Nog steeds slachtoffers
tsunami zonder hulp
Partijen Soedan tekenen vredesakkoord
miiiéiim hui hin iriTfrrrTTirnw
Amerikanen erkennen
out bij bombarderen
luis in Noord-Irak
Hoogleraar vergelijkt
aanpak Guantanamo
met praktijken nazi's
YIAj
Macaber duikongeval
voor kust Zuid-Afrika
Rechter vast
voor aanslag in
Afghanistan
Tokio traint
werklozen
ondergronds
Voedselvoorraad in Sri Lanka raakt op
«'Bestuur Londense beurs
wil controle op overname
Atoomonderzeeër VS aan de grond
Belgen aan de biodiesel
Menselijk falen oorzaak treinramp
India sluit energiedeal met Iran
Tekort donororganen in België
ChristenUnie,
SGP en SP tegen
grondwet EU
www.cswalcheren.nl
maandag 10 januari 2005
Fplrovan der Linden
PRETORIA - Het zal de geschie
denis in gaan als een van meest
macabere duikongelukken. De
Australische duiker Dave Shaw,
die zaterdag in Zuid-Afrika het
lichaam van een tien jaar gele
den verongelukte Zuid-Afri
kaanse duiker wilde ophalen uit
een 271 meter diepe grot, is zelf
in die diepte verdwenen.
Shaw deed vorig jaar oktober
zelf de gruwelijke ontdekking,
toen hij het werelddiepterecord
vestigde in Boesmansgat, een on-
denvatergrot in de Zuid-Afri
kaanse Noordkaap. Op 271 me
ierdiepte keek hij in de lege oog
kassen van een skelet dat nog in
een duikpak zat, compleet met
masker en zwemvliezen. Het
was de tien jaar geleden verdwe
nen Deon Dryer, een toen twin-
Shaw probeerde het lijk los te
maken, maar dat mislukte om
dat de zuurstofflessen te diep in
de modder staken. Bovendien
hij door de inspanning
ademhalingsproblemen.
Terug aan wal informeerde hij
de ouders van Diyer dat hij het
lichaam van hun zoon had ge
vonden en naar boven zou halen
KABOEL - In Afghanistan is
een rechter van het hoogge
rechtshof gearresteerd. Hij
heeft mogelijk te maken met een
bomaanslag vorig jaar waarbij
negen mensen omkwamen.
Dat heeft een woordvoerder van
het gerechtshof zaterdag meege
teld.
In het huis van de rechter zijn
Spïósieven gevonden. Een
week geleden zijn in verband
met de zaak al twee militanten
het terroristennetwerk
ïl-Qaeda aangehouden. De aan-
eind augustus, was gericht
;n een Amerikaans beveili
gingsbedrijf dat Afghaanse poli
tiemensen opleidt en bewakers
levert. Drie Amerikanen werden
doorde aanslag gedood. ANP
met de hulp van collega's en spe
ciale apparatuur.
Deze operatie vond dit weekein
de plaats. Shaw verdween in al
le vroegte in de diepte en zou
het in een zak geplaatste lijk op
220 meter overdragen aan een
collega, waarna het in een esta
fette van duikers naar de opper
vlakte zou worden gebracht. Dit
is noodzakelijk omdat duikers
die naar extreme diepte gaan op
de terugweg lang onder water
moeten blijven. Met speciale ma
chines wordt dan geleidelijk de
compressie uitgevoerd.
Shaw zou communiceren met
zijn collega's via geschreven
boodschappen op leisteen, maar
niets kwam door. Hij meldde
zich ook niet op de ontmoetings
plaats op 220 meter diepte. De
collega die hem daar zou zien
heeft een poging gedaan Shaw
te zoeken, maar kwam zelf bra
kend aan de oppervlakte en
werd onmiddellijk in een decom-
pressiekamer geplaatst. GPD
TOKIO - Inwoners van de Japan
se hoofdstad Tokio zijn al ge
wend aan ondergrondse restau
rants en supermarkten. Binnen
kort kunnen zij ook kennisma
ken met een ondergrondse tuin
derij, waar onder meer sla, toma
ten, kruiden en rijst worden ver
bouwd, zo meldde de Japanse
krant Asahi gisteren.
Het tuinderijproject is bedoeld
om werklozen te trainen voor
een loopbaan in de agrarische
sector. De eerste oogst wordt in
de lente verwacht. De initiatief
nemers, twee bedrijven op het
gebied van personeelswerving,
willen nog meer ondergrondse
tuinderijen openen als deze een
succes wordt.
