Een gouden bruiloft in mineur Nederlandse kolonel is hoopvol over Afrikaanse missie Darfoer PZC PZC Hof oordeelt over Navo-actie Servië Feestdagen vallen gunstig voor baas SÉ Statuut Nederlandse Antillen bestaat morgen vijftig jaar 14 december 1954 dinsdag 14 december 2004 Suriname is uitgestapt, maar de Nederlandse Antillen maken nog steeds deel uit van het Ko ninkrijk der Nederlanden. Vijf tig jaar zelfbestuur heeft over en weer vooral ongeduld, frustra ties en irritaties opgeleverd. Er gloort een beetje hoop. door Ton de Jong Wat moeten wij met de Antil len? Nederland is er in vijf tig jaar tijd niet in geslaagd op die vraag een bevredigend ant woord te geven. Het Nederland se volk weet het wél. We moe ten niks meer met die zes eilan den, vindt de meerderheid. Laat ze onafhankelijk worden, zijn wij er vanaf. Was het maar zo simpel. De Ne derlandse Antillen en Neder land leven morgen precies vijf tig jaar samen. Op die dag in 1954 was het kolo niale tijdperk voorbij en gingen beide landen als partners sa men het Koninkrijk der Neder landen vormen. Op papier - het Statuut - evenwaardig, maar in de praktijk hield Den Haag de Antillen omkneld met gouden koorden. En andersom kwamen en komen er vanuit de Antillen voortdurend smeekbedes om meer geld en andere hulp. Ne derland reageert daarop met on derhandelingen alsof het een willekeurig derde-wereldland betreft. Gouden koorden, knellende ban den, haat-liefdeverhouding, er zijn talloze pakkende omschrij vingen voor de relatie die alleen maar ingewikkelder werd. Zo kom je op Curagao allerlei Ne derlanders tegen. Ook mensen die er al veertig, vijftig jaar wo nen en volledig meedraaien in de Antilliaanse samenleving. Terzijde: het woord integratie is er onbekend, evenals het begrip 'multiculturele samenleving'. Er leven zoveel kleuren en natio naliteiten op een kluitje, dat multicultureel een vanzelfspre kendheid is waar geen woord voor uitgevonden hoeft te wor den. Een andere groep wordt ge vormd door de Nederlanders die er slechts enkele jaren wo nen en werken, bij de marine of in het onderwijs bijvoorbeeld. Bij banken en andere financiële instellingen werken hoog opge leide Nederlanders. Sommigen springen een gat in de lucht als zij na drie jaar het eiland kun nen verlaten, anderen blijven hangen of gaan regelmatig te rug. En in de ommuurde ressorts vind je de rijke gepensioneerde Nederlanders, de penshonado's, die met opzichtig gedrag veel er gernis opwekken bij de arme - vooral zwarte - bevolking. Volkspoliticus Anthony Godett spint er garen bij. Het eiland trekt gelukzoekers aan, horeca ondernemers, duikschoolhou ders en types met een grote bek die in Nederland mislukt zijn. Een groeiende groep zijn de sta giaires die drie maanden proe ven van het eiland. En tot slot zijn er de toeristen en andere eenmalige bezoekers. Jongeren nijhistorie. Nooit hebben wij ge zamenlijk op hetzelfde tijdstip de ogen gericht op dat verleden en op de toekomst van de eilan den. In de jaren tachtig wilde Neder land schoon schip maken en dan de aftocht blazén, zoals het ook in Suriname had gedaan. Aruba trad in 1985 uit de Antil len en ging als afzonderlijk deel van het Koninkrijk verder. Twintig jaar later zitten de ei landen nog steeds aan Neder land geklonken. Een conferentie in 1993 over de toekomst eindigde in het publie kelijk verscheuren van de idee ën van premier Lubbers. Het bleek opnieuw een verkeerd mo ment om samen naar de toe komst te kijken. Op orde De afgelopen tien jaar waren verloren jaren. Nederland bleef hameren op orde en deugdelijk heid. De failliete Antillen belandden een jaar geleden in een ongeken de bestuurlijke chaos toen de fa milie Godett aan de macht kwam. Zij is vervangen, maar ook de huidige brede coalitie houdt met moeite het hoofd bo ven water. Toch lijkt er na vijftig jaar lang zaam wat te veranderen. 