F
iïet alles wordt duurder in 2005
Goeie dingen verdragen elkaar
Beursjaar eindigt op
niveau waar het begon
Lage rente is niet
altijd het voordeligst
voor hypotheken
23
pstijgingen lopen meer in het oog dan prijsdalingen
Eerste zeestraatbrug van China
:hting:
g sjoemelt
l steeds
profijt
het bedrijf
donderdag 30 december 2004
fcuri
TtA"
mrice Wilbrink
,G - Alles wordt duur-
nuari nadert, met nieu-
even, nieuwe heffingen,
aanslagen op de porte-
Wie de ziektekostenpre-
energieprijzen, de trein-
i en de lokale belastin-
r 2005 heeft bestudeerd,
schrik om het hart.
itionele eindejaarsver-
is deze keer wel op zijn
Honderden euro's extra
ïen straks in het zwarte
de vaste lasten. Daar is
kracht van veel mensen
en bestand: 2005 is een
inleveren, na twee jaar
De boosdoener is veel-
het Rijk verhoogt de in-
ïbelasting, de gemeen-
logen de WOZ, de ziekte-
erzekeraars schroeven
nie op, net als de pen-
idsen, en de energiebe-
maken het gas duurder,
ogingen gaan met pro-
egelijk. En in 2005 ont-
de Zalm-snip, ofwel de
genoegdoening die de de
;n jaren de gemeentelij -
istingen nog enigszins
'erzachtten.
inemen de opvallendste
jingen het zicht op het
rijsbeeld. Het Centraal
eau verwacht de komen-
ilf maanden een inflatie
procent, ongeveer het-
ils dit jaar. Dat is een
natigd niveau, waar de
it van De Nederland
ank tevreden van gaat
Die 1,25 is een gemid-
rat wil zeggen dat er ook
goedkoper worden.
nieuws
rom zouden we het goe-
(vs verzwijgen? Benzine
el bijvoorbeeld zullen -
olieproductie in de we-
biel blijft - volgend jaar
de accijnsveranderin-
eer goedkoper worden,
en zakken al, en kunnen
verder omlaag als de
n een vat ruwe olie on-
40 dollar zakt. De
lasting op nieuwe diesel
auto's met roetfilter zakt met
600 euro. Electronica (compu
ters, digitale camera's, enzo
voort) worden ook goedkoper.
De permanente prijzenoorlog
die Albert Heijn heeft afgekon
digd, zal het totaal op de kassa
bonnetjes nog wat drukken.
Wellicht worden boeken goedko
per - iedereen mag vanaf 1 ja
nuari boeken verkopen nu het
predikaat 'erkende boekhandel'
verdwijnt. Het is denkbaar dat
huizen iets goedkoper worden,
ook al spreken de geleerden el
kaar hierover tegen. Verder is
het mogelijk dat reizen naar dol-
largebieden opnieuw goedkoper
worden, als de euro verder stijgt
ten opzichte van de dollar. Lage
re prijzen hangen ook af van het
succes van liberalisering: zo is
op de markt voor telecom, snel
internet en tv-diensten in het ko
mend jaar wellicht een prijzen
slag te verwachten.
Maar zoals altijd zullen de prijs
stijgingen meer in het oog lopen
dan de dalingen, Een greep uit
de aangekondigde verhogingen.
De gemeentelijke belastingen
gaan gemiddeld met 13 procent
omhoog. Harderwijk, dat voor
het eerst rioolrecht introdu
ceert, springt er met plus 34 pro
cent bovenuit. Eenpersoonshuis
houdens betalen er volgend jaar
in totaal 571 euro gemeentelijke
belastingen.
Kinderen
Gezinnen met kinderen kunnen
ook flinke prijsstijgingen voor
hun kiezen krijgen. Kinderen
van 14 jaar krijgen identificatie
plicht en dat kost maximaal
37,96 euro voor een paspoort of
30,56 euro voor een identiteits
pas. Veel gezinnen zien de kos
ten voor de kinderopvang sterk
oplopen.
