Crisis Oekraïne lijkt voorbij
€150
PZC
Nobelprijs voor Maathai leidt tot twist
Nog 16 dagen om het ideale kerstcadeau
\>oor het hele gezin te kopen
Direct ADSL
Bot steunt Kofi Annan
voordeel
Beckhams als Jozef en Maria wekt woede van kerk
Parement aanvaardt compromis over wetswijzigingen
Protest tegen brug naar Sicilië
Rusland heft blokkade Abchazië op
Buren Britse vandalen straffen mee
Monument voor proefdieren China
Voedsel ruimtestation geplunderd
Schilderij van Brueghel
geveild voor 5,5 miljoen
donderdag 9 december 2004
'yanonreïdartieJiyiMlIi^
IONDEN- Britse kerkleiders
hebben gieren woedend gerea-
Ktrd op en kerststal mMada-
L lassad in Londen waarin
voetbalstr David Beckham als
Jozef en ijn vrouw Victoria als
Marinzijiafgebeeld.
Voleens aglicanen, presbytera-
nenen eniatholieken is hetwas-
senbeeldokabinet een nieuw
dieptepunt in de cultus van ver
heerlijking van beroemdheden.
In de kerststal zijn ook andere
beroemdheden in was afge
beeld. De Australische popster
Kylie Minogue zweeft als engel
boven de kribbe waarin het
kindje Jezus ligt. Premier Tony
Blair, president George Bush en
prins Philip, de echtgenoot van
de Britse koningin, figureren als
De drie Wijzen uit het Oosten.
Als herders dienen de Hol-
lywoodsterren Samuel L.
Jackson, Hugh Grant en de Ier
se komiek Graham Norton.
Een woordvoerder van de Angli
caanse Kerk ziet het omstreden
kersttafereel als een veeg teken
dat mensen denken dat ze 'maar
wat kunnen aanrotzooien' met
religieuze zaken. Een zegsman
van de Presbyteraanse Kerk
heeft geëist dat de kerststal on
middellijk wordt verwijderd.
Een woordvoerder van het Vati-
caan in Rome heeft laten weten
dat het soms is toegestaan om
bekende mensen in kerstvoor
stellingen te gebruiken om zo de
viering van de geboorte van
Christus onder de aandacht van
mensen te brengen. „Maar ze
mogen zeker geen centrale rol
hebben."
Madame Tussaud heeft gisteren
in een verklaring excuses aange
boden aan iedereen die beledigd
is door de kerststal. Het wassen
beeldenmuseum benadrukte ech
ter dat het tafereel bedoeld is
om op een grappige manier het
kerstverhaal uit te beelden en
dat het publiek over het alge
meen positief reageert.
De kerststal in Londen blijft
dan ook gewoon staan, tot 3 ja
nuari. ANP/RTR
vaionzeedactie buitenland
KJEVMt een als historisch be
stempel d stemming in het Oeli-
Tiiense arlement is gisteren
ten doorraak geforceerd in de
slependetrisis in het land. Met
deaamarding van cruciale wij-
Koo)avonden
verleden tot
meei aankopen
LONDE! - Koopavonden voor
Kerstmis verleiden de consu
ment erte diep in zijn buidel te
tasten erepontaan de verkeerde
dingen tikopen.
Dat zeggn wetenschappers van
de univesiteit van Strathclyde
Schotand na een uitgebreid
jderzos, waarvan de resulta
ten gistren bekend zijn ge-
't.
Wie op :oopavond de stad in
t, géit per uur 38 procent
r uitdan in dezelfde tijd-
meochtends. Kopers die
na hn werk 's avonds op
gaaj geven vaker toe aan
opwelden. Zij geven 56 pro
cent vanhun geld uit aan zoge
noemde mpulsaankopen. Meer
dantwederde heeft daarvan la
ter spijt.
