M'n bek is
goedgekomen
Als gast moetje eeuwige dankbaarheid tonen
25
Lou Verton,
boegbeeld van Burgh
Integratie
zaterdag 4 december 2004
Hij speelt een voorna
me rol bij het in ere
herstellen én houden van
tradities op zijn dorp. Ge
huld in hoerendracht bij
speciale gelegenheden is
Lou Verton (82) een waar
boegbeeld van Burgh.
Maar praat de man niet
van stilstand, want daar
voor vloeit te veel onderne-
mersbloed door zijn ade
ren.
Naam:
Lourens Jan Jacobus Ver
ton
Geboren:
21 maart 1922 te Burgh
Burgerlijke staat:
getrouwd en vijf kinderen
Opleiding:
lagere school, midden
standsdiploma in 1937 en
tal van vakdiploma's op
dertien vakgebieden (zoals
fietsen en schoenen)
Werk:
vanaf zijn veertiende tot
zijn zeventigste jaar bij de
firma Gebroeders Verton
in Burgh
Nevenactiviteiten:
jarenlang klokkenluider
van de begraafplaats, lid
van streekdrachtvereni-
ging De Arke, penning
meester van de Onderne
mersvereniging Burgh-
Haamstede (1954-1994), be
stuurslid van de Stichting
Burghse Dag.
Vertons kleindochter Christy
onthulde in juli de heront
dekte en gerestaureerde defileer-
vlaggen van de oude gemeenten
Burgh en Haamstede. Dat deed
zij in naam van haar opa, die
herstellende was van een heup
operatie.
Voor wie Verton niet kent, is
van die ingreep niets meer merk
baar. Kwiek als een hoentje
struint hij door zijn huis, op
zoek naar materialen waarmee
hij zijn verhaal kan staven. Ge
vraagd naar de Burghse vlag
komt hij onder meer met een fo
to op de proppen waarop die
vlag van weleer vrolijk hangt te
wapperen.
Het bloed van Verton gaat -
bijna zichtbaar - sneller door
zijn aderen stromen.
Huis-aan-huis heeft hij repli
ca's van de vlaggen in Burgh
aan de man gebracht, met als re
sultaat dat hij er 425 wist te slij
ten.
Ha, daar kan Haamstede niet te
gen op, lacht de ex-ondernemer
- zinspelend op de oude strijd
tussen de twee dorpen. In Haam
stede zijn er tot op heden, schat
hij, slechts een stuk of vijftig
exemplaren verkocht.
Het was Lou Verton die jaren ge
leden het plan opvatte de oude
in 1938 gemaakte wollen defi-
leervlaggen op te sporen. Het
kostte de man (later samen met
voorzitter Vredenbregt van Ko
ninklijke Muziekvereniging Wit
te van Haemstede) jaren om de
originele vlaggen te bemachti
gen en gerestaureerd te krijgen.
Die drang was zo groot dat hij
mensen gek zeurde om hem met
zijn zoektocht te helpen. „Ik
moest en ik zou die vlag vinden.
Daar kreeg ik buikpijn van. Er
gooit toch geen mens van die
vlaggen weg."
Nog zo'n vlaggen verhaal, maar
dan uit zijn ondernemerstijd
toen hij zich vastbeet in de ver
siering met vlaggetjes tijdens de
Burghse Dag. Het initiatief daar
voor kwam van WD-raadslid
D. Meulblok, destijds eigenaar
van een groenten- en fruitspe-
ciaalzaak op het dorp. Vraag
Verton niet waarom, maar hij
moest en zou die gevelversiering
van Meulblok uitbreiden. Met
als resultaat anderhalve kilome
ter wapperende vlaggetjes tij
dens het Burghse feest. Tja,
schokschoudert hij nog maar
eens ten overvloede. „Ik weet
niet wat dat is. Ik heb een drifti
ge geest."
Hij wijst op 'het spulletje' aan
de overkant. Op een steenworp
afstand van Vertons statige wo
ning aan de Burghseweg ligt het
winkelpand van de firma Ge
broeders Verton. In deze zaak
aan de Kerkstraat 1, die tegen
woordig in handen is van een
zoon van de oude Lou, wordt de
verkoop van fietsen met die van
schoeisel en drank gecombi
neerd. Verton werd op veertien
jarige leeftijd in die winkel aan
het werk gezet. ,,Ik moest in de
zaak, daar werd verder niet
over gepraat. Spijt? Nee hoor,
waarom? Je weet niet hoe het an
ders in je leven was gelopen",
constateert hij nuchter.
