zc
Tien jaar tegendraadsheid
Bezuinigen in de tuin met zaden
Droog
Design
W- "M w
r*
Wil
Een fotolijstje met
afdruk van een voetje
Houtkachel in een
modern jasje gestoken
Keurmerk nieuwbouw
vrijdag 24 december 2004
Hypotheekrente
per
rente
afsluit
opgave
rente bij fiscale
20 december
2004
vast
provi
bank
besparing van
gedu
sie in
constant
rende
37,60%
42%
AB N/AM R O
spaargroeihyp
5 jr.
1,00
3/7
1,64
1,53
spaargroeihyp
10 jr.
1,00
4,6
2,12
1,99
spaargroeihyp
15 jr.
1,00
5,2
2,45
2,31
ann. hyp.
i/ariab.
1,00
3,5
2,33
2,26
ann. hyp.
5 jr.
1,00
3,7
2,45
2,38
Bouwfonds
spaarv.hyp.
10 jr.
1,00
5,0
2,30
2,16
Combinatie
spaarv.hyp
5 jr.
1,00
4,4
1,98
1,85
Centraal
spaargar.hyp.
5 jr.
0,50
3,6
1,57
1,47
Beheer
spaargar.hyp.
15 jr.
0,50
4,65
2,10
1,97
CVB
ann hyp.
2 jr
1,00
3.3
2,21
2,15
ann hyp
5 jr
1,00
4.0
2,62
2,56
spaarhyp.
10 jr.
1,00
4,9
2,26
2,12
Delta Lloyd/
hyp.tot.plan
5 jr.
1,00
4,4
2,05
1,92
Leven
hyp.tot.plan
15 jr.
1,00
5,3
2,53
2,38
Direktbank
besp.dir.hyp,
5 jr.
1,00
4.2
1,87
1,75
Fortis Bank
ann. hyp.
5 jr.
1,00
3,9
2,56
2,50
ann. hyp.
10 jr.
1,00
4,4
2,87
2,79
ann. hyp.
15 jr.
1,00
4,75
3,08
2,99
spaarhyp.
5 jr.
1,00
4,1
1,89
1,78
spaarhyp.
10 jr.
1,00
4,6
2,15
2,02
spaarhyp
15 jr.
1,00
4,95
2,34
2,20
Reaal/Combi
hyp.spaarpl
_5 jr._
1,00
4,5
2,03
1.90
ING-bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
4,4
2,05
1,93
spaarhyp.
10 jr.
1,00
5,1
2,43
2,29
ann.hyp.
0/1 jr.
1,00
3,4
2,27
2,21
ann. hyp.
5 jr.
1,00
■4,2
2,74
2,67
Nationale
spaarhyp
5 jr.
1,00
4,4
2,05
1,92
Nederlanden
spaarhyp.
15 jr.
1,00
5,6
2,70
2,55
Obvion Hyp.
ann. hyp
5 jr.
1,00
3,9
2,56
2,50
ann. hyp.
10 jr.
1,00
4,4
2,87
2,79
spaarhyp.
5 jr.
1,00
4,1
1,80
1,68
spaarhyp.
10 jr
1,00
4,6
2,06
1,93
spaarhyp.
15 jr.
1,00
5,0
2,27
2,13
Postbank
spaarhyp.
5jr
1,00
4,2
1,93
1,81
spaarhyp.
5/7 jr.
1,00
4.8
2,24
2,11
spaarhyp. 10/12 jr.
1,00
5,0
2,35
2,21
ann. hyp.
2jr
1,00
3,5
2,20
2,14
ann. hyp.
§j]L
1.00
4.0
2.50
2,44
PVF Achmea
spaarhyp.
5 jr.
1,00
4,0
1,78
1,66
Hyp.
spaarhyp.
15 jr.
1,00
5,0
2,30
2,16
ann. hyp.
5 jr.
1,00
3,8
2,50
2,44
ann. hyp.
10 jr.
1,00
4,5
2,93
2,85
ann. hyp.
15 jr.
1,00
4,8
3,11
3,02
Rabo (advies) spaarzeker
1 jr.
1,00
3,0
1,21
1,12
spaarzeker
3 jr
1,00
3,4
1,47
1,37
spaarzeker
5 jr.
