Theater is rijk aan vitamines
Onderschat de sneeuwstorm niet
Klassiek drama met een apart koppel
Slava Polunin
ie bijlagen: 0113-315680
zc.nl
jredactleapzc.nl
'31,4460 AA Goes
irientie-exp'oitat'e:
f,„Midden-Zeeland: 0113-315520;
Haanderen: 0114-372770:
anaal: 020-4562500.
lensdag 15 december 2004
22! Literair beeldrijm van Kousbroek
23 Naoorlogs Duitsland in krimi's
27: Miles Davis klinkt in Middelburg
a een slopende repe
titiedag zitten de ac
teurs Peter Lusse
en Cees Geel er ontspannen
bij. Gebroederlijk naast el
kaar, genietend van een si
gaartje, met kwajongensach
tige bravoure. Een beetje zo
als de twee door hun vrou
wen gedumpte vrienden die
ze nu spelen in The odd cou
ple, een klassieke komedie
uit 1965 van de Amerikaanse
toneelschrijver Neil Simon,
die volgende week in G(oes en
volgend jaar maart in Terneu-
zen is te zien.
Toch mokt Peter Lusse. Hij is
niet helemaal tevreden.
Maar dat is niet uitzonderlijk,
verontschuldigt hij zich. Pas na
de eerste try-outs, waarvan
Goes er één is, weet hij of het
met de voorstelling goed zit.
Lusse is een drukke prater met
een rusteloze natuur. Zeker ver
geleken met Cees Geel, zijn uit
Schagen afkomstige compagnon
in The odd couple, die de kalmte
en nuchterheid zelve is. Een
West-Fries in Amsterdam, met
wiens carrière - een woord dat
hij zelf niet snel in de mond zal
nemen - het voor de wind gaat.
Vooral sinds de film 'Simon'
van regisseur Eddy Terstall,
waarin Geel de hoofdrol speelt
en waarvoor hij dit najaar een
Gouden Kalf voor de beste ac
teur ontving.
'Simon' - tevens de Nederlandse
inzending voor de Oscar - trok
in betrekkelijk korte tijd al
meer dan honderdduizend be
zoekers naar de bioscoop. Om
bij deze mijlpaal stil te staan,
werd laatst tijdens de repetitie
van The odd couple' ingebro
ken'. Hoe heeft Geel dat filmsuc
ces ervaren? „Ik had er destijds
bij de opnamen al een goed ge
voel over. Ik wist dat de film in
deze periode werd uitgebracht.
Vandaar dat ik het lekker vond
om snel iets anders te gaan
doen. Anders krijg je zo'n wezen
loos gevoel. Het is niks gedaan
als iedereen met die film weg
loopt, als iedereen het geweldig
vindt wat je gedaan hebt, ter
wijl jij zelf thuis zit en niks te
doen hebt. Dan is het prettig om
lekker aan de slag te gaan."
Het spelen in 'Simon', waarin
'zware' thema's als vriendschap,
loyaliteit en liefde subtiel en
lichtvoetig worden behandeld,
vroeg ook offers: in zes weken
moest hij vijftien kilo afvallen.
Maar hij houdt toch van een
goed glas bier op zijn tijd? Geel,
onverstoorbaar: „Dat maakt
voor mij dan geen moer uit." De
filmopnamen waren overdag; 's
avonds speelde hij in de musical
'3 Musketiers'. Was dat niet uit
puttend? „Mijn kracht nam zelfs
toe", zegt hij. „Ik ging als een
speer over het toneel. Ik had
heel wat schermscènes en dat
ging steeds soepeler. Ik wist pre
cies wat ik moest doen." Het
werkte bijna therapeutisch:
„Voor mij betekende het spelen
Cees Geel (links) en Peter Lusse in The odd couple.
foto Govert de Roos/GPD
in '3 Musketiers' een ontlading.
Het hielp me zelfs, want 'Simon'
is een heel emotionele film. An
ders blijf je maar thuis zitten,
ga je zitten nadenken en pieke
ren. Nu had ik daar helemaal
geen tijdvoor."
„Acteren werkt absorberend",
haakt Peter Lusse hierop in.
„Zijn er sterfgevallen in de di
recte omgeving te betreuren?
Sorry, we hebben een voorstel
ling. Klaar. Ik heb het zelf mee
gemaakt. Als je een voorstelling
speelt, is dat het enige wat dan
telt. Je kop is leeg."
