Ex-satellietstaten kunnen bij EU
Kanttekeningen bij vrede in Soedan
Abbas noemt Israël zionistische vijand
Brits leger limiteerde Rebellen Peru leveren wapens in
bewust het aantal
niet-blanke rekruten
Geen cola meer op
Belgische scholen
Rusland legt Oekraïne en Georgië geen strobreed in de weg
Chileens hof
staat berechting
Pinochet toe
Zes jaar voor besmetten met hiv
Geen rechtszaak door teennagels
China telt 1,3 miljard inwoners
Veel doden door ongeluk met truck
Poolse minister wil weg
Gouverneur
Bagdad dood
door aanslag
www.cswalcheren.nl
woensdag 5 januari 2005
door Remco Reiding
MOSKOU - Rusland legt Oekraï
ne en Georgië geen strobreed in
de weg als zij zich willen aan
sluiten bij de Europese Unie en
de Navo. Dat heeft Sergej La
vrov, de Russische minister van
Buitenlandse Zaken, gezegd.
ioetreding van de Voormalige
Sovjetrepublieken Oekraïne en
Georgië tot de EU en de Navo is
Ihun keuze', zei Lavrov in een in
terview met de Duitse krant
Handelsblatt. „Wij achten het
het recht van elke staat - onze
buren inclusief - zelf te beslis
sen bij welke organisaties zij
zich willen aansluiten. We gaan
ervan uit dat zij zelf nadenken
hoe ze hun politiek en economie
bntwikkelen en op welke part
ners en bondgenoten zij inzet
ten."
[n Georgië kwam in december
SANTIAGO - Het hooggerechts
hof in Chili heeft gisteren be
paald dat de voormalige dicta
tor Augusto Pinochet mag wor
den berecht wegens moord en
ontvoering tijdens de dictatuur.
Drie leden van het vijfkoppige
hof spraken zich uit voor het be
krachtigen van het vonnis van
een lagere rechtbank. Twee le
den stemden tegen.
Eind december oordeelde het
Chileense hof van beroep dat de
ex-president mag worden be
i-echt wegens zijn rol in de Ope
ratie Condor. Dat was in de ja
pen zeventig een geheim samen
werkingsverband van inlichtin
gendiensten in Zuid-Amerika
waarmee linkse activisten wer
den uitgeschakeld.
Advocaten van Pinochet gingen
in beroep tegen de uitspraak
j/an het hof van beroep. Ze stel
len dat de gezondheid van hun
p9-jarige cliënt geen proces toe
staat. ANP/AFP/RTR
2003 de pro-westerse Michail
Saakasjvili aan de macht. In
Oekraïne won Viktor Joesjtsjen-
ko vorige maand de herkansing
van presidentsverkiezing, nadat
een eerdere ronde wegens frau
de ongeldig was verklaard. Voor
heen behoorden de twee voorma
lige Sovjetrepublieken tot de in
vloedssfeer van Rusland.
De omstreden presidentsverkie
zingen in Oekraïne leidden tot
spanningen tussen het westen
en Rusland die deden terugden
ken aan de Koude Oorlog. „Als
het principe van je niet mengen
in binnenlandse aangelegenhe
den van Oekraïne wordt vastge
houden en Oekraïne wordt het
recht gelaten zelf zijn partners
uit te zoeken, dan zie ik geen ge
vaar voor een nieuwe Koude
Oorlog", aldus Lavrov.
Bot
Lavrov haalde in dat verband
uit naar de Nederlandse minis
ter van Buitenlandse Zaken Bot.
Hij zou hebben gepoogd Rus
land te isoleren door te zeggen
dat Oekraïne 'de nabijheid van
het westen moet zoeken'. Vol
gens Lavrov heeft Bot daarover
niets te zeggen. Oekraïne moet
'aan de hand van zijn geografi
sche en geopolitieke ligging zelf
beslissen' met welke partners
het land in zee gaat. „Oekraïne
heeft Rusland en de Europese
Unie als buren en het is weinig
zinvol Oekraïne van een buur te
willen wegrukken."
Eerder gaf de Russische presi
dent Vladimir Poetin aan dat hij
zich niet verzet tegen aanslui
ting van Oekraïne bij de EU. Hij
verwacht dat de economie van
Rusland dalarvan kan profite
ren. De EU hield de deur voor
Oekraïne tot nu toe gesloten.
