'eres vertraagt vormen regering
Janoekovitsj steeds verder in het nauw
Kroatië wil gevangeneneiland
veranderen in een museum
Ruzie over rand
Brussel laait op
eider Israëlische Arbeiderspartij eist post vice-premier op
inder Israëliërs
ïgekomen
ior intifada
itobommen
tploft in Riyad
Ben de Graaff
Geen hulp 260.000 mensen Darfoer
Meer steun aan armste landen
Japanse student doodt moeder
Blair wil verkiezingen in april
Amputatie voeten na beet hond
donderdag 30 december 2004
'Ad Bloemendaal
AVIV - Het zal nog zeker
eind volgende week duren
Israël een nieuwe regering
I, Juridische problemen zijn
oorzaak van dat Peres en
Arbeiderspartij nog altijd
m het kabinet staan.
5wel een regeerakkoord met
nier Sharons Likoed, en de
«derspartij heeft ook de
toegewezen zes ministers-
fn al verdeeld. Maar het pro-
in is dat Peres vice-premier
worden, terwijl die post al
Jt bemand door Sharons Li-
•bondgenoot Olmert.
ert heeft geen zin plaats te
;en en dus moet Peres twee-
ice-premier worden, maar
ivoor is een wetswijziging
ig en die kost tijd. De juridi-
commissie van de Knesset,
Israëlische parlement, moet
keer bijeenkomen om zich
de kwestie te beraden. Het
kei dat de samenstelling van
legering regelt, behoort tot
stelsel van 'basiswetten', die
snregelen die in andere lan
de grondwet staan. Israël
it geen constitutie.
Israëlische procureur-gene-
Mazuz zegt weinig moeite
ibben met de 'Peres-wet', zo-
UZALEM - Dit jaar zijn op-
iw minder Israëlische bur
en militairen omgekomen
Palestijnse aanslagen.
meldde het Israëlische dag-
'Ha'aretz gisteren op basis
cijfers van het ministerie
Defensie. Dit jaar kwamen
Israëliërs om door de Pales-
re opstand tegen 212 in het
daarvoor. Het leger schrijft
laling toe aan onder meer de
igheidsbarrière en de betere
aiwerking tussen het leger
binnenlandse veiligheids-
ANP
AD - In de Saoedische
dstad Riyad zijn gister-
3(1 vrijwel gelijktijdig twee
(bommen ontploft. Over
htoiïers is niets bekend.
erste explosie was bij het
isterie van Binnenlandse Za-
Daar probeerden onbeken-
met een bomauto het hek te
men. De auto ontplofte toen
akers het vuur openden,
andere autobom explodeer-
ij de ingang van een basis
speciale veiligheidstroepen,
ieens in het centrum van
d.
lestuurder had geprobeerd
basis binnen te rijden, wat
lukte. Ook hier volgde de ex-
iie op een beschieting voor
agang.
(oristen, vermoedelijk van
jaeda, hebben sinds mei vo-
aar meer dan honderd men-
gedood met bomaanslagen
ihietpartijen in Saoedi-Ara-
ANP/RTR/AFP
als de wijziging al wordt ge
noemd, maar niet alle juristen
zijn dat met hem eens. Zo zegt
hoogleraar Kremnitzer dat het
gaat om veel meer dan een lou
ter technische ingreep. Hij
noemt de instelling van een
tweede vice-premierschap bela
chelijk, omdat nooit meer dan
één man tegelijk de minis
ter-president bij buitenlandse
reizen of ziekte kan waarnemen.
In de pers is Peres wegens zijn
hardnekkig vasthouden aan de
titel van vice-premier al vergele
ken met een jengelend kind.
Maar de bijna 82-jarige leider
van de Arbeiderspartij houdt
vol dat hij goede reden heeft op
zijn stuk te staan. „We hebben
het vice-premierschap nodig,
omdat we zonder die post niet
kunnen deelnemen aan het di
plomatieke proces", hield hij de
ze week zijn Knesset-fractie
voor.
Het is een feit dat de Arbeiders
partij weliswaar zes portefeuil
les (plus een post voor Peres)
heeft toegewezen gekregen,
maar ook dat geen van die pos
ten iets te maken heeft met di
plomatie. De Likoed behoudt
ook in de nieuwe regering de mi
nisteries van Defensie en Buiten
landse Zaken.
