staatssecre
taris Pieter van Geel van Mi
lieu prees initiatieven zoals
dat van de tuinbouw, maar
was niet van plan nieuwe re
gels te gaan maken of 'een
lichtkwaliteitsplan of iets der
gelijks' op te stellen: „Dit
soort zaken moet zoveel moge
lijk op lokaal of provinciaal
niveau worden aangepakt."
De Gelderse gedeputeerde
Henk Aalderink liet merken
hoe lastig het kan zijn. Hij
noemde in één en hetzelfde be
toog de wens de Veluwe don
kerder te maken én de wens
de kust in te halen als recrea
tiegebied nummer een: „Nog
een paar honderdduizend
overnachtingen erbij en we
zijn er. Daar zit een span
ningsveld, dat geef ik toe."
De Stichting Natuur en Mi
lieu gaat werken aan een
'Nacht van de nacht', waarin
alle gemeenten in Nederland
gevraagd wordt het licht een
nacht uit te laten. Dat zal op
29 oktober gebeuren. In Zee
land pakt de Zeeuwse Milieu
federatie (ZMF) deze campag
ne op. En nader onderzoek
moét aan gaan tonen hoe
mens en dier te lijden hebben
onder het steeds lichter wor
den van de nacht in ons
land.GPD
pagina 17
wie doet als laatste het
licht uit?
Een handvol hbo- en universitai
re opleidingen mag vanaf vol
gend jaar bij wijze van experi
ment zelf bepalen welke studen
ten ze wel en niet toelaten. Zo'n
experiment is helemaal niet no
dig, zegt oud-staatssecretaris
Rick van der Ploeg. Dat selectie
werkt, is allang bewezen.
door Jeroen Hoorn
Vijftien opleidingen zijn uit
verkoren. Zij mogen van
staatssecretaris Mark Rutte (On
derwijs) vanaf september de bes
te studenten selecteren. Rutte
zet daarmee een oud beginsel
op de helling: dat iedereen met
hetzelfde diploma dezelfde op
leiding moet kunnen volgen.
Nu is het nog zo dat universitei
ten en hogescholen alleen stu
denten mogen weigeren als ze
meer aanmeldingen krijgen dan
ze aankunnen.
Vandaag bespreekt de Tweede
Kamer de plannen van Rutte
(WD). De staatssecretaris
hoopt dat het toestaan van 'se
lectie aan de poort' leidt tot min
der uitval van studenten en tot
het ontstaan van topopleidin
gen. De experimenten moeten
uitwijzen of het zo werkt.
Oneerlijk
Volgens voormalig PvdA-staats-
secretaris Van der Ploeg, nu
hoogleraar economie in Floren
ce en Amsterdam, is er helemaal
geen experiment nodig. „Je
voert het in of je voert het niet
in", zegt hij. „Je kunt niet half
zwanger zijn." De experimenten
van Rutte leiden volgens hem
alleen maar tot oneerlijke con
currentie. „Slechts een paar op
leidingen mogen straks hun stu
denten zelf kiezen. De rest wil
misschien ook wel, maar mag
niet."
In het buitenland is al lang ge
bleken dat selectie werkt, zegt
Van der Ploeg. „Als het aan mij
ligt, wordt selectie aan de poort
morgen toegestaan. In Neder
land lijken alle universiteiten
op elkaar. In de VS heb je veel
meer variatie, van het communi
ty college om de hoek tot
top-universiteiten als Harvard,
en Yale. Een student heeft dus
grotere kans een opleiding te
vinden die precies op zijn wen
sen aansluit."
Van der Ploeg: „Als ik in de VS
De Universiteit van Tilburg. Volgens hoogleraar en oud-staatssecretaris Rick van der Ploeg bieden alle
Nederlandse universiteiten ongeveer hetzelfde onderwijspakket. foto GPD
rondloop op een topuniversiteit
als Princeton, zie ik zelfs op
paaszondag studenten zitten
zweten in de bibliotheek. In Ne
derland zul je dat niet meema
ken. De helft van de studenten
is niet geïnteresseerd. Zij verpes
ten het voor de rest. Waarom
zorgen we er dan niet voor dat
sommige universiteiten topoplei
dingen bieden, terwijl andere
zich richten op de wat vrolijker
ingestelde student?"
Een van de argumenten tegen se
lectie is dat er geen objectieve
criteria zijn om te bepalen wie
het meest geschikt is voor een
opleiding. Klopt, zegt Van der
Ploeg, maar een alternatief is er
niet. „Selecteren op cijferlijsten
alleen is absurd. Motivatie en ge
schiktheid lees je daar niet per
se aan af."
Bezwaar
Een ander veel gehoord be
zwaar, van onder meer de stu
dentenvakbond LSVb, is dat het
collegegeld van topopleidingen
stijgt. Enkele opleidingen mo
gen van Rutte inderdaad meer
collegegeld vragen.
Volgens Van der Ploeg leidt se
lectie echter niet per se tot ver
hoging van het collegegeld.
„Dat is een politieke keuze,
geen automatisme."
Van der Ploeg vindt bovendien
dat er niets mis is met een verho
ging van het collegegeld. „Als
studenten het na hun afstuderen
maar op een sociale manier kun
nen terugbetalen, dus afhanke
lijk van hun inkomen. Dan mag
een universiteit voor een drie
keer zo intensieve studie best
drie keer zoveel geld vragen.
Studenten kunnen zelf bepalen
of ze dat er voor over hebben.
Zo niet, dan kiezen ze een ande
re opleiding." GPD
DRIELING - Een vrouw uit
Oudenbosch heeft een drieling
gekregen. Twee dochters van
vier pond en een zoon van vijf
pond vormden de onverwachte
aanwinst van het gezin, dat al
uit vijf kinderen bestond.
IJS - Een 13-jarige jongen is in
Amsterdam tijdens het schaat
sen door het ijs gezakt. De jon
gen is verdronken.
BEWUSTELOOS - Een aantal
bioscoopbezoekers is in Neede
door gas bedwelmd. Bij het uit
gaan van de bioscoopzaal vie
len enkele dames bewusteloos
en ook uit de zaal moesten en
kele bezoekers naar
worden gedragen. De
kundige dienst, die hui
leende met zuurstofappa
liet zeven mensen naar ra
kenhuis overbrengen, ft
zaak wordt gezocht bij a
trale verwarm ingsinstall
MIJN - In een steenkole
in Noord-Turkije bij de
te Zee heeft zich een
ontploffing voorgedaan,
bij zesendertig mijns*
om het leven zijn gekt
Twintig mannen raakte
de ontploffing gewond. 6
den nog tien mijnwerken
mist.
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail, web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving accept}"'
per maand: 19.95 nvt
per kwartaal: 58,00 60.55
per jaar €222.50 226.S
Voor toezending per post geldt ee=
toeslag.
E-mail. Iezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandvW'
einde van de betaalperiode
PZC, La.v. lezersservice.
Postbus 31. 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag: 1.25
zaterdag- 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65 597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden u*!
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en'*»
de Regelen voor het Advertentie***
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 ut
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintje^
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel' (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend?"
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
0 k
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-conceriit-
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in oen bestand dat wordt gebruikt» T.
(abonnementen)admimstratio en om u te (laten) informeren over voor u relevante diens"" g[
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stolt dan kunt u dit schriftelijk melden W
zersservico. Postbus 31. 4460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR