Roer van VS moet radicaal om Nee zeggen tegen Turkije zou historische fout zijn PZC Iraakse soennieten mijden de stembus Navo-baas bouwt voort op succes Succes van Amerikaans optreden in Irak kan nog tientallen jaren uitblijven 30 december 1954 donderdag 30 december 2004 door Dan Murphy Vorige week werd de dode lijkste aanval op de Ameri kanen in Irak gepleegd tot nu toe en een dag later trok het eer ste grote Amerikaanse bedrijf zich terug. In diezelfde zwarte week waarschuwden steeds meer militaire experts dat de VS hun strategie radicaal moes ten veranderen en tegelijkertijd de verwachtingen van de bevol king moeten bijstellen om nog succes te kunnen boeken. De zelfmoordaanslag van dins dag op een tent met lunchende Amerikaanse soldaten was een van zichtbaarste tekenen dat de problemen steeds groter wor den. De afgelopen maanden is de situatie volgens een nieuw rapport van de International Crisis Group (ICG) 'fundamen teel veranderd'. Op grond van gesprekken met Irakezen stelt de organisatie dat de wijdver breide onvrede over de Ameri kaanse aanwezigheid een ernsti ge belemmering is voor vorming van een stabiele democratie die op de hand is van de VS. Hoewel de Amerikaanse troe penmacht in de aanloop naar de Iraakse verkiezingen wordt uit gebreid, zeggen deskundigen, onder wie mensen die nauwe banden hebben met de Ameri kaanse defensietop, dat er in Irak tot dusver slechts geringe successen zijn geboekt, terwijl de opstandelingen steeds ver nuftiger te werk gaan. De ICG is niet de enige die ver wacht dat het verzet na de ver kiezingen van 30 januari ge woon doorgaat. Volgens de meest optimistische scenario's zal het nog jaren duren voordat de opstandelingen verslagen zijn. Met de huidige strategie hebben de Amerikanen nog al tijd geen eind kunnen maken aan de golf van aanslagen in het land. Ook de aanval op Fal- lujah in november, waarbij ruim duizend opstandelingen zouden zijn gedood, heeft niets uitgehaald. Afgelopen donderdag begonnen de Irakezen mondjesmaat terug Amerikaanse soldaten brachten gisteren een laatste groet aan hun drie kameraden die vorige week dinsdag omkwamen bij een Iraakse zelfmoordactie nabij Mosul. foto Steafan Zaklin/EPA te keren naar Fallujah. Vooraf gaand aan het offensief van 8 november waren 200.000 men sen naar de omringende dorpen gevlucht. De Iraakse interim-re gering had gezinnen een schade vergoeding tot 10.000 dollar toe gezegd als hun huis tijdens de aanval is beschadigd, en waar schuwde de mensen die terug keerden dat er nog geen stroom of water was in de stad. Reuters meldde vorige week dat de Ame rikaanse troepen het zuiden en noordwesten van de stad be stookten, omdat ze slaags wa ren geraakt met gewapende op standelingen. Sommige terugke rende vluchtelingen draaiden weer om toen ze explosies hoor den en de rookwolken zagen. Weinig effect Volgens deskundigen zullen de VS nieuwe manieren moeten be denken om de opstand de kop in te drukken: „Ik ben ervan overtuigd dat de verkiezingen (van 30 januari) als een groot succes zullen worden voorge steld, maar ze zullen weinig ef fect hebben als de opstand door gaat en de regering haar belof ten niet kan waarmaken, net zo min als de huidige regering dat kan", zegt Rob Malley, hoofd van de afdeling Midden-Oosten van de ICG, Een belangrijke stap in de goe de richting zou de komst zijn van geloofwaardige en effectie ve Iraakse veiligheidstroepen. Dat hebben de VS ook al lang toegezegd, maar tot nu toe is er niets van terechtgekomen. „Het voortdurende onvermogen van de coalitie om met een popu laire politieke boodschap te ko men en om effectieve economi sche hulp te bieden, heeft de op standelingen steeds in de kaart gespeeld", schreef Anthony Cor- desman, veiligheidsexpert van het Center for Strategie and In ternational Studies en voorheen verbonden aan het ministerie van Defensie, vorige week in een rapport over het Iraakse ver zet. „Het gebrek aan duidelijk zicht bare Iraakse troepen heeft ook het beeld versterkt van een land waar wordt gevochten door bui tenlanders, niet-moslims en be zetters. En het gevolg daarvan is, dat veel tactische overwin ningen van de coalitie en de Iraakse interim-regering uitein delijk voor een dure politieke en militaire terugslag zorgen. Zelfs met geslaagde militaire operaties creëer je misschien evenveel nieuwe opstandelin gen als je er doodt of gevangen neem", schrijft Cordesman. Ook marinekolonel Thomas Hammes vindt dat een cruciaal punt. „We blijven erop hameren dat dat het allerbelangrijkste is, maar hoe veel Iraakse soldaten zie je in een pantservoertuig rondrijden?", stelt Hammes, hoogleraar aan de National De fense University in Washing ton. Maar het belangrijkste wat er volgens Hammes op dit moment moet veranderen, is de manier waarop Amerikaanse leiders de bevolking informeren over de gebeurtenissen in Irak. Hij wijst erop dat de geschiedenis leert dat de meeste opstanden, of het nu die van de Vietname- zen is tegen de Fransen en later de Amerikanen, of die van de Afghanen tegen de Russen, tien tot dertig jaar duren. Hij ziet geen reden waarom dat in Irak anders zou zijn, zegt hij, maar hij vreest dat het Amerikaanse publiek daar nauwelijks op is voorbereid doordat de regering de voortgang van de oorlog meestal zo rooskleurig voor stelt. „Een van de dingen die we moe ten doen, is het begrip succes een nieuwe invulling geven", zegt Malley van de ICG. „Het oorspronkelijke idee dat Irak een voorbeeld voor de regio zou zijn, van open bestuur, van een liberale vrije-markteconomie, is niet langer haalbaar." Malley en de ICG zeggen dat de VS hun uiterste best moeten doen om hun troepen naar de bases terug te halen en om geen grof geweld meer tegen de op standelingen te gebruiken, om dat dat blijkbaar contraproduc tief werkt. De woede onder de Irakezen tegen de VS heeft zul ke vormen aangenomen, zegt Malley, dat Amerika de rege ring die na de verkiezingen van januari aantreedt maar het bes te haar eigen gang kan laten gaan. GPD/CSM van onze redactie buitenland Geplaagd door geweld en bevreesd voor aanslagen hebben veel Iraakse soennie ten besloten niet te gaan stemmen op 30 januari, lang voordat Al Qaeda-leider Osa ma bin Laden opriep de ver kiezingen te boycotten. „We hebben het te druk met in le ven blijven om aan de verkie zingen te denken", klinkt het overal in het land. Zolang er nog Amerikanen op Iraakse bodem lopen, wil len veel soennieten sowieso niet naar de stembus gaan. „Het is zinloos om met ge vaar voor eigen leven te gaan stemmen, terwijl de Amerika nen vervolgens toch precies diegenen aan de macht bren gen die ze zelf willen heb ben", zegt Mohammed, een in woner van Bagdad. „Wat Bin Laden ook moge zeggen, ie dereen heeft al besloten niet te gaan stemmen." De Arabische nieuwszender Al Jazeera heeft maandag een nieuwe geluidsopname uitgezonden met een oproep van waarschijnlijk Bin La den om de verkiezingen te boycotten. Iedereen die wel deelneemt is een afvallige. Maar de Irakezen verwerpen dit dreigement van de in Sa- oedie-Arabië geboren 'buiten staander'. Zij hebben grotere zorgen. „De verkiezingen kunnen me eigenlijk niets schelen. Ik wil alleen maar te rug naar Fallujah", zegt Said al Dulaimi (42) die vorige maand uit zijn huis moest vluchten voor de Amerikaan se invasie in de stad. Het me rendeel van de inwoners van Fallujah leeft nog, elders in Irak. „Ik wil alleen maar dat het geweld in mijn land stopt. Bin Laden weet niets van Irak. Hij is een extremist die in grotten leeft. In Irak heeft hij 75 procent van zijn aanhang verloren door te zeg gen dat iedereen die meedoet aan de verkiezingen een onge lovige is." Amerikaanse autoriteiten et kennen dat 'enkele soenniti sche regio's' in Irak nog niet klaar zijn voor de verkiezin gen. De mogelijkheid dat zi bij het stemmen worden uit gesloten, wekt zorgen over de legitimiteit van de verkiezin gen. Alleen de stemmen van de sjiitische meerderheid en die van de Koerden in het au tonome noorden van Irak zi den er dan toe doen. In Mosul, de derde stad van het land, hebben fundamenta listen posters opgehangen in moskeeën met de waarschu wing dat iedereen die stemt, gestraft zal worden. Vorige maand zijn rebellen het p tiebureau ingevallen en ag ten hebben de stad verlaten. Inwoners zijn bang en autori teiten die ze kunnen aanspre ken voor bescherming, zijner niet. Pamfletten In Samarra, honderd kilome ter ten noorden van Ba hebben rebellen pamfletten uitgedeeld met de waarschu wing uit de buurt te blijven van stembureaus. Deze zijn doelwit van aanslagen. Drie Iraakse functionarissen van de onafhankelijke 1 commissie zijn begin deze maand op klaarlichte ruw uit hun auto getrokken en vermoord. Stembureaus in het noorden van het land zijn aangevalleii met raketten. „Ik ga niet stemmen, omdat ik bi ben", zegt Omar Selham (I een ondernemer uit Mosul, „Bovendien, met de Amerika nen in het land heb ik de in druk dat de verkiezingen vals en oneerlijk zijn." De Iraakse leidende soenniti sche partij liet maandag we ten zich terug te trekken uit de verkiezingen als protest te gen het geweld in soenniti sche gebieden. Daarmee hebben de Irakezen die ondanks het geweld en de bedreigingen op 30 januari wel willen gaan stemmen wei nig keuze. GPD van onze redactie buitenland Jaap de Hoop Scheffer heeft de Navo in zijn eer ste jaar als topman in een ver snelling hoger geschakeld. Ze ven nieuwe lidstaten, de trai ning van het Iraakse leger en luchtbewaking van de Olym pische Spelen: de lijst is lang. Een deel stond al gepland, toen De Hoop Scheffer in ja nuari als kersverse secreta ris-generaal het hoofdkwar tier in Brussel binnenstapte. De Nederlandse oud-minis ter oogde fris en vrolijk, maar wist dat het niet van zelf zou gaan. Hij moest nog veel diplomatieke plooien gladstrijken. Zoals de eerste taak die hij op zich nam. Hij wilde meer troepen en materieel voor Af ghanistan. De Navo had de Afghaanse interim-president Karzai eerder beloofd grote re gebieden te bewaken. Maar na de mooie woorden bleef het akelig stil bij de lid staten. De Hoop Scheffer bonsde op vele deuren en kreeg het voor elkaar. De Nederlander richtte zich vervolgens direct op Irak. De Iraakse interim-premier Alla- wi had hem gevraagd om mili taire instructeurs en materi eel. De Hoop Scheffer moest schipperen tussen Frankrijk, dat eigenlijk wilde weigeren, en de Verenigde Staten, die meer wilden doen. Het lukte een compromis te bereiken tij dens een topbijeenkomst in Istanboel. In januari gaat een groep Navo-instructeurs de Iraakse veiligheidstroepen op leiden, zodat die zelf de orde kunnen handhaven. Veel tact had de Nederlandse oud-diplomaat ook nodig voor de toetreding van zeven nieuwe Navo-landen. Plots had de Russische president Poetin bezwaren. Poetin stoorde zich vooral aan de Navo-vliegtuigen boven Est land, Letland en Litouwen. De Hoop Scheffer spoedde zich naar Moskou en streek alles glad. „Het was een goed jaar, denk ik", zei De Hoop Scheffer in zijn eindejaarstoespraak. „We hebben ons werk gedaan om vrede te brengen. En we zullen volgend jaar nog meer doen." De secretaris-gene raal stelt zich echter beschei den op. „Het zijn meestal de regeringsleiders die het nieuws halen over Navo-ac- ties. Maar het gevaarlijkste werk wordt gedaan door de mensen in het veld: militai ren en burgers." De Kfor-missie in Kosovo moest in maart etnische on lusten neerslaan; de Navo stuurde haar Awacs-radar- vliegtuigen naar de Olympi sche Spelen in Griekenland; de Navo-missie in Bosnië is aan de EU overgedragen. En bovendien besloot de Navo in december eindelijk tot volle dige nieuwbouw van het hoofdkwartier in Brussel. Tol Al deze drukte begint wel zijn tol te eisen. Niet bij De Hoop Scheffer zelf. De 56-ja- rige oud-minister is wel wat gewend, maar de vaste leve ranciers van militairen mor ren. „Het zijn altijd dezelfde lidstaten als Nederland, Ca nada, Noorwegen en Dene marken die wel klaar staan", zei minister Bot (Buitenland se Zaken) begin december. „De Hoop Scheffer moet er voor zorgen dat andere lan den ook eens wat doen. Als wij andere lidstaten van de Navo aanspreken op hun ver plichtingen kijken ze strak voor zich uit." Probleem is dat het bondge nootschap formeel geen eigen troepen heeft. Het zijn de Na- vo-lidstaten die manschap pen moeten leveren en beta len. Voor De Hoop Scheffer is dit een van de uitdagingen voor 2005, dat niet rustiger lijkt te worden dan 2004. Zijn idee is om de kosten ge lijkmatiger te verdelen: ook landen die niet actief deelne men aan operaties moeten dan meebetalen. Bovendien wil De Hoop Scheffer de band aanhalen met een groep landen rond de Middellandse Zee. In 2005 bezoekt hij Is raël, Jordanië, Egypte, Alge rije, Marokko, Mauretanië en Tunesië. „We willen vertrou wen opbouwen. Dat kan het beste door samen dingen te doen", aldus een Na- vo-woordvoerder. ANP De Europese bevolking is tegen toetreding van Turkije tot de EU. Maar de lidstaten beseffen dat ze niet om het land met zijn zeventig miljoen inwoners heen kunnen. De EU-lidstaten moe ten ophouden met hun kinder achtige spelletjes en Turkije be handelen als volwaardig ge sprekspartner. door Fidan Ekiz Geïrriteerd werd er gerea geerd toen Turkije op de EU-top in Brussel niet snel ge noeg door de knieën ging. Er heerste afkeer over 'de eigenwij ze houding' van Turkije. CDA-europarlementariër Ca- miel Eurlings liet zich denigre rend uit over 'machogedrag' van de Turken. Waar is die arrogantie van Euro pese leiders op gebaseerd? Ze doen alsof ze tegen hun zin in stemmen met onderhandelingen over toetreding. Alsof de EU zich in een hoek laat duwen door de Turken, die bleven trek ken, duwen en dwarsliggen om maar niet te hoeven toegeven aan de eisen van Brussel, bij voorbeeld ten aanzien van Cy prus. De realiteit is echter een ande re. Al in oktober oordeelde de Europese Commissie dat Tur kije voldeed aan de eerder afge sproken criteria. Europees Com missaris Günther Verheugen verklaarde, terecht, dat dit geen garantie was voor werkelijke toetreding. Dat kan pas als Tur kije alle hervormingen 'op pa pier' omzet in daden. Eurlings en anderen gaan voor bij aan het feit dat de Turkse premier Tayyip Erdogan niet schroomt de gebreken in zijn land aan te pakken. Voor hem zijn de nu toegezegde onderhan delingen een steun in de rug voor verdere hervorming. Turkije is nog lang geen para dijs, maar op het gebied van mensenrechten, persvrijheid en de rechten van minderheden heeft het land de afgelopen ja ren onder Erdogan opmerkelij ke vorderingen geboekt. Iets waarin voorgaande regimes niet slaagden. Dat Turkije 'spierballentaal' be zigt, zoals Eurlings misnoegd opmerkte, had vooral te maken met de extra eisen die het plots onder de neus geschoven kreeg. De meest problematische was de erkenning van een onafhan kelijk Cyprus. Het eiland is sinds 1974 opgedeeld in een Grieks en Turks deel. De EU ging akkoord met een indirecte erkenning via ondertekening van het douane-unie verdrag, waarvan ook Cyprus deel uit maakt. Verraden Over dat laatste schreef Leon de Winter dat 'Nederland Cy prus heeft verraden en de toe komst van de EU als hechte cul turele en ideologische eenheid op het spel heeft gezet'. Of De Winter is zich echt niet bewust van het politieke spel van de EU, of de schrijver gebruikt het vermeende verraad om zijn af keer van de 'islamistische we reld' te verhullen. Want niet Zuid-Cyprus, maar Turkije is verraden. Erdogan was de eerste Turkse leider die na dertig jaar een stap zette om de impasse te verbreken op het eiland dat sinds 1974 verdeeld is in een Grieks en Turks deel. In april van dit jaar spraken de Turks-Cyprioten zich per refe rendum uit vóór het door Erdo gan gesteunde VN-vredesplan. De Grieks-Cyprioten verwier pen dit, waardoor het eiland op gedeeld bleef en alleen Grieks-Cyprus in mei lid werd van de EU. De Winter heeft gelijk als hij stelt dat de ondertekening van het douane-unie verdrag niets voorstelt. Niet omdat Turkije ei genlijk niets heeft ingeleverd en 'wij allen worden belazerd waar we bijstaan', maar omdat ondertekening van het verdrag niets verandert aan de situatie op Cyprus. Waarschijnlijk hadden de EU-lidstaten het liefst gezien dat Erdogan de zeventig mil joen Turken, bij wie de kwestie zeer gevoelig ligt, zou uitleggen dat Turkije in één nacht zijn handen van Cyprus zou aftrek ken. Maar welke regeringslei der zou met zo'n absurde eis ak koord gaan? De voorwaarde Cy prus te erkennen illustreert de Europese angst voor Turkije. De Europese bevolking is tegen het Turks EU-lidmaatschap, maar hun leiders kunnen er niet om heen. Om de rechtse an ti-Turkse onderstroom te ont zien, voeren ze een kinderachtig ONDERWIJZERS - De Neder landse Onderwijzersvereni ging is somber gestemd door het grote tekort aan leerkrach ten. Dat heeft voorzitter Jac. Lootsma gezegd tijdens een vergadering in Arnhem. Vol gens Lootsma is de situatie nog nooit zo slecht geweest en bestaat zelfs de kans dat Ne derland op onderwijsgebied tot de onderontwikkelde lan den gaat behoren. PTT - De PTT in Zeeland heeft het deze maand zwaar te ver duren. Het personeel draait overuren doordat er in deze pe riode een gebrek bestaat aan tijdelijk personeel. Volgens H Jeurgens, inspecteur van i PTT voor Zeeland West-Noord-Brabant zijn i 'pieken in de belasting bijn niet meer te verwerken'. BLOEMEN - Prinses Wilhelm na is gisteren op paleis He Loo verrast met een bloemen geschenk. De gift was afkomstig uit Suri name dat haar wilde bedankt voor de koninklijke toespraa van 7 december 1942. In dieri de stelde Wilhelmina destiji als koningin de autonomie val de rijksdelen in het vooruit zicht. Turkije speelt als trouw Navo-lid militair-strategisch een belangrijke rol bij de terrorismebestrijding, hetgeen een reden zou kunnen zijn om het land toe te laten tot de Europese Unie. foto Oded Balilty/AP schouwspel op. Nee zeggen te gen Turkije zou een historische fout zijn. Turkije speelt name lijk een grote rol in de toevoer van olie naar de EU. Voor zijn oliebehoefte heeft de Unie zijn oog laten vallen op de Kaspi sche Zee met zijn op een na grootste olievoorraad buiten het