Geel beaamt dit: „Als je griep
hebt en je gaat op, heb je geen
griep meer." Lusse: „Maar rijd
je naar huis, ja, dan heb je een
probleem."
Superieur
Geel en Lusse zijn twee volko
men verschillende acteurs, die
het niettemin uitstekend met el
kaar kunnen vinden. In The odd
couple ('Een apart koppel'), spe
len ze vrienden die eveneens te
genpolen zijn en tegelijk tot el
kaar veroordeeld. Ze zijn door
hun vrouwen als oud vuil aan de
weg gezet. En proberen, door
het toeval bijeengedreven, er
het beste van te maken. Ze zit
ten elkaar op de huid. Dat leidt
tot conflicten die door Neil Si
mon op vernuftige wijze op de
spits worden gedreven. Lusse
speelt Felix, een burgerlijke re
gelneef. Geel speelt de humeuri
ge Oscar, die er een lossere ma
nier van leven op nahoudt.
Lusse: „Felix' hang naar orde
botst met Oscars drang naar vrij
heid. Elke goede komedie drijft
op de combinatie en tegenstel
ling van karakters. Dat zie je
hier ook. Zolang de mannen met
elkaar zitten te kaarten is er
niks aan de hand. Maar dat
wordt anders als ze samen in
één huis wonen." Neil Simon, in
de Verenigde Staten 'King of co
medy' genoemd, is wereldwijd
een van de meest gespeelde to
neelschrijvers. Wat is zijn kwali
teit? Geel: „Hij weet karakters
te creëren die hun eigenheid heb
ben, hun eigen idioom. Je accep
teert die mensen. Je gelooft het
meteen. Er zit niets gekunstelds
aan." Lusse, die het stuk ook
vertaalde, vindt Simons dialo
gen 'superieur'. „Het stuk ver
loopt verrassend. Je wordt heel
duidelijk een bepaalde kant op
gestuurd en ineens draait het
om."
Lusse geniet vooral bekendheid
dankzij tv-comedy's (waaronder
'Vrienden voor het leven'). „Ik
werk nu drieëntwintig en een
half jaar, Ik heb ongeveer alles
gedaan wat je kan doen in ons
vak, op opera, buikspreken en
koorddansen na. Ik kom altijd
in situaties terecht in ons vak
waarin ik niet zoveel ervaring
heb. Maar ik ben ontzettend er
varen in het doen van dingen
waarin ik niet zo ervaren ben.
Ik voel me niet honderd procent
komiek of cabaretier of wat dan
ook. Deze rol ligt redelijk in het
verlengde van wat ik gewend
ben. Maar daar waar je bij tele
visie dingen meer aangeeft, kun
je het op het toneel helemaal uit
spelen, je móet het zelfs uitspe
len. Zonder dat het langdradig
wordt. Wat dat betreft hebben
we nu een script dat zich al veer
tig jaar lang overal bewezen
heeft. Het is een absoluut mees
terwerk. Neil Simon is op dit ge
bied de grootste van onze tijd."
Ook Geel, sinds juni 1992 actief
als acteur, is veelzijdig. „Ik
krijg wel eens te horen: hoe kun
je al die verschillende dingen
toch combineren? Je kunt toch
niet in zo'n film als 'Simon' spe
len, in een stuk van Shakes
peare staan en daarna een musi
cal doen? Dat kan toch niet? Ja
hoor, zeg ik dan, dat kan best.
Het is een vak hè, dat vergeten
de mensen wel eens. Ik heb niks
te maken met hokjes. Dat is iets
wat van buitenaf wordt opge
legd."
Sterrenkramp
Lusse, tegen Geel: „Maar jij
schiet ook niet in een soort ster
renkramp. Jij bent niet iemand
die, als hij in de publieke opinie
als een ster wordt aangeduid, er
ook krampachtig voor zorgt dat
dit zo blijft." Geel: „Dat ik nu
in de belangstelling sta, vind ik
ontzettend leuk, echt, dat streelt
me. Maar waar ik het meest blij
mee ben is dat dit gebeurt om
dat ik goed werk heb afgele
verd." „Ik moet het als acteur
leuk vinden wat ik doe. Het
moet uitdagend en interessant
zijn. Ik heb vier weken in 'Goeie
tijden slechte tijden' gestaan. Ie
dereen heeft altijd zo'n grote
bek over soaps, van dat is niks.
