Circa 2000 Nederlanders in gebied
PZC
Door het oog van de naald
PZC
De lijn bleef dooi
Ik doe het niet voor
mezelf, ik doe
het voor mijn land
Vermoedelijk geen doden of zwaargewonden onder reizigers uit ons land
Overlevende klampt
zich uren aan lijk vast
Uitdeelspullen staan klaar
28 december 1954
dinsdag 28 december 2004
van onze redactie
Vermoedelijk verblijven een
kleine tweeduizend Neder
landse toeristen in de landen in
Zuidoost-Azië die door de zee
beving zijn getroffen. Zo'n 1600
zijn met reisorganisaties op
pad, de overigen reizen ongeor
ganiseerd. Het zijn ruwe schat
tingen, met name wat de groep
ongeorganiseerden betreft.
Meestal hebben zij ergens een
vliegtuigstoel geboekt en reizen
zij verder op eigen houtje.
Zo weet Miranda Bouma van
reisbureau Van Laere in Hulst
dat negen klanten - zeven
Zeeuws-Vlamingen, twee Bevel
anders - van haar werkgever op
het Indonesische Bali vertoe
ven. „Ik heb contact gehad met
de touroperator, die meldde dat
zij geen lichamelijk letsel heb
ben opgelopen. Ze begeven zich
ook niet in het grootste risicoge
bied. Na een rondreis sluiten zij
hun vakantie af met een strand-
verblijf. Zij hebben de beving
ongetwijfeld gevoeld, maar dat
heeft voor hen geen negatieve
gevolgen gehad. Het is de bedoe
ling dat zij volgende week naar
Nederland terugkeren. Ik heb
nog niet vernomen of dat nu eer
der zal gebeuren", zegt Bouma.
Het Terneuzense reisbureau
Star Travel heeft op dit mo
ment geen klanten in de getrof
fen gebieden. „Morgen staat er
een reis gepland naar het noor
den van Thailand. Die klanten
gaan gewoon, omdat het noor
den niet echt is getroffen. Latei-
in de week hebben we mensen
die een reis naar het zuiden van
Thailand hebben geboekt. We
moeten het natuurlijk per dag
bekijken, maar ik vermoed dat
er veel reizen niet zullen door
gaan", aldus Cor Dey van Star
Travel. Lotus Reizen in Sluis
heeft momenteel ook geen va-
kantievierders in de risicozone.
Claims
Het Calamiteitenfonds ver
wacht dat er tussen de 2 en 3
miljoen euro aan claims zal wor
den uitbetaald. Het gaat om kos
ten die de reisorganisaties heb
ben gemaakt om hun passagiers
eerder terug te halen en het ver
goeden van (een deel van) de
reissom die een klant heeft be
taald. Directeur P. Silbermann
van het fonds: „Hoewel het een
megaramp is, valt voor ons de
schade mee, omdat er naar ver
houding niet veel Nederlanders
in het gebied waren. Indien zo
iets in de zomer langs de Turkse
kust gebeurt, praat je over het
tienvoudige aan claims."
Het Calamiteitenfonds heeft
het rampgebied aangeduid als
een 'uitkeringsvatbare situatie',
zodat reizigers die him vakantie
zagen mislukken een claim kun
nen indienen. Dat geldt voorlo
pig voor Sri Lanka, Malediven
en het Thaise Phuket, inclusief
Ko Phi Phi, maar Silbermann
vernacht dat daar snel India, In
donesië en Maleisië bij zullen
komen.
Zolang het. Calamiteitenfonds
dit etiket op het gebied heeft ge
legd, krijgen de aangesloten
reisorganisatoren het dringende
advies geen vluchten naar die
regio aan te bieden. „De reis
moet voldoen aan de verwach
tingen van de reiziger. Als de
reis daar niet aan voldoet, is de
touroperator zelf aansprake
lijk", meldt het fonds. Dit bete
kent in de praktijk dat voorlo
pig alle reizen naar Sri Lanka,
Malediven, Phuket en Ko Phi
Phi zijn geschrapt. De meeste
touroperators zijn inmiddels
druk bezig hun reizigers uit de
zwaarst getroffen gebieden te
evacueren. Gisteravond kwam
een eerste toestel van Holland
Exel met zo'n 270 Nederlanders
terug.