,Detijd?an de dag is maar één
factor bj het koopgedrag. Ver-
moeidhd en stress, en ook ver
minderd energie en concentra
tie leidé ertoe dat er aan het
eind var de dag minder door
dacht inpkocht wordt", zei pro
fessor Gilian Hogg, die het on-
^derzoek ïidde. ANP/RTR
zigingen en aanvullingen van de
grondwet en de kieswet effende
de volksvertegenwoordiging de
weg naar een nieuwe ronde van
presidentsverkiezingen op 26 de
cember.
Met een meerderheid van 402 te
gen 21 stemmen nam het parle
ment een pakket wetswijzigin
gen aan, dat tegemoet komt aan
zowel de eisen van scheidend
president Koetsjma als die van
de oppositie onder aanvoering
van Joesjtsjenko. Velen van zijn
tienduizenden aanhangers, die
sinds weken vooral in Kiev hun
'Oranje Revolutie' propageer
den besloten gisteren gehoor te
geven aan een oproep van Joes
jtsjenko om hun acties en blok
kades van overheidsgebouwen
te beëindigen. De meningen
over het politieke compromis
waren er evenwel verdeeld. Ve
len spraken van een 'kleine over
winning' die over enkele weken
moet leiden tot de 'de grote over
winning'.
De crisis ontstond na de presi
dentsverkiezingen van 21 no
vember. De pro-Russische kan
didaat en huidig premier Janoe-
kovitsj kwam als winnaar uit de
bus, maar de oppositie rond
Joesjtsjenko ging de straat op,
omdat er grootschalig zou zijn
gefraudeerd.
Het Oekraïense hooggerechtshof
bevestigde later dat er fraude in
het spel was en het stelde dat er
een nieuwe stembusronde moet
komen. Na de uitspraak van het
hof ontstond opnieuw politiek
rumoer. Dat draaide om aanpas
singen van de grondwet die de
scheidene autocratische presi
dent Koetsjma wilde doorvoeren
en om aanpassing van de kies
wet zoals de oppositie wenste.
Koetsjma is er op uit de macht
van zijn opvolger in te perken
door presidentiële bevoegdhe
den over te dragen aan parle
ment en premier. Volgens analis
ten hoopt hij zo na zijn vertrek
een dikke vinger in de pap te
houden in de soms schimmige
Oekraiense politiek. De opposi
tie wilde pas over zulke aanpas
singen spreken nadat de kieswet
is veranderd. Deze nu aangepas
te wet, die overigens alleen van
toepassing is voor de stembus
gang op 26 december, moet voor
komen dat er opnieuw gefrau
deerd kan worden.
Het compromis voorziet er inder
daad in dat de toekomstige pre
sident veel macht verliest ten
gunste van parlement en pre
mier. In het parlement heeft de
oppositie momenteel een min
derheid en afgesproken is dat de
bestuurlijke wijzigingen pas
vanaf de herfst van 2005 en ui
terlijk op 1 januari 2006 van
kracht worden.
Invloed
Premier Janoekovitsj probeert
nu om op 26 december alsnog en
zonder fraude te winnen van
Joesjtsjenko. Zijn aanvankelijke
steun van zowel Moskou als van
Koetsjma is hij intussen kwijtge
raakt, maar hij denkt nog vol
doende invloed te hebben in het
oosten en zuiden, die net als hij
gelden als pro-Moskou-gezind.
De achterban van de oppositie
is meer westers-gezind.
Oekraiense politieke waarne
mers zeiden dat Joesjtsjenko ze
ker lijkt van winst. Zij bena
drukten evenwel dat Janoeko
vitsj nog niet buitenspel staat.
Als hij op 26 december een flin
ke aanhang verwerft, dan kan
hij met een krachtige machtsba
sis een nieuwe partij formeren.
Die kan dan na de parlements
verkiezingen in 2006 zijn stem
pel op Oekraïne blijven druk
ken. ANP/AFP/DPA
MESSINA - Duizenden Sicilianen hebben gisteren in Mes
sina geprotesteerd tegen de plannen om een brug tussen
hun eiland en het Italiaanse vasteland te bouwen. De
brug over de Straat van Messina zou de grootste hang
brug ter wereld moeten worden.