Spil
Feit is dat Burgh hem nooit is
gaan benauwen. Sterker nog; hij
was als penningmeester gedu
rende veertig jaar rekenkundige
spil van de-Ondernemersvereni
ging Burgh-Haamstede en laat,
als het even kan, ook nu nog
met enige regelmaat zijn gezicht
aan de overkant zien.
allengs uit. Behalve in schoenen
ging hij in klokken en horloges
doen. Lou Verton haalt ter illus
tratie een omstreeks 1900 gefa
briceerd zakhorloge tevoor
schijn waar het opschrift 'L. J.
Verton - Burgh' sierlijk getuigt
van dat weggetikte verleden.
Het eenmansbedrijf ging, na het
overlijden van opa Verton in
1916, over in gebroeders Verton.
De zonen Jacob (vader van Lou)
en Lou (zijn oom) namen de boel
over en zetten de uitbreiding ge
staag voort.
Pa was niet zo'n prater, oom
Lou daarentegen kon dat als de
beste. Dus bestierde Jacob de
zaak aan de Kerkstraat en ging
oom Lou de baan op met de in
1927 aangeschafte auto. „Die
kon praten als Brugman", blikt
de Burghenaar terug. En zo kon
het gebeuren dat zelfs tabak en
koffie in het winkelassortiment
werden opgenomen. Daar werd
naar gevraagd door mensen die
afgelegen woonden en die door
oom Verton per automobiel wer
den bezocht. Het was armoe
vroeger, weet Verton.
Maar zo niet voor zijn familie.
„Met de zaak hadden we het
goed. Wij hebben nooit te kla
gen gehad."
Niet zo'n held
Zijn vader overleed toen Lou
nog maar negen jaar was. Op
zijn veertiende kwam Lou als
schuchter jochie in de zaak te
recht. „Ik was niet zo'n held,
maar dat is later wel veranderd.
M'n bek is goedgekomen. Ik
kreeg steeds meer praats."
Na het overlijden van zijn oom
in 1952 zetten Verton samen
met zijn neef het familiebedrijf
voort. Tot zijn neef het geluk in
Zierikzee ging beproeven en van
daaruit een flinke serie schoe
nenwinkels op poten wist te zet-
tefi". Verton bleef op Burgh en
deed waar hij als zakenman in
geloofde. „Met een klein winkel
tje red je het niet. Je moet voor
uit, anders kun je niet blijven be
staan."
En zo introduceerde Verton een
eindeloze reeks producten in de
zaak. Souvenirs bijvoorbeeld,
verzucht hij jaren nadien. Heel
wat theelepeltjes en ander spul
met de opdruk Burgh had hij op
Die zaak dus, waar in de loop
der jaren de meest uiteenlopen
de producten over de toonbank
gingen. Zoals de firma Verton
anno 2004 nog altijd als veelzij
dig is te bestempelen, met afde
lingen schoenen, fietsen en
drank onder één dak.
De opa van Lou legde in 1875 de
basis van het Burghse familiebe
drijf. Een oude, ingekleurde fo
to laat zien hoe het gebouw er
omstreeks 1910 uitzag. Zo'n
beetje aan de rand van het dorp,
op de kop van dg destijds nog
vooral door voetvolk gevulde
Kerkstraat.
Op die toen al prominente plek
begon opa zijn loopbaan als
schoenmaker, maar hij breidde
de schappen. Tot het met die her
inneringswaar langzaam maar
zeker was gedaan. „Leuk en
niet te duur spul. Maar het liep
niet meer. Mensen komen nu in
april en gaan pas in september
weer weg."
En die flexibiliteit geldt niet al
leen zijn handelsgeest. Het is
ook de insteek waarmee Verton,
in ieder geval ogenschijnlijk, de
veranderingen in zijn fysieke
kunnen tegemoet treedt. Achter
de woning van Verton en zijn
evenoude echtgenote tjilpen on
telbare tropische vogeltjes in vo
lières en stappen fazanten en
kipjes in een lange stoet rennen
in het rond.