Een vliegtuig van Martinair, ge
charterd door Hotelplan, met
aan boord ook reizigers die bij
OAD hadden geboekt, is gister
ochtend vertrokken en keert
vanmiddag terug, met naar
schatting 260 passagiers aan
boord. OAD en De Jong Intra
Vakanties meldden eerder al
geen extra charter in te zetten,
maar passagiers die terug wil
len, worden overgeboekt naar
vluchten. „We pakken elke
stoel die we kunnen krijgen", al
dus een OAD-woordvoerder.
TUI en Thomas Cook charter
den gisteren wel een extra vlieg
tuig om de zwaarst getroffen
toeristen op te -halen. Op de
heenweg gingen diverse hulp
goederen, kleding, dekens en
pakketten voor persoonlijke hy
giëne mee aan boord naar het
rampgebied. Vrijdag komt een
reguliere charter terug met een
deel van de overige reizigers.
TUI had zo'n 170 reizigers in de
ergste rampgebieden, Cook een
kleine 160. Hotelplan meldt er
220; OAD circa 100, evenals De
Jong Intra.
„De minst getroffen toeristen
kunnen in de meeste gevallen
hun vakantie normaal afmaken
en komen op de geplande da
tum terug", aldus een woord
voerder van TUI. Zoals reizi
gers van overige reisorganisato
ren soms ook al hebben aangege
ven niet eerder naar huis te wil
len. Hotelplan is met dit laatste
niet zo blij. „Wij geven onze rei
zigers het dringende advies te
rug te keren, zeker nu er epide
mische ziektes dreigen", aldus
directeur Wouter de Wolf.
Voor zover kan worden nage
gaan hebben de reisorganisato
ren geen meldingen gekregen
dat er onder hun reizigers do
den of zwaargewonden zijn ge
vallen, Thomas Cook en Hotel
plan maken wel melding van
een aantal vermisten in de om
geving van Phuket.
Hoe lang het duurt voordat het
toerisme naar de getroffen stre
ken weer op gang komt en of bij
voorbeeld geplande reizen, in de
krokusvakantie doorgaan, kun
nen de reisorganisatoren niet
zeggen. „Ik ga niet speculeren",
zegt de woordvoerster van Tho
mas Cook, „maar het is duide
lijk dat dit natuurgeweld z'n
sporen achterlaat." Andere tour
operators wijzen erop dat erva
ringen in het verleden hebben
geleerd dat de wederopbouw
sneller verloopt dan gedacht.
Reizen die binnen twee weken
naar de regio plaats hadden
moeten vinden, kunnen bij de
meeste toeroperators kosteloos
worden omgeboekt. Wie echter
nu al z'n trip in februari wil an
nuleren, zal daarvoor de gebrui
kelijke kosten moeten betalen.
Hoe groot de schade is die de
touroperators lijden, kan nie
mand inschatten. Directe kos
ten die met de evacuaties zijn
gemoeid, kunnen bij het Calami
teitenfonds worden geclaimd,
maar het verlies aan inkomsten
niet. „En dat kan in de tonnen
gaan lopen", meldt de
OAD-woordvoerder. Hotelplan
nuanceert iets: „Mogelijk dat
andere bestemmingen nu beter
gaan lopen." GPD
De 29-jarige Canadees
Sean Lewis heeft de
vloedgolven na de beving zon
dag in Azië overleefd door
zich tien uur lang vast te hou
den aan een dode visser in
een zwemvest.
Jerome Lewis, vader van de
Canadese overlevende van
het natuurgeweld, deed in de
maandageditie van de krant
Globe and mail verslag van
de redding van zijn zoon.
Jerome Lewis zei tegen de Ca
nadese krant dat zijn zoon op
het Thaise vakantie-eiland
Phuket door een metershoge
golf werd verrast.
Sean Lewis werd de zee in geJ
sleurd, waarna hij samen mei
een hem onbekende man het
lichaam van de visser wis
grijpen.
Na tien uur pikte een r._
dingshelikopter Sean Lews
en de andere man op uit ze.,
De reddingswerkers brachten
de twee mannen over n
een ziekenhuis. Vader Jerome
Lewis had een kort telefo
nisch onderhoud met zijn
zoon, die het redelijk g
maakt. ANP
door Edith Ramakers
Middelburger E. van Toll
verbleef precies een jaar
geleden in Indonesië, op Pulau
Telo, vlakbij het epicentrum
van de zware aardbeving van
eergisteren. „We wilden volgen
de maand weer gaan. Nu weet
ik niet zo goed wat we moeten
doen", zegt hij.
