in de Cariben
Afrika
PZC
Reis in 5 clicks
Meatje
Shirley zoekt goedkoopste vliegticket
m
J.Sc3rb
zaterdag 11 december 2004
Hoofdstad van het paradijs
noemt het Caribische eiland
Tobago zich. Lichtelijk
overdreven, maar dat heb je
vaker met reclame. Mooi is
het wel, kleinschalig en
authentiek zeker.
Charmant ook, maar vooral
verrassend Afrikaans.
Door GERARD CHEL
Heeft iedereen zijn eigen vo
gel? De lach van ranger Har-
ris echoot door het regen
woud. We krijgen een stij
ve nek van het omhoog kijken. Naar
toppen waar tussen het gebladerte veel
soortig gevederte fladdert. Wij zien zo
pas als ze opvliegen, Harris had ze na
tuurlijk eerder gespot. 'Kijk daar, zie je
'm?' Wie als eerste reageert, heeft ge
luk want die heeft z'n eigen vogel.
Waarna Harris de ene na de andere bij
zonderheid over het diertje uit z'n
mouw schudt. Een paar uur later, wan
neer wij na afloop van de wandeltocht
ons ontbijt nuttigen, volgt de overho
ring. Dat wij vergeten waren dat onze
vogel, de Manakin, soms wel vijf jaar
moet dansen voordat hij een vrouwtje
kan imponeren, wordt ons niet in dank
afgenomen. Maar wat een fantastisch
begin van de tocht toen wij oog in een
oog stonden met een kolibrie. Secon-
denlang vibreerde het piepkleine vogel
tje op zo'n drie meter voor ons, alsof
het wilde zeggen: welkom vreemdelin
gen. Dat zien we verkeerd. 'Hij verde
digt zijn territorium', zegt Harris, 'hij
moet niets van indringers hebben.' Be
geleid door het gekras van parkieten
en getjilp van krekels, zetten wij onze
laarzen in de voetstappen van Harris.
Hier, in het Main Ridge Forest in hartje
Tobago, moet je niet op eigen houtje
rondzwerven. Niet dat er giftig of vijan
dig wild op de loer ligt, integendeel: be
halve vogels en een enkele mier ont
dekken wij althans geen verder leven,
maar soms moet je je eigen weg hak
ken. Niet voor niets heeft Harris zijn
machete omgegespt.
Het is behoorlijk nat in dit woud dat
sinds 1776 is beschermd en daarmee
het oudste reservaat in het westelijk
halfrond. Zo nu en dan zakken we tot
over onze enkels weg in de zompige
aarde en diverse keren moeten we
beekjes oversteken. Een natuurlijke
hindernis die Harris gelegenheid geeft
zijn geheimen van het woud met ons te
delen. Hij geeft college over het nut
N
Skiën door Noorse
Nationale Parken
In veel landen zijn Nationale Parken beperk
begaanbaar, je mag er alleen op de gebaaaj
paden komen en je moet vaak entree betalt
Zo niet in Noorwegen, dat over 29 van deze
ken beschikt. In de winter is langlaufen ovj
in de Nationale Parken toegestaan. Vooralb
Nationale Park Rondane, het oudste in No®
gen, biedt voor langlaufers ongekende mog,
lijkheden dankzij talloze be wegwijzere^,
tes. In het bergachtige gebied komen n
de rendierkudden voor. Meer informatie:
www.skiinqnorwav.com
KLM straks elke
dag naar Tallinn
Met ingang van 27 maart 2005 voert KLMee
dagelijkse retourdienst tussen Amsterdamt-
Tallinn, de hoofdstad van Estland, uit. Er
wordt gevlogen met een Fokker 70. Tallinn
wordt de derde KLM-bestemming in dedrie
Baltische landen, die sinds mei van dit jaar:
zijn van de Europese Unie. Sinds eind mei is
dit jaar vliegt de KLM twee keer per dag een
tourdienst op Riga in Letland, eveneens m
een Fokker 70. En al sedert vier jaar vliegit
in samenwerking met Lithuanian Airlines
twee keer per dag met een Boeing 737 n;
Litouwse hoofdstad Vilnius.
