Ambacht verdient meer aandacht
Kinderoppas kan
uit zwarte circuit
PZC
Vechten voor echte kaas
Internetwinkelen
voor het gemak
Werken met de handen is vaak lucratiever dan een plaatsje op kantoor
C&A opent in Rusland
Meer werklozen in Duitsland
Suzuki verkleint productie
Iets meer vacatures
KPN stopt met breedbandportal
profijt
vrijdag 3 december 2004
Het woord doet denken aan
klompenmakers, mandenvlech-
térs en andere braderie-folklore.
Maar het omvat ook zeer geavan
ceerd en kansrijk werk als tand-
technicus en zilversmid. Veel
jongeren beseffen dat niet en kie
zen nog automatisch voor een
kantoorbaan. Een campagne
moet scholieren nu warm ma
ken voor een toekomst in het am
bacht. „Een mooi rieten dak of
een prachtig klinkende viool,
een betere beloning bestaat er
toch niet?"
door Jan Ruesink
DEN HAAG - Bij het woord
bankwerker denken de meeste
jongeren niet meer aan hamers
en aambeelden, maar aan beleg
gingsadviezen en kredietver
strekking. Kantoorbanen zijn
in, werken met de handen is uit,
zo blijkt uit een onlangs gehou
den onderzoek in opdracht van
het ministerie van Sociale Za
ken.
Jongeren in het voortgezet on
derwijs en het middelbaar be
roepsonderwijs geven blijkens
de rondvraag vaak de voorkeur
aan meer sexy banen als pr-me-
dewerker of bankmedewerker
boven timmerman of lasser. Ze
denken dat het salaris van een
kantoorbaan hoger ligt dan van
een baan waarbij je je handen
moet gebruiken. In de praktijk
is dit vaak helemaal niet zo: een
timmerman verdient soms meer
dan iemand die bij een bank
werkt. Het verschil kan al snel
oplopen tot 1000 euro per
maand. Door deze verkeerde
beeldvorming kiezen veel jonge
ren voor een 'zit-' in plaats van
een 'loopbaan'. Gevolg: in me
nig ambachtelijk sector is een te
kort aan vakmensen ontstaan.
Secretaris Gerrie Oggel van het
Hoofdbedrijfschap Ambachten
noemt daarbij onder meer de
dakbedekkingsbranche, natuur
steenbewerking, straatmakers,
opticiëns en tandtechnici.
Vooral de invloed van de ouders
speelt een rol in dat tekort. Veel
volwassenen denken door be
richten in de krant dat het in Ne
Een ambachtelijk gemetselde muur geeft maker en klant voldoening.
derland gedaan is met het hand
werk.
Bovendien bestaat de indruk
dat je in de "kantoorhiërarchie
sneller opklimt dan vanaf de
werkvloer.
Daar valt heel wat op af te din
gen. Weliswaar verdwijnt de
'grote' industrie langzaam maar
zeker uit Nederland, maar de
ambachtelijke sector is de laat
ste jaren redelijk stabiel. Het
ambacht is zelfs goed voor 10
procent van de werkgelegenheid
in het totale particuliere be
drijfsleven. De sector is goed
voor 426.000 arbeidsjaren in
165.000 ondernemingen. Dat is
een schatting, want het begrip
'ambacht' is niet precies te defi
niëren.
Binnen het ambacht loopt de
werkgelegenheidsontwikkeling
wel sterk uiteen. Enerzijds ver
dwijnen er bakkers en slagers,
anderzijds komen er nieuwe am
bachtelijke beroepen bij in de
productie (orthopedisch schoen
technicus, glazenier, maatkleer-
maker) en dienstverlening (voet
verzorger, zilversmid, schoon
heidsspecialiste). Van het aantal
nieuwe bedrijfjes zit zelfs een
steeds groter deel in het am
bacht.
Kruimels
Voor een deel heeft dat te ma
ken met de kruimels die de gro
te bedrijven (in industrie en
bouw) laten liggen voor de klei
ne zelfstandigen, voor een deel
is het ook te danken aan de
vraag naar ambachtelijke pro
ducten en diensten en aan al
lochtonen, die bijvoorbeeld een
stomerijtje of kleermakerij be
ginnen of fietsen aan huis ko
men repareren. Allochtonen kie
zen vaak ook noodgedwongen
voor zo'n bestaan omdat ze voor
een baan vaak minder gauw aan
de bak komen.