Van Toll, die ook eigenaar is
van Indonesisch, restaurant Su
rabaya in Middelburg, was vo
rig jaar in Indonesië om de mo
gelijkheden te onderzoeken
voor een visserijproject op
Pulau Telo. „De gouverneur
van Noord-Sumatra, een goede
vriend van me, had aan m
vraagcl om dat te doen." Hi
ook bezig met de ontwikkelu
van zonne-energie en d
nische bewerking en conséry
ring van levensmiddelen,
Van Toll hoopt dat het vissc
project een bijdrage kan lev
ren aan een beter bestaan voi
de Indonesische be\
„Dat is de bedoeling
project. Maar misschien moeli
we na deze vreselijke ramp w
eerst humanitaire hulp biedeii
Hij heeft inmiddels geprobee!
om mensen op het eiland te b
reiken. Maar tevergeefs. De li
bleef dood. „Ik heb daar ga
echte vrienden. Het zijn me
zakenrelaties."
Onze hulp is nu extra nodig",
zegt Marylein van Liere uit
Kapelle. Zij zou tijdens de kerst
dagen eigenlijk naar Sri Lanka
zijn afgereisd om hulp te bieden
aan projecten, maar de vlucht
werd een week uitgesteld.
„Er staan hier zes koffers met
uitdeelspullen klaar voor kin
dertehuizen", vertelt Van Liere.
Met workshops en een kerst
markt is er ook geld opgehaald
voor projecten op Sri Lanka.
door Joerie Wisse Van Liere komt al langeroph
eiland. Haar drie geadopteei
kinderen komen er vandaan.
Op Sri Lanka ondersteunt V:
Liere veel projecten, zoals kil
dertehuizen en een babyk
Eén tehuis staat in een v
dorpje. Dat dorp bestaat uithu
jes die op het strand zijn gi
bouwd. Daar vreest Van Liei
het ergste voor.
De familie wacht de bericht
voorlopig af. Zodra het mog
lijk is vertrekken ze naar hete
land om de projecten te bi
ken.
door Melita Lantinq
Kumari Bevelander uit Zie-
rikzee kan het nauwelijks
bevatten. „De krottenwijk is he
lemaal weggevaagd, maar ons
projectgebouw staat er nog."
De zeebeving en vloedgolf die
Azië heeft getroffen heeft ook
grote verwoestingen aangericht
in Dehiwela op Sri Lanka. In
die stad steun de zeventienjari
ge Kumari een hulpproject voor
moeders en kinderen uit de krot
tenwijk.
„We steunen een babykliniek
en een maaltijdvoorziening
voor kinderen uit de krotten-
wijk van Dehiwela", legt Kuma-
ï'i uit. Ze is zelf geboren in Gal-
le, een stad die wat zuidelijker
in Sri Lanka ligt. Als baby is ze
geadopteerd en naar Zierikzee
gekomen. Daar zit ze nu de hele
dag naar de televisie te kijken,
in de hoop meer te weten te ko
men over de situatie in haar ge
boortestad en Dehiwela. „Kijk,
is dat niet het hotel waar we
hebben gezeten?" Zodra Galle
of omgeving op de televisie ver
schijnt kijkt Kumari ingespan
nen naar de beelden. Die zijn
schokkend. Lichamen drijven
naast ondefinieerbare troep
voorbij in een kolkende water
massa. Het is voor Kumari moei
lijk. Afgelopen zomer was ze
Kumari (r) deelt een knuffel uit
aan een tienermoeder met haar
kind.
nog met haar adoptiemoeder in
•dit gebied. „Al die kindergezich
ten, ze staan nog zö op ons net
vlies." Zo vlak na de ramp is
nog veel onduidelijk over het
lot van de vele mensen die ze
daar ontmoet hebben. „We heb
ben contact gehad met Marit de
Jong. Zij is samen met haar
man en twee zoontjes op Sri
Lanka. Ze doen daar zendings
werk vlak bij Dehiwela. Ze heb
ben ons een e-mail gestuux-d.
Daarin schrijven ze dat de krot
tenwijk helemaal is wegge
vaagd. Ons gebouw staat er nog
wel, het water is niet eens naar
binnen geweest. Ze schrijven
ook dat alle projectleiders en
een arts inmiddels een noodkli-
niek hebben opgezet."