De tuinderij komt in een voor
heen door een bank gebruikte
kelder (oppervlakte: duizend
vierkante meter) onder een kan
toorgebouw in het centrale za
kendistrict van Tokio.
Voor de teelt wordt gebruik ge
maakt van hydrocultuur. RTR
van onze redactie buitenland
GENÈVE - Twee weken na de
verwoestende zeebeving en
vloedgolven in Zuidoost-Azië
zijn hulpverleners er nog steeds
niet in geslaagd alle delen van
het rampgebied in Indonesië te
bereiken. In de provincie Atjeh
zijn volgens de Verenigde Na
ties de meeste afgelegen gemeen
schappen intussen bereikt,
maar nog altijd zijn er slachtof
fers die nog geen hulp krijgen.
Volgens een gisteren verschenen
rapportage van de Wereldge
zondheidsorganisatie WHO zijn
in Indonesië en in de andere ge
troffen landen geen grootschali
ge uitbraken van besmettelijke
ziekten gemeld. Desondanks is
er reden tot grote zorg, zeker
omdat de water- en sanitaire
voorzieningen in veel getroffen
streken nog allerminst in orde
zijn. Het voorlopige totale do
dental van de zeebeving en de ts
unami stond gisteravond op
ruim 156.000.
Atjeh is het zwaarst getroffen.
Daar vielen meer dan 100.000
doden. Blijkens gegevens die de
VN gisteren verspreidde, zijn in
Atjeh 1550 dorpen getroffen,
waarbij 21.659 huizen zijn ver
woest. De provincie telt bijna
606.000 ontheemden. Het aantal
vermisten beloopt volgens het
Indonesische ministerie van
Volksgezondheid 77.000.
Identificatie
De Thaise autoriteiten zeiden
gisteren dat er problemen zijn
met de identificatie van moge
lijk bijna 2000 slachtoffers. De
aanvankelijke identificatie kort
na de ramp is niet goed verlo
pen en zal daarom opnieuw wor
den gedaan. Sri Lanka telt ruim
30.000 doden en volgens de jong
ste schatting van de Verenigde
Naties zeker 578.000 ontheem
den. De slachtoffers kunnen de
komende weken nog rekenen op
voedselhulp, maar voor de perio
de daarna zal extra voedsel moe
ten worden geleverd, zei de Sri-
lankaanse president Kumara-
tunga gisteren op de BBC-televi-
sie. Ze verzekerde dat de situa
tie onder controle is. Maar de
voedselvoorraden raken lang
zaam op.
Kumaratunga verhinderde za
terdag dat secretaris-generaal
Kofi Annan van de Verenigde
Naties een bezoek bracht aan ge
bieden die in handen zijn van de
rebellengroep Tamil Tijgers. Vol
gens een Srilankaanse krant wil
de de president voorkomen dat
de rebellen er een pr-show van
maakten.De Tamil Tijgers be
tichten de regering ervan on
voldoende hulp te bieden aan
de Tamilminderheid. Colombo
spreekt dat met kracht tegen.
Vuurgevecht
Uit Atjeh komen berichten over
schermutselingen tussen militai
ren en rebellen van de GAM, de
Beweging Vrij Atjeh. Inwoners
van het dorp Lham Long in
Atjeh vertelden zaterdag tegen
een verslaggever van de BBC
dat afgelopen donderdag nog ze
ven burgers omkwamen door
een vuurgevecht tussen GAM-le-
den en regeringstroepen.
Volgens de de krant The Austra
lian krijgen hulpverleners in
Atjeh op bepaalde routes be
scherming van militairen. De
buitenlandse organisaties heb
ben een lijst gekregen van gebie
den in Atjeh die ze moeten mij
den. ANP/AFP
vanonze redactie buitenland
LONDEN - Het bestuur van de
s London Stock Exchange (LSE),
de exploitant van de effecten-
in Londen, wil voor het
eind van de maand bekend ma-
ken door welke partij het bij
voorkeur wil worden overgeno
men. Dal hebben Britse kranten
inhei weekeinde gemeld.
folgens The Sunday Telegraph
k Kil LSE hiermee controle hou
den over zijn bestemming. De
lant suggereert dat topman
k'erner Seifert van branchege-
foot Deutsche Börse steeds ge
esteerder raakt over het ver-
Kop van de onderhandelingen,
lij zou overwegen zich terug te
rekken en een vijandig bod te
doen door het LSE-bestuur te
asseren en direct naar de aan
houders te gaan.