„De ambachtelijke economie
wordt door allochtonen nieuw
leven ingeblazen", zegt profes
sor Arnold Heertje, „want al
lochtonen brengen gezellige,
kleinschalige bedrijven weer te
rug in het straatbeeld van de lo
kale economie." De westerse eco
nomie daarentegen levert vol
gens Heertje alleen maar treuri
ge grote winkelcentra en mega-
supermarkten op.
Bij veel consumenten is er be
hoefte aan maatwerk en dat kan
het ambacht beter leveren dan
de industrie: op maat gemaakte
kasten of schuifdeuren koop je
eerder bij het plaatselijke meu
belbedrijfje dan bij de Ikea. In
foto ANP
de levensmiddelen is er de hang
naar specialiteiten, vers en exoti
sche gerechten waar speciaalza
ken beter op kunnen inspelen
dan het grootwinkelbedrijf. In
de tweeverdienerssamenleving
is er meer vraag naar de dien
sten van bijvoorbeeld klussers,
hondenuitlaters en glazenwas
sers. Door de vergrijzing tenslot
te zal de vraag naar dienstverle
nende beroepen (verzorging,
klussen, veiligheid) sterk toene
men. Er zijn echter niet alleen
maar kansen voor het ambacht:
bedreigingen zijn er net zo goed.
Het industriële brood wordt
steeds beter en via franchi-
sing-concepten verspreiden gro
tere ketens in handel en horeca
zich veel sneller dan de kleine
zelfstandigen. Ambachtelijke be
drijven als slagerijen zullen
daardoor of verdwijnen of zich
aanpassen, stelde het EIM dit
jaar in het onderzoek 'Gevolgen
van markttrends voor de toe
komst van het ambacht'. Sla
gers die willen overleven zullen
zich meer moeten toeleggen op
de culinair-creatieve aspecten
van het vak en op klantenad
vies, kortom zich meer ontpop
pen als 'kokslager'.
Klant
De grote kracht van het am
bacht in deze strijd, is dat ze
heel dicht bij de klant staat.
Heeft de productiemedewerker
van de slaatjesfabriek vaak
geen flauw idee voor wie hij pro
ductie staat te draaien, de onder
nemer die de salades zelf maakt
en uitschept, ziet wat hij maakt
en voor wie hij het maakt. Dat
is niet alleen economisch gun
stig, het maakt het werken in
het ambacht ook leuk en bevre
digend. „Je ziet het resultaat
van het werk meestal direct",
zegt voorzitter Loek Hermans
van MKB-Nederland. „En je le
vert mooie producten en nuttige
diensten, waar de klanten over
het algemeen erg blij mee zijn:
een vakkundig gevoegde muur,
een mooi rieten dak of een
prachtig klinkende viool, een be
tere beloning bestaat er toch
niet?", jubelt hij in de net ver
schenen promotiekrant voor het
ambacht 'Gebruik je talent'.
Daar staat tegenover dat car
rièremaken in de ouderwetse be
tekenis (steeds een trapje hoger
in de hiërarchie) in het ambacht
vaak niet mogelijk is. Ambachte
lijke bedrijven zijn meestal
klein en als de baas maar iets
ouder is, zit promotie of opvol
ging er ook niet direct in. Daar
staat tegenover dat werknemers
vanuit het ambacht makkelijker
de sprong naar een eigen bedrijf
kunnen maken. Ze kunnen im
mers al vaak bogen op een brede
ervaring, de financiële drempels
zijn lager dan in de industrie en
de meeste wettelijke belemme
ringen zijn inmiddels geslecht.
Zeker in de komende jaren zijn
tienduizenden zelfstandigen uit
de babyboom generatie op zoek
naar een bedrijfsopvolgers.