Toeristen vliegen het
meest naar Turkije
Turkije blijft populair. De eerste tien maan;
van dit jaar passeerden vijftien miljoen me
sen met een buitenlands paspoort de Turks
douane, terwijl dat aantal pas in 2010 wasv;
zien. Uit Europa alleen kwamen al bijna ni
miljoen mensen, onder wie veel toeristenes
zakenreizigers. Nederland komt na Duitslaa
en Groot-Brittannië op de derde plek en tot;
met oktober stond de teller op 1,3 miljoen,*
toename van bijna dertig procent ten opzicfr
van 2003. Qua vliegvakanties is Turkije imrj
dels de populairste bestemming voor Neder
landse vakantiegangers.
Fietsvakanties
meer in trek
Alleen in Scarborough duidt de straat
'Dutch Fort' op de link met Nederland:
fort Sterrenschans lag hier ooit.
Fietsvakanties winnen aan populariteit.RÉ
voor marktleider Cycletours om niet alleenb
pakket uit te breiden, volgend jaar ruim vei:
tig nieuwe fietsbestemmingen, maar ookom
de zes brochures beter af te stemmen op de«
schillende geïnteresseerde doelgroepen. Zo p
senteert de touroperator, die voor de helfte
gendom is van Oad, een speciale brochure»
fietsvakanties met kinderen.
Duik er eens in
Wie deze winter zijn duikvaardigheid oppei
wil houden en geen zin heeft in de koude Ne
derlandse wateren af te dalen, kan terechtia
het nieuwe zwembad Nemo33 in BrasseLDi
diepste zwembad ter wereld oogt als een ia
tens blauw gat van 33 meter diep. Het is ge
vuld met drinkbaar bronwater met een tem)
ratuur van 33 graden. Begint het echte duiks
al te kriebelen, doe dan alvast inspiratie op«
deze internetadressen: diepste zwembad te
wereld: www.nemo33.com: Nederlandse (tok
watersport Bond: www.onderwatersport.os:
Nederland en België: http://duikstekken.nl:
Schouwen-Duiveland: www.de-orevelin-
qen.nlen de Noordzee: www.foqoisle.nl.
De Margarita cocktail blijft een vreug
devol begin, maar waarom Mexicaan
se restaurants verder zo populair
zijn heb ik nooit begrepen. Maïs gun
ik graag aan kippen, bij mijn laatste taco had
ik een plamuurmes nodig om hem van het
bord te schrapen en zo'n glanzend heuveltje
zwarte bonen ziet eruit als iets datje eerder
in een weiland verwacht.
Maar na een dag in, boven en langs de Grand
Canyon lustte ik wel een hapje. Het voordeel
was dat ik nu niet meer hoefde te kiezen. Het
dorp waar ik die nacht logeerde had twee eet-
gelegenheden, El Sombrero en Joe's Steakhou
se.
Dat werd dus biefstuk eten.
Joe had het serieus aangepakt met zijn steak
house. De inrichting deed aan alle westerns
denken die ik ooit gezien had en de bediening
was in handen van een stel cowgirls die grote
hoeden, hoge laarzen en korte rokjes droe
gen.
'Howdy partner!' Een kittig koeienmeisje
bracht mij een tweetal saloondeuren met een
scharnier in het midden. Dit was de menu
kaart.
Ik bestelde een biertje en begon te lezen.
Gaandeweg ontdekte ik een onrustbarende
lijn in het aanbod. De gerechten waren onder
Door DIRK MULDER
te verdelen in 'veel', 'heel veel' en 'ontzettend
veel'. Ze hadden namen die allemaal met 'cow
boy' begonnen: Cowboy's Campfire Treat,
Cowboy's Big Bite, Cowboy's Delight, enzo
voorts. Voer voor echte mannen. Ik hoefde
slechts om me heen te kijken om te zien hoe
zich dat in de praktijk vertaalde.