1,00
3,8
1,68
1,57
spaarzeker
10 jr.
1,00
4,5
2,03
1,90
SNS bank
spaarhyp.
ideaal
1,00
4,2
1,89
1,77
spaarhyp.
5 jr.
1,00
4,2
1,89
1,77
ann. hyp.
1 jr
1,00
3,2
2,15
2,09
ann. hyp.
5 jr.
1,00
4,2
2,74
2,67
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met nationa
le hypotheekgarantie. De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op de totale
netto lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-percentages gelden voor een
man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad 75.000 euro, Voor vrouwen en/of
bij andere leeftijden kunnen andere nwr-percentages gelden. Bij andere hypo
theekbedragen wijkt de nwr soms enigszins af.
Een fotolijstje met een hand-
of voetafdruk van een kind
je levert een mooie blijvende her
innering op voor opa's en oma's
of andere verwanten. Voor 14,95
is bij de betere cadeauwinkels
een complete 'kit' te koop. Een
helft van het lijstje bestaat uit
een zachte en huidvriendelijke
modelleermassa. Hand of voet
erop en klaar is Kees. Met een
speld kun je er nog een tekstje
in schrijven. Na een uur is de
klei hard. Daarna zijn de lijst en
de afdruk verder op te leuken
met verf en/of stickertjes. Hap
py Hands is tweedimensionaal.
Ook is er een driedimensionale
variant. Voor 19,95 euro maak
je hele voetjes of handjes.
Meer informatie: www.xplo-
rys.nl.
ma's aan bod als Simplicity, Tac-
tility en Experience.
In de catalogus 'Simply Droog,
10 1 years of creating innova
tion and discussion' is de filoso
fie achter deze thema's uiteenge
zet. Zo verwijst Simplicity naar
het eenvoudige, basale, maar
lang niet altijd functionele ka
rakter van de ontwerpen.
Experience wil zeggen dat de
ontwerpen een meerwaarde heb
ben. Tactility verwijst naar de
tastbaarheid van het design.
Maar het is te eenvoudig om alle
producten onder deze diverse
noemers te vangen. Het aardige
van Droog Design is juist de va
riatie. Uit tien jaar ontwerpen
blijkt een zekere ongedwongen
heid en tegendraadsheid. Droog
Design, onlangs verhuisd naar
een nieuw onderkomen in Am
sterdam, heeft ervoor gezorgd
dat het Nederlands design is op
gebloeid.
De dwarse reactie van de huidi
ge lichting ontwerpers onder
streept het belang van Droog De
sign alleen maar. Want wat dat
betreft is design net echt kunst:
een beetje succes roept altijd
een tegenreactie op.
Paul Geerts
Simply Droog, 10 1 jaar
avant-garde design. Van 18 de
cember 2004 tot en met 13 fe
bruari 2005 in het Gemeentemu
seum Den Haag, Stadhouders
laan 41 in Den Haag. De catalo
gus kost 34,50 euro. Het mu
seum is van dinsdag tot en met
zondag geopend van 11.00 tot
17.00 uur. Informatie: www.ge-
meentemuseum.nl. Droog De
sign, Staalstraat 7b in Amster
dam. Informatie: www.droogde-
sign.nl of 020-5235050.
De Treetrunk Bench van Jurgen Bey uit 1999
Ontwerperscollectief Droog Design geldt als grootleve
rancier van het Nederlands design. Maar na tien jaar
humor klinken ook dwarse geluiden. Jonge ontwerpers
hebben de buik vol van Droog. Onterecht, zoals blijkt uit
de overzichtsexpositie Simply Droog die in het Haags Ge
meentemuseum te zien is.
foto's GPD
De ontwerpen van de laatste
lichting afstudeerders aan
de Design Academy in Eindho
ven zijn opvallend functioneel.
„Minder humor", benadrukt me
dewerker Bas Berck. Hij noemt
de invloed van Droog Design dit
jaar aanzienlijk kleiner dan
voorgaande jaren. De jonge de
signers hebben het wel gehad
met het ontwerperscollectief
dat sinds 1993 aan de weg tim
mert, vermoedt hij.