Sharon is premier en Netanya
hu heeft Financiën. De Arbei
derspartij moet het met minder
doen. Alleen de verrassend door
de partijraad aangewezen Pi-
nes-Paz, een vertegenwoordiger
van de jongere garde, krijgt een
'zware' post: Binnenlandse Za
ken. GPD
Aanhangers van Joesjtsjenko hakken hout voor bewoners van een tentenkamp die voor het regeringsgebouw in Kiev demonstreren.
van onze redactie buitenland
KIEV - De Oekraiense presi
dentskandidaat Janoekovitsj
raakt steeds verder in het nauw
bij zijn pogingen om in het cen
trum van de macht te blijven.
Een klacht tegen het verloop
van de presidentsverkiezingen
is verworpen, zijn vice-premier
is ontslagen en demonstranten
hebben een kabinetszitting van
de premier verhinderd.
Het Oekraiense hooggerechts
hof verwierp gisteren een van
de vier klachten die Janoeko
vitsj had ingediend tegen de uit
slag van de presidentsverkiezin
gen. De verkiezingen werden
zondag gewonnen door opposi
tieleider Joesjtsjenko.
Volgens de premier is gefrau
deerd bij de stembusgang. Na
dat de uitslag bekend was ge
worden, verklaarde hij het resul
taat te zullen aanvechten. Hij
zei toen de overwinning van zijn
pro-westerse rivaal nooit te zul
len erkennen.
Een woordvoerster van de Cen
trale Kiescommissie zei gisteren
dat Janoekovitsj dinsdagavond
laat bezwaarschriften bij de
commissie had ingediend. Daar
in somt de premier overtredin
gen van de kieswet in alle 225
kiesdistricten op. De bezwaar
schriften mochten daarna ook
aan het hooggerechtshof wor
den voorgelegd.
De Centrale Kiescommissie van
Oekraïne maakte dinsdag be
kend dat de pro-westerse Joes
jtsjenko 51,99 procent van de
stemmen heeft behaald en zijn
pro-Russische tegenstrever Ja
noekovitsj 44,19 procent. Joesjts
jenko kan echter niet tot win
naar worden uitgeroepen zolang
niet alle klachten over onregel
matigheden bij de stembusgang
zijn onderzocht en zijn rivaal Ja
noekovitsj nog beroep kan aante
kenen.
Internationale waarnemers zei
den eerder dat ze redelijk te
spreken waren over het verloop
van de verkiezingen. Eind no
vember waren de rollen nog om
gedraaid. Toen had Janoeko
vitsj de tweede ronde van de pre
sidentsverkiezingen gewonnen
en klaagde Joesjtsjenko over on
regelmatigheden. Het hoogge
rechtshof besliste toen na massa
le binnenlandse demonstraties
en grote buitenlandse druk dat
de verkiezingen moesten wor
den overgedaan.
De druk op Janoekovitsj om nu
eindelijk de handdoek in de ring
te gooien is gisteren vergroot
door president Koetsjma, die
zijn vice-premier Kljoejev, die
foto Vasily Fedosenko/RTR
belast is met Energiezaken, ont
sloeg. Kljoejev is een politieke
bondgenoot van Janoekovitsj.
Ook Koetsjma stond lange tijd
aan de kant van Janoekovitsj,
maar hij lijkt nu op te schuiven
in de richting van overwinnaar
Joesjtsjenko.
Overigens heeft premier Janoe
kovitsj gisteren een kabinetsbij
eenkomst in het regeringsge
bouw moeten afgelasten. Hij be
sloot daartoe vanwege een blok
kadeactie door aanhangers van
Joesjtsjenko. ANP/AFP/DPA
Advertentie
pns de elndejaarsshow van Ben de Graaff
Parket is er elke dag veel voordeel.
'Iwel 50% korting! Bovendien ontvangt
&re koper een luxe vuilvangmat
w 14,95 helemaal gratis!
factie 5-daagse start maandag. Dus kom
fêlnaar onze showroom want op=op
tapijt&parket
Echte vakmensen. Je ziet 't verschil.
k'gen op Zoom, Breda, Culemborg, Eindhoven, Den Bosch, Sprang-Capelle,
Terneuzen, Tilburg en Vlissingen. Bezoek ook www.bendegraaff.nl
door Cees van Zweeden
GOLI OTOK - Kroatië over
weegt het voormalige gevange
neneiland Goli Otok in een mu
seum te veranderen. Het ver
keersbureau van het naburige
Lopar heeft bij de regering een
gedetailleerd plan ingediend
voor de exploitatie van Goli
Otok. Ten minste één bedrijf,
Studije Modric uit Zagreb, zou
geld in het project willen inves
teren.
Goli Otok was het Robbenei
land van Tito, de leider van het
toenmalige Joegoslavië. Onder
het communisme werden er vijf
tigduizend afvalligen 'heropge
voed', een pervers proces dat ve
len noodlottig werd. Gevangen
konden alleen vrij komen door
medegevangenen te martelen.