'Den Haag' is iets minder arrogant ge worden en bereid samen naar oplossingen te zoeken. Op alle eilanden zijn of worden volks peilingen gehouden over de toe komstige relatie met Neder land. Onafhankelijkheid is geen op tie. De Antillen voelen er niets voor en Nederland kan zich niet eenzijdig losmaken. Ook de omvorming tot een over zeese provincie is politiek (nog) niet haalbaar. Het meest voor de hand liggende scenario is dat het gekunstelde staatsverband Antillen verdwijnt en de eilan den (St.-Maarten ligt duizend kilometer van Curasao) afzon derlijk zaken doen met Neder land. De Antjllianen zien het als een bevrijding uit een verlammende impasse. De nieuwe construc tie, die een einde maakt aan het vijftig jaar oude Statuut, zal niet meteen zorgen voor een ge lukkig huwelijk. Als de relatie om te beginnen maar wat leef baarder wordt. GPD In omgekeerde richting is de stroom niet kleiner. Dertig pro cent van de 200.000 Antillianen woont in Nederland, met als bij zondere groepen de studenten die hier hoger en universitair onderwijs volgen en de kansar me jongeren die zichzelf vaak nog verder in de nesten werken. Er wordt wat afgevlogen tussen de Antillen en Nederland, zo veel dat het voor de KLM nog steeds de route is waarop het meest wordt verdiend. En toch wil het Nederland en de Nederlandse Antillen maar niet lukken tot een 'normale' verhouding te komen. De lands besturen lopen voortdurend vast in wederzijds misnoegen en ongeduld. Over de oorzaken zijn boekenkasten vol geschre ven. De Antillen hebben de grootste rapportdichtheid per hoofd van de bevolking. Alle verklaringen en analyses hebben uiteindelijk dezelfde kern. Wij Nederlanders zien de Antillen als een ongemakkelijk aanhangsel van onze eigen ge schiedenis, inclusief de slaver- door Carel Goselinq Waren de Navo-bombar- dementen begin 1999 in Servië een geoorloofd geweldsmiddel of niet? Deze vraag zullen de rechters van het Internationaal Gerechts hof morgen beantwoorden. De VN-juristen geven dan hun oordeel over een in 1999 door Servië en Montenegro te gen acht Navo-landen inge diende klacht. Tot die acht behoort ook Nederland. De Navo-acties waren inder tijd bedoeld om president Mi losevic te dwingen de acties van zijn troepen tegen Alba nezen in Kosovo te staken. In de ogen van Servië en Monte negro (S&M) bestookte de Na- vo echter bewust burgerdoe len, waarbij burgers lichame lijk en geestelijk leed werd toegebracht. Er was eigenlijk sprake van genocide. En aan gezien elk Navo-land zelf oor deelt over deelname aan een actie, is elk Navo-land oók zelf verantwoordelijk, aldus S&M. Advocaten van de betrokken landen hebben, vreemd ge noeg, het gewelds- en genoci de-argument nooit bestre den. In plaats daarvan heb ben zij betoogd dat de rech ters helemaal niet over de zaak mogen oordelen, omdat S&M destijds geen lid van de VN was. Dat was Joegosla vië, maar die staat bestond nadat Slovenië en Kroatië zichzelf begin 1992 onafhan kelijk verklaarden, in 1999 feitelijk niet meer. Boven dien kent de Navo een collec tieve verantwoordelijkheid en geen individuele. Hoe het oordeel ook uitvalt, de rechterlijke uitspraak is een nieuwe stap op de moeilij ke weg van verwerking en verzoening op de Balkan. Van de andere kant komt er vooralsnog geen einde aan de juridische verwikkelingen rond de oorlogen die daar in de jaren negentig plaatsvon den. In Den Haag houdt hetfe slavië-tribunaal zich non 2010 met individuele vera woordelijkheden bezig. zaak tegen de oud-preS!dQ van Joegoslavië en Semè.lf, losevic, is daarbij niaataj vend. Hij wordt beschut van oorlogsmisdaden en daden tegen de mense| heid in Kroatië, Kosovo Bosnië. In het laatste ge komt daar genocide bij, In het proces gaat het op moment juist over Kosoto De stelling van Milosevic zijn getuigen is dat de Alk nezen al zo'n honderd jaar t ties uitvoerden tegen de fe viërs in dat gebied. Met ank re woorden: de Serviërsu, ren geen agressor, slachtoffer. Waarmee tegetj het onrecht dat hen door 4 Navo is aangedaan, aac^ toond dient te zijn. Ook in Den Haag loopt tg proces van de Serviër Med en vijftien anderen, tegen» Staat der Nederlanden k gaat hierbij om overlevei van de Navo-bombarden®. ten uit 