>zc
delgen meten dioxine in Schelde
ïét loket voor kunst in Zeeland
Serie Moedertaal krijgt vervolg
15
deputeerde Kramer maakt zich voorlopig geen zorgen
ilitie deelt
oetes uit
Zeeuwen nauwelijks naar theater
Treinverkeer ontregeld door defect
Kerststuk in woning vat vlam
Vrijspraak voor Goesenaar
Zeeuws Orkest met operette 2005 in
dinsdag 28 december 2004
swb
IrAbvan der Sluis
pDELBURG - Mondingen
ide Schelde en de IJzer zijn
jar verontreinigd met dioxi-
i, Dat blijkt uit onderzoek
k de Vrije Universiteit van
L$el en het Belgische Weten-
jjppelijk Instituut Volksge-
iieid. De vervuiling is zo
Ljals zeker aangevoerd via al-
jiiriviertjes, die uitkomen op
jSchelde. Gedeputeerde T.
juner ziet geen aanleiding te
U voor de volksgezondheid
geland.
jé werd in mei 1999 opge
let toen kippen, varkens en
leren besmet bleken te zijn
kankerverwekkende dioxi-
fn pcb's. Oorzaak was de
uiiing van veevoer met her-
ilikte vetten, waarin ook
[ormatieolie was verwerkt,
wolg van de crisis moes
kip, eieren, vlees en aanver-
[e producten uit de schap-
worden gehaald. Volgens ru-
schattingen van onderzoe
van de universiteiten van
Brussel, Antwerpen en
pen in februari 2001 zullen
tomende jaren naar schat-
pssen de vier- en achtdui-
mensen meer aan kanker
lijden.
{Koekers van de Vrije Uni
versiteit in Brussel en het Insti
tuut voor de Volksgezondheid
troffen dioxines aan in afzettin
gen aan de Belgische kust. Aan
de mondingen van Schelde en
de IJzer werden soms waarden
gemeten die tien tot honderd
keer hoger liggen dan de natuur
lijke achtergrondwaarden. Di
oxines en soortgelijke stoffen
zijn moeilijk afbreekbaar en
kunnen zich in het vetweefsel
van de mens ophopen.
Gedeputeerde Kramer heeft gis
teren geprobeerd het rapport
van de Universiteit van Brussel
te achterhalen. Dat is door slui
ting van de instelling niet ge
lukt. „Ik heb de indruk", zegt
hij, „dat het gaat om een deel
rapport van een bredere studie
naar dioxine in Vlaanderen. De
Belgen zijn, zeker na de dioxine
crisis, wereldrecordhouder di
oxine in hun lichaam. Ik weet
dat een aantal universiteiten on
derzoek doet naar de gevolgen
van dioxine in de voedselke
ten."
De Zeeuwse provinciebestuur
der kan niet aangeven wat de ge
volgen zijn voor de provincie en
het water in de Westerschelde.
„Dat er hoge waarden zijn ge
vonden in cle mondingen van de
Schelde en de IJzer wijst erop
dat de verontreiniging uit het
achterland komt."
Kramer onderstreept dat het wa
ter van de Westerschelde voort
durend in de gaten wordt gehou
den door het ministerie van Ver
keer en Waterstaat. Hij gaat er
van uit dat onderzoek naar di
oxine deel uitmaakt van het re
guliere meetprogramma. „Ik ver
moed niet dat er hogere gehaltes
dioxine in de vis in de Wester
schelde zitten. Het maakt na
tuurlijk nogal uit of je meet in
de monding of dat je meet in de
Westerschelde waar het enorm
is verdund. Ik ga er ook vanuit
dat onze vissen regelmatig ge
controleerd worden."
De gedeputeerde wil zo snel mo
gelijk het rapport zien te achter
halen om het te lezen. Hij wil
antwoord op de vraag wat er be
kend is over de situatie langs de
Zeeuwse kust. Ook gaat Kramer
navraag doen bij Verkeer en Wa
terstaat over het reguliere meet
programma en of er aanleiding
is om nader onderzoek te doen.
PDELBURG - De politie
f| gisteren bij roodlichtcon-
'tsop Walcheren vijf bekeu-
jen uitgeschreven.
«n controle in Middelburg,
te Laan der Verenigde Na-
werden tussen 8.30 en 12.00
drie bekeuringen uitge-
Id.