GPD
AMSTERDAM - C&A kleedt binnenkort ook de Rus|
Het concern opent volgend voorjaar de eerste Russis
vestiging in het Moskouse winkelcentrum 'Mega Khim
Dat heeft C&A gisteren bekendgemaakt. Het beA
werkt in de franchise-winkel van 1400 vierkante nX
over twee verdiepingen samen met de Russian Tr
Group. C&A telt achthonderd winkels in twaalf Europ
landen. ANP
NEURENBERG - De werkloosheid in Duitsland heef]*
november het hoogste punt in bijna zes jaar bereikt. Dei:
gelopen maand zat 10,8 procent van de beroepsbevolkt
zonder baan, tegen 10,7 procent in oktober. Dat blijkt!
gisteren gepubliceerde gegevens van het Duitse arbeifj
reau. De werkloosheid in Duitsland kent het hoogste®
centage sinds december 1998. j
Het aantal werklozen nam met 7000 toe tot 4,46 miljof
Die stijging was kleiner dan economen hadden verwal
Zij hadden een groei van 13.000 voorzien. De cijfers!*
het arbeidsbureau zijn gecorrigeerd voor seizoensinvl
den. DPA/AFP/ANP I
P
1
TOKIO - Voor de tweede keer in korte tijd ziet een ai
producent zich genoodzaakt om de productie wegens
brek aan staal te verlagen. Het Japanse Suzuki zalc|
maand 13.000 auto's minder produceren dan de bedoel
was, zo maakte een woordvoerder gisteren bekend,
maatregel treft twee fabrieken in Japan.
In november besloot Nissan tot eenzelfde maatre$
Daar worden deze maand 25.000 auto's minder gemal
dan normaal. Volgens Nissan is het gebrek aan staalf
gevolg van inschattingsfouten. ANP p
VOORBURG - In het derde kwartaal is het aantal vac?
res licht gestegen. Eind september stonden er 125.000p
catures open, 3000 meer dan een kwartaal eerder. Datj
tekent dat werklozen meer kans maken op de arbe:6
markt. I
De stijging is al voor het vierde kwartaal op rij, mei
gisteren het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS!?
het derde kwartaal van vorig jaar, zat er voor het el
sinds eind 2000 weer groei in het aantal openstaande'^
nen. De stijging gold voor alle bedrijfstakken, behi
voor de niet-commerciële dienstverlening. Daar daaj
het aantal vacatures licht. ANP i
DEN HAAG - KPN stopt op 1 januari met de t
portal op internet. Met deze toegangspagina, waai!
het concern vorig jaar november begon, wilde KPN der
gelijkheden van snel internet via adsl aantonen. Vol|S!
de onderneming is dat doel bereikt en kan de breedbaj-
portal worden opgeheven. J;
„De markt voor breedbandinternet is de afgelopen mal
den helemaal opengebroken", zei een woordvoerster
KPN gisteren. Ruim 1,2 miljoen mensen hebben inil
dels een adsl-aansluiting via het KPN-netwerk. ANP
door Anita Pepping
PAl'ERSWOLDE - Ouders die
zelf hun oppas regelen kunnen
vanaf 1 januari overheidssubsi
die en eventuele werkgeversbij
dragen ontvangen. Daarvoor
moeten zij zich aansluiten bij
een gastouderbureau. „Dan hoe
ven de meeste ouders hooguit
een of twee euro zelf te betalen
en kunnen oma, buurvrouw of
zus gewoon blijven oppassen",
zegt Lenny Versteeg van Gastou
derservice Nederland.
Door de nieuwe wet op de Kin
deropvang hebben niet alleen
ouders met een kind op de
crèche recht op financiële tege
moetkomingen. Ook de op-
pas-buurvrouw, -moeder of
-vriendin wordt vergoed. Twee
derde van de opvang zit in dit
zwarte circuit. Voor directeur
Versteeg reden om hiervoor een
nieuwe service op te richten.
„Gelukkig wordt kinderoppas
nu voor iedereen toegankelijk.
Ouders kunnen vrij kiezen wel
ke vorm het beste bevalt. De
crèche of in een thuissituatie.
De oppaszus of -buurvrouw
krijgt straks een hogere uurver
goeding en de ouders betalen uit
eindelijk minder geld. Boven
dien word de kwaliteit van op
pas hoger, omdat er meer bege
leiding is. Ook voor ouders met
onregelmatige diensten is oppas
een uitkomst."