1999. Zij trachten a medeverantwoordelijkhei van Nederland voor hen as gedaan leed te bewijzen, cc, geen de weg vrij zou mals voor schadeclaims. Dan loopt er, ook bij hetb ternationaal Gerechtski sinds begin 1993 al eenzag van Bosnië Herzegovina të gen S&M. Inzet: door Si! gepleegde misdaden tegen i menselijkheid, etnische mi ring en genocide in Bosnié, In het reine Onlangs verzuchtte depns- dent van Servië, Tadic.datfc- le processen wel erg langgi gen duren. Hij stelde overls tussen alle partijen voors tot een vergelijk te kon Zo moest men met het gei menlijke verleden in hek- ne komen ten behoeve® een nieuwe gezamenlijket» komst. De rechterlijke a spraak van deze week t daarbij richtinggevend zj GPD Kerst en oud nieuw vallen heel 'ongelukkig' dit jaar. Na melijk precies in de weekein den! Werknemers die deze pe riode onder de kerstboom of op de lange latten willen door brengen, zullen dus vijf volle vakantiedagen moeten opne men. Voor werkgevers is 2004 een profijtelijk jaar of, zoals secretaris H. Haerkens van VNO-NCW Noord het uit drukt: „Een echt werkgevers jaar. van onze redactie economie Sinds jaar en dag neemt Ne derland massaal vrij in de weken rond de kerst, en dan vooral die tussen kerst en de jaarwisseling. Met een beetje geluk vallen de feestdagen sa men met een werkdag en ge ven drie vakantiedagen ruim een week rust. Werkgevers zijn daar meestal niet rouwig om want in de slappe tijd rond de jaarwisseling kun nen ze werknemers beter mis sen dan in drukkere dagen. Dit jaar zullen werknemers er dus twee extra vrije dagen voor over moeten hebben om in de laatste week van het jaar bij het gezin te kunnen zijn. Naar verwachting heb ben ze dat er graag voor over. Op de meeste kantoren zal het net zo stil zijn als andere jaren. Maar vrijwel geen werkgever probeert de leeg loop in deze traditioneel im productieve periode actief te stimuleren met verplichte vrije dagen. Daarbij maakt de aard van het werk natuurlijk wel ver schil uit. „Bij ons zal de bezet ting op de kantoren mis schien op 20 procent van het normale niveau liggen", schat woordvoerder H. Jas- ken van zetmeelfabrikant Avebe in. „Maar de productie in de fabrieken draait op vol le kracht door, en dus ook de personele bezetting. Ik sluit niet uit dat hier en daar ie mand een dagje vrij heeft, maar medewerkers in ploe gendienst zullen gewoon moe ten doorwerken." Bij de Nederlandse Gasunie in Groningen wordt het aan de werknemers zelf overgela ten of zij al dan niet vrij ne men. Het verplicht opnemen van dagen is niet aan de orde. Dat betekent overigens niet dat Gasunie op volle kracht doorstoomt. „Veel mensen grijpen de mogelijkheid aan om er toch even tussenuit te gaan", zegt woordvoerder B. Warner. Hij verwacht dat er ongeveer met de halve bezet ting wordt doorgewerkt. Bij zuivelconcern Friesland Food is de situatie eender: „De melk komt bij ons 24 uur per dag binnen. Dus ook de verwerking gaat voluit door, feestdagen of niet", zegt woordvoerder R. van Don gen. Al loopt dat in sommige fabrieken nog wel los. Vooral bij de dagverse zuivel valt de productiepiek volgens Van Dongen juist in de aanloop naar de feestdagen, zodat de supermarkten vol liggen als de consument de kerstdis komt inslaan. „Na de kerst wordt het wat minder druk, dus is in overleg wel wat mo- gelijk." Bij ziektekostenverzekeraar Géove in Groningen, ligt het wat lastiger. „Voor ons is de periode rond de jaarwisse ling juist de drukste van het jaar", zegt een woordvoer ster. „Tot eind januari gaan veel mensen 'shoppen' naar een goedkopere verzekering. Dan kiljgen we dus ook een stroom offerteaanvragen bin nen waarvoor stuk voor stuk premieberekeningen moeten worden gemaakt. Daar is de bezetting ook op berekend. In die periode kunnen we dus niet veel mensen missen." Moederdag Ook de vestiging in Eelde van veilingorganisatie Flora- Holland heeft het in de aan loop naar kerst druk met de bloemenveiling. Maar dat is volgens een woordvoerster niet te vergelijken met de ver- kooppieken rond Moederdag en Pasen. Om