Wissingen, in de Schelde-
at, werden tussen 12.45 en
P uur twee bekeuringen uit
dreven. Verder werd er een
jmobilist bekeurd voor het
dat hij telefoneerde tijdens
autorijden zonder dat hands-
te doen.
door Piet Kleemans
SCHARENDIJKE - Het wordt
geen makkelijke tijd voor Oek
raïne, maar wel een andere. Dat
staat voor de Oekraiense Tama-
ri Derzhavets - sinds drie jaar in
woonster van Scharendijke - als
een paal boven water. Derzha
vets is ervan overtuigd dat de
verkiezingsoverwinning van Vik
tor Joesjtsjenko haar vaderland
een nieuwe kans bezorgt.
De afgelopen weken waren voor
de 37-jarige Oekraiense en haar
Nederlandse partner Piet Ver
schuur (66) bijzonder spannend.
Met het groeien van de mensen
massa op het Onafhankelijk
heidsplein in Kiev groeide ook
het besef dat hier zich krachten
ontplooiden die de machtheb
bers, premier Viktor Janoeko-
vitsj en president Leonid Koetsj-
ma, met geen mogelijkheid nog
konden negeren. Dat zouden de
toegestroomde Oekraïeners vol
gens Derzhavets ook niet gepikt
hebben. „Ik ben ervan overtuigd
dat zij koste wat kost zouden
zijn doorgegaan met de strijd."
Angst
Die vastberadenheid heeft vol
gens Derzhavets niet zozeer te
maken met de grote tegenstel
ling tussen de smalle rijke bo
venlaag en de slechtbetaalde ar
beiders maar meer met de angst.
Angst om voor je mening uit te
komen omdat protest tegen de
'Ja Joesjtsjenko' staat er op het spandoek dat de Oekraiense Tamari Derzhavets heeft opgehangen aan
haar balkon in Scharendijke. foto Marijke Folkertsma
huidige machthebbers je wel
eens je baan kan kosten. Of er
ger.
Dat maakt het, zegt Derzhavets,
zó bijzonder dat de Oekraïeners
nu wel duidelijk de streep heb
ben getrokken en massaal in op
stand zijn gekomen tegen het
huidige bewind. Corruptie, zegt
Derzhavets partner Verschuur,
viert hoogtij in het 48 miljoen in
woners tellende Oost-Europese
land. De natuurlijke rijkdom
men van het land - ooit de graan
schuur van Europa - komen
slechts een kleine toplaag ten
goede. Wie geld heeft kan veel,
zo niet alles, gedaan krijgen,
maar voor wie minder in de por
temonnee heeft ligt dat heel an
ders.
Dat de dagen van het bewind
van Janoekovitsj en Koetsjma
geteld zijn staat voor Derzha
vets en Verschuur vast. Derzha
vets: „Ik heb diep respect voor
het hooggerechtshof dat het
heeft aangedurfd vast te stellen
dat de eerdere verkiezingen on
rechtmatig zijn verlopen. Daar
is veel moed voor nodig."
Hart en ziel
Aanhangers van Janoekovitsj
zeggen, hoorde Derzhavets van
vrienden in Oekraïne, dat de
aanhangers van Joesjtsjenko al
leen naar het Onafhankelijk
heidplein komen omdat ze er
voor betaald worden en sterke
drank krijgen. Baarlijke non
sens volgens Derzhavets. „Die
mensen staan daar omdat ze er
met hart en ziel van overtuigd
zijn dat Janoekovits plaats moet
maken voor Joesjtsjenko. Als je
naar hun gezichten kijkt zie je
dat." De in gang gezette bewe
ging is naar de vaste overtui
ging van Derzhavets en Ver
schuur onomkeerbaar. Het is
een volksrevolutie, een bloemen-
revolutie. Een revolutie die Ja
noekovitsj bang voor de kracht
van het volk heeft gemaakt.
Joesjtsjenko zal, weten Derzha
vets en Verschuur, enorm veel
werk moeten verzetten. De
angst voor het regime zal moe
ten wegebben en dat zal tijd kos
ten. „Joesjtsjenko is geen tove
naar. Maar hij heeft wel abso
luut historie geschreven."
AMSTERDAM - Zeeuwen brengen nauwelijks een bezoek
aan het theater. Die conclusie trekt onderzoeksbureau
GfK in een onderzoek naar onder meer het koop- en eetge
drag, interesses en hobby's onder 4400 huishoudens in de
twaalf provincies in Nederland.