Analisten en Kremlin-deskundi-
gen menen dat Rusland zich ern
stige zorgen maakt over het 'ver
lies' van buurlanden. De Ameri
kaanse bemoeienissen in voor
malige Sovjetrepublieken wor
den gezien als onacceptabele 'ex
pansiedrift'. Dat Rusland toe
zegt een vrije keuze te laten, be
tekent dus niet dat het Kremlin
aansluiting bij westerse organi
saties toejuicht. GPD
De Palestijnse PLO-leider en presidentskandidaat Abbas op campagne in het vluchtelingenkamp Khan Yunis, een bolwerk van Palestijnse
militanten. foto Ayman Mansour/EPA
van onze redactie buitenland
GAZA-STAD - De Palestijnse
PLO-leider en presidentskandi
daat Mahmoud Abbas heeft Is
raël gisteren 'de zionistische vij
and' genoemd.
De als gematigd bekendstaande
Abbas deed zijn onverwacht fel
le uitspraak na een Israëlische,
tankbeschieting in het noorden
van de Gazaströok, waardoor ze
ven Palestij nen om het leven
kwamen.
De Israëlische regering noemde
de uitspraak van Abbas 'niet te
toleren'.
„We bidden voor de zielen van
de martelaars die het slachtof
fer werden van de mortieren
van de zionistische vijand", al
dus Abbas op campagne in het
vluchtelingenkamp Khan Yunis,
een bolwerk van Palestijnse mili
tanten. Over vijf dagen zijn er
presidentsverkiezingen in de Pa
lestijnse gebieden en Abbas is
de grote favoriet om de in no
vember overleden Jasser Arafat
op te volgen.
De Israëlische vice-premier 01-
mert zei in een reactie dat Ab
bas zijn boekje te buiten is ge
gaan. „Dit kan niet als basis die
nen voor een toekomstige samen
werking", aldus de plaatsver
vanger van premier Sharon.
Kinderen
De zeven Palestijnen kwamen
gistermorgen om nadat een Is
raëlische tank het vuur had ge
opend op een huis bij de stad
Beit Lahiya op de Gazastrook.
Volgens Palestijnse medische en
veiligheidsbronnen waren de
slachtoffers Palestijnse burgers,
onder wie een aantal kinderen.
Daarnaast zouden bij de Israëli
sche beschieting zeker vier Pa
lestijnen zwaargewond zijn ge
raakt.
Volgens een zegsman van het Is
raëlische leger is geschoten op
een groep gemaskerde en gewa
pende mannen. Het incident ge
beurde nadat Palestijnse mili
tanten mortiergranaten op een
nabijgelegen joodse nederzet
ting hadden afgevuurd. Volgens
Israëlische bronnen raakten in
de nederzetting twee mensen ge
wond. ANP/RTR/AFP
PARIJS - Het gerechtshof in de Franse stad Colmar heeft
gisteren een 31-jarige man tot zes jaar gevangenisstraf
veroordeeld omdat hij opzettelijk twee vrouwen met hiv
heeft besmet. Het hof bevestigde een eerder vonnis van de
rechtbank in Straatsburg. De man, die bij verstek was ver
oordeeld, was in hoger beroep gegaan. Het is de eerste
keer dat in Frankrijk een man voor een dergelijk vergrijp
achter slot en grendel gaat.
De dader wist dat hij besmet was maar zweeg daarover te
gen de vier verschillende vriendinnen met wie hij in 1999
en 2000 geslachtsgemeenschap had. GPD
LONDEN - De moslimgeestelijke Abu Hamza al Masri
heeft gisteren geweigerd via een videoverbinding te ver
schijnen voor de rechtbank, omdat zijn teennagels te lang
waren. Daardoor kon hij volgens het Openbaar Ministerie
niet lopen.
Plamza zit sinds mei vorig jaar in voorarrest op verden
king van terrorisme. Hij zou op zestien punten worden
aangeklaagd, waaronder tien aanklachten wegens aanzet
ten tot moord van niet-moslims. De rechtszaak tegen de
moslimgeestelijke vindt waarschijnlijk plaats op 4 juli,
meldde de BBC. ANP
PEKING - China telt vanaf morgen officieel 1,3 miljard
inwoners. Dat heeft het Chinese bureau voor de statistiek
gemeld.
Volgens het Chinese staatspersbureau Xinhua zou deze
mijlpaal al vier jaar eerder zijn bereikt, maar door het be
leid van geboortebeperking kon het worden uitgesteld.