de personele be zetting rond de feestdagen niettemin op peil te houden, werd er in voorgaande jaren nog wel geloot tussen veiling medewerkers om een vrije dag. Dat bleek volgens de woordvoerster echter niet per se nodig. „Nu geldt dat mensen waar mogelijk vrij kunnen nemen." GPD Medio februari moeten er 3.000 militairen van de Afrikaanse Unie in Darfoer zijn om de strij dende partijen in het oog te hou den. Samen met een team van in ternationale adviseurs helpt de Nederlander Peter Madsen om deze missie voor te bereiden. Volgens velen een 'mission im possible', Madsen ziet het echter als een interessante uitdaging. door Jeannette van Bodegraven De strijd tussen rebellen, het Soedanese regeringsleger en de regeringsgezinde milities de Janjaweed in de westelijke provincie Darfoer heeft in twee jaar tijd zeker 70.000 mensenle vens gekost en 1,6 miljoen men sen op de vlucht gejaagd. De in ternationale gemeenschap slaak te een zucht van verlichting toen er eerder dit jaar een wa penstilstand tussen de rebellen en de Soedanese regering werd afgekondigd, maar de vreugde was van korte duur. De driehonderd internationale waarnemers die met spoed naar Darfoer afreisden, meldden al snel dat het bestand dagelijks wordt geschonden en dat de hulpverlening aan de geteister de bevolking een moeilijke en riskante aangelegenheid bleef. Begin oktober besloot de Afri kaanse Unie (AU) om haar mis sie in Soedan uit te breiden. Meer troepen met een robuus tere taak: ze moeten niet alleen rapporteren over schendingen van de wapenstilstand, maar ook bescherming bieden aan vluchtelingen, internationale waarnemers en hulpverleners. Volgens sommigen een onmoge lijke opdracht. Hoe houd je met niet meer dan drieduizend man toezicht in een gebied ter groot te van Frankrijk? Bij de Afrikaanse Unie heerst geen enkele twijfel. In februari zullen alle Afrikaanse soldaten in Darfoer zijn en rapporteren over de wapenstilstand. Afrika heeft een Afrikaanse oplossing voor een Afrikaanse crisis, wordt enigszins trots geconsta teerd. Peter Madsen, kolonel b.d. van het Korps Mariniers, is nauw be trokken bij de voorbereiding van de missie. Hij helpt mee om de organisatie op te zetten, zo wel in de Ethiopische hoofdstad 1 Addis Abeba, waar de AU ze telt, als in Khartoem en Dar foer. „Ervoor zorgen dat de juiste mensen en middelen op de juis te plek komen, dat zijn de grote uitdagingen", stelt Madsen. „Over twee maanden moeten al le Afrikaanse troepen in Dar foer zitten. Daar moeten veel voorzieningen voor worden aan gelegd. We zijn nu bezig om zes tien kampen in Darfoer in te richten, zestien ministadjes wor den uit de grond gestamd." Hoe veel kans van slagen heeft de AU-missie in Darfoer „Darfoer is zeer onherberg zaam, de afstanden zijn enorm. Waar mogelijk zitten de kam pen in de buurt van bewoonde gebieden. Dan profiteer je van bestaande infrastructuur. Daar buiten is niets, geen wegen, geen elektriciteit, geen voorzie ningen. Maar de troepen moe ten ook in die gebieden toezicht houden. Dat betekent dat er een technisch slimme aanpak nodig is met satellietverbindingen, he likopters en een enorm aantal voertuigen. Het kost heel wat or ganisatietalent om alle beno digdheden in zo'n onherberg zaam gebied te krijgen. Het is een enorme uitdaging, maar ik verwacht dat de AU in haar doelstelling slaagt." Toch bestaat er veel scepsis over deze missie. „Met drieduizend manschappen kun je niet de interne proble men van Soedan oplossen. Dat staat bij voorbaat vast. Voor een echte oplossing is politieke wil nodig en die dwing je niet af met een paar duizend soldaten. De conflicten in Darfoer be staan al jaren. Gemakkelijke op lossingen bestaan niet. Ook de ze missie zal daar geen verande ring in brengen. Maar de troe pen kunnen wel helpen om de partijen te kalmeren en humani taire hulp aan vluchtelingen mo gelijk te maken. De aanwezig heid van buitenlandse soldaten maakt duidelijk dat de interna tionale gemeenschap de situatie in de gaten houdt. Misdaden van de Janjaweed, rebellen, re