Pas
op watje wenst wantje krijgt het
We drijven nu
eenmaal op de bieten
wil zijn eigen computer begrijpen
Leunus van Lieren
vrijdag 24 december 2004
In de zaal van het Londen-
se ExCel Exhibition Cen
tre is het pikkedonker. Er
gens vooraan spreekt een
man een menigte van 12.000
mensen toe. „Bedenk wat er
zal gebeuren als je doorgaat
met je slechte gewoonte.
Stel je voor dat je over vijf
jaar nog zo bent. Stel je
voor hoe dat dan voelt. Voel
je het? Hou het vast en pro
beer dat gevoel te verdubbe
len. Voelt het goed? En hoe
voelt het als je over TIEN
jaar nog zo bent?" Sommige
mensen schreeuwen NEE
anderen beginnen hardgron-
dig te huilen. De overgrote
meerderheid blijft heel stil.
Doe er wat aan, is de bood
schap van de spreker. Je
hebt je leven in eigen hand.
Aan het woord is de Ameri
kaan Anthony Robbins,
'mede-uitvinder' van NLP. Hij
is een grootheid in de wereld
der grootheden. Robbins geeft
worldwide trainingen en heeft
mensen als Bill Clinton, André
Agassi, Larry King en vele cap
tains of industry als klant. De
letters NLP staan voor neuro
linguistisch programmeren, wat
simpel gezegd inhoudt dat je,
door jezelf te leren kennen, veel
meer kunt bereiken dan je nu
doet.
Een van de aanwezigen bij de
vierdaagse trainingfin het uitpui
lende ExCel is Leunus van Lie
ren uit Schore. Sinds begin ja
ren negentig is hij een adept van
Robbins. De eigenaar van dres-
suurstal Hexagon is de halve we
reld övergereisd om de adviezen
van Robbins op te zuigen en in
de praktijk te brengen. En dat
lukt aardig. Zijn grote wens om
van stal Hexagon dressuurstal
nummer één van de wereld te
maken is nog lang niet gereali
seerd, maar hij is aardig op weg.
Hexagon groeit snel en begint
een begrip in de dressuurwereld
te worden.
„Mijn leven bestaat uit twee de
len", zegt Van Lieren (51) in zijn
huis aan de Eeweg in Schore.
„De periode voordat ik Anthony
Robbins leerde kennen en de
tijd erna." Van Lieren, opge^
groeid op Noord-Beveland, wil
de altijd al 'in de paarden'. Na
de middelbare school volgde hij
een opleiding in Deurne, liep sta
ge bij een gerenommeerde dres
suurstal en begon tenslotte voor
zichzelf in Schore.
Hij legde zichzelf beperkingen
op. De paardenman wilde geen
manegewerk doen. „Ik wilde
paardentrainer worden en van
mensen betere dressuurruiters
maken. Een manege is vaak een
recreatie- en horecabedrijf.
Paarden zijn voor mensen soms
een excuus om de kantine in te
kunnen." Van instructie alleen
kon hij niet leven, dus haalde
Van Lieren in 1983 ook het rijks
diploma hoefsmid. Desondanks
Van Lieren ging plots met grote
stappen door het leven, recht op
het doel af dat hij nu wel durfde
te formuleren: de beste dressuur
stal ter wereld worden. In Brus
sel had hij al meteen voor een
nieuw seminar geboekt. Het was
aan de andere kant van de we
reld, op Hawaii, maar dat don
derde niet. Robbins moest hij
zien en horen. Met Erica Jansen
en zijn beide zoons Laurens en
Krijn zat hij er tussen vele rij
ken der aarde in een vijfsterren
hotel. De totale kosten bedroe
gen 50.000 gulden, maar dat
kon hem niets schelen. Ook nu
telde het hier en het nu. Geldzor
gen waren van later zorg.
Langzaam maar zeker leerde
Leunus van Lieren zichzelf ken
nen. Tot verbazing van zichzelf,
constateert hij nu. „Als je een
computer koopt krijg je er twee
boeken bij, maar van je eigen
computer, die veel en veel inge
wikkelder is, weet je niks.
Anthony Robbins zorgt ervoor
dat je je eigen computer leert be
grijpen."
Groeispurt
In de jaren sinds Anthony Rob
bins maakt stal Hexagon een
enorme groeispurt. De stallen
zijn uitgebreid, er is een grote
binnenbak bijgebouwd, het com
plex heeft een prachtige entree.