Vooral wie maar één kind heeft,
heeft het nakijken omdat dan
nauwelijks sprake is van een fis
cale tegemoetkoming.
Heel veel publiciteit hebben al
de verhogingen van de ziektekos
tenpremies gekregen. Zieken
fondspremies gaan flink om
hoog, zeker als mensen aanvul
lende verzekeringen afsluiten.
Ook particulier verzekerden
zien de premies, afhankelijk van
hun verzekeraar, tot maximaal
10 procent stijgen. Het kan een
doorsnee gezin een paar hon
derd euro schelen op jaarbasis.
Kostbaarder wordt ook het pen
sioen voor heel veel huishou
dens. Alle ambtenaren, leer
krachten, verplegers, werkne
mers in klein- en grootmetaal
gaan een hogere pensioenpre
mie betalen.
Dat kan jaarlijks oplopen tot
een paar honderd euro, afhanke
lijk van het inkomen. Alimenta
tiebetalers zijn ook duurder uit,
ze moeten hun ex 1,1 procent
meer betalen dan afgelopen
jaar.
Ook de rokers en automobilis
ten worden zoals gewoonlijk
niet vergeten: de prijs van shag
en sigaretten (van een witmerk)
stijgt met respectievelijk 20 en
15 eurocent; boordcomputers,
cruisecontrols en navigatiesyste
men in nieuwe auto's zijn niet
langer vrijgesteld van de
BPM-belasting. De accijns op
zwavelhoudende diesel gaat per
1 juli een eurocent omhoog.
Gratis
Energiebedrijven verhogen de
prijs van gas en stroom. Dat
gaat huishoudens op jaarbasis
tussen 150 en 175 euro meer kos
ten. Binnenlandse vluchten wor
den waarschijnlijk duurder, om
dat daar de accijnsvrijstelling
voor kerosine verdwijnt. Trein,
tram en bus worden zeker kost
baarder. De 15-strippenkaart
gaat een eurodubbeltje omhoog,
een treinkaartje 3,5 procent.
Het voordeel van het grijze ken
teken geldt vanaf volgende
week alleen nog maar voor ge
handicapten en ondernemers.
Alle andere grijsrijders betalen
volgend jaar ongeveer 76 euro
meer wegenbelasting.
Het jaar begint echter met een
voordeeltje: tijdens Nieuwjaars
nacht kan gratis met de trein
worden gereisd. GPD
SHANGHAI - Een luchtfoto van de aanleg van China's eerste zeestraatbrug in Shanghai. De brug, met een geplande lengte van 32
kilometer, wordt naar verwachting voltooid aan het eind van 2005. foto EPA
Dure olie en een zwakke dollar
hielden dit jaar de AEX-index
onder de duim. Per saldo stijgt
de Amsterdamse graadmeter in
2004 nauwelijks. En het nieuwe
jaar biedt vooralsnog iveinig
lichtpunten.
door Eric de Bie
AMSTERDAM - Kijkend naar
de stand van de AEX-index, is
snel de conclusie getrokken dat
2004 voor beleggers een verlo
ren jaar was. De belangrijkste
graadmeter op het Amsterdam
se Damrak eindigt ongeveer op
dezelfde hoogte als de stand
waarmee op 2 januari van start
werd gegaan: 342 punten.
Beursanalisten zijn echter min
der pessimistisch. Zij houden
zich vast aan de over het alge
meen flinke koersstijgingen bij
de kleinere Nederlandse aande
len. „Vooral de grotere beurs-
fondsen hebben een teleurstel
lend jaar achter de rug", aldus
Steef Bergakker van onderzoeks
bureau Iris.