Ik dacht, ik ga die rol gewoon
doen en ik ga het zó goed doen
dat iedereen perplex zal staan!
Dat heb ik gedaan. Ze willen me
meestal als bad guy hebben. Bij
GTST wilden ze me een recher
cheur laten spelen. Ik had be
dongen dat ik daarbij een eigen
inbreng kreeg. Ik heb er dus een
ont-zet-tend vervelende recher
cheur van gemaakt. De meeste
mensen komen op de set, met de
instelling van: nou, wat gaan we
doen? Ik niet, ik bereid me altijd
terdege voor. Ik weet precies
wat ik ga doen. Dan krijg je veel
vrijheid. En het werkte. Ik heb
me bij GTST kostelijk ver
maakt."
Nico de Boer
Voorstelling: The odd couple (Een
apart Icoppel) van Neil Simon, Verta
ling Peter Lusse. RegieBruun Kuijt.
Met Peter Lusse, Cees Geel, Annick
Boer, Rian Gerritsen, Herman Bol
len, Victor Bottenbley en Bas Hear
kens.
dinsdag 21 en woensdag 22 dec. in
Theater De Mythe Goes (try-out); 23
maart Scheldetheater Terneuzen.
%n het einde van de enerveren
de Slava's Snowshow gaat de
wn heel stilletjes uitpuffen op een
de rugleuningen van de twaalfde
t3!1 het Union Square Theatre in
pork. Sommige bezoekers vin-
hat de show is afgelopen en
al buiten om een taxi aan te
wen op Broadway, maar de clown
P nog wat hangen in het leeglo-
P theater. Hij geniet na van de
bteneerdwarrelende sneeuw,
de rugleuning staat Slava Po
rn bemensen te woord. Ze bedan-
8 hem voor een onvergetelijke
Wh. Soms in het Engels, vaker in
moedertaal het Russisch en dat
Wt zo raar met 1,5 miljoen Russen
ew York. Ondertussen ziet hij
lts hoe zijn pupillen het er vanaf
^nophet podium. On vermoei-
olijven deze zes mimespelers
anen gooien in het publiek, tot-
12e|rs de kinderen in de zaal zijn
fpeeld. Langzaam baant het pu-
zich dan een weg naar de uit-
-j» dwars door de hopen witte pa
kers die het theatertje aan
~Hare hebben omgetoverd
Slava's Snowshow
de wereld te zien is geweest. In het
gangetje met een bank, een koffiezet
apparaat en foto's van de circusfami
lie Polunin aan de muur, blikt de we
reldberoemde clown vooruit op zijn
voorstellingen in de Theater Fabriek
Amsterdam, vanaf 20 december. Sla-
va neemt al zijn toebehoren mee naai
de Nederlandse hoofdstad: sterren,
planeten, water, de mist, zeepbellen,
sneeuw en storm. Affiches beloven
een 'meeslepende sneeuwstorm'. On
derschat dit niet, Slava gebruikt niet
zomaar een sneeuwkanon, maar een
tje die wordt aangedreven door een
heuse vliegtuigmotor. Bezoekers van
de Snowshow zullen de volgende och
tend nog confetti in hun zakken aan
treffen, ja zelfs in hun onderbroek.
„Als wij het Amsterdamse theater
verlaten, garandeer ik dat er nog een
paar jaar lang plukjes sneeuw naar
beneden blijven vallen tijdens andere
voorstellingen", voorspelt Slava Po
lunin.
Hij zal zich niet voorbereiden op zijn
komst naar Nederland. „Dat is ner
gens voor nodig. Ik zal er vreugde en
plezier hebben. Als ik daar voor het
eerst op het podium sta, zal ik heel
goed luisteren naar het publiek om er
achter te komen wat de mensen ver
wachten. De productie wordt regel
matig aangepast, waarbij Slava zich
naar eigen zeggen laat inspireren
door het leven. Het gezelschap rond
Slava bestaat trouwens uit dertig ac
teurs die elkaar afwisselen. De mees
ten zijn studenten van zijn Academy
of Fools en soms nodigt hij bevriende
clowns uit. „Zo neem ik voor de pro
ductie in Nederland de beste clown
mee uit de Oekraïne en de beste van
Tsjechië."