Midden-Oosten. Terrorismebestrijding Voor Europa is vooral de pijplei ding van belang die Azerbeidz jan verbindt met de Middelland se zee bij Ceyhan in het uiterst zuidoosten van Turkije. Verder speelt Turkije als trouw Na- vo-lid militair-strategisch een belangrijke rol bij de terrorisme bestrijding. Als eind volgend jaar de onder handelingen over toetreding met Turkije beginnen, dient Eu ropa terdege te beseffen dat het evenveel op het spel heeft staan als Turkije en misschien wel meer. Het is de hoogste tijd dat irrationele argumenten - 'Zo'n groot islamitisch land hoort niet bij Europa' - plaats maken voor eerlijke en verstandige po litiek. Turkije moet door de EU als een gelijkwaardige partner worden erkend. GPD T\rws\ Internet: www.pzc.nl p#r Internetredactie: r #it j Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Hoofdredactie: A. L. Oosthoek Bezorgklachten: D. Bosscher (adjunct) 0800-0231231 A. L. Kroon (adjunct) op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden. Centrale redactie: zaterdags tot 12.00 uur. Stationspark 28 Postbus 31 Abonnementen: 4460 AA Goes 0800-0231231 Tel: (0113)315500 autom. afschrijving acceptgiro Fax. (0113)315669 per maand: 19,95 n.v.t E-mail: redactie@pzc.nl per kwartaal: 58,00 60,25 per jaar: €222.50 226,50 Lezersredacteur: A. J Snel Voor toezending per post geldt een toeslag. Stationspark 28 Postbus 31 E-mail: lezersservice@pzc.nl 4460 AA Goes Beëindiging van abonnementen Tel: (0113)315660 uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het Fax:(0113)315669 einde van de betaalperiode. E-mail: lezersredacteur@pzc.nl PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Middelburg: Losse nummers per stuk Buitenruststraat18 maandag t/m vrijdag: 1,25 Postbus 8070 zaterdag: 1,75 4330 EB Middelburg Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Tel: (0118)493000 Fax (0118)493009 Bankrelaties: E-mail: redwalch@pzc.nl ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Goes: Stationspark 28 Postbus 31 Advertenties: 4460 AA Goes Alle advertentie-orders worden uitgevoed Tel. (0113)315670 overeenkomstig de Algemene Fax (0113)315669 Voorwaarden van Wegener NV en volgt" E-mail: redgoes@pzc.nl de Regelen voor het Advertentiewezen. Terneuzen: Overlijdensadvertenties: Willem Alexanderlaan 45 maandag t/m vrijdag: Postbus 145 tijdens kantooruren 4530 AC Terneuzen zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0115)645769 Tel. (0113)315555 Fax. (0115)645742 Fax. (0113)315549 E-mail: redtern@pzc.nl Personeelsadvertenties: Hulst: Baudeloo 16 Tel: (0113)315540 Postbus 62 Fax:(0113)315549 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Fax:(0114)372771 Tel. (0113)315550 E-mail: redhulst@pzc.nl Fax. (0113)315549 Zierikzee: Grachtweg 23a Voor gewone advertenties: Postbus 80 Noord- en Midden-Zeeland 4300 AB Zierikzee Tel. (0113)315520 Tel: (0111)454651 Fax. (0113)315529 Fax'(0111)454657 Zeeuws-Vlaanderen E-mail: redzzee@pzc.nl Tel: (0114)372770 Fax: (0114)372771 Opening kantoren: Business to Business/Onroerend go» Maandag t/m vrijdag Tel: (076)5312277 van 8.00 tot 17.00 uur Fax: (076)5312274 Zierikzee en Hulst' 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is oen onderdeel van het Wegener-concern. Dedow' aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voorop (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten enf ducten van de titels en de werkmaatschappijen v n Wegener of door ons zorgvuldig geselen® de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: rzL* zersservice, Postbus 314460 AA Goes. Behoort tot *ii* weGeNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4