Volgens het onderzoek hebben Groningers en Drenten
meer interesse in soaps. In Friesland en Noord-Brabant
hebben ze weer meer interesse in showprogramma's. Lim
burgers zijn nog steeds Bourgondiërs en frequente cafébe
zoekers. In Groningen en Drenthe is respectievelijk' 23
procent en 24 procent meer dan gemiddeld interesse in
soaps. In Friesland is 14 procent en Noord-Brabant 13
procent meer interesse in showprogramma's dan gemid
deld in Nederland.
In de zuidelijk provincies Noord-Brabant en Limburg is
de kat minder populair dan elders in Nederland.. In
Noord-Brabant gaat de voorkeur vooral uit naar de hond,
aldus GfK. In Noord- en Zuid-Holland besteden de men
sen door de weeks minder dan gemiddeld in Nederland
tijd aan het bereiden van een maaltijd. Limburgers ep
Zeeuwen nemen daar de meeste tijd voor.
Volgens de onderzoekers zijn tuincentra vooral populair
in het oosten en midden van het land. De Zeeuwen bezit
ten daarentegen relatief vaak een tuin en volkstuin! In
Zuid- en Noord-Holland hebben de meeste mensen geen
tuin. De doe-het-zelvers zitten vooral in Drenthe en Over
ijssel, zegt GfK. ANP
GOES - Het treinverkeer tussen Vlissingen en Bergen op
Zoom heeft gisteren gedeeltelijk stilgelegen. De oorzaak
was een defecte trein tussen de stations Kruiningen-Yer-
seke en Kapelle-Biezelinge.
Een kapotte stroomafnemer op het dak van de intercity
had een stuk van de bovenleiding beschadigd. In de loop
van de middag werden de reparatiewerkzaamheden afge
rond. Vanaf 9.00 uur reden er geen intertity's tussen Vlis
singen en Bergen op Zoom. De stoptrein tussen Vlissingen
en Roosendaal kon wel rijden. Vanaf vier uur 's middags
reden de treinen weer normaal.
GEERSDIJK - In een woning in de Westkruisstraat in
Geersdijk is zondagmiddag rond half vijf brand ontstaan.
De brand werd ontdekt door omwonenden. Zij forceerden
de deur en troffen in de kamer een brandend kerststuk
aan.
De bewoonster was op dat moment niet thuis. De omwo
nenden doofden het brandende kerststuk met water en
een nat kussen. Ook de brandweer van Kamperland
kwam ter plaatse. Over een schadebedrag is niets bekend.
MIDDELBURG - Een 58-jarige Goesenaar verliet giste
ren redelijk tevreden de Middelburgse rechtbank. Politie
rechter M. Meeuwisse sprak hem vrij van het opzettelijk
aanrijden van een vrachtwagenchauffeur. Terwijl die
chauffeur aan het lossen was, zou de Goesenaar hem in
Goes hebben aangereden. De Goesenaar ontkende met zo
veel overtuiging dat zowel officier van justitie L. Boogert
als de rechter vond dat er onvoldoende bewijs was voor
een veroordeling.
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Het Zeeuws Orkest
opent het nieuwe jaar traditio
neel met een aantal promconcer-
ten. Tijdens uitvoeringen in
Goes (donderdag 6 januari), Vlis
singen (7 januari) en Aarden
burg (8 januari) staat dit jaar de
operette centraal.
Het begin was vier jaar geleden
bescheiden: één concert in Vlis
singen. Sindsdien geeft Het
Zeeuws Orkest elk jaar in ja
nuari met veel succes een serie
promconcerten. Het orkest laat
zich bij die gelegenheden van
zijn vrolijkste kant zien. Dat
geldt helemaal voor dirigent Jo
an Berkhemer. Hij is een gere
nommeerd violist. Eerder speel
de hij tijdens een promcencert
al dirigerend viool. Twee jaar ge
leden zag hij er niet tegenop be
halve viool ook piano te spelen
en zelfs een stukje op zijn vin
gers te fluiten.
De afgelopen jaren waren de
promconcerten gelegenheden
om samen té werken met Zeeuw
se talenten als trompettist Rik
Mol, violist Matthieu van Bellen
en zangeres Mar jon van I waar
den. De solisten komen dit jaar
niet uit Zeeland. Het zijn stuk
voor stuk veelgevraagde zan
gers op (inter)nationale podia
en voor radio en televisie. Het
gaat om de sopraan Rehate
Arends, tenor Alexei Grigorey
en bariton Henk Smit. Met hqt
orkest vertolken zij vrolijke ope
rettemelodieën uit Die Fleder-
maus, Mikado, El Périchole, Él
Barberillo, Der Bettelstudent eh
Die Czardafürstin.