Deutsche Börse deed vorige
mand een bod van 1,3 miljard
ond (bijna 2 miljard euro), dat
oor het LSE-bestuur als te
mg van de hand werd gewezen.
De partijen bleven wel met el
kaar in gesprek.
Het LSE-bestuur praat ook met
concurrent Euronext, onder
meer exploitant van de beurzen
in Parijs en Amsterdam. Euro
next heeft nog geen concreet
bod bekendgemaakt. ANP
Een moeder en haar dochter doen de afwas op de puinhopen van hun huis in Galle, Sri Lanka.
door Eelco van der Linden
NAIROBI - Na 21 jaar strijd
met twee miljoen doden en vier
miljoen vluchtelingen, en
tweeënhalf jaar onderhandelen
is gisteren in de Keniase hoofd
stad Nairobi feestelijk de vrede
getekend tussen de Soedanese
regering en de zuidelijke rebel
len onder leiding van John Ga-
rang.
De ook aanwezige Amerikaanse
minister van Buitenlandse Za-
ken Colin Powell beloofde de
partijen 'een positieve relatie
met de VS', vooral als ze ook de
oorlog in Darfoer weten te beëin
digen.
Garang, die vice-president
wordt in de nieuwe overgangsre
gering, prees het akkoord maar
waarschuwde ook dat de afspra
ken moeten worden nagekomen
omdat anders over zes jaar het
zuiden zich zal afscheiden. „La
ten we de voorwaarden schep
pen opdat eenheid echt aantrek
kelijk wordt", zei de SPLA-lei
der.
De inwoners in het zuiden,
meest christenen en animisten,
krijgen autonomie en zullen
over zes jaar via een referendum
mogen zeggen of ze met het isla
mitische noorden verder willen.
Als het referendum nu zou wor
den gehouden, zou massaal voor
afscheiding worden gekozen.
Garang gokt er op dat in zes
jaar het verpauperde en getrau
matiseerde zuiden economische
ontwikkeling en verworven vrij
heden zal associëren met de een
heidsstaat, en men die dus zal
willen behouden. Ook de inter
nationale gemeenschap hoopt
dat het zo gaat.
In het zuiden ontbreken scho
len, ziekenhuizen, steden en in
frastructuur. Het gemiddelde
daginkomen staat op 25 dollar
cent, een kwart van wat in de re-
geringsgebieden wordt ver
diend.
Olie
Volgens het akkoord krijgt het
zuiden de helft van de jaarlijkse
olie-inkomsten (4 miljard dol
lar), die tot nu ten goede zijn ge
komen aan het noorden, dat
daarmee vooral de oorlog heeft
gefinancierd.
Verder krijgen zuiderlingen
banen bij de centrale overheid.
De SPLA-troepen blijven het
leger van het zuiden, maar
zullen over zes jaar opgaan in
een 39.000 man tellend na
tionaal leger als de eenheids
staat het wint. De sharia, de
islamitische wetgeving waarvan
de invoering een belangrijke
oorzaak was van de burgeroor
log, zal alleen in het noorden gel
den.
President en legerleider Omar
Hassan al Bashir denkt dat hij
genoeg concessies heeft gedaan
om de eenheid te behouden. Nie
mand gelooft echter dat hij het
zuiden - en daarmee de meeste
olievelden - over zes jaar zal la
ten gaan. Hij heeft de naam af
spraken te breken en te kiezen
voor extreme oplossingen als
zijn positie wordt bedreigd.
De situatie in Darfoer bewijst
jüonze redactie buitenland
!c'DAD - Amerikaanse mili
eu hebben dit weekeinde in
tak bij twee gelegenheden abu-
tvelijk achttien Iraakse bur-
en politiemensen gedood,
hlitaire woordvoerders spra-
en hun spijt uit over 'het ver
ban mogelijk onschuldige le-
tns'.
tag gooiden Amerikaanse
Ve°hts vlieg tuigen per ongeluk
250 kilo ware bom op een
"sin het Noord-Iraakse Aayt-
vlakbij de stad Mosoel. Daar-
I kwamen volgens de Irakezen
mensen, waaronder kin-
ren'om het leven. De Ameri-
F® gaven gisteren toe het ver-
pNehuis te hebben gebombar-
maar stelden dat er
vijf slachtoffers zouden
r De bom was bedoeld voor
["nabijgelegen woning waarin
opstandelingen zouden heb-
verschanst.
peuren later schoten Ameri-
Iraakse politieagen
ten en twee voorbijgangers dood
bij een controlepost ten zuiden
van Bagdad, na een bomaanslag
op hun konvooi. Een vijfde Ira
kees kwam daarbij om door een
hartaanval.