Hoe werkt het? De ouders en de
oppas moeten zich inschrijven
bij een gastouderbureau. Er
wordt gekeken naar de bruto-in-
komens, het aantal kinderen,
het aantal oppas-uren en de
eventuele werkgeversbijdragen.
De criteria om voor subsidie in
aanmerking te komen zijn de
zelfde als die voor de crèche en
de buitenschoolse opvang.
Ouders moeten gedeeltelijk
werkzaam zijn, studeren of in
een reïntegratietraject zitten.
Het bureau bekijkt samen met
de oppas de fiscale gevolgen en
op welke manier het lucratief is
om naar het witte circuit te ver
kassen.
De oppas moet via de gemeente
een verklaring omtrent het ge
drag invullen. Versteeg: „Dat
stelt niet veel voor, maar zo kun
je tenminste wel voorkomen dat
een veroordeelde pedofiel op je
kind past." Vervolgens wordt
bij de oppas thuis gekeken of de
omgeving geschikt is voor een
jong kind en volgen eventueel
veiligheidstips. „De verantwoor
delijkheid ligt vanzelfsprekend
bij de ouders, maar wij begelei
den ze om de kwaliteit van op
pas te waarborgen."
Het gastouderbureau helpt bij
de aanvraag voor tegemoetko
mingen van belasting en werkge
vers en stelt samen met ouders
en oppas een contract op. „De
oppas krijgt de uurvergoeding
van ons bureau en de ouder
krijgt een rekening met de netto-
kosten. Dat scheelt iedereen een
hoop werk."
Voorbeeld Loes is een alleen
staande moeder, werkt deeltijds
voor een bruto-inkomen van
25.000 euro. Haar tweeling van
drie gaat drie dagen per week
naar zus Anneke. Loes wil haar
zus per se een vergoeding beta
len. De werkgever doet helaas
niets aan kinderopvang.
Als Loes zich aansluit bij
Gastouderservice Nederland
kan zij Anneke 5 euro per uur
geven en daarvoor betaalt zij
zelf 0,60 euro. Nu heeft Anneke
net werk gevonden en kan niet
langer oppassen. Met de vergoe
ding van 5 euro denkt Loes ge
makkelijk een nieuwe oppas te
vinden. Service Gastouderservi
ce Nederland is een nieuw initia
tief van Lenny Versteeg, die ook
directeur is van het Centraal
Meldpunt Kinderopvang. De be
drijven bestaan naast elkaar op
dezelfde locatie in het voormali
ge gemeentehuis van Paterswol-
de. De service richt zich in eer
ste instantie op mensen die nu
al oppas geregeld hebben. Be
middeling tussen zoekende
ouders en oppasadressen start
begin volgend jaar. GPD
Een crèche in de Domstad Utrecht. Door de nieuwe wet op de Kinderopvang hebben niet alleen ouders
met een kind op de crèche recht op financiële tegemoetkomingen. Ook de oppas-buurvrouw, -moeder
of -vriendin wordt vergoed. foto Ton Borsboom/ANP
Het broodje kaas was in het
nieuws. Dat was het broodje kaas
nooit eerder gelukt. Het Voedingscen
trum zegt namens de regering wat we
moeten eten en wat niet. In het Jeugd
journaal zei het Voedingscentrum dat
kaas niet gezond is en dat snoepen af
en toe mag. Dat van dat snoepen werd
geen groot nieuws. Maar dat kaas ge
vaarlijk is trok aandacht.
Nu geeft het Voedingscentrum de me
dia de schuld van die aandacht. De me
dia zouden gezegd, geschreven en ge
schamperd hebben dat een broodje
kaas niet meer mag. Dag mag wel, zegt
het Voedingscentrum halsoverkop op
zijn veelbekeken internetsite, maar het
is wel fout vet. De media willen het
maar niet begrijpen. Nee Voedingscen
trum, u bent niet te volgen. U maakt
mensen zelfs dik en ongelukkig. Dik
maakt u ze door tussendoortjes van har
te aan te bevelen. Van alle tussendoor
tjes worden we dik, ook van tussendoor
tjes die u 'verantwoord' noemt. En on
gelukkig? Dat zit zo. Kaas mag niet
meer, maar u maakt een uitzondering
voor een nieuwe kaas die niet eens kaas
mag heten en daarom Zonnezuivel
wordt genoemd. Een deel van het vet in
dit verzinsel komt van zonnebloemen.