De concerten vinden plaats in
de Grote Kerk in Goes (6 janua
ri, 20.00 uur), de Sint Ja-
cobskerk in Vlissingen (7 janua
ri, 20.15 uur) en de Sint Baafs in
Aardenburg (8 januari, 20.00
uur)
Rony Verbiest en Antje de Boeck
door Raymond de Frel
TERNEUZEN - De Stichting
Porgy Jazz geeft zondag 9 ja
nuari een vervolg aan de serie
Moedertaal-concerten. Accor
deonist Rony Verbiest trapt sa
men met zangeres Antje de
Boeck een nieuwe reeks optre
dens af in de Terneuzense jazz
club Porgy Bess.
De stichting riep de serie in het
leven om meer Nederlandse
zang op het podium van Porgy
Bess te brengen. Gaandeweg
ontwikkelde het idee zich tot
een concept waarbij uitdruk
king in de moedertaal centraal
staat. Dat resulteerde vorig jaar
niet alleen in Nederlandstalige
optredens, maar ook in bijvoor
beeld performances waarbij de
Papiamento-taal de boventoon
voerde.
Accordeonist Rony Verbiest bijt
zondag 9 januari met zijn trio
het spits af van een nieuwe se
rie. Voor de gelegenheid wordt
hij bijgestaan door zangeres en
actrice Antje de Boeck. Samen
brengen zij het muzikaal reisver
haal 'Den Boek', dat leidt van
een Argentijns bordeel tot een
Duits kerkportaal. De Boeck
brengt tijdens het optreden en
kele verhaalfragmenten, die as
sociaties oproepen met accor-
deonmuziek uit totaal uiteenlo
pende streken. Naast het voor
dragen van verhalen en gedich
ten zingt de actrice een aantal
liedjes. Ook wordt af en toe ge
bruik gemaakt van filmbeelden
Het concert begint om 16.00
uur. De stichting Porgy Jazz
heeft voor 2005 vier Moeder
taal-optredens in petto. Twee
daarvan moeten nog worden in
gevuld. Op zondag 20 februari
verzorgt de in Amsterdam woon
achtige Terneuzenaar Laurens
Joensen met een trio zijn optre
den Zeeuw in Zuid.
oor Ernst Jan Rozendaal En wat weet u nu over de organisatie?
DDDELBURG - De Stichting
iiinstuitleen Zeeland (SKZ) houdt vrij-
ig op te bestaan. Een dag later is het
tnlrum voor Beeldende Kunst Zee-
uid(CBKZ) officieel een feit. Dat bete-
tnt ook dat voorzitter Henk van Hun-
ik van het bestuur van de SKZ plaats
laakt voor Jan te Veldhuis, die de raad
an toezicht van het CBKZ gaat voorzit-
Een gesprek met de gaande én ko-
iende man.
ian Hunnik is meer dan zeven jaar
oorzitter geweest van de koepel van de
jsuwse kunstuitlenen. Een overstap
Bar de raad van toezicht van het
®KZ, waaronder de kunstuitlenen blij-
pi vallen, was voor hem geen optie,
ik was voorzitter van een bestuur. De
oorzitter van een raad van toezicht
peft een andere rol. Ik ken mezelf. Ik
Mi me inhoudelijk veel te veel met het
rt blijven bemoeien. Dat is niet de
(doeling. Directeur Kathrin Ginsberg
Drdt nu de bestuurder. De raad van
Oezicht controleert haar."
hrom was het eigenlijk nodig de
'lichting Kunstuitleen om te vormen
teen Centrum voor Beeldende Kunst?
idflt niet eigenlijk meedoen aan een
^verschijnsel?
on Hunnik: „Dat denk ik niet. Toen ik
Pgon, lag de nadruk nog voor negentig
oocent op de kunstuitlenen. Inmiddels
•het landelijk en provinciaal inder-
oad een trend dat te smal te vinden,
fe kunnen meer doen voor het publiek
ode beeldend kunstenaars. Dat is door
ot onderzoeksbureau Berenschot en de
wdelijke koepelorganisatie geconsta-
®"d, maar we hebben het ook zelf erva-
Marktverkenningen van Scoop heb-
uitgewezen dat in Zeeland behoefte
aan een centrum voor beeldende
"nst. De kunstuitleen blijft een van de
olen. Daarnaast is het CBKZ er om, zo-
Is wij dat zeggen, te informeren, advi-
s®, faciliteren en stimuleren. Wij pro
ton hét loket te zijn voor iedereen die
131 wil met beeldende kunst in Zee-
|d,"
I"dhet CBKZ niet gewoon een bestuur
Wwej§ krijgen, zoals de SKZ dat had?