De cowgirls zeulden af en aan met lappen ge
grild vlees die bijna met een kraanwagen naar
de tafels gebracht moesten worden.
Ze brachten grote bakken frites daarbij. En
biscuits, een soort bleke broodjes zwemmend
in gravy, donkere jus. Dit alles vergezeld van
glimmende maïskolven waar de boter van af
droop.
Ik kreeg het er benauwd van. Zulke porties
kon ik met geen mogelijkheid behappen, al
hielden ze me hier tot diep in de nacht vast
totdat ik mijn bord leeg had.
'Your beer, partner!' Er werd een tot de rand
toe gevulde glazen emmer op mijn tafeltje ge
zet. Of ik al klaar was met kiezen? Ik vroeg
om uitstel.
Mijn ogen gleden langs de opsomming van
megaschotels op het menu. Totdat ik hele
maal onderaan een apart rubriekje zag. 'Voor
de bescheiden trek' stond er in sierlijke let
ters boven. Het ging om een 'biefstukje' van
toch ruim twee ons, plus frietjes en sla. De
perfecte schotel voor mensen die hun calo
rie-inname willen beperken, was de aanbeve
ling. Net iets voor mij. Gerustgesteld kantelde
ik met beide handen mijn emmer bier een
stukje naar voren en nam voorzichtig een
slokje.
Weer verscheen de serveerster aan mijn tafel.
Ik sprak mijn bestelling uit. Ze deinsde terug
alsof ik haar met een ratelslang bedreigde.
'One Cowgirl's Slimliner for the gentleman!'
schreeuwde ze toen naar de keuken.
Het geroezemoes verstomde. De andere eters
staakten hun gesprekken en keken me mee
warig aan.
Het aanbod aan vliegreizen, ver weg of
dichtbij, duur of goedkoop, was nog
nooit zo groot als tegenwoordig. Boven
dien hoefje er de deur niet voor uit, zoe
ken en boeken kan gewoon thuis, achter
de computer. Maar hoe vind je in het gro
te bos van aanbieders het goedkoopste
ticket naar de bestemming van jouw keu
ze, en dan ook nog het liefst op de meest
geschikte reisdatum? Dat blijft voor me
nigeen nog een heel gepuzzel, ook al be
loven de internetsites anders.
Zo meldt de onlangs geopende website
www.vlieqticketszoeken.nl, een activi
teit van Advanced Travel Partner (ATP),
trots de eerste site in Nederland te zijn,
waar het ticketaanbod van zowel de low
cost carriers (onder anderen easyjet en
Ryanair) als bekende lijndienstmaat
schappijen (onder anderen KLM, Luft
hansa en British Airways) met elkaar
worden vergeleken. Bovendien worden
de eventuele toeslagen, zoals luchtha
venbelasting en reserveringskosten, met
een meegeteld, waardoor je een reëel
eindbedrag krijgt. Ook worden uitslui
tend vluchten getoond die op dat mo
ment nog te boeken zijn voor die betref
fende prijs, en geeft het systeem aan wel
ke vluchten er een dag eerder en een dag
later mogelijk zijn. Tevens kan men zien
of het wellicht goedkoper is van een an
dere luchthaven in Nederland te vliegen.
Een en ander wordt gepresenteerd via
Shirley, een kortgerokte en hooggehak
te 'stewardess' die de reiziger door de
website loodst.
Heel mooi allemaal, maar diverse al lan
ger bestaande sites beloven dat ook.
Dus toch even de proef op de som geno
men. We kozen voor begin januari een
retourvlucht van Amsterdam naar Lon
den Heathrow.
