berken voor één euro
;an ook in Nederland
Bernhard stuurde Hitier brieven
Fijne Kerst!
Harlingse kerk brandt uit
Hof handhaaft straf
voor Murat Demir
'litse maatregel tegen werkloosheid
Consument heeft te weinig
geld om te kunnen sparen
I
Minderderheid
wil Balkenende
nog in 2007
LTO betaalt niet mee
aan levensloopregeling
Autogordel vergeten: megaboete
Een op vijf ouderen viert kerst niet
Stuntpiloot blijft nog aan de grond
Twee jaar voor bedreiger Verdonk
Spookrijder veroorzaakt chaos
Vrijlating zaak
metselmoorden
vrijdag 24 december 2004
James McGonigal
insvan Soest
U^G - Het Duitse model
le'één euro-job' - dat werk-
verplicht te werken voor
(lir0 per uur - kan morgen
^rland worden ingevoerd.
ter, zelfs zonder enige
beloning zouden werklo
st een uitkering verplicht
worden tot maatschap-
knuttig werk dat nu blijft
Q bij gebrek aan geld of
uaciële aantrekkings-
Us PvdA-senator S. van
[en econoom L. Delsen van
aiversiteit van Nijmegen is
genoeg bestaan-
en regelgeving om het
voorbeeld te volgen. Het
alleen een wat dwingen-
lomgang met werklozen: er
meer eisen worden ge-
taan wat een uitkeringsge-
zelf doet om aan de
svolgens Van Driel en Del
gen twijfel dat het verrich-
[jnwerk heel nuttig is voor
bom (weer) meer struc-
in hun leven te krijgen.
Indien groeit het gevoel in
tiland dat wie een inkomen
zonder daarvoor te
en" best iets terug kan doen
teste fraude
ft onontdekt
HAAG - Negen van de tien
in van fraude met bij-
öiitkeringen blijven onont-
Het gaat om mensen die
i bijverdienen of niet mel-
ize samenwonen,
lijkt uit onderzoek van de
ctieWerk en Inkomen. Het
dat één op de zeven bij-
gerechtigden fraudeert,
daarvan slechts één
wordt ontdekt. GPD
part van
tppers rookt
I steeds niet
HAAG - Een kwart van de
ttn die als goed voornemen
januari zijn gestopt met ro-
boudt dat nog steeds vol.
Idevorige jaarwisseling be-
:tn meer dan een miljoen
a aan een poging van het
saf te komen. Daarvan heb-
a 239 duizend dat tot nu
plgehouden, blijkt uit on-
van TNS Nipo in op-
iilvan de Stichting Volksge-
ïad en Roken (Stivoro).
fijkste aanleiding om te
Mimet roken was de forse
®ihoging van shag en ta-
Andere redenen de sigaret
ml te willen zeggen, waren
«teen van artsen, een
tvoorbeeld willen zijn voor
ïen en/of het gevoel dat de
aleving roken steeds meer
tri.
moment rookt naar schat-
Mg 28 procent van de Ne-
bevolking, twee pro-
iminder dan vorig jaar. In to-
rokennog 3,7 miljoen men-
voor de maatschappij. Iedereen
die niet aan een gewone baan
kan of wil komen, kan heel goed
boterhammen smeren in een be
jaardentehuis of een plantsoen
schoonhouden. Dat is nuttig
werk."
Van Driel en Delsen waarschu
wen dat ook bij een aantrekken
de economie veel mensen niet in
staat zullen zijn een reguliere
baan te vinden. Dan moet de
overheid werk aanbieden dat
niet geweigerd kan worden, op
straffe van een flinke korting op
de uitkering.
Alleen op die manier kan wor
den voorkomen dat groepen
mensen in een maatschappelijk
isolement komen of afglijden
naar onacceptabel gedrag of cri
minaliteit, menen zij.
Ook in Nederland is het voor ge
meenten makkelijker geworden
om werklozen aan het werk te
zetten. Zo is sinds begin dit jaar
de nieuwe Bijstandswet van
kracht. Die regelt onder meer
dat werklozen die een aangebo
den baan of herscholing af
slaan, eerder op hun uitkering
worden gekort.