De krottenwijk van Dehiwela
stond op het strand, ingeklemd
tussen een spoorlijn en de
oceaan. Alleen daar is de grond
gratis en kunnen de allerarm
sten een hutje bouwen voor zich
zelf en hun familie.
De armoede en ellende is er-
groot. Mannen zijn vaak ver
slaafd aan drugs of alcohol en
jonge meisjes en vrouwen wer
ken in de prostitutie. Meisjes
krijgen vaak op heel jonge leef
tijd (negen, tien jaar) hun eerste
kind en zijn nauwelijks in staat
om hier voor te zorgen.
De vloedgolf kwam op een tijd
stip dat veel vissers op zee wa
ren. Die zijn vrijwel zeker alle
maal verdronken. De overleven
den van de krotten op het
strand zijn opgevangen in tem
pels of scholen. „We hebben ge
vraagd wat we kunnen doen.
Marit de Jong schrijft dat we
niet moeten komen, maar dat er-
wel grote behoefte is aan geld."
Dat geld is vooral bedoeld voor
noodhulp aan de slachtoffers.
Kumari probeert op alle moge
lijke manieren geld in te zame
len voor haar project. Ze werkt
daarbij nauw samen met de Ne
derlandse stichting Sharity. De
ze stichting is opgericht door
adoptieouders en richt zich op
kleinschalige projecten in Sri
Lanka. Kumari zamelt geld in
door regelmatig lezingen over
haar bezoek aan Sri Lanka te
geven en binnenkort is ze te ho
ren op radio Schouwen-Duive-
land. „Alle steun is welkom",
zegt Kumari. „Ik doe het niet
voor mezelf, ik doe het voor
mijn land."
Een Thaise man temidden van de ravage op een strand van het toeristenoord Phuket.
foto Luis Enrique Ascui/RTR
Een metershoge vloedgolf heeft
tweede kerstdag dood en ver
derf gezaaid in Zuidoost-Azië.
Nederlandse hulpverleners en
toeristen die de vloedgolf heb
ben gezien, vertellen schrijnen
de verhalen. „De mensen hier
hebben alles verloren.
door Rudi Buis
en Henk van Inqen
Een wandelingetje buiten
haar strandhotel in Kaluta-
ra (Sri Lanka) werd haar bijna
fataal. ,,'Gea, Gea, weg! Weg!',
riepen ze naar me. Ik keek om
en zag .een grote vloedgolf op me
afkomen, dat was erg beangsti
gend", vertelt Gea Krekel (64)
uit Langeraar, Zuid-Holland.
Gea sprintte naar haar kamer
en mikte snel haar spullen in de
koffer, ter-wijl het water steeg.
Meubilair begon te drijven, de
televisie viel om, zegt ze, waar
na ze naar de hoger gelegen re
ceptie rende om de voeten droog
te houden. „Stoelen, tafels,
strandhuisjes en complete cafés;
alles spoelde weg. Zelfs het
strand is verdwenen. De mensen
hier hebben alles verloren."
Het paradijseli jke oord, waar ze
al zeven jaar de maand decem
ber doorbrengt, is binnen korte
tijd getransformeerd tot rampge
bied. Ze zit nu in de hoofdstad
Colombo, waar- ze door haar reis
organisatie naar toe is gebracht.
Daar wacht ze af hoe het verder
gaat.
Terug naar Nederland wil ze
niet. „Ik zit hier goed. Alleen
een beetje duur, je betaalt een
vermogen voor een glas sinas.
Maar ja, het is ook een vijfster
renhotel. Ik kan donderdag te
rug, maar ga pas zaterdag. Tot
die dag heb ik geboekt." Ze gaat
volgend jaar zeker weer naar
Sri Lanka. Maar niet naar het
zelfde hotel. Een paar dagen
voor de vloedgolf is driehonderd
euro uit haar kamer verdwenen.
Gea reageert in de hoofdstad Co
lombo vrij nuchter op de ramp.
In de arme gebieden vlak achter-
de kuststrook heerst paniek,
zegt Timmo Gaasbeek (29) van
ZOA, een christelijke organisa
tie voor vluchtelingenhulp. Vele
vissersdorpen waar hij al jaren
werkt, zijn weggevaagd. „Alle
huizen langs de kust liggen in
puin. Gammele hutjes in verder
op gelegen sloppenwijken ook.