Een ander geluid klinkt uit de
mond van Paoloa Antonelli van
het Museum Of Modern Art (Mo-
ma) in New York. Volgens haar.
staat Droog Design aan de basis
van de doorbraak van Neder
lands design; danken ontwer
pers als Marcel Wanders, Ri
chard Hutten, Piet-Hein Eek en
Claudy Jongstra hun succes
juist aan Droog Design.
Want Droog is overal. Niet al
leen het Moma, musea wereld
wijd hebben werk van Droog De
sign aangekocht. Jaarlijks is het
collectief bovendien aanwezig
in Milaan, de stad waar design
liefhebbers ieder voorjaar sa
mendrommen.
In die Italiaanse stad ligt ook de
basis van Droog Design. In 1993
organiseerden Renny Ramakers
en Gijs Bakker er onder de
naam Droog Design voor het
eerst een overzichtsexpositie
van Nederlands design. De
naam is ontleend aan de ontwer
pen zelf, die vooral eenvoudig
en humoristisch zijn. De presen
tatie bleek een succes, reden
voor Bakker en Ramakers om de
stichting Droog Design op te
richten. Het is volgens de oprich
ters een platform voor heden
daags Nederlands design. Hoe
wel tegenwoordig niet alleen Ne
derlandse ontwerpers een bijdra
ge leveren, is het uitgangspunt
na elf jaar nog altijd gelijk. De
ontwerpen zijn praktisch en so-
ber. De toegevoegde waarde
schuilt onder andere in humor
en bezieling.
De lijst ontwerpers die partici
peerden, beslaat inmiddels
bijna tachtig namen. Min of
meer bekende designers die bij
dragen leverden zijn Arnout Vis
ser, Ed Annink, Eibert Draisma,
Frederik Roijé, Jurgen Bey,
Niels van Eijk, Richard Hutten,
Ted Noten, Tejo Remy, Wieki So-
mers, Joris Laarman, Hella Jon-
gerius en Hugo Timmermans.
De reizende expositie waarmee
Droog Design het tienjarig be
staan viert is tot en met 13 fe-
Chest of Drawers van Tejo Remy uit 1991
bruari 2005 te zien in het ge
meentemuseum Den Haag. De
expositie draagt de naam Sim
ply Droog.
De overzichtexpositie, die eer
der in München en Bremen te
zien was, bestaat uit twee delen.
Naast een overzicht van de be
langrijkste ontwerpen worden
de bezoekers langs een fictief in
terieur geleid. Daar komen voor
Droog Design typerende the-
In deze tijd van een nauwe
lijks groeiende economie en
van krimpende inkomens is het
misschien nuttig om stil te staan
bij de vele manieren waarop er
bezuinigd kan worden op de
tuin. Bijvoorbeeld door tuin
planten zelf te zaaien, in plaats
van ze te kopen.
Uit een zakje zaad van hooguit
twee euro kunt u vaak meer dan
honderd planten opkweken.
Voor hetzelfde geld koopt u bij
een tuincentrum één vaste
plant. Want het zijn niet alleen
afrikaantjes, radijs en sterre-
kers die u kunt zaaien - ook de
meeste vaste planten, klimplan
ten, bolgewassen, en zelfs bo
men en struiken kunnen worden
gezaaid.
Wat u wel nodig heeft, is een ru
dimentaire kennis van hoe en
wanneer er gezaaid moet wor
den. Om de vaste plant (een lang
levende plant die iedere herfst
afsterft, maar daarna in het
voorjaar weer boven de grond
komt) als voorbeeld te nemen:
die moet vaak in de herfst of in
de winter worden gezaaid en
niet binnen op de vensterbank,
maar buiten in weer en wind.
Vaste planten komen meestal
uit gebieden waar het 's winters
vriest - vandaar dat ze 's vyin-
ters ondergronds gaan. Het zaad
van die planten is in de nazomer
of in de herfst rijp maar als het
dan meteen zou ontkiemen, dan
zouden de tere kiemplantjes in
de komende winter meteen be
vriezen.
Ontkiemen in het voorjaar biedt
veel meer kans op overleving.