China kent voor grote groepen van de bevolking een
één-kindbeleid.Het geboortecijfer in China is van 21,06
per duizend in 1990 intussen gedaald tot 12,41 per dui
zend. ANP
PEKING - Een vrachtwagenongeluk heeft maandag in
China zeker 54 mensen het leven gekost en 41 mensen ver
wond. Op de truck, die op weg was naar de provincie Qin-
hai zaten in totaal 104 mensen, aldus de lokale autoritei
ten. Het ongeval gebeurde bij de berg Kuola in de Tibet
aanse regio Yushu, melde persbureau Xinhua. Van de ge
wonden zijn er 29 ernstig aan toe.
De passagiers waren op bedevaart geweest in de Tibetaan
se hoofdstad Lhasa. ANP/AFP
WARSCHAU - De Poolse minister van Buitenlandse Za
ken, Cimoszewicz, wil weg. Hij wil voorzitter van het
Poolse parlement worden. Cimoszewicz leidde de onder
handelingen die leidden tot de toetreding van Polen tot
de EU. Hij was ook de drijvende kracht achter de
pro-Amerikaanse koers van Polen. Cimoszewicz is sinds
1996 minister.
Het voorzitterschap van het Poolse parlement komt vrij
nu de huidige president Oleksy volgens de rechter heeft
gelogen over zijn verleden als informant van de commu
nistische machthebbers en daarom moet vertrekken. GPD
van onze redactie buitenland
door Esther Gotink
LONDEN - Het Britse leger
beeft lange tijd een geheime da
tabank van al zijn niet-blanke
rekruten bijgehouden, om er
voor te zorgen dat hun aantal
binnen de perken bleef.
Militairen van zwarte en Aziati
sche afkomst, omschreven als
factor D- personeel', werden
tussen 1957 en 1975 bewust geli-
tniteerd opdat geen minderheids-
leger zou ontstaan.
BAGDAD - Opstandelingen heb
ben gisteren de gouverneur van
Bagdad Ali al Haidri en zijn lijf
wacht doodgeschoten.
Een zelfmoordaanslag op een
controlepost van de veiligheids
troepen kostte aan zeker elf
jnensen het leven. De groepe
ring van de Jordaanse terroris
tenleider Abu Musab al Zarqa-
vi heeft beide aanslagen op
geëist.
kl Haidri werd in zijn auto op
een weg in het westen van de
iraakse hoofdstad onder vuur ge-
bomen door schutters in een an-
iere auto.
Je gouverneur was in septem-
3er ook al het doelwit van een
lanslag. Hij is de hoogste Iraak-
•e functionaris die is vermoord
(inds mei vorig jaar. Toen
Èwam de voorzitter van de
faakse regeringsraad bij een
zelfmoordaanslag om het leven.
Bij de tweede aanslag maakten
le daders gebruik van een
|rahdstoftruck. Volgens oogge
tuigen ramden zij daarmee een
pertuig bij de commandopost.
Jnder de slachtoffers van de ex-
ïlosie zijn veel veiligheidsagen-
en. Tientallen mensen zijn ge-
Vond geraakt.
Je aanslag was vlakbij de in-
[ang van de Groene Zone, het
zwaarbeveiligde gebied in het
'entrum van Bagdad waar de
raakse interim-regering en de
pnerikaanse ambassade zijn ge-
festigd, ANP/RTR/DPA
Het geheim werd ontdekt door
dat de overheid sinds 1 januari
al haar informatie openbaar
moet maken in het kader van
een nieuwe wet. Tienduizenden
overheidsrapporten zijn nu pu
bliekelijk toegankelijk.
Uit de documenten bleek dat
bijna twee decennia lang per le
gereenheid hooguit twee pro
cent van de soldaten zwart of
van Aziatische afkomst mocht
zijn. Medische officieren kregen
instructies om 'Aziatische of ne
groïde kenmerken' van rekruten
te noteren. Zelfs mensen met
een mediterraan voorkomen of
een 'donkere Fransman' werden
onder 'factor D' geklassificeerd.
Het systeem was zo geheim dat
zelfs ministers er niks vanaf wis
ten. Als de' legertop over de re-
crutering werd aangesproken,
werd er gelogen. Officieren wis
ten wie onder 'factor D' was in
gedeeld middels een vernuftig
systeem via militaire ponsplaat
jes.