De Tweede Kamer staat niet te
trappelen om het Duitse model
hier in te voeren.
CDA en PvdA, die samen een
meerderheid hebben in de Ka
mer, vinden dat er in ons land al
voldoende soortgelijke plannen.
„Neem de werkervarings
plaats", zegt PvdA-kamerlid S.
Noorman. „Aan het eind van
het jaar kunnen cle werklozen
die hieraan meedoen een premie
krijgen, maar gemeenten hóe
ven die niet te verstrekken."
Minimumloon
CDA-kamerlid G. Verburg
noemt als voorbeeld het voor
stel waarbij werknemers, voor
dat ze een startkwalificatie heb
ben, tijdelijk onder het mini
mumloon gaan werken. GPD
van onze redactie economie
AMSTERDAM - De spaardrift
van Nederlanders is geheel gaan
liggen. Sinds mei blijken de
spaartegoeden niet meer te
groeien. De consument heeft
simpelweg geen geld genoeg
meer om opzij te zetten.
Dit blijkt uit het Statistisch Bul
letin van De Nederlandsche
Bank (DNB). Door loonmati
ging en prijsstijgingen hebben
de Nederlanders minder te beste
den.
Begin deze week deed DNB-
voorzitter Nout Wellink een op
roep aan de consument om het
spaargeld uit te geven. Daarmee
zou de consument de economie
stimuleren.
Er staat nog wel flink wat spaar
geld op de rekeningen: alle Ne
derlanders samen hebben een te
goed van 180 miljard euro. In de
laatste jaren spaarden Nederlan
ders juist vlijtig, uit vrees voor
baanverlies en onzekerheid op
de beurzen. Internetspaarreke-
ningen met opzegtermijnen van
drie maanden groeien nog wel.
Een andere verklaring voor de
verminderde spaardrift ligt mo
gelijk in de flinke groei van het
aantal hypotheken. Alleen al in
het derde kwartaal werd er voor
tien miljard euro meer geleend
voor de aanschaf van een wo
ning. In de kwartalen daarvoor
groeide het hypotheekvolume
ook al met zes miljard euro per
kwartaal.
De oproep van Wellink om te
gaan potverteren is aan de con
sument overigens niet besteed.
Uit een opinieonderzoek door
bureau Consumentenonderzoek
blijkt dat 91,6 procent van de
1350 ondervraagden zegt er niet
aan te denken spaargeld op te
maken. De helft zegt te sparen
voor onvoorziene uitgaven.
GPD
pagina 9
consument somber
HARLINGEN - De vlammen slaan uit de vrijgemaakt gereformeerde kerk in Har-
lingen. De brand begon gisteravond om 18.15 uur. Tientallen brandweerlieden
moesten het vuur bestrijden. Om kwart voor negen werd het sein brand meester ge
geven. De oorzaak is nog onbekend.
Volgens de brandweer was er sprake van een enorme rookontwikkeling. De bewo
ners van een tegenoverliggend verzorgingstehuis hadden last van de rook. Zestig
bewoners werden uit voorzorg van hun kamer gehaald en naar een gemeenschappe
lijke ruimte gebracht. Een persoon moest met ademhalingsproblemen naar het zie
kenhuis. Het oude gedeelte van de kerk is volgens een brandweerwoordvoerder he
lemaal uitgebrand. „Het dak van het kerkgebouw is er volledig af." De kerk is in
1926 gebouwd. De brandweer heeft de naastgelegen nieuwbouw van de kerk kun
nen behouden. foto Roy Vrouwenvelder/ANP
door Rudi Buis
DEN HAAG - Vlak voor zijn
huwelijk met toen nog kroon
prinses Juliana heeft prins
Bernhard twee brieven aan
Adolf Hitler geschreven. In de
brieven betuigde de prins zijn
steun aan het Duitsland van die
tijd. Dat meldt het dagblad
Trouw, dat de brieven heeft op-
WfcL IH VNÊ rs /1/1W
gedoken in het Bundesarchiv in
Berlijn.