Toen Kroatië zich in 1991 uit
Joegoslavië losmaakte, was Goli
Otok al gesloten. Maar in de
chaos van de oorlog die uitbrak,
werd het eiland het mikpunt
van plunderaars en vandalen.
Tegels werden uit vloeren ge
sloopt, deuren afgevoerd, meubi
lair gestolen. Voormalige gevan
genen keerden terug naar de
plaats des onheils om vernielin
gen aan te richten.
In de zomer bezoeken dagelijks
honderd tot duizend toeristen
Goh Otok, dat per boot in een
half uur bereikbaar is yanuit Lo
par op het toeristische eiland
Rab. Wat zij aantreffen, is deplo
rabel. De bioscoop waar ooit
propagandafilms werden ge
draaid, staat op instorten. In de
cellen huizen nu schapen.
Het verkeersbureau wil het ei
land veranderen in een groot
openluchtmuseum, met voorma
lige gedetineerden in de rol van
toeristische gids. In de bioscoop
zouden films over deze zwarte
bladzijde in de geschiedenis van
Joegoslavië gedraaid moeten
worden. In de fabriek, waar
dwangarbeid werd verricht,
moet een tentoonstelling ko
men.
Maar een probleem is dat van
Goh Otok, anders dan van de
Duitse concentratiekampen,
geen enkele foto bestaat. Het ei
land was een pervers laborato
rium van de UDBA, de geheime
dienst. Wat zich er vanaf 1948
afspeelde, was zo geheim dat
zelfs Tito er het fijne niet van
zou hebben geweten. Pas in
1981 werd het bestaan van het
kamp onthuld door de dissident
Milovan Djilas, hoewel de gru
welijkste details pas de afgelo
pen jarèn naar buiten kwamen.
Stukjes papier
Dat was te danken aan enkele
voormalige gedetineerden, die
hun ervaringen te boek stelden.
Een van hen, de Sloveen Dimit-
rije Zilevski, noteerde de gege
vens van 7200 medegevangenen
op stukjes papier die hij vier
jaar lang in zijn schoen verbor
gen hield. Zijn namenlijst, die
nu in de Sloveense staatsarchie
ven ligt, telt onder meer dertig
generaals en twaalf veteranen
van de Russische revolutie.
Plet verkeersbureau wil voor vol
gende zomer al beginnen met
het schoonmaken van het eiland
en het aanbrengen van beweg
wijzering. De transformatie in
een openluchtmuseum zal naar
verwachting langer duren. „Go
li Otok ligt al veertien jaar
braak", zegt directeur Alan
Andreskic van het bureau.
„Daar kunnen nog wel een paar
jaar bij." GPD
NEW YORK - Het Wereldvoedselprogramma (WFP) van
de Verenigde Naties heeft drie voedselkonvooien voor
hulpbehoevenden in de Soedanese regio Darfoer terugge
roepen nadat de gevechten tussen regeringstroepen en re
bellen waren opgelaaid. Zo'n 260.000 mensen blijven
daardoor deze maand verstoken van voedselhulp.
Dit lieten de VN weten. Jan Pronk, de Speciale Vertegen
woordiger van VN-secretaris-generaal Kofi Annan voor
Soedan, toonde zich tevens 'bijzonder bezorgd' over de
diefstal van zeker dertien VN-voertuigen waarmee hulp
goederen werden vervoerd. De VN vrezen dat rebellen die
zullen gebruiken voor militaire doeleinden. ANP
NEW YORK - De ontwikkelingshulp aan de armste lan
den in de wereld is in 2003 met 31 procent gestegen ten op
zichte van 2002. Dit hebben de VN bekendgemaakt. De
armste landen kregen in 2003 ruim 23 miljard dollar bui
tenlandse steun.
Het gaat om de hoogste stijging ooit binnen een jaar.
VN-ondersecretaris-generaal A. Chowdhury verwelkom
de cle ontwikkeling. ANP
TONDABAYASHI - Een 19-jarige student in het Japanse
Tondabayashi heeft zijn 48-jarige moeder vermoord, om
dat die bleef zeuren over de hoogte van de rekening van
zijn gsm-telefoon. Dit heeft de Japanse politie gisteren la
ten weten nadat de student een bekentenis had afgelegd.
De jongen had al weken geleden een mes aangeschaft. Hij
stak zijn moeder in nek en hand. Ook probeerde hij de in
druk van een zedenmisdrijf te wekken door haar broek
open te snijden. Vervolgens probeerde de Japanner het
stoffelijk overschot van zijn moeder te verbranden.