Bij www.vlieqticketszoeken.nl
is British Midland met 161 eu
ro de goedkoopste aanbie
der. Dezelfde vlucht is ook
bij www.ebookers.com de
goedkoopste, maar kost
dan 143 euro, en bij
www.vlieqwinkel.nl 79 eu
ro. Bij British Midland zelf
(www.flvbmi.com) kan al
voor minder dan 60 euro wor
den gevlogen.
n
Caribisch
gebied
Chariotteville*
TOBAGO
Het eiland Tobago vormt sa
men met Trinidad een repu
bliek.
Deze Caribische eilanden lig
gen vlak voor de kust van Ve
nezuela, Tobago telt onge
veer 53.000 inwoners, leder
een spreekt Engels.
Om Tobago binnen te ko
men is een paspoort vol
doende, dat moet na terug
keer in Nederland nog wel
een half jaar geldig zijn.
Inentingen en antimalaria ta
bletten zijn met nodig, wel
antimuggenolie. Water kun
je het beste uit flessen drin
ken. GSM-ontvangst is afhan
kelijk van de provider.
De temperatuur schommelt
tussen 25 en 30 graden, het
regenseizoen loopt van juni
tot en met november. De pe
riode december-maart is voor
Tobago hoogseizoen, en
dus duurder.
Diverse touroperators bieden
Tobago aan. Martinair vliegt
tot eind maart elke zaterdag
naar Tobago (heen via tsla
Margarita en dat duurt 12
uur, terug rechtstreeks en
dat duurt 9 uur). Tobago
geldt voor Schiphol als 'risi-
covlucht', en dat betekent
extra controles en opont
houd.
Meer informatie:
www.visittobaqo.qov.tt,
www.mvtobaqo.info en
www.doitcaribbean.nl.
van het regenwoud, dat van levensbe
lang is voor onze aarde. Het houdt het
regenwater vast om het geleidelijk via
plasjes en riviertjes weer af te staan,
het houdt het zonlicht tegen zodat de
aarde niet verschroeit. En bos dat ge
zond is en groeit, neemt koolstof op en
scheidt zuurstof af.
Zeeuwse historie
Harris somt de namen op van alles wat
we onderweg passeren aan flora en fau
na. Bromelia's, heliconia's, orchidee
ën, olifantenoren, wilde cacaobomen
en de broodboom, die ooit goedkoop
voedsel leverde voor de slaven. En
vruchten als cassave, mango, amandel,
avocado en de banaan.
Hier ook ervaren we waarom Tobago
voor vogelaars eindeloos geluk bete
kent. Behalve de papegaai en kolibrie,
waarvan een enkele soort alleen op To
bago voorkomt, kent het eiland nog
218 andere soorten. Spechten, spotvo
gels, pijlstormvogels, trogons, noem
maar op. En natuurlijk de chatalacha,
hét symbool van het eiland. Jongens
met katapults jagen illegaal op vogels.
'Heb ik ook gedaan', bekent Harris. Ze
schieten papegaaien, dat oogluikend
wordt toegestaan omdat deze vogels
verzot zijn op cacao. Wat de boeren
niet op prijs stellen.
Het kleine eiland barst van de kleurrij
ke figuren. Neem nu de 77-jarige taxi
chauffeur en gids Cecile Lyons. In zijn
in 1954 gekochte Chevrolet met airco
(inderdaad: de meeste raampjes kun
nen open) toert hij ons met een gemid
delde snelheid van 25 kilometer per
uur langs weer andere bijzondere plek
jes op het eiland. Onderweg ontelbare
malen stoppend om uitleg te geven en
ons te laten proeven van kokosmelk en
cacao. Voor de dame in het gezelschap
plukt hij een naald van de Gru-Gru
palm. Een puntige doom met de bedoe
ling in de huwelijksnacht de man wak
ker te houden.
Rockley Bay, gezien vanaf fort King George. In deze baai woedde in 1677 een zeeslag tussen Nederland en de Fransen.
Zo nu en dan zakken we tot over onze enkels weg in de zompige aarde en
diverse keren moeten we beekjes oversteken.