geringstroepen of wie dan ook, worden geregistreerd en komen op de website van de AU." De Afrikaanse missie leunt zwaar op hulp van buitenaf. Is er sprake van inmenging in Afri kaanse zaken „De internationale gemeen schap financiert de missie in KRITIEK - De algemene voor zitter van de Zeeuwse Land- bouwmaatschappij (ZLM) ir. A.M. Geuze nam gisteren stel ling tegen de algemeen gehoor de opvatting dat het afgelopen oogstjaar, ondanks de slechte weersomstandigheden, goed zou zijn geweest. Volgens Geu ze geven de cijfers een ver keerd beeld van de werkelijk heid en is er geen rekening ge houden met voor de landbou wers gestegen kosten. VERKEERSONGEVAL - In Middelburg botsten een vracht wagen en een bestelauto met zo'n kracht op elkaar, dat de vrachtauto in .de Lange™ vest belandde. Met twee kras wagens werd hij uit het wall getakeld. De werkzaamhea duurden de hele middag. WEDEROPBOUW - Voor Na werkerk wordt 1955 een td jaar als het gaat om de weda opbouw. Volledig herstel pas plaatsvinden als devd te grond in cultuur gebral wordt. Tweederde van a grond binnen de gemeente^ zen zal volgend jaar was schijnlijk bouwrijp zijn schillende boeren die Bog het dorp wonen, vertrek dan weer naar de polders Peter Madsen, kolonel b.d., voor het hoofdkwartier van de Afrikaanse Unie in Addis Abeba. foto Tim Robertson/GPD Darfoer. Ook Nederland stopt er zo'n acht miljoen dollar in. Maar het zijn wel Afrikaanse soldaten die uiteindelijk naar Darfoer gaan. Toen duidelijk werd dat de AU zich over de provincie zou ontfermen, ston den Nigeria en Rwanda direct klaar om troepen te sturen. De AU wil laten zien dat Afrika in staat is om haar eigen zaakjes te regelen. Mensen vinden dat een genocide als in Rwanda nooit meer mag gebeuren. De druk op de AU is daarom groot." Niet volgroeid „Er lopen inderdaad veel witte gezichten rond in de organisatie om te helpen de Darfoer-missie voor te bereiden en uit te voe ren. Maar je moet niet vergeten dat de Raad voor Vrede en Vei ligheid, die verantwoordelijk is voor deze missie, pas een half jaar officieel bestaat. Om het netjes te zeggen: het apparaat is nog niet volgroeid, er is nauwe lijks ervaring met grote militai re operaties. Maar de wil en de inzet is er bij de Afrikanen, dat. is een goede uitgangsbasis. De toekomst zal leren of het vol doende is." GPD Hoofdredactie: A, L. Oosthoek O. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax: (0113)315669 E-mail lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail. redwalch@pzc nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtem@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur acceptgiro Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden, zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving per maand 19,95 per kwartaal: 58,00 per jaar: €222.50 226,50 Voor toezending per postgeldteen toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maandvooiW einde van de betaalperiode PZC, t.a v lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk. maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag. 1,75 w Alle bedragen zijn inclusief 6%Bm Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uit® overeenkomstig de Algemene i Voorwaarden van Wegener NV tnw de Regelen voor het Advertentie^ Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag" va n 16.00 tot 18.00 uu Tel, (0113)315555 Fax, (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax: (0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel (0114)372770 Fax: (0114)372771 Business to Business/Onroerei» Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Uitgeverij Provinciale Zeeui aan ons verstrekte gegeven (abonnementen)admlnistratie en om u te (laten) ducten van de titels en de werkmaatschappijen vi de derden. Als u op deze informatie geen prijs sti zersservice. Postbus 314460 AA Goes. Hand dat woroi 90ui 'hP< r voor u relevante Wegener of door ons zorgvuldigs^, t dan kunt u dit schriftelijk melden* Behoort tot *£z WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4