Vertons passie voor gevogelte
Lou Verton
begon begin jaren vijftig met
een paar duifjes, maar breidde -
na zijn kennismaking met goud
fazanten - tot een maar liefst 47
soorten tellende reeks uit.
„Mijn grote hobby", zegt Verton
eenvoudig. Het boeltje ziet er
keurig verzorgd uit, maar Ver
ton - altijd een bezig baasje ge
weest - heeft moeite de licht ver
veloze staat van de hokken te ne
geren. Door zijn haperende
heup heeft hij het afgelopen
jaar niet zoveel tijd in de tuin en
in de vogels kunnen steken als
hij daarvoor deed. Pas op de
plaats dus met het gevogelte.
Zoals hij ook als bestuurslid
van de Stichting Burghse Dag
het afgelopen jaar even een stap
je terug heeft moeten doen. Ont
wikkelingen gaan langzaam,
constateert Lou Verton. En vra
gen soms de moed om knopen
door te hakken.
Zoals dat moment dat hij tien
jaar geleden, na veertig jaar in
zet en vele onderscheidingen rij
ker, een streep zette onder zijn
verbondenheid met de Onderne
foto Mechteld Jansen
mersvereniging Burgh-Haamste
de. Zonder echter sindsdien ook
maar één seconde zijn betrok
kenheid bij het reilen en zeilen
van zijn dorp te verliezen, want
hij blijft alle ontwikkelingen op
de voet volgen. „Ik heb dit altijd
wreed graag gedaan."
Esme Soesman
Je hoort ze nooit, maar ze zijn er wel.
Naar schatting honderdduizend Chine
zen en nog eens vijftienduizend Vietname-
zen wonen en werken in ons land. Als op
ni kousenvoeten bewegen ze zich door.de Ne-
itt derlandse samenleving. I
Uit angst voor oorlogsgeweld en vervolging
in hun vaderland raakten ze eind zeventi
ger jaren op drift. Meer dan tienduizend
i Vietnamese bootvluchtelingen vestigden
zich na vele omzwervingen hier om geruis
loos een nieuwe toekomst op te bouwen.
L die tijd drong zich de vraag nog niet op
of er wel plaats genoeg was voor ontheem
den. Er was ook geen discussie over de ma
nierwaarop ze een plek zouden moeten krij
gen in de maatschappij. Die zochten en von-
J den ze zelf.
Thanh van Kha was negen jaar toen hij in
ij 1980Saigon verliet. Samen met zijn ouders,
Z,1J"twee broertjes en zusje, en grootouders
Fbberde hij zes lange, bange dagen op zee.
U1 deüjk wisten ze Maleisië te bereiken,
aar werden ze ondergebracht in een uit-
j« puilend vluchtelingenkamp in Kuala Lum-
fe Jjdr' Neerland zich bereid toonde
i" en zÜn familie op te nemen. Het was
Partje winter en er lag een dik pak sneeuw
oen hij op sandalen en in korte broek voet
op Nederlandse bodem zette. Thanh: „Ik
ende Nederland alleen van de blikjes ge
concentreerde koffiemelk van Friesche
ag. Made in Holland, stond erop.Hij is
nu 33 jaar, spreekt vloeiend Nederlands en
drijft met zijn ouders en nog een broer een
Vietnamees restaurant in Apeldoorn.
De aanwezigheid van de Chinese- en Viet
namese gemeenschap heeft nooit aanlei
ding gegeven tot maatschappelijke discus
sies van enige betekenis. Thanh: „Ondanks
onze aanwezigheid schitteren we tegelijk
ook door afwezigheid. In plaats van ons als
groep te manifesteren, hebben we ons altijd
afzijdig gehouden. Of we dan wel zijn geïn
tegreerd in de Nederlandse samenleving?
Het is moeilijk over anderen te oordelen,
maar voor mezelf vind ik van wel." Hij
heeft de Nederlandse maatschappij in de
loop der jaren zien veranderen. De verhar
de houding ten opzichte van buitenlanders.
De explosieve situatie van de laatste weken
met betrekking tot radicale moslims. Hij en
zijn landgenoten hebben zich altijd in de
luwte van de discussie opgesteld, Ze willen
vooral geen (over)last veroorzaken, want
als gast moet je eeuwige dankbaarheid to
nen. „Dat vloeit ook voort uit hun religieu
ze achtergrond; het boeddhisme", zegt voor
zitter Arie Nainggolan van de Stichting Ac
tive Refugee Care (ARC).