Een zegsman van het ministerie
van Defensie verklaarde dat het
historische materiaal geen af
spiegeling vormt van de heden
daagse krijgsmacht. „Het leger
is een werkgever die iedereen ge
lijke kansen biedt." GPD
LIMA - De opstandige militai
ren in Peru, die een politiebu
reau in de zuidwestelijke stad
Andahuyalas bezet hielden, heb
ben zich gisteren overgégeven
en hun wapens ingeleverd. Dat
heeft een politiewoordvoerder
gezegd.
De ewoordvoerder zei dat poli
tiemensen en militairen bezit na
men van het politiebureau in de
minuten nadat de opstandelin
gen hun wapens hadden ingele
verd. Kort voor de overgave wa
ren omwonenden van het bu
reau op last van de politie naar
elders overgebracht.
De televisiezender TNP bericht
te dat de zeventien personen die
door de rebellen gegijzeld wer
den gehouden, gezond en wel
De ingerekende opstandelingenleider Humala begroet aanhangers bij zijn aankomst in Lima.
foto Paolo Aguilar/EPA
het politiebureau hebben verla
ten. „Ze zijn een beetje gespan
nen, maar in goede gezond
heid", aldus een ziekenhuisme
dewerker. Hoofd van de nationa
le politie Murazzo zei tegen het
Peruaanse persbureau Andina
dat ook onder de rebellen die
hun wapens neerlegden geen ge
wonden zij'n gevallen.
Aanhangers van de opstandelin
genleider Antauro Humala Tas-
so zeiden na het neerleggen van
de wapens dat ze wachtten op
een speciale commissie die zich
over de rebellen zou ontfermen.
In die commissie zou ook een
vertegenwoordiger van het Inter
nationale Rode Kruis zitten.
Humala zelf was maandaga
vond laat al ingerekend door
agenten. Humala, een ex-ma
joor van het Peruaanse leger, en
zijn aanhangers bestormden op
nieuwjaarsdag het politiebu
reau en namen zeker elf mensen
in gijzeling. Ze eisten het aftre
den van president Toledo.
Militairen bestormden maandag
avond het bureau waar de op
standelingen zich met gijzelaars
hadden verschanst. Daarbij zou
een opstandige militair zijn ge
dood. Na een eerste aanval
staakten de Peruaanse politie en
militairen de beschietingen van
het politiebureau. Onderhande
lingen volgden over de voor
waarden van overgave. Tijdens
die gesprekken rekenden orde
troepen Humala in. ANP
De Zuid-Afrikaanse presi
dent Thabo Mbeki weet het
zeker: het vredesakkoord in
Soedan tussen noord en
zuid illustreert de niet te
stuiten wederopstanding
van het continent. Cynici
houden het erop dat er wei
nig goeds te verwachten
valt van een deal tussen
twee brute leiders.
door Eelco van der Linden
PRETORIA - De feiten en cij
fers rechtvaardigen enige eufo
rie. Soedan is het grootste land
van Afrika dat sinds zijn onaf
hankelijkheid in 1956 vrijwel
permanent in staat van burger
oorlog verkeert. Het conflict tus
sen de islamitische regering in
A
het noorden en de christelijke
en animistische rebellen in het
zuiden heeft de afgelopen 21
jaar 2 miljoen doden en 4 mil
joen ontheemden opgeleverd.
Een vredesakkoord is een mijl
paal te noemen.
Probleem is de geloofwaardig
heid van de spelers. Rebellenlei
der John Garang is op en top mi
litair, lid van de Dinka-stam,
die de noordelingen, maar ook
interne dissidenten altijd hard
heeft bestreden. Hij heeft een
deal gesloten met een even har
de militair, president Omar el
Bashir. Die heeft in zijn nu vijf
tienjarige regeringsperiode het
land met geweld een radicale
vorm van islam opgelegd, dissi
denten opgesloten en opstandi
ge stammen geëlimineerd.
Er is veel achterdocht en veel
haat, die verder gaat dan het
oude noord-zuïdconflict tussen
'islamitische Arabieren' en
'christelijke Afrikanen'. Veel
groepen en stammen zien het ak
koord als een deal tussen twee
mannen en hun respectievelijke
partijen.
analyse
Volgens het akkoord wordt Ga-
rang vice-president van een
overgangsregering. Die moet ga
randeren dat het volstrekt on
derontwikkelde zuiden zich de
komende zes jaar zal ontwikke
len tot een democratische en au
tonome entiteit. Vervolgens be
sluiten de zuiderlingen via een
referendum of ze in een vere
nigd Soedan willen blijven.