Bernhard verkeerde in de week
voor zijn huwelijk, op 7 januari
1937, in zwaar weer. De Duitse
pers en Duitse diplomaten had
den hevige kritiek op de prins
geuit omdat hij als geboren Duit
ser niets zou hebben gedaan aan
enkele anti-Duitse incidenten in
Nederland. Zo zou er bijvoor
beeld bij een wedstrijd tussen
een Haagse en een Duitse voet
balclub geen vlag met haken
kruis hebben gewapperd. Ook
DEN HAAG - Slechts 22 pro
cent van de kiezers wil dat pre
mier Balkenende na de Twee
de-Kamerverkiezingen van
2007 terugkeert op zijn post.
Dat blijkt uit een gisteren gepu
bliceerde peiling van Maurice
de Hond. Negenenzestig procent
is tegen een nieuw premier
schap van de CDA-politicus,
waarbij 45 procent dat absoluut
niet ziet zitten.
Balkenende zei twee dagen gele
den na 2007 opnieuw premier te
willen worden om zijn karwei af
te maken.
Uit de peiling van De Hond
blijkt dat 24 procent van de on
dervraagden het liefst PvdA-lei-
der Bos als premier ziet in 2007.
Voor Balkenende kiest 15 pro
cent en voor burgemeester Co-
hen van Amsterdam 11 procent.
Voor minister Zalm heeft 8 pro
cent een voorkeur, evenveel als
voor burgemeester Leers van
Maastricht. ANP
het spelen van het Duitse volks
lied bleef achterwege. Elders in
het land zouden bij bepaalde ge
legenheden zelfs hakenkruis-
vlaggen zijn verwijderd.
In Duitsland was de kritiek op
de prins zo groot dat de paspoor
ten van enkele Duitse genodig
den bij het huwelijksfeest van
Juliana en Bernhard door het
Duitse ministerie van Buiten
landse Zaken werden geconfis
queerd.
Om te voorkomen dat de gasten
de bruiloft niet zouden kunnen
bijwonen schreef Bernhard op 1
januari 1937 een eerste brief
aan Hitier. Deze brief was overi
gens ook bekend bij historicus
dr. Lou de Jong, maar deze
heeft de volledige tekst nooit ge
publiceerd. In de brief, die be
waard is gebleven in het Bun
desarchiv, stelde Bernhard on
der meer dat het vlagincident in
Den Haag op een mistverstand
berustte.
Nadat de Duitse voetballers be
zwaar hadden gemaakt, zou de
vlag met hakenkruis alsnog ge
hesen zijn. Bernhard verzoekt
de 'hooggeëerde rijkskanselier'
dan ook 'voor een afdoende en
passende rectificatie in de pers
en op de radio te zorgen'. Hij be
sluit zijn brief met het uitspre
ken van 'mijn oprechte verering
en de hartelijkste en beste wen
sen'.
Hitier reageerde snel. Het zou
de Führer spijten dat de prins
persoonlijk op enkele inciden
ten zou worden aangevallen. De
bruiloftsgasten kregen hun pas
poort terug. Twee dagen later,
op 3 januari, dreigde echter op
nieuw een rel.
In een communiqué van het Ne
derlandse persbureau ANP
stond dat voortaan bij alle gele
genheden waarbij Bernhard aan
wezig zou zijn uitsluitend het
Nederlandse volkslied zou wor
den gespeeld, omdat de prins
zich Hollands voelt.
Woest
Opnieuw waren Duitse diploma
ten woest. In de Duitse pers én
in een tweede brief aan Hitier,
die overigens niet door Trouw is
gevonden, liet de prins weten
dat het communiqué van het
persbureau geen officieel karak
ter droeg. Ook deze storm luw
de. Na de bruiloft kreeg Hitler
nog een keer iets te horen van
Bernhard, dit maal via hertog
Adolf Friedrich von Mecklen
burg, een oom van Juliana.
Deze broer van prins Hendrik
(Juliana's vader) schreef op 22
januari 1937 in een .brief aan
Hitier dat na 'nadrukkelijke tus
senkomst' van Bernhard de offi
ciële hakenkruisvlaggen waren
gehesen op de hotels van de
Duitse bruiloftsgasten.