„Je verdraagzaam tonen naar je medemens
toe. Dat zit diepgeworteld in hun cultuur.
Ze stellen zich altijd tolerant op. Bewande
len de nobele weg. Dat gebeurt ongeacht
welk onrecht hen is aangedaan. Ze lachen
de vijand in hun gezicht toe, wetend dat de
afrekening in het hiernamaals zal plaats
hebben."
Thanh van Kha en zijn moeder Tai Anh Duong in hun Vietnamese restaurant: „We kenden
Nederland alleen van de blikjes koffiemelk van Friesche Vlag." foto Ronny te Wechel/GPD
Nainggolan noemt het allerminst verwon
derlijk dat de Vietnamezen zich opvallend
makkelijk aan hun nieuwe omgeving heb
ben aangepast. „Ze hebben, na 25 jaar oor
log en ellende, wel geleerd te overleven. De
meesten zijn in de loop der jaren verwes
terd. De problemen die ze nu hebben, naast
slijtende heimwee, zijn algemeen herken
baar en van alledag. Relatieproblemen, pro
blemen met de opvoeding van de kinderen.
Daarin doen ze niet onder voor Nederlan
ders."
Ook de Chinese gemeenschap is stevig geïn
tegreerd, weet cultuurantropoloog Han-
Tjhiang Siedhianho.Hij noemt het de ultie
me vorm van integratie wanneer allochto
nen onbelemmerd trouwen met Nederlan
ders. „Dat gebeurt tussen Chinezen en Ne
derlanders steeds meer en zonder tramme
lant van welke kant dan ook."
De Chinezen behoren onbetwist tot de
oudste migrantengroepen van ons land.
Eind negentiende eeuw arriveerden de eer
sten hier om als stoker in de koopvaardij te
werken. Door de onafhankelijkheid van Ne-
derlands-Indië in 1948 kwam een nieuwe
stroom Chinezen uit het nieuwe Indonesië
naar ons land.
Samen met de uit Indonesië gerepatrieerde
Nederlanders vormden zij een aanzienlijke
groep consumenten, die goed bekend was
met Aziatische gebruiken en culturen en de
keukens uit dat deel van de wereld goed
wisten te waarderen. Op de vraag naar
oriëntaals voedsel in Nederland wisten de
Chinezen handig in te spelen en zij openden
na 1950 restaurant na restaurant. Nu nog
werkt tachtig procent in de horeca.
Siedhianho: „Veel minder dan de Vietname
zen vormen de Chinezen een homogene
groep. Ze zijn afkomstig uit verschillende
landen en spreken verschillende talen, zo
als Mandarijn of Kantonees. Slechts 35 pro
cent is afkomstig uit China zelf; de zoge-
naamde vasteland-Chinezen." De anderen
komen uit Hongkong (23 procent), Indone
sië (20 procent), Suriname (zes procent) en
nog eens zestien procent van elders. Ze reis
den in veel gevallen naar Nederland af om
hier als personeel in de restaurants van fa
milieleden te werken.
Het stereotype beeld van Chinese verkoper}
van pindakoekjes en Vietnamese loempia
verkopers die met een glimlach, maar zwijg
zaam hun etenswaar aan de man brengen,
is allang verbleekt. De cultuurantropoloog
kent tal van hoogopgeleide Chinese man
nen en vrouwen in ons land onder wie ten
minste tien hoogleraren. „Vaak springen zé
nog bij in de restaurants van hun ouders. 5
Uit respect voor hen. Zo is het beslist niet
ongewoon als je wordt bediend door een ju
rist of een ingenieur." Voorzitter Ky Trieu
van de Gemeenschap van Chinees-Vietna--
mese Vluchtelingen in Nederland (CVVN)
en directeur van Mandon Travel Service in
Amsterdam: „Ook veel Vietnamezen heb
ben uiteenlopende, hoge posities op de ar
beidsmarkt verworven. Het zijn doorgaans
hardwerkende mensen en ze lossen veelal
ook nog eens snel hun eigen problemen op.
Na jaren voelen ze zich vrijwel zonder uit
zondering Nederlander. Nederlander voor
tenminste 85 procent."
Rob Hirde