Koninklijke Olie/Shell is er
daar één van. Hoewel het aan
deel momenteel iets zweeft bo
ven de koers van 42 euro die op
de eerste handelsdag van dit
jaar werd genoteerd, heeft het
fonds voor veel commotie ge
zorgd op de Amsterdamse effec
tenbeurs. Uiteindelijk vier keer
moest het in het verleden zo soli
de olieconcern de omvang van
de bewezen reserves bijstellen.
Bij beleggers veroorzaakte dat
een schokeffect. Het aantal
rechtszaken dat zij hebben aan
gespannen tegen Koninklijke
Olie, decennialang toch de hoek
steen van elke serieuze beleg
gingsportefeuille, zijn niet meer
op de vingers van twee handen
te tellen.
Desondanks heeft Koninklijke
Olie zich inmiddels aardig her
steld van de klappen begin dit
jaar. Dat komt door de grond
stof waarmee de onderneming
haar geld verdient: olie. De prijs
van het zwarte goud steeg in
2004 naar recordhoogten en
voor bedrijven die olie oppom
pen is dat gunstig.
Daarmee is het enige voordeel
van de stijgende olie- en gasprij-
zen genoemd. Verder legde die
ontwikkeling een klamme de
ken over de beurzen. De stijging
was vooral het gevolg van de toe
nemende vraag uit groei-econo-
mie China en landen als de VS,
India en Mexico. Daarnaast
zorgden de aanhoudende vrees
voor terroristische aanslagen
(zeker na de bomaanslagen in
Madrid op 11 maart) en de blij
vende instabiliteit in produce
rende landen als Irak, Nigeria
en Venezuela voor extra druk
op de prijzen. Het herstel in de
Europese economie, dat toch al
moeizaam verliep, kreeg daar
door in de tweede helft van 2004
extra tegenwind.
Weinig verandering
Voor komend jaar verwachten
analisten weinig verandering in
dat beeld. Effectenbank Stroeve
denkt echter dat de verkiezin
gen in Irak komende maand
daarin verandering kunnen
brengen. „De uitslag zou het hui
dige wankele evenwicht volle
dig omver kunnen werpen, met
alle gevolgen van dien", aldus
analist Bert van Hoogenhuyze.
De tweede bepalende factor op
de aandelenmarkten dit jaar
was de dure euro, of eigenlijk:
de zwakke dollar. De herverkie
zing van de Amerikaanse presi
dent Bush leidde in de laatste
maanden van 2004 tot een verde
re verzwakking van de dollar
ten opzichte van de euro. Beleg
gers op de valutamarkten ver
wachten namelijk dat het Ameri
kaanse begrotingstekort onder
zijn bewind groot blijft. Voor
veel AEX-fondsen die een deel
van hun omzet in de VS beha
len, was dat de volgende tegen
valler. Door die dollargevoelig
heid bleef het rendement van de
Amsterdamse beurs ver achter
bij Europese tegenhangers in on
der meer Parijs, Londen en
Frankfurt.
Voor beleggers zijn het weinig
opwindende vooruitzichten.
Beursadviseurs dekken zich nu
al in met de dooddoener bij be
leggingen 'vooral te spreiden en
weinig risico te nemen'. Het
langzaam herstellende vertrou-
wen bij ondernemers en consu
menten is voorlopig de enige
strohalm. GPD
AAG - In de zorgsector -
luizen, verpleeghuizen,
spraktijken en apothe-
vordt nog steeds groot-
gefraudeerd. Dit on-
recentelijk getroffen
gelen die fraude moeten
men. Gerommel met sub-
1 declaraties is aan de or-
le dag en komt voor in al
en instellingen. De zorg-
raars hebben dit jaar al
oen euro aan onterechte
ties teruggevorderd.