Garang heeft veel geld en over
heidsbanen weten binnen te sle
pen voor zijn SPLA en de garan
tie dat zijn troepen gedurende
cle interim-periode het officiële
leger van het zuiden zullen zijn.
Het SPLA zal zeventig procent
van de zetels van het zuidelijke
parlement innemen; vijftien pro
cent gaat naar de Nationale Con
grespartij (NC) van El Bashir.
In het noordelijke parlement
krijgt de NC 52 procent van de
zetels en het SPLA 28 procent.
De omstreden grensgebieden
Nuba gebergte en Blauwe Nijl
zullen bij het noorden blijven
horen. Alleen de derde grenspro
vincie, het olierijke Abyei, mag
later in een referendum kiezen
tussen noord of zuid.
Werkt dit? Cynici menen dat
Khartoem de vrede met het zui
den gebruikt om onder de Ame
rikaanse druk uit te komen en le
gereenheden vrij te maken zo
dat die kunnen worden ingezet
in nieuwe opstandige gebieden
als Darfoer. De ironie is dat de
opstand hier geïnspireerd is
door de SPLA en de rebellen
een soortgelijke deal eisen met
Khartoem. In het oosten denkt
de Bej a-stam er hetzelfde over.
De onrust in west en oost is voor
het regime in Khartoem gevaar
lijker. Het is dichterbij en de ide
ologische scheidslijnen zijn va
ger, want de opstandelingen
zijn ook moslim.
Ernstiger is dat veel rebellen in
west en oost banden hebben met
El Bashirs grootste politieke vij
and, de invloedrijke islamiti
sche ideoloog Hassan al Turabi.
De deal kan de vonk zijn voor
opstanden in andere delen van
Soedan. GPD
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - Coca Cola ver
koopt geen suikerhoudende
frisdranken meer op Bel
gische basisscholen. De dran
kenautomaten zijn gevuld
met sap, mineraalwater en
melk. De beslissing is ingege
ven door de discussie over
overgewicht bij kinderen.
Frisdrank is een belangrijke
dikmaker.
Coca cola produceert behalve
cola ook de frisdrank Fanta
en Sprite, mineraalwater, het
energiedrankje Aquarius en
fruitsappen van het merk Mi
nute Maid. Volgens Coca Cola
in België is twee jaar gewerkt
aan een gedragscode voor het
onderwijs. „We willen een
voorbeeldfunctie vervullen;
verantwoord ondernemen zo
als dat heet. Uitgangspunt is
dat een school geen commer
ciële omgeving is", zegt een
woordvoerder.
Hij ontkent dat de beslissing
om de drankenautomaten te
vervangen is ingegeven door
een mogelijk verbod op fris
dranken op basisscholen dooi
de overheid.
Zowel de Brusselse als de
Waalse deelregering hadden
laten weten de distributie van
suikerhoudende dranken op
kleuter- en lagere scholen
met ingang van volgend
schooljaar te willen verbie
den.
Alleen in Vlaanderen was co
la en andere limonade nog
wel toegestaan.
Intotaal heeft Coca Cola
4500 frisdrankautomaten ver
vangen door minder opzichti
ge automaten met een sobere
verwijzing naar het merk Co
ca Cola. Het gebruikelijke lo
go met de merknaam is ver
vangen door een basketbal
speler.
De vijfhonderd automaten
die in basisscholen staan, be
vatten helemaal geen fris
drank meer. In het voortgezet
onderwijs kunnen scholieren
wel nog suikerhoudende
drankjes krijgen. In overleg
met de schooldirecties is be
sloten om leerlingen de keuze
te geven tussen normale fris
drank en light-producten.
De Nederlandse voedingsmid
delenindustrie is al lange tijd
op de gezonde tour. Cola is op
de basisscholen al ruim een
jaar niet meer te krijgen,
maar ook ongezond snoep
goed is uit het assortiment
verdwenen.
(Advertentie)
De CSW heeft oog voor alle leerlingen
en verzorgt onderwijs op maat.
Leerlingen die een steuntje in de rug nodig
hebben, helpen wij waar dat nodig is.
Dus ook bij huiswerk maken.