Met hem stoppen we bij het First Histo
rical Cafe van Kenneth Washington, al
weer zo'n karakteristiek eilandtype.
Hier wordt op handgeschreven posters
uitleg gegeven over de geschiedenis
van het eiland. Waarmee de link naar
ons land is gelegd, want het waren
Zeeuwen die er in 1628 een eerste ne
derzetting vestigden. Uiteindelijk ble
ven 'wij' hier tot 1678, toen het Frans
werd. (In 1803 werd het Brits, in 1962
zelfstandig).
Ook het museum in hoofdstad Scarbor
ough staat stil bij de 'Dutch'. Gevestigd
in het voormalige Britse fort King Ge
orge biedt dit museum een bonte verza
meling van archeologische en histori
sche vondsten, waar weliswaar geen en
kele lijn in valt te ontdekken maar dat
daardoor juist zo charmant is. Er han
gen tekeningen, foto's, schilderijen en
teksten die onder anderen herinneren
aan de Zeeuw Lampsins die de schepen
stuurde die op Tobago landden. Van de
jaren die de Nederlanders het eiland re
geerden, is vrijwel niets overgebleven,
al staan in de tuin van het museum 17e
eeuwse kanonnen weg te roesten, moe
ten er nog graven zijn en is een enkel
huisje in Charlotteville (vroeger Nieuw
Vlissingen) gefundeerd op Zeeuwse
bakstenen die de schepen als kielbal-
last meenamen. Alleen in Scarborough
duidt de straat 'Dutch Fort' op dit verle
den: hier lag ooit fort Sterrenschans.
Rockley Bay moet vol liggen met wrak
ken, regelmatig spoelen munten aan
die waarschijnlijk van deze schepen af
komstig zijn.
Afrikaanse trommels
'Hoofdstad van het paradijs', noemt To
bago zich. Lichtelijk overdreven. Mooi
is het zeker en anders dan menig ander
eiland in de Cariben niet zo gelikt en
overwoekerd door internationale hotel
ketens. Hoogbouw is uit den boze:
niets mag boven de hoogste palm uit
steken. Het eiland moet het hebben
van zijn charme, kleinschaligheid en
authenticiteit. En vooral van zijn bewo
ners van wie de voorvaderen uit
West-Afrika stammen en die een eigen
sfeer hebben gecreëerd.
De stranden zijn niet zo wit
Tobago is ongetwijfeld een van de
meest Afrikaanse eilanden in de Cari
ben. Deze cultuur kom je overal tegen:
op straat, in het eten, in muziek en ge
loof (voodoo). Wij snuiven het allemaal
op op 'Sunday School' bij Buccoo Be
ach, waar het ritme van Afrikaanse
trommels zich vermengt met die van
de Caribische steelband, trots van de
Tobagonians. Het leven draait er een
tandje lager, ook in hotels en restau
rants, en daar moeten wij even aan
wennen. Het toerisme concentreert
zich in het westelijk deel van het ei
land dat meer ontwikkeld is dan het
oosten. Daar is het armoediger en
smoezeliger, al worden werklozen in
gezet om het vuil op te ruimen en park
jes aan te leggen. Maar daar is het wel
nóg'authentieker.
Steevast wordt Tobago afgebeeld als
het eiland van de witte stranden met
palmen en met riet bedekte parasols.
Niet helemaal waar, ze zijn minder wit
dan op sommige andere eilanden in de
buurt, en de breedte valt ook tegen. Ze
ker als het tij hoog is en de golven het
strand in bezit nemen. Voorbeeld van
een fraai strand is Pigeon Point, waar
van de foto van een steiger met rieten
huisje alle folders siert. Hier worden
veel huwelijken gesloten. Romanti
scher kan niet. Maar het is allerminst
pais en vree tussen eilandbestuur en ei
genaar van Pigeon Point. Het is particu
lier bezit waarvoor je twintig plaatselij
ke dollars entree moet betalen en waar
in groten getale aanwezige bewakers
de couleur locale verpesten.