Ook deze brief is bewaard geble
ven in het Berlijnse archief. De
hertog liet weten dat over Bern
hard geen misverstanden mogen
bestaan. De prins had ook tij
dens de gala-avond alles gedaan
om zijn 'Duitse vaderlandsge-
voel en zijn bewondering voor
de Führer van het Duitse rijk' te
uiten. GPD
van onze binnenland
DEN HAAG - De werkgevers in
de land- en tuinbouw zijn niet
van plan mee te betalen aan de
levensloopregeling van hun per
soneel. Dat heeft LTO-voorzit-
ter Gerard Doornbos gezegd. In
de land- en tuinbouw werken
zo'n 130.000 mensen.
LTO-Nederland is de werkgever
sorganisatie waarbij zo'n 30.000
boerenbedrijven zijn aangeslo
ten. LTO sluit de CAO's af voor
de glastuinbouw, de teelten in
de vollegrond en de dierhoude-
rij-
Doornbos wijst er op dat de in
komens in de land- en tuinbouw
zwaar onder druk staan. Gemid
deld leverden boeren het afgelo
pen jaar 13 procent aan inko
men in. „We zijn dus voortdu
rend bezig de kosten te verla
gen." Bovendien hebben de
werkgevers nog geen notie van
DEN HAAG - Een kleine verkeersovertreding heeft giste
ren in Den Plaag grote gevolgen gehad voor een 50-jarige
Duitser. Agenten zagen de man zonder autogordel in zijn
auto rijden. Toen zij hem een bekeuring gaven, wees on
derzoek uit dat de man nog een geldboete van 584.433,22
euro of een celstraf van 64 maanden had.
De man had niet genoeg geld op zak om de boete direct te
betalen en werd vastgezet. Het enorme boetebedrag zou
te maken hebben met een drugszaak, waarin de Duitser
zou zijn betrokken. ANP
HILVERSUM - Een op de vijf ouderen viert kerst en oud
en nieuw niet. Van de senioren krijgt 10 procent met de
feestdagen zelfs geen bezoek. Dat blijkt uit onderzoek
van Interview-NSS in opdracht van enkele ouderenbon
den en het radioprogramma De Ochtenden.
Opvallend in het onderzoek naar eenzaamheiclsgevoelens
onder ouderen is dat driekwart die cle kerstdagen alleen
doorbrengt, daar geen moeite mee heeft. Het aantal eenza
me ouderen rond de feestdagen is in vier jaar gedaald van
60.000 naar 48.000. ANP
LEEUWARDEN - De Leeuwarder F16-piloot die vorige
week zeer laag over het Noord-Hollandse Warmenhuizen
is gevlogen om zijn familie te plezieren, blijft voorlopig
aan de grond. Hangende het onderzoek mag de vlieger
geen gevechtsvliegtuig besturen. De capriolen van de pi
loot - die in het dorp angst en commotie teweeg brachten
- zouden door zijn vader op video zijn vastgelegd.
Volgens luitenant-kolonel J. van der Leij, woordvoerder
van de vliegbasis Leeuwarden, wordt de kwestie binnen
de Koninklijke Luchtmacht 'zeer hoog opgenomen'. GPD
AMSTERDAM - De rechtbank in Amsterdam heeft een
22-jarige man gisteren veroordeeld tot twee jaar cel, waar
van acht maanden voorwaardelijk, voor het bedreigen
van minister Verdonk (Vreemdelingenzaken).
In juni zei hij in een telefoontje aan RTV Noord-Holland
dat Verdonk binnen twee weken moest terugkomen op
haar beleid, anders zou zij daarvan de gevolgen merken.
Hij refereerde daarbij aan de moord op Fortuyn. ANP
SCHIPHOL - Een spookrijder heeft gisterochtend een
chaos veroorzaakt op de A4. De man, die in een auto met
een Duits kenteken reed, veroorzaakte bij Schiphol, in de
richting van Amsterdam drie aanrijdingen. De politie kon
de man uiteindelijk bij een afrit aanhouden. Hij bleek
zijn pols gebroken te hebben.