311 Hunnik: „Een echte bestuurder
01 ]e toch niet. In de praktijk gebeurt
meeste door de directeur. Als de
fachtsverhoudingen zo liggen, leg het
dan neer bij de directie. Dat is
pstischer."
IVeldhuis: „Het is heel gebruikelijk
p' publiek gefinancierde instellingen
tten met een directie en een onafhan-
püjke raad van toezicht, zoals een
Te Veldhuis: „Ik weet hoe het CBKZ for
meel is georganiseerd. Het is een van de
dragende culturele instellingen in Zee
land. In de raad van toezicht zitten men
sen in die van wanten weten. Op af
stand gaan we meedenken met de direc
tie, die we willen inspireren en waar
voor we een klankbord zijn. Ik hoop er
toe bij te dragen dat Zeeland om meer
bekend staat dan de ruimte, de stran
den en de zon. Er is hier veel aan kunst
en cultuur. Het CBKZ kan helpen de
kwaliteit in stand te houden en waar
mogelijk te verbeteren. Ik wil meehel
pen de kunst en cultuur in Zeeland
zichtbaar, tastbaar, voelbaar en merk
baar maken. Het CBKZ kan dat niet al
leen. We moeten proberen dat in geza
menlijkheid met anderen vorm te ge
ven."
Het CBKZ is veruit de kleinste dragen
de culturele instelling in Zeeland. Als
samenwerking zo belangrijk is, ligt het
dan niet voor de hand de taken van het
CBKZ onder te brengen bij het Zeeuws
Museum in plaats van een nieuwe orga
nisatie in het leven te roepen? Dat zou
ook een besparing kunnen zijn op het be
perkte budget voor cultuur in Zeeland.
Van Hunnik: „Je bent je tijd ver voor
uit."
Te Veldhuis: „Een museum heeft een an
dere functie dan een centrum voor beel
dende kunst. Stimulering van het kunst
klimaat is iets anders dan het beheer
van een voornamelijk historische collec
tie. Bovendien moeten we niet te veel in
structuren denken, dat is niet interes
sant. Laten we eerst in gezamenlijkheid
een visie ontwikkelen, daarna kunnen
we altijd nog kijken hoe we dat vormge
ven."
„Het mooie aan het centrum voor beel
dende kunst is dat we ons niet alleen be
zighouden met binnen, maar ook met
buiten. Naast de kunstuitlenen is ook
de stichting Het Zeeuws Gezicht een
poot van het CBKZ. Die stichting houdt
zich bezig met hoe wij onze fysieke
leefomgeving vormgeven. Hoe willen
wij in Zeeland dat onze provincie eruit
ziet? Dat interesseert mij persoonlijk
ook. In het Bestuurlijk Platform Beve-
landen hou ik me daar ook mee bezig.
Via het CBKZ hoop ik erover mee te
denken. Uiteindelijk gaat het erom de
beeldende kunst in al zijn vormen zo
dicht mogelijk bij de mensen te bren
gen. Daar hoef je niet een grote en dure
organisatie voor op te tuigen."
Van Hunnik: „Het CBKZ kan net het
extra duwtje geven, financieel of door
het leveren van kennis of informatie,
waardoor in Zeeland interessante din
gen mogelijk worden."
raad van commissarissen in een beursge
noteerd bedrijf. Het is een professionele
manier van werken. De bestuurder is
uitvoerder. Aan de raad van toezicht
wordt verantwoording afgelegd."
dat hij een netwerk aan relaties heeft.
Het moest iemand zijn die wilde en tijd
had. Tenslotte moest het iemand zijn
die ik kende. Jan voldeed aan alle eisen,
maar hij was een taaie rakker."
Waarom is Jan te Veldhuis aangezocht
als voorzitter?
Van Hunnik: „Ik moest iemand hebben
die affiniteit heeft met het werkterrein.
Het moest ook iemand zijn die het
CBKZ smoel kan geven, onder meer om
U wilde niet meteen?
Te Veldhuis: „Ik zeg nooit direct ja. Ik
wilde de organisatie goed kennen. Ik
wilde weten wat de plannen zijn en ik
wilde geen lijken in de kast aantref
fen."
Henk van Hunnik (staand) en Jan te Veldhuis: de gaande en komende man.
foto Lex de Meester