De demonstranten vinden dat Messina ten dode is opge
schreven als de brug er komt. Milieubeschermers stellen
dat het project gevaarlijk en onnodig is. Anderen vinden
dat het geld - zes miljard euro - beter besteed kan worden
aan de economische ontwikkeling van het zuiden van hét
land. Nog weer anderen vrezen dat er heel veel geld in dé
zakken van de maffia zal verdwijnen. ANP/AFP
MOSKOU - Rusland heeft de blokkade van Abchazië, een
deel van Georgië dat zich onafhankelijk heeft verklaard,
opgeheven. De aanleiding vormt een overeenkomst tussen
de machthebbers en de oppositie om een nieuwe presi
dentsverkiezing te houden.
De blokkade werd vorige week ingesteld uit protest tegen
de installatie van Sergei Bagapsh tot president. Zijn ri
vaal, gesteund door de vertrekkende pro-Russische presi
dent, vochten zijn overwinning aan. Het parlement steun
de Bagapsh echter. GPD
LONDEN - De buren van vernielzuchtige Britten mogen
voortaan meebeslissen wat voor soort taakstraf veroor
deelde vandalen krijgen. Dat staat in plannen die minis
ter Blunkett van Binnenlandse Zaken vandaag bekend1-
maakt, aldus dagblad The Guardian.
Vandaag moet in Liverpool de eerste verdachte verschijn
nen voor een 'buurtrechtbank'. Dit volkstribunaal, dat
zich bezighoudt met kleine criminaliteit en asociaal ge
drag, raadpleegt buurtbewoners om ervoor te zorgen dat
de vonnissen bijdragen aan de verbetering van hun
leefomstandigheden. ANP
PEKING - In China is een monument opgericht voor alle
muizen, cavia's, konijnen en apen die hun leven hebben
gegeven voor de wetenschap.
Een vaccin tegen de longziekte sars bevindt zich in het
stadium van proeven op mensen. Leider Yin Weiping van
het ontwikkelingsprogramma zei dat dierproeven cru
ciaal zijn geweest in het proces. Daarom hebben Chinese
onderzoekers tijd gemaakt om de aaibare martelaren te
eren, die de weg hebben geëffend voor veilige testen op
mensen. Het monument staat in de Chinese Academie
voor Medische Wetenschappen. ANP/RTR
MOSKOU - De Russisch-Amerikaanse bemanning van
het internationale ruimtestation ISS heeft geklaagd dat
hun voorgangers - de Rus Padalka en de Amerikaan
Fincke - de voedselvoorraad aan boord hebben leegge
plunderd. Vooral Padalka had kennelijk een flinke eet
lust. De huidige bemanningsleden, die eind oktober aan
boord kwamen, moeten zich nu behelpen met onappetijte
lijke restanten. ANP/DPA
Abbis lijkt
zeke' van
presüentschap
IAMALAH - Marwan Barg-
louti is fereid om zijn kandida-
uur voo het Palestijnse presi-
'dentscha in te trekken als aan
sen aanli politieke eisen wordt
Voldaan door zijn rivaal,
id-preiier Mahmoed Abbas.
Dat is bsend gemaakt door een
zooi'dverder van de Fatah-be-
veging. Us de radicaal Barg-
houti, dién Israël een levenslan-
[egevanenisstraf uitzit, zich te-
Hgtrektkan Abbas het presi-
lentscha nauwelijks meer ont-
ui is vooral populair on
der de jage Palestij nen. In opi-
niepeiliijen liggen hij en Abbas
ot nog te nek aan nek. Op 9 ja
nuari kieen de Palestijnen een
nieuwe resident, als opvolger
van deoerleden Jasser Arafat.
'ii eist van Abbas onder
meerdaüeze in onderhandelin
gen met Israël vasthoudt aan
Jeruzalei als hoofdstad van een
Palestijnse staat.
Ook moe Abbas van Israël con
cessies sen op het punt van de
temgkee van Palestijnse vluch-
*1— |le vrijlating van Pales-
geangenen en een stop-
g vn het doden van Pales
tijnse mitanten.
roet Israël zich voor de
komendi verkiezingen van de
Westelijk Jordaanoever terug-
hekken h moet de bouw van de
Veiligheisbamère worden ge
staakt.