Verder vielen er geen gewonden, maar de materiële scha
de was groot. De eerste aanrijding gebeurde rond kwart
voor zeven met drie auto's bij knooppunt De Hoek. Vijf
minuten later veroorzaakte de spookrijder even verder op
een tweede aanrijding, waarbij meerdere auto's betrok
ken waren. De man was vervolgens bij afslag Den Ruygen-
hoek nog betrokken bij een derde ongeval voordat de poli
tie hem aan kon houden. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Murat Demir, de
scholier die onderdirecteur
Hans van Wieren van het Haag
se Terra College doodschoot,
heeft in hoger beroep opnieuw
vijf jaar gevangenisstraf en tbs
met dwangverpleging gekregen
volgens het strafrecht voor vol
wassenen. Het gerechtshof in
Den Haag, dat moord bewezen
achtte, legde de straf gistermid
dag op.
Eind april kreeg de destijds pas
17 jaar geworden Murat van de
jeugdstraf kamer van de recht
bank in Den Haag dezelfde
straf. Zowel de jeugdstrafkamer
als nu het gerechtshof namen de
eis van het Openbaar Ministerie
over. Op 13 januari schoot de
jongen zijn leraar tijdens de pau
ze in de kantine van de school in
het hoofd omdat hij door Van
Wieren geschorst dreigde te wor
den. De onderdirecteur overleed
later op de dag aan zijn verwon
dingen.
Murat heeft zich volgens presi
dent L. Verheij van het gerechts
hof schuldig gemaakt aan 'een
feit van uitzonderlijke ernst, dat
zich in deze vorm nog niet eer
der in Nederland heeft voorge
daan. Het heeft de rechtsorde in
hoge mate geschokt'.
De president van het hof be
steedde in de uitspraak uitge
breid aandacht aan de verklarin
gen van gedragsdeskundigen in
de zaak. Zij pleitten unaniem
voor berechting volgens het
jeugdstrafrecht, omdat de enigs
zins zwakbegaafde en vermin
derd toerekeningsvatbare Mu
rat alleen dan enige kans zou
maken om afdoende behandeld
te worden voor zijn agressie-, ge
drag-, ontwikkeling- en leerpro
blemen.
In het jeugdstrafrecht is de
maximale straf echter twee jaar
cel en een zes jaar durende
tbs-behandeling. ANP
DEN HAAG - Een van de ver
dachten in de zaak van de Haag
se metselmoorden is gisteren
vrijgelaten.
Volgens het OM bestaat er onvol
doende grond om de 22-jarige
Hagenaar nog langer vast te hou
den. Op het moment zitten nog
vijf verdachten vast voor de
moord op de 25-jarige Rob Ma-
habier uit Zaandam en Jeroen
Dekkers (24) uit Zaandijk. De
politie trof hun ingemetselde lij
ken eind september aan in een
muur in een voormalig winkel
pand in Den Haag. ANP
(Advertentie)
wat de afbouw van vut en pre
pensioen gaat kosten.
Doornbos is vooral gekant tegen
de opzet van de regeling. „Wij
hebben al direct gezegd dat we
niet gaan meebetalen aan een re
geling waar we geen invloed op
hebben", aldus Doornbos.
Doornbos ziet het ook niet zit
ten dat de werknemer een bij
drage die door de werkgever is
betaald, laat uitkeren.
Eerder deze week lieten de werk
gevers in het midden- en klein
bedrijf al weten niet van plan te
zijn mee te betalen aan de le
vensloop. De levensloopregeling
stelt werknemers in staat maxi
maal 2,1 jaarsalaris te sparen
voor verlof.
Dat verlof mag tussentijds wor
den opgenomen, maar ook als
prepensioen. Een werknemer
kan dan maximaal drie jaar eer
der stoppen met werken tegen
70 procent van het laatstverdien
de loon. GPD
Op kerstavond zijn alle IKEA vestigingen tot 17 uur open en op
le en 2e Kerstdag gesloten. Maandag 27 december staan we
vanaf 10 uur weer voor je klaar.
SAMLAS
kerstballen,
I.-/12 St.
t 10-21 uur. Za 9- 20 uur. www.IKEA.nl
0900-235 45 32 (0.10/min.)