De Amerikaanse legerleiding
heeft een onderzoek gelast naar
het bombardement van zater
dag. Volgens militaire kringen
kan een oorzaak zijn dat veel
van de informatie over rebellen
die door Iraakse veiligheidsdien
sten wordt verstrekt, niet klopt.
Bom
Zeven Oekraïense militairen en
een uit Kazakstan kwamen giste
ren om het leven, toen een bom
die zij hadden ontdekt ontplofte
voor zij die onschadelijk konden
maken. Gisteren schoten rebel
len de politiechef van de noorde
lijke stad Samarra dood en wer
den door een zelfmoordaanslag
met een bomauto in de stad Yu-
sufiya twee politiemensen en
twee burgers burger gedood.
Een Amerikaan werd gedood
door in Bagdad. GPD/RTR
WASHINGTON - Een Amerikaanse atoomonderzeeër is
vrijdag aan de grond gelopen in de Stille Oceaan. De Ame
rikaanse strijdia-achten meldden gisteren dat het ongeval
aan zeker één opvarende het leven kostte. Meer dan twin
tig anderen raakten gewond.
Het incident gebeurde op ruim 500 kilometer ten zuiden
van het Amerikaanse eiland Guam. De oorzaak van het
ongeval is niet bekendgemaakt. De kernreactor van de on
derzeeër zou niet zijn beschadigd. De USS San Francisco
is intussen op eigen kracht losgekomen. ANP/DPA
BRUSSEL - Automobilisten kunnen in de toekomst in
België milieuvriendelijke biodiesel tanken. De Belgische
minister van Milieu Tobback en de Vlaamse premier
Leterme bereiden de invoering voor, meldden Vlaamse
media zaterdag.
Het plan is om 2 procent biodiesel aan de gewone diesel
toe te voegen. Over vijf jaar moet dat bijna 6 procent zijn.
Frankrijk heeft nu al diesel waarin 5 procent is bijge
mengd. Biodiesel heeft als voordeel dat de motor minder
zwavel en roet uitstoot. De brandstof wordt gemaakt uit
koolzaad. ANP
ROME - Het treinongeluk bij de Italiaanse stad Bologna
vrijdag, waardoor volgens het persbureau Ansa zeker ze
ventien mensen omkwamen, is zo goed als zeker veroor
zaakt door menselijk falen. Een van de machinisten heeft
hoogstwaarschijnlijk in de dichte mist een rood signaal
over het hoofd gezien. Dat heeft het Openbaar Ministerie
in Bologna gemeld.
De botsing tussen een passagierstrein en een goederen
trein gebeurde op een enkelspoor. Uit een reconstructie
blijkt dat de passagierstrein had moeten wachten tot de
goederentrein gepasseerd was. ANP/DPA/RTR
LONDEN - India manifesteeert zich sterker op de ener
giemarkt. Het land importeert uit Iran aardgas en zal
daar twee olievelden en een gasveld tot ontwikkeling
brengen.
Vrijdag werd in New Delhi daarover een beginselovereen
komst getekend. Volgens de Britse zakenkrant Financial
Times zou er 40 miljard dollar gemoeid zijn.Vrijdag werd
al bekend dat het Indiase energieconcern ONGC een be
lang van 2 miljard dollar wil nemen in Yuganskneftegaz,
het belangrijkste onderdeel van Yukos. ANP
BRUSSEL - Het aantal donororganen voor transplantatie
is in België in 2004 drastisch gedaald. Hierdoor stierven
vorig jaar meer mensen. De afname van 15 procent tot ze
venhonderd organen komt onder meer, doordat minder
mensen bij verkeersongelukken omkwamen en door verbe
terde behandeling in ziekenhuizen.