Volgens de politie had de student in drie maanden gebeld
voor circa 90.000 yen (bijna 690 euro). ANP
LONDEN - De Britse premier Tony Blair overweegt ver
vroegde verkiezingen te houden in april 2005. Dat meldde
het dagblad The London Evening Standard gisteren op ge
zag van bronnen binnen Blairs Labour-partij.
Blair moet voor juni 2006 verkiezingen uitschrijven. Alge
meen werd tot nu toe aangenomen dat de verkiezingen be
gin mei 2005 zouden worden gehouden. Zijn campagnead
viseurs zouden hem echter hebben aangeraden de Britten
eerder naar de stembus te roepen omdat de belangrijkste
concurrent van Labour, de Conservatieve Partij, het
slecht doet in de opiniepeilingen. ANP
HERSTAL - Beide voeten van een 51-jarige vrouw uit
Plerstal bij Luik zullen moeten worden geamputeerd na
de beet van een dolle rottweiler. De vrouw en haar man,
die door de hond werd gebeten in zijn schouder, pasten
maandagavond op het dier van hun zoon, toen zij plotse
ling werden aangevallen.
In het ziekenhuis bleek gisteren dat de vrouw alleen te
redden was door amputatie van alle twee voeten. De poli
tie heeft het dier laten afmaken. ANP
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - Wie in de Vlaamse
randgemeenten rond Brussel
woont, moet Nederlands leren
of telkens opnieuw officiële do
cumenten in het Frans laten ver
talen. Zelfs al woont hij of zij in
een gemeente waar de meerder
heid van de bevolking Fransta
lig is en ook de burgemeester
Frans spreekt.
Met die omstreden uitspraak
heeft de Belgische Raad van Sta
te zich de woede van de Walen
op de hals gehaald. Als het aan
de (Franstalige) burgemeester
van Wezembeek-Oppem, F. van
Hoobrouck d'Aspre, ligt, dan
wordt de Vlaamse 'rand' inge
lijfd bij Brussel. Daar wordt,
zegt hij, tenminste wél rekening
gehouden met de wensen van de
meerderheid van de bevolking.
De Vlamingen op hun beurt
kraaien victorie. De Brusselse
rand is heilig voor Vlaanderen.
De verfransing van de streek is
veel Vlaamse politici een doorn
in het oog. De discussie over de
'taaifaciliteiten' barstte in 1997
los, toen toenmalig Vlaams mi
nister van Binnenlandse Zaken
Peeters besloot het gebruik van
de Franse taal in de Vlaamse
rand rond Brussel te beperken.
Wie in Drogenbos, Kraainem,
Linkebeek, Sint Genesius-Rode,
Wemmei of Wezembeek-Oppem
- de zes faciliteitgemeenten -
woont, krijgt sindsdien gemeen
telijke mededelingen in het Ne
derlands. Wie een Franse verta
ling wil, moet die apart aanvra
gen. In het verleden volstond
een éénmalige aanvraag om alle
post in het Frans te ontvangen.
Een 'oorlogsverklaring' en een
'schending van de grondwet',
reageerden de Walen. En ook
aan Vlaamse kant was en is er
kritiek. De Gucht, nu minister
van Buitenlandse Zaken in de fe
derale regering, betichtte Peet
ers van pesterijen. Maar de
Raad van State geeft de oud-be
windsman nu gelijk. Wie in
Vlaanderen woont, moet de Ne
derlandse taal machtig zijn.
Peeters reageerde gisteren tevre
den op de uitspraak. Hij is blij
dat hij na zeven jaar discussie
eindelijk gelijk krijgt: de taaifa
ciliteiten zijn - zo heeft hij
steeds volgehouden - bedoeld
voor Franstalige nieuwkomers.
„Het is een overgangsregeling.
Het is niet aanvaardbaar dat
sommigen de taal na dertig jaar
nog steeds niet spreken."
De Franstaligen op hun beurt
zijn furieus en hebben al aange
kondigd niet meer mee te wer
ken aan de splitsing van de kies
kring Brussel-Halle-Vilvoorde.
Die beslaat behalve de negen
tien Brusselse gemeenten ook 35
gemeenten in Vlaams-Brabant.
Hierdoor kunnen Franstalige
partijen stemmen ronselen in 35
Vlaamse gemeenten.
Het gevangeniseiland Goli Otok was het Robbeneiland van Tito, de leider van het toenm;
vië. Het verkeersbureau van Lopar wil het eiland veranderen in een openluchtmuseum.
Joegosla-
foto GPD