Stichting Moreel Besef
waar klokkenluiders
n hun verhaal kunnen
ijn de afgelopen maan-
intallen meldingen van
binnengekomen. Daar-
lie sector na de bouwwe-
i bedrijfstak waar volop
(esjoemeld met gemeen
geld. Het gerommel be-
ïch niet tot grote instel-
zoals ziekenhuizen. „Het
de hele branche", aldus
oer, econoom en woord
van SMB.
il nog niet ingaan op de
van de meldingen, om-
tichting eerst met de tip-
zelf om tafel gaat zitten,
beurt in januari. Boer:
lokkenluiders zijn bang
nbaan."
Boer is het gesjoemel
jkbaar met dat in de
aude. Daar vindt vooral
[ing plaats wegens vals-
geschrifte, oplichting, on-
lofde samenwerkingsver
en overtreding van de
igwetgeving.
eorganisatie Zorgverze-
Nederland (ZN) is niet
id over de beschuldiging
ootschalige fraude. „In
Irijfstak waar 44 miljard
omgaat, is er altijd spra-
fraude", relativeert Wal-
ard van de ZN.
rdicht
erlandse Vereniging van
luizen (NVZ) geeft toe
steeds mogelijk is om te
en binnen het nieuwe fi-
fingssysteem, waarin vas-
andelingstarieven staan,
niet zo dat je mij zult ho
gen dat het waterdicht
[t woordvoerder Joanne
orst van NVZ. „We pro-
de fraude inzichtelijk te
en de drempels te verla-
or het melden van mis-
GPD
door Henk Postma
MIDDELBURG - De meubel
boulevard zit in het slop. Er zijn
er te veel van. En ze lijken alle
maal op elkaar. Dat wreekt
zich, nu de consument de hand
op de knip houdt. De branche
ziet de omzetten kelderen, en
kijkt tegen steeds meer leeg
stand aan.
De toekomst is aan de woonwin
kel die zich van de grauwe mid
delmaat onderscheidt. Zoals
Van de Gruiter Wonen Die
zijn. Geen outlet op een naar
geestig industrieterrein, maar
een attractie die Middelburgs
binnenstad verrijkt. Een winkel
met een ongewone mix van stij
len, gepresenteerd in een sfeer
van rust en evenwicht.
Van de Gruiter Wonen Diezijn
bestaat nu zo'n tien jaar. Je
vindt er design-meubels: degelij
ke, origineel vormgegeven bank
stellen, tafels, stoelen, bedden,
lampen en andere woonaccessoi
res naast sloophout, kitsch, an
tiek en anderen oude spullen. Je
kan er ook artistiek ingerichte
kinderslaapkamers bekijken.
Daarop voortbordurend is er nu
ook bijzondere kinderkleding te
koop.
Gerard van de Gruiter stampte
de winkel uit de grond samen
met een compagnon die inmid
dels een eigen weg is ingeslagen.
Aanvankelijk was de opzet nog
betrekkelijk bescheiden. De he
le handel besloeg krap 150 vier
kante meter. Maar de opzet
sloeg aan en het economisch tij
zat mee. Al na enkele jaren kon
worden uitgebreid tot 1000 vier
kante meter.
Van de Gruiter kwam uit de an
tiekhandel. Hij was daar zo'n
beetje op uitgekeken, en wilde
iets voor zichzelf beginnen.
„Een huis vol antiek, dat is al
gauw oubollig. Maar zet je het
vol design, dan heb je ook een
probleem. Dan maak je er een
gestileerd, koud huis van, geen
leefbare omgeving. Toch zijn er,
zowel in de antiek als in design
prachtige dingen te koop. Dus
ik dacht: als je dat op een goede
manier samenbrengt, dan ge
beurt er wat."
Wil je iets goeds in huis, dan be
taal je daarvoor. Van de Gruiter
mikt dan ook niet op de aller
smalste beurs. Maar goedkope
re, of liever goedkoper ogende
spullen, vind je er ook. Want,
zegt Van de Gruiter: „Overdre
ven veel duur spul in huis, dat is
Gerard van de Gruiter: „Je moet je kunnen verplaatsen in het leven van de klant. Zoniet, dan bied je foute handel aan." foto Ruben Oreel
nergens goed voor." „Hou het
bij goede, eerlijke dingen: een
paar mooie stukken design. En
knuppel de kou eruit met een
goed stuk antiek, sloophout of
simpele dingen. Een duur jasje
kan je ook heel goed met een
eenvoudig T-shirtje combine
ren. Waar het om gaat, is dat
het goed voelt."