Er staan geen twintig paarden
meer op stal, maar 75. Laurens
van Lieren werd Europees jeugd
kampioen met het nationale
team, Thamar Zweistra pakte
als eerste niet-Duitse de Europe
se jeugdtitel individueel, beiden
maakten op jonge paarden hun
debuut in de Grand Prix, de
wedstrijden voor de absolute we
reldtop. Hexagons Rubiquil, de
stamvader van de paardenkud-
de in Schore, is een gevraagd
zaaddonor en zijn nakomelin
gen doen het uitstekend. In
Schore staan nu drie Grand-
Prix paarden op stal, twee zijn
verkocht. Van Lieren denkt dat
er een stuk of vijf toppers in aan
komst zijn.
Pas op watje wenst, wantje
krijgt het, is een van de wijshe
den van Van Lieren.
„Ik kan nu zelf bepalen hoe ik
leef en laat me niet meer gek ma
ken door overtuigingen die ik in
mijn opvoeding heb meegekre
gen of door meningen van ande
ren. Ik ben veel meer ik gewor
den. Veel meer van mezelf. Als
ik nu iets wil bereiken, gaat het
bijna vanzelf."
Volgend jaar bestaat stal Hexa
gon 25 jaar. „In die 25 jaar is er
veel gebeurd", weet Van Lieren.
„Onwaarschijnlijk veel. Als ie
mand me vijftien jaar geleden
had verteld dat stal Hexagon er
in 2004 zo uit zou zien, had ik
het niet geloofd. Daar staat te
genover dat ik het ook niet ge
loofd zou hebben als iemand ver
teld had dat ik in 2004 een kast
je aan mijn broek zou hebben
waarmee ik met iedereen in de
wereld kan praten. Ontwikkelin
gen gaan sneller dan je denkt."
Koen de Vries
foto's Ruden Riemens
bleef het sappelen. Van Lieren
was vooral bezig met paarden.
Veel minder met mensen.
„Eigenlijk heb ik meer dan tien
jaar als een kluizenaar geleefd.
Commercieel was het niet ver
standig, maar het was nuttig.
Sie sind vielleicht ein bisschen
Einsam, aber das hat auch Vor-
teile, zei een Zwitserse vrouw-
die naar mijn paarden kwam kij
ken. Ondanks alles was het een
heerlijke periode. Ik heb onaf
hankelijk van mode of trends en
zonder de wetenschap van boek
jes geleerd hoe paarden in el
kaar zitten. Het paard was het
gegeven, niets anders. Zo heel af
en toe kwam ik in contact met
iemand met dezelfde interesse.
In 1984 met Hans Riegler, ruiter
bij de Spaanse Rijschool in We
nen. We hebben uren gepraat en
alles van wat ik geleerd had van
mijn paarden kwam overeen
met zijn mening. Van de kennis
die ik die jaren heb opgedaan,
heb ik nog elke dag plezier."
Van Lieren was toen al bloedfa-
natiek en in alles een paarden
man. Maar alles-op-alles zetten
om het hoogste te bereiken deed
hij niet. „Ik had destijds het
idee, ik hoef geen Grand-Prix
paarden te hebben. Als ze maar
lekker lopen. Ik had wel dro
men, maar durfde mezelf geen
doelen te stellen. Het was een be
dreiging voor mezelf om mijn
ideeën concreter te maken. Het
kon mislukken. Ik kon met mijn
eigen tekortkomingen worden
geconfronteerd."
Zelfontwikkeling
Nelson Mandela: Onze grootste
angst is niet wat we niet kun
nen, maar wat we wél kunnen.
De grote ommekeer kwam in
1992, na de plotse dood van zijn
vrouw Mieke. Ze werd dood ge
vonden. Van Lieren zag ineens
het relatieve van het leven. „Er
was geen later. Er is alleen maar
nu. Als je wat wilt veranderen,
moet je er nu mee beginnen."
Zijn gedachten waren aanvanke
lijk ongecoördineerd. Hij ging
op zoek naar positief denken en
zelfontwikkeling, maar kon dat
nog niet in goede banen leiden.
De paardenman bouwde dingen
bij zijn huis die hem altijd al
leuk geleken hadden: een zwem
bad, een kas, een kelder.
Later kwam hij, samen met zijn
nieuwe partner Erica Janse, op
het spoor van Anthony Robbins.
Eerst hoorde hij zijn bandjes en
las hij zijn boeken. De grote
sprong voorwaarts kwam in
1996 toen Robbins naar Brussel
kwam voor een vierdaags semi
nar.
Van Lieren: When the pupil is
ready, the teacher will appear.