>as met deze eisen in
stemt, zl Marwan zich terug-
zei de Fatah-woord-
Mahmoe Abbas ontkende giste-
ttn dat hij Barghouti onder
druk heit gezet om uit de race
testappo. GPD/RTR
door Windy Kester
OSLO - Geen vrede zonder een
beter milieu, daar is iedereen
het over eens. Toch bestaat er in
Oslo veel onenigheid over het
toekennen van de Nobelprijs
voor de Vrede aan de Keniase
milieuactiviste Wangari Maat
hai.
„Dit is een Nobelvredesprijs
met een visie", meent weten
schapper David B. Sandalow.
Hij maakte in de jaren negentig
deel uit van Clintons nationale
veiligheidsraad en was onder de
Democraten een van de belang
rijkste milieu-adviseurs. Giste
ren was hij een van de deelne
mers aan een conferentie over
de betekenis van het milieu voor
vrede en veiligheid. Deze wordt
gehouden naar aanleiding van
de Nobelprijs voor de Keniase
milieuminister en -activiste
Wangari Maathai.
Volgens Sandalow onderschat
ten regeringen toekomstige vei
ligheidsproblemen die het ge
volg zijn van een verknoeid mi
lieu. Als voorbeeld noemt hij de
situatie in Soedan en de proble
men in Chiapas, Mexico in de ja
ren negentig. „Het is goed met
de Nobelprijs de schijnwerpers
te richten op milieufactoren die
de internationale veiligheid op
de lange termijn bedreigen."
Sandalow preekt op de conferen
tie in Oslo een beetje voor eigen
parochie. Alle deelnemende poli
tici en wetenschappers willen
zich vanzelfsprekend inzetten
voor milieu en veiligheid. Maar
de Amerikaan meent dat ieder
een moet onthouden dat juist
een 'veilig onderwerp' gebruikt
kan worden om bruggen te bou
wen. „Met Noord-Korea is een
historische dialoog op gang ge
komen over oceaan-vraagstuk
ken." Ook gesprekken met Chi
na zijn gemakkelijker als het
gaat om milieuvraagstukken.
Kritiek
Maar niet iedereen is te spreken
over het feit dat het Nobelcomi-
té dit jaar milieuactivisme heeft
gedefinieerd als inzet voor vre
de. Verschillende onderzoekers
wijzen er in Oslo op dat er geen
statistisch bewezen samenhang
bestaat tussen een verknoeid mi
lieu en oorlogen. Ook buiten de
Wangari Maathai bij haar aankomst gisteren in Oslo: „Prijs geeft
Afrikanen hoop in moeilijk dagelijks leven." foto Lise Aserud/EPA
conferentiezalen klinkt er harde
kritiek.
Zelfs een dag voor de uitreiking
klagen meerdere politici nog
eens dat het onbegrijpelijk is
dat er niet gekeken is naar de
conflicten waar iedereen het nu
over heeft: terrorisme, atoomwa
pens, het Midden-Oosten.
Voorzichtig wordt geopperd dat
de vredesprijs voor Maathai het
prestige dat rond Nobel hangt,
aantast. Milieu is een veilig the
ma en de keuze voor een Afri
kaanse vrouw is zo weinig con
troversieel, dat het Nobelcomité
gebrek aan moed wordt verwe
ten. Daar komt bij dat volgens
een landbouwwetenschapper de
verklaring van het Nobelcomité
om Maathai de prijs toe te ken
nen, rammelt. De opvatting dat
het planten van bomen woestijn
vorming tegen kan gaan, is vol
gens de expert ouderwets en
niet wetenschappelijk bewezen.
Het Nobelcomité noemde Maat-
hais bomenplant-werkzaamhe-
den tegen woestijnvorming als
een van de sterkste middelen in
de strijd voor democratie, vrou
wenrechten en vrede.
Wangari Maathai zelf reageert
laconiek op alle aantijgingen.