Zo'n tien tot twaalf keer per
jaar richt Van de Gruiter een
complete woning in. „Je hebt
mensen die redelijk goed zijn in
centen verdienen, maar die het
nog niet zo goed aandurven zelf
hun woning stijlvol in te rich
ten. Die vragen me dan om een
interieuradvies.
Consequent
De klant is koning. Maar Van de
Gruiter neemt niet iedere op
dracht aan. „Het maakt niet uit
of het nu in stijl is van De Bou-
vrie of van de Zangeres Zonder
Naam, ik kan met een hoop din
gen leven. Maar het moet wel
consequent zijn, zodat een goed
verhaal ontstaat. Zelfs als je al
leen maar werkt met kitsch, dan
kun je daar nog iets van maken
Naam:
Van de Gruiter
Plaats:
Middelburg
Opgericht:
1994
Aantal medewerkers:
3
Omzet:
650.000 euro
wat staat." Wie in de handel zit,
bezoekt beurzen. Van de Grui
ter dus ook. Hij haalt er de helft
van z'n spullen vandaan. De an
dere helft is het resultaat van
speurwerk, en van een keus uit
ontwerpen die de makers zelf ko
men aanbieden.
„We werken nu nog met drie be
kende, heel goede merken. Voor
de rest maken we eigenwijs on
ze eigen keus. Aanbod van het
gemiddelde is er al genoeg. We
willen ons daarvan blijven on
derscheiden."
Ook Van de Gruiter heeft last
van het gekenterd economisch
tij, maar niet zo veel als de ande
re woonwinkels. Daarvan heeft
zo'n 75 procent de omzet fors
zien teruglopen, soms met wel
20 tot 40 procent. Van de Grui
ter daarentegen prijst zich ge
lukkig dat zijn omzet stabiel is
gebleven. Vorig jaar was er in
eens een dip, maar dat is dit
jaar weer bijgetrokken.
„Het is nu even knokken om
vast te houden wat je hebt. Als
dat lukt, zit je goed zodra de
koopkracht weer wat aantrekt."
Van de Gruiter verwacht dat de
markt binnen nu en anderhalf
jaar weer aantrekt. „Ondertus
sen red je het niet met tomeloos
kortingen geven. Het is nu voor
al belangrijk de service hoog te
houden, de kosten te drukken
en zo goed mogelijk in te kopen.
De mensen laten zich niet meer
zo gemakkelijk door merkna
men verleiden. Waar ze nu voor
al op letten, is de verhouding
tussen prijs en kwaliteit."
Gluren
Van de Gruiter kan 's avonds
niet over straat zonder bij men
sen naar binnen te gluren. „Dat
automatisme waarborgt dat je
met beide benen op de grond
blijft staan. Wat je ziet is soms
diep bedroevend, maar soms
ook één groot feest. Daar leer je
meer van dan van het aflopen
van beurzen. Wat je daar ziet, is
niet de norm. Je moet je kunnen
verplaatsen in het leven van de
klant. Zoniet, dan bied je foute
handel aan."
Hij richt wel eens een landhuis
of villa in. „Zo'n megagroot kot.
Ja, dat kan me charmeren. Maar
ik kom ook in gewone tussenwo
ningen. Die bieden vaak een
veel grotere uitdaging. Als je
daar iets goed van hebt ge
maakt, dan vier je pas echt een
feestje."
door Hans Sonders
DEN HAAG - Een groeiend
aantal Nederlanders bezit
een eigen huis. In 2003 be
droeg het percentage eigen
woningbezitters 54 procent
van de totale bevolking (te
gen 46 procent huurders).