Van Lieren en Janse waren op
slag helemaal verkocht. Als nieu
we mensen kwamen ze terug in
Schore. Robbins had hen als het
ware aan de hand genomen naar
hun eigen wereld. Hij stelde vra
gen als 'wat wil je graag berei
ken? Hoe wil je dat doen en
waarom?' Dat opende tal van
deuren. Thuis gingen ze verder
met het Thirty day program, een
programma waarmee Robbins
helpt wensen in praktijk te bren
gen.
Johan Sanderse, boer bij Serooskerke (W), rekent voor: als het plan waar
mee Europees landbouwcommissaris Fischler de bietenteelt wil hervor
men doorgaat, betekent dat het einde van de financiële zekerheid van zijn be
drijf. „Als er niets gecompenseerd zou worden, scheelt dat tussen de 7.000 en
8.000 euro per jaar. En dat zijn precies de kosten die ik in mijn bedrijf maak.
Uit de opbrengst van de vrije gewassen probeer ik m'n winst te halen. Het is
zoals ze het soms zeggen: de bieten zijn de kurk waarop je onderneming
drijft."
We zitten nog geen vijf minuten aan de keukentafel of Sanderse (42) komt al
met een door de suikersector opgesteld alternatief plan waar de bietenboe-
ren wél mee kunnen leven. „Want als het plan van Fischler doorgaat, moeten
we de noodklok luiden." Sanderse wijst op het schema dat op tafel ligt.
„Kijk, Fischler wil al vanaf juli komend jaar gaan hervormen. Maar de huidi
ge regeling loopt nog tot juli 2006, dus dat zal hem al niet lukken."
Op het schema staan naast elkaar, in het kort, de huidige regeling voor bie-
tenboeren, het hervormingsvoorstel van Fischler en het alternatieve plan.
Fischler wil de gegarandeerde minimumprijs die elke bietenteler per ton
krijgt, drastisch verlagen. Gedurende drie jaar krijgen de boeren dan een
compensatie. Verder wil hij dat boeren minder bieten gaan telen. Fischler be
oogt met zijn plannen een vrijere wereldmarkt van suiker waarbij boeren uit
arme landen meer kans maken. „Onzin", zegt Sanderse en ook organisaties
als de Novib weerleggen het arme landen-argument. „De minst-ontwikkelde
landen zijn juist gebaat bij een hoge suikerprijs. Als het plan van Fischler
doorgaat, vullen de grote suikerrietplantages het gat ten nadele van de arme
landen." Maar Sanderse is ook realist. „Zoals het nu gaat, kan het ook niet
doorgaan. Dat is te beschermend voor de eigen markt."
Sanderse heeft goede hoop dat het alternatieve plan van de suikersector
kans maakt binnen de Europese Commissie. „Ik denk wel dat er bieten ge
teeld blijven worden. Ook na een hervorming. Maar ik denk ook dat wij boe
ren nog harder zullen moeten zoeken naar óf verbreding (andere gewassen,
nevenactiviteiten) óf naar een baan erbij buiten het bedrijf. Ik heb ervoor ge
kozen om fulltime boer te zijn. Ik heb werk genoeg en ik doe het graag. Ik ge
niet er echt van. Naast het werk is het ook een manier van leven. Maar je
Johan Sanderse
moet ook je boterham betalen; het zal ergens vandaan moeten komen."
Sanderses vrouw werkt drie dagen in de week buitenshuis. „We hebben het
er wel eens over gehad of we een minicamping zouden beginnen. Maar dan
lever je je privacy in. Dan moet er altijd iemand aanwezig zijn. Mijn vrouw
zei toen: 'Ik blijf liever werken'. Sanderse en zijn vrouw hebben drie kinde
ren, in leeftijden variërend van zes tot elf. Of die het bedrijf later zullen
voortzetten? „Ze vinden het leuk om op de trekker te zitten en ze zijn geïnte
resseerd, maar dat zie ik nog niet als een beroepskeuze."
Sanderse gaat ervan uit dat hij komend jaar nog niets merkt van hervormin
gen in de bietensector. Er wordt flink gelobbyd om het plan van Fischler te
vervangen door het alternatieve voorstel. Overheden zoals de provincie en
bijvoorbeeld de vervoerssector steunen de sector in de strijd. Ook een land
als België staat achter het alternatief. Sanderse gaat komend voorjaar dan
ook gewoon weer bieten inzaaien, net als altijd. „Ik verwacht de zaadbestel
formulieren snel in de bus te vinden."
Carla van de Merbel