Overal liggen gewonden en lij
ken."
Volgens Gaasbeek werd de kust
van Sri Lanka overspoeld door
golven van drie tot tien meter
hoog. Na de catastrofe ging hij
naar buiten. Ver kwamen hij en
zijn vertaler' niet in de auto.
„We zaten allebei te huilen. Het
is door de puinhoop onmogelijk
overlevenden te zoeken."
In het zuiden van Thailand zit
ten ziekenhuizen tjokvol slacht
offers. In Phuket, vlakbij het ge
bied waar veel buitenlandse toe
risten zijn omgekomen, heeft
het Bangkok Hospital een depen
dance. De Nederlandse Daphne
Pels werkt in het ziekenhuis als
coördinator voor westerse pa
tiënten. Het is een chaos, zegt
ze. „We horen de meest schrrj-
nende verhalen. Toeristen die
op het strand lagen werdeh over
vallen door de golven."
Helikopters
In het ziekenhuis bevinden zich
minstens twaalf Nederlanders,
zowel licht- als zwaargewon
den. De gewonden worden, als
dat mogelijk is, met helikopters
aangevoerd. „Velen zijn niet sta
biel genoeg om te vliegen. Dat is
lastig, want veel wegen zijn on
begaanbaar", vertelt Pels. Phu
ket is zeer populair bij westerse
toeristen, vooral Fransen, Duit
sers, Belgen en Scandinaviërs.
Rotterdammer Stefan Scherin-
ga en zijn vriendin Karlijn van
Lierop, op het moment van de
ramp net vijf dagen op vakantie
in Thailand, beseffen dat ze alle
geluk van de wereld hebben ge
had. Op het eiland Ko Phi Phi
zagen ze de eerste gölf op zich
afkomen, net toen ze op weg wa
ren naar een boot om door te rei
zen naar het eiland Ko Lantra.
„Dat eiland bestaat nu niet
meer", vertelt Karlijn.
Via een trap vluchtten de twee
naar een hoger gedeelte, waar
ze het dak van een gebouw wis
ten te bereiken. Daar zagen ze
de tweede golf toeslaan, waarna
ze bliksemsnel naar een hoger
stuk zijn gerend, in een bos op
een berg. „De volgende ochtend
bleek het gebouw waarnaar we
aanvankelijk waren gevlucht,
niet meer te bestaan." Andere
Nederlanders die nog even naar
het strand zijn geweest, zagen
daar 's ochtends veel lijken.
De nacht op de berg vergeten de
twee nooit meer. In het donker
zaten daar zeker duizend slacht
offers bijeen. Er ontstonden
brandjes omdat sommigen licht
wilden maken. Stefan en Kar
lijn willen nu zo snel mogelijk te
rug naar Nederland. „We zijn
door het oog van de naald gekro
pen." GPD
NAVO - De meerderheid van
de Franse Nationale Vergade
ring heeft gisteravond gestemd
voor toelating van West-Duits-
land tot de Navo. De officiële
uitslag was 289 tegen 251 stem
men.
HERDENKING - De gesneu
velde militairen in het voorma
lig Nederlands, Indië zijn gis
termiddag herdacht in Amster
dam. Vijf jaar na de over
dracht van de soevereiniteit
aan Indonesië hield het Vetera
nen Legioen Nederland een
herdenkingsdienst in de oude
Lutherse Kerk en een korte
plechtigheid bij het - voorlo
pig - nationaal monument!
de Dam. Verschillende deleg
ties, waaronder die van d
publiek der Zuid-Molukte
legden kransen neer.
VERTREKTIJDEN - Dedirec
tie van de-Provinciale Stoom
bootdiensten in Zeeland heelt
een vertrektijdenschema ii
leverd bij de busondernemiij
gen ZVTM en SB.M in Zeeuw
Vlaanderen en de NV Stoom
tram Walcheren. Doel is d
wachttijden voor boot- f
treinpassagiers in plaats vai
de gemiddelde drie kwartier te-
rug te brengen tot enkele minti
ten.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher(adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail; redactie-@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc,nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mafl: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice.
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70,65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevw™
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV envolgd*
de Regelen voor het Advertentiewezel
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag, van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend go
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
■n DedW»
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-conccrn 01.
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt w™
(abonnementen)administralie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 8^e'S
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bif 'L
zersservice, Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot 'Sv WGGGNGR