Maandelijks staan zo'n 3,7
miljoen huishoudens in Ne
derland voor de hypotheekbe-
taling, doorgaans hun hoog
ste vaste kostenpost.
Kostte een eensgezinswoning
in 1996 gemiddeld iets meer
dan 100.000 euro, zo'n huis
kost nu gemiddeld bijna een
kwart miljoen euro. Als ge
volg van de prijsexplosie op
de huizenmarkt is ook de ge
middelde hoogte van de hypo
theek fors toegenomen. Ter
wijl het bruto inkomen in Ne
derland vanaf 1990 met ge
middeld 30 procent steeg, ver
drievoudigde de hoogte van
de gemiddelde hypotheek.
Loonbevriezing gaat volgens
het Nibud nu al drie jaar
hand in hand met stijgende
pensioenkosten en hogere
ziektekostenpremies, dus
gaan velen in dit land er netto
op achteruit. Het is daarom
niet verwonderlijk dat steeds
meer mensen met de feitelijke
betaling van hun hypotheek
in de problemen raken.
De Stichting Waarborgsom
Eigen Woning telde alleen al
bi] mensen met een Nationale
Hypotheek Garantie in het
eerste halfjaar 152 gedwon
gen huizenverkopen (met ver
lies). En zij noteerde liefst
835 nieuwe meldingen van
huiseigenaren met betalings
problemen.
Maandlasten
Mensen kiezen nu vaker dan
in voorgaande jaren voor een
hypotheek met de laagste ren
te. De laagste rente is de va
riabele rente. Die biedt wei
nig tot geen zekerheid - de
rente ligt immers maar heel
kort vast.
Maar zo lang de rente laag
staat, zijn ook de maandlas
ten laag. „Niet echt verstan
dig", meent Ronald Vermeu
len van Woonfonds Hypothe
ken.
De keuze voor een variabele
rente kan de huizenbezitter
bij rentestijgingen voor grote
problemen plaatsen. Stel, ie
mand heeft een hypotheek
van 250.000 euro met een va
riabele rente van drie pro
cent. Zijn bruto maandelijkse
rentebetaling komt dan neer
op 625 euro. Maar stel, de Eu
ropese Centrale Bank ver
hoogt de rente met een pro
cent. Dat kan met twee stap
jes van een halve procent al
binnen enkele maanden het
geval zijn.
De hypotheekrente uit het
voorbeeld stijgt dan ook met
1 tot 4 procent; een maande
lijkse stijging van de hvpo-
theeklast van meer dan 200
euro (tot 833 euro).
Combinatie
Woonfonds Hypotheken heeft
een mengvorm op de markt
gebracht: de hypotheek met
Palet Rente. Die combineert
de laagste - variabele - rente
met een iets hogere rente,
maar dan met een vaste loop
tijd.
Deze rentevorm is te verkrij
gen in renteperiodes van vijf
en tien jaar en wordt opge
deeld in vijf dan wel tien de
len. Elk van een jaar.
Bijvoorbeeld bij een rentecon
tract van vijf jaar wordt een
vijfde deel van de hypotheek
tegen een eenjaarsrente vast
gezet: die is het laagst. Een
vijfde deel voor twee jaar:
iets hogere rente, een vijfde
deel voor drie jaar: weer iets
hogere rente, enzovoort. (Het
zelfde gebeurt bij de tienjari
ge renteperiode, maar dan
wordt door tienen gedeeld.)
Als het eerste rentejaar ach
ter de rug is, wordt de rente
voor dit deel omgezet in een
vierjaarlijkse, dat is de reste
rende totale looptijd van de
vijfjarenhypotheek, tegen het
rentepercentage dat op dat
moment daarbij hoort. Aan
het einde van het tweede jaar,
wordt het tweejarige deel om
gezet naar een driejarige pe
riode tegen de dan geldende
rente. GPD