De afwisseling is van belang voor de
continuïteit van de show, legt Slava
Polunin uit. „Voor mijn studenten
wordt het zo nooit saai en ik probeer
bovendien de show zo te vormen dat
er geen einde aan komt. De productie
kan gemakkelijk elementen opnemen
en verliezen." Mocht er toch ooit een
einde aan komen, dan ligt er al een
nieuwe show Diabolo op de plank die
hij drie jaar ge leden ontwikkelde in
het theater van Heerlen.
Slava's Snowshow is al in meer dan
25 landen te zien geweest sinds die in
1993 van start ging onder de naam
Yellow, genoemd naar de clown in
zijn gele pak en rode schoenen zo
lang als zwemvliezen.
In 1995 reisde Slava een jaartje mee
door Noord-Amerika met Cirque du
Soleil, die delen van Yellow opnam
in de productie Alegria. Slava: „Van
af het moment dat ik in 1997 een
paar dozen confetti had meegenomen
heette de show Snowshow. Het
clowntje Yellow is gebaseerd op zijn
'spirituele' vader Asisyai. Dit karak
ter zag in 1980 het levenslicht in Rus
land tijdens een nieuwjaarstelevisie
show. Binnen een dag werd hij be
roemd."
De clown veranderde volgens zijn
schepper onder meer door dramati
sche gebeurtenissen zoals de nucleai
re ramp in Tsjernobyl (26 april 1986)
en de terroristische aanslagen op 11
dies van een heel andere aard: de ge
zonken atoomonderzeeër Koersk in
2000, de gijzeling in een theater in
Moskou in 2002 en het recente gijzel-
drama in Beslan. Slava wordt ziek en
depressief van het nieuws uit zijn ge
boorteland en ontwijkt daarom Russi
sche tv-zenders en kranten.
„Een week na die gijzelingsactie in
het musicaltheater kreeg ik de Trium
ph Award en daarom was ik voor het
september 2001 in de VS. Hij heeft
daarom in zijn Snowshow melancho
lie verwerkt tegenover humor; duis
ter tegenover licht. „Wat er drie jaar
geleden op 11 september gebeurde is
precies de reden dat ik nu in New
York speel. Ik denk dat mensen door
mijn show zachter worden, aardiger
en teder. Speciaal nu staan de New-
yorkers hiervoor open en begrijpen
ze de show beter. Ze hebben een tra
gedie beleefd en hebben hulp nodig."
Zijn vaderland Rusland kent trage
eerst na tien jaar weer eens in Rus
land. Ik was zolang niet geweest, om
dat de Russen lange tijd niet meer
naar het theater gingen, ze waren be
zig hun vrouw en kinderen te voeden.
Drie jaar geleden zag ik dat Russen
de theaters weer opzochten. Ze reali
seren zich weer dat ook kunst hen
kan helpen in plaats van alleen werk.
De kaartjes van drie dollar per stuk
waren op de zwarte markt wel tot ze
venhonderd dollar waard. Ik denk
dat de Russen mijn kunstvorm zo
waarderen omdat de persoon in mijn
show altijd zijn dromen volgt."
„Sindsdien kom ik graag terug in
Moskou rond de jaarwisseling. Al
leen dit jaar maak ik een uitzonde
ring voor Amsterdam, de stad die ik
nog ken van Carré in 1988, toch niet
echt mijn type theater. Ik hoor niet
thuis in een circustheater."
Op de vraag waarom mensen die ei
genlijk niet van clowns houden toch
naar de Snowshow moeten kijken,
antwoordt Slava: „Omdat ik zelf ook
niet van clowns houd. Circusclowns
hebben de clownkunst verdraaid en
verpest. Ze nemen de gemakkelijkste
route door alleen grappen te maken
en mensen te laten lachen. Maar een
clown moet ook een filosoof zijn, een
dichter en met zijn tijd meegaan. Er
is veel gebeurd op clowngebied, maar
nog veel clowns gaan gewoon door
met het smijten van taarten in de ge
zichten van het publiek."
Nico Postma
Slava's Snowshow, voor iedereen vanaf
acht jaar, is te zien van maandag 20 decem
ber tot en met zondag 9 januari in de Thea
ter Fabriek Amsterdam (ivww.theaterfa-
briekamster dam.nl). Het gezelschap
treedt in een wisselende samenstelling op.
Aanvangstijden: 14.00 en 20.00 uur. Toe
gangskaarten vanaf 25,- zijn te bestellen
via 0900-3005000 (45 cent per minuut).