Daarom is er in het zaad van
veel vaste planten een vertra
gingsmechanisme ingebouwd
dat er voor zorgt dat het zaad
pas in de lente, onder een gun
stig gesternte ontkiemt. Koude-
kiemers, of vorstkiemers, wor
den dergelijke planten ge
noemd. Hun zaden bevatten een
enzym dat kieming verhindert,
en pas in de loop van de winter
wordt dat enzym door de wisse
lende inwerking van vorst en
dooi afgebroken.
Tot die vorstkiemers behoren
bijna alle planten die afkomstig
zijn uit streken waar het 's win
ters vriest: clematis, flox, aster,
margriet, hemelsleutel, toverha-
Witte zonnehoed, Echinacea purpurea Alba.
foto GPD
zeiaar, meidoorn, peperboom
pje, kerstroos - de lijst is einde
loos.
Zaai het zaad in potten, in goe
de tuinaarde die u heeft gesteri
liseerd door er kokend water
over te gieten. Wacht wel tot het
zaakje is afgekoeld. Bedek het
zaad met een dun laagje grond;
als vuistregel geldt dat het laag
je bedekkende grond even dik
moet zijn als het gezaaide zaad.
Meestal zal dat niet meer zijn
dan een of twee millimeter, ten
zij u hazelnoten of kastanjes
zaait. Zet de potten met zaad
buiten en wacht af.
In het voorjaar zullen de kiem-
planten verschijnen. Als die
groot genoeg zijn - meestal als
ze vier blaadjes hebben - kunt u
ze apart oppotten om ze verder
op te kweken. Na een paar
maanden kunnen de jonge plan
ten de volle grond in. Sommige
vaste planten doen er wel een
jaar of vijf over voordat ze gaan
bloeien, maar er zijn verrassend
veel planten die nog in hetzelfde
seizoen waarin ze gezaaid zijn
al tot bloei komen.
Zo'n plant is de zonnehoed,
Echinacea purpurea in het La
tijn. Als u deze plant uit zaad op
kweekt slaat u twee vliegen in
één klap: u bezuinigt op uitga
ven aan planten, maar ook op
bestedingen aan geneesmidde
len, want de Echinacea is het pa
radepaardje van de alternatieve
geneesmiddelenindustrie. De
zonnehoed is een stevige plant
van ongeveer een meter hoog.
Hij bloeit in de zomer met enigs
zins afhangende, lila bloem
blaadjes die een enorme
gloeiend-oranje kegel omgeven.
Van nature groeit de zonnehoed
in de Noord-Amerikaanse prai
ries, op voedzame grond. In on
ze borders houdt de plant van
dezelfde goede grond en van vol
le zon. Er zijn verschillende ras
sen die u kunt zaaien: 'Rubin-
stern' en 'Magnus' zijn bekende
namen en voor wie niet van
paarse of lila tinten houdt zijn
'Alba' en 'White Lustre' een goe
de keus.
Romke van de Kaa
Hout stoken mag dan iets ro
mantisch hebben, volgens
Manor Design Haarden Te
gels kan een houtkachel wel de
gelijk modern ogen.
Voorbeeld daarvan is de Riva
Avanti, een houtkachel met een
designfront. Niet alleen dit
exemplaar, ook de andere ka
chels van Riva zijn uitgerust
met het zogenaamde clean burn
principe. Doordat lucht op drie
plaatsen wordt toegevoerd, ver
brandt het hout vrijwel volle
dig. De kachels zijn verkrijg
baar vanaf 1537 euro.
Een nieuw keurmerk moet
ervoor gaan zorgen dat de
kwaliteit van nieuwbouwwonin
gen in de toekomst zal toene
men.
Volgens de verantwoordelijke
stichting Keurmerk Klantge
richt Bouwen zal met het keur
merk het aantal klachten over
opleveringsgebreken afnemen.
Bouwbedrijven die op dat vlak
goed scoren en die ook nog eens
een goede dienstverlening heb
ben, krijgen het keurmerk uitge
reikt. Daardoor weet de consu
ment vooraf met wat voor be
drijf hij in zee gaat. De eerste
keurmerken worden 2 februari
uitgereikt door minister Dekker
van VROM.
Informatie: www.klantgericht-
bouwen.com