Dat heeft transplantatiecoördinator Van Doninck van het
Universitair Ziekenhuis Antwerpen zaterdag gemeld. In
België is iedereen donor, behalve als daartegen op het ge
meentehuis verzet is aangetekend. ANP/Belga
foto Yves Herman/RTR
Leden van de Soedanese onderhandelingsdelegatie maken een vreugdedans kort voor de ondertekening
van het vredesakkoord. foto Stephen Morriison/EPA
dit. Het blijft de vraag of de ze
tel van Garang in de regering
vrede in die regio dichterbij zal
brengen. Ook dit conflict gaat
er om dat een Arabische elite uit
de noordelijke Nijlvallei zijn wil
met geweld oplegt aan de meer
derheid. Het conflict is voor
Khartoem extra gevaarlijk, om
dat de rebellen banden hebben
met Al Bashirs vroegere partner
en nu grootste vijand, Hassan al
Turabi, een invloedrijke islamiti
sche ideoloog.
Brein
De Verenigde Staten zijn Al Bas
hir erkentelijk voor het 'lozen'
van Al Turabi, omdat hij wordt
beschouwd als brein achter het
extremistische Soedan dat in de
jaren negentig Osama bin La
den huisvestte. GPD
BRUSSEL - De europarlementa
riërs van ChristenUnie, SGP en
de Socialistische Partij (SP) zijn
tegen het ontwerp van de Euro
pese grondwet.
De pai'tijen stemmen in het Eu
ropees Parlement deze week te
gen een resolutie over het con
cept. Bij het Nederlands referen
dum op een woensdag in mei
2005 gaan ze een nee-campagne
voeren.
De andere fracties, die 21 van
de 27 Nederlandse zetels bezet
ten, zijn wel voor. De mening
van Paul van Buitenen is onbe
kend, zijn fractiegenote Els de
Groen twijfelt nog.
Dat blijkt uit een rondgang gis
teren langs de Nederlandse euro
parlementariërs. Het parlement
als geheel adviseert woensdag
vrijwel zeker zeer positief over
de ontwerpgrondwet voor de Eu
ropese Unie. ANP
van onze redactie buitenland
HILVERSUM - De manier waar
op de Verenigde Staten de
gevangenen in Guantanamo
Bay behandelen, lijkt op hoe het
nazi-regime met gedetineerden
omsprong. Emeritus hoogleraar
F. Rüter van de Universiteit van
Amsterdam zei dat gisteren in
het radioprogramma De Andere
Wereld.
De strafrechtdeskundige rea
geert daarmee op het plan van
de VS om in Guantanamo Bay
op Cuba tweehonderd perma
nente cellen te bouwen voor van
terrorisme verdachte mensen.
Een Amerikaanse overheidsfunc
tionaris liet eerder weten dat de
meerderheid van de gevangenen
in het kamp niet eens meer ver
hoord worden. Ze blijven wel
vastzitten, omdat de VS bang
zijn dat ze na hun vrijlating een
terroristische bedreiging kun
nen vormen.
„Wat de vrijheidsbeneming
betreft, zie ik nauwelijks
verschil tussen de huidige situa
tie in de VS en het nazi-re
gime", aldus Rüter. „Ze doen
exact hetzelfde: mensen vast
houden zonder recht of titel, er
komt geen rechter aan te pas en
de politie beslist wanneer je
wordt opgesloten en vastge
houden." De emeritus hoog
leraar vindt dat Nederland zou
moeten weigeren nog langer
mensen uit te wijzen naar
Amerika, wegens gebrek aan
vertrouwen in het Amerikaanse
rechtssysteem. Hij noemt dat
een signaal dat zou 'inslaan als
een bom'. „Je staat buitenge
woon te kijk als iemand roept
dat je bent aangeland op het ni
veau van een criminele dicta
tuur."
Op de Amerikaanse basis in Cu
ba zitten honderden mensen
vast die zijn opgepakt in vooral
Afghanistan. Ze worden ver
dacht van banden met het ter
reurnetwerk Al Qaeda of met de
voormalige fundamentalistische
Afghaanse machthebbers de Ta
liban.
Conventie Genève
De VS beschouwen de gede
tineerden als 'vijandige strij
ders' waarop de conventies van
Genève over behandeling van
krijgsgevangenen niet volledig
van toepassing zouden zijn. De
meesten zitten dan ook vast
zonder aanklacht en de toegang
tot advocaten is zeer beperkt.
ANP
De CSW heeft oog voor alle leerlingen en
verzorgt onderwijs op maat.
Leerlingen met dyslexie krijgen een
faciliteitenkaart met bijvoorbeeld:
Extra tijd bij schriftelijke toetsen
Recht op grootletterschrift
Soepel omgaan met spelfouten