Volgens haar is de aan haar toe
gekende Nobelprijs vooral een
'inspiratie die de Afrikanen
hoop geeft in het moeilijke dage
lijks leven.'GPD
door Bouke Bergsma
DEN HAAG - Minister Bot van
Buitenlandse Zaken heeft
VN-baas Kofi Annan namens de
Europese Unie schriftelijk steun
betuigd. Dat heeft de woordvoer
der van Bot gisteren bevestigd.
De secretaris-generaal ligt on
der vuur vanwege vermeende
fraude bij het olie-voor-voedsel
programma in Irak.
In de brief schrijft Bot Annan
dat de EU 'volledig vertrouwen'
heeft in het 'bekwame leider
schap in de belangrijke komen
de maanden'.
Een klein aantal Republikeinse
leden van het Amerikaanse Con
gres heeft aangedrongen op het
ontslag van de secretaris-gene
raal van de VN. Aanleiding is
het onderzoek naar corruptie
door senator Norm Coleman,
die vorige week zei bewijzen te
hebben gevonden dat VN-func-
tionaris Benon Sevan, die het
olie-voor-voedselprogramma
leidde, steekpenningen aannam
van het regime van Saddam. De
VS betalen het grootste deel van
het budget van de VN.
Volgens de woordvoerder van
Bot wordt er door sommigen al
veel geconcludeerd, zonder dat
er resultaten van de onderzoe
ken zijn. „Dat is wat ons betreft
niet comme il faut", aldus de
woordvoerder van Bot.
Het VN-programma stond tus
sen 1995 en 2003 Irak toe onder
streng toezicht olie te verkopen.
In ruil daarvoor kreeg het land
voedsel en medicijnen voor de
bevolking. Irak zou echter bui
tenlandse functionarissen, inclu
sief VN-medewerkers, en bedrij
ven hebben omgekocht om meer
olie te kunnen verhandelen. In
het onderzoek naar het schan
daal is ook de naam van Annans
zoon Kojo genoemd. Die zou tot
februari betalingen hebben ont
vangen van een Zwitsers bedrijf
dat betrokken was bij het pro
gramma. Er zijn geen aanwijzin
gen dat de VN-topman zelf iet's
met de corruptie te maken heeft
gehad. ANP
gendom van een Belgische fami
lie. Het toont dronken dorpelin
gen die zich misdragen.
Bij Christie's in Londen is giste
ren een 17e eeuws doek van El
Greco voor ruim 1 miljoen euro
geveild. De burgemeester van
Iraklion kocht het namens de ge
boortestad van de Griekse mees
ter op Kreta. 'De Doop van
Christus' kwam in de 19e eeuw
in handen van een Spaanse fami
lie in Zaragoza. Het is bij toeval
ontdekt in een landhuis van de
familie. ANP/AFP/RTR
van onze redactie buitenland
LONDEN - Het veilinghuis So
theby's in Londen heeft gisteren
een schilderij van Pieter Brueg
hel de Jongere afgehamerd voor
bijna 5,5 miljoen euro.
'De Kermis van St. George', vol
gens Sotheby's het mooiste
werk van de Vlaamse schilder
dat nog in particuliere handen
was, is verkocht aan een anonie
me bieder. Het in 1628 geschil
derde werk was sinds 1930 ei-
(advertentie)
siw«iiU www.kpn.com j 0900-0244 ic<u<
Tot en met 31 december 2004
direct toegang tot internet zonder
internetprovider
continu on line met ieders eigen pc
via het betrouwbare netwerk van KPN
met ruim
eerste halfjaar Direct ADSL Go
voor 16,95 i.p.v. 21,95
gratis ethernetmodem t.w.v. €69,95
geen aansluitkosten t.w.v. 74,95
altijd dichtbij
Een vrouw kijkt naar sympathisanten van Joesjtsjenko die door Kiev lopen. De demonstranten beëindigden gisteren hun acties nadat het Oekraiense parlement instemde met
een politiek compromis. foto Zurab Kurt Sikidze/EPA