De namaakkaas is taai en niet lekker.
Vaklui in de kaas zeggen: hij is niet
smedig. Maar het Voedingscentrum be
veelt hem aan en zo komt het dat scho
lieren van gehoorzame ouders er zo on
gelukkig bij lopen tussen de middag.
Het van huis meegenomen brood
smaakt ze niet, er zit kunstkaas op.
De voedingsvoorlichters uit Den Haag
verzuimen uit te leggen dat je van nep-
kaas met een paar onverzadigde vet-
zuurtjes net zo dik wordt als van lekke
re kaas. Het zit hem helemaal niet in de
kaas, maar in de hoeveelheid die we
eten. Veel is fouter dan vet.
Die wereldontdekking is al voor de
tweede keer gedaan in de Verenigde
Staten.
Eerst kwamen voedingsonderzoekers
er achter dat Fransen gemiddeld min
der dik zijn dan Amerikanen. Niet om
dat ze zo gek zijn om tegen hun meug
kunstkaas te kanen, maar omdat de
Fransen van hun lekkere vette kazen
gewoon minder eten dan Amerikanen
van hamburgers.
Sinds kort is er een onverwacht grote
vraag in Amerika naar Franse kaasjes.
Het zijn de minst smakelijke kaasjes
die in Frankrijk geproduceerd worden.
Verpakt in kleine puntjes, of in rode
bolletjes. Smeerkaasjes van 'La vache
qui rit'. Amerikanen hebben ontdekt
dat zo'n puntje kaas klein is. Een pond
kaas is veel groter. Als ze nu zo'n klein
kaasje eten in plaats van een heel pond,
o wonder, dan worden ze minder dik.
De magere variant van het smeerkaasje
wordt aanbevolen in een nieuw dieet-
boek van een Amerikaanse cardioloog,
The South Beach Diet, een bestseller.
De schrijver maakt onderscheid tussen
foute vetten en goede en hij vindt de
Franse kaasje goed van vet. Ze zijn een
hit in de VS. De Franse koe lacht zich
een kriek. Een plak van de beste Neder
landse kaas weegt minder dan zo'n
bleek Frans exportpuntje. Dus zijn we
hier met een broodje goede Gouda net
zo goed af als lijnende smeerkaas-Ame
rikanen. En dan vooral met kaas van
melk van koeien die in de wei lopen.
Wageningen vond in melk van buiten
koeien een stofje dat 'gebonden linol-
zuur' wordt genoemd. In melk van bin-
nenkoeien komt het veel minder voor.
Dit stofje, als CLA aangeduid, draagt
vermoedelijk bij aan een langer en ge
zond leven van een kaaseter.
Een experiment. Supermarkten en spe-
ciaalwinkeliers zeggen dat ze doen wat
klanten willen. Welnu, er is een top-
kaas van de naam Schermer Molens. Er
zit minder zout in en de smaak is ge
weldig. Met CLA. Van graskoeien.
Maar bijna nergens te koop. Kijken of
het lukt; vraag er om bij de chef, kijken
of hij doet wat zijn klant wil en de kaas
gaat opsporen. Lukt het niet dan heb ik
een adresje en ik weet nog veel meer
fantastische kazen. Echte. GPD
Wouter Klootwijk
door Mathijs Rotteveel
Boeken, cd's, schoenen, kle
ding, boodschappen, ei
genlijk koop ik alles op inter
net", zegt Ben Moolenbeek
(33). Hij heeft, zoals hij het
zelf noemt, een druk bestaan
en vindt internetshoppen de
uitvinding van de eeuw.
„Zeker in de weken voor sin
terklaas en kerst is het mij
veel te druk in de winkels",
zegt hij. „Ik heb geen zin om
met andere klanten te vech
ten om de laatste aanbiedin
gen. Ik ga liever 's avonds
met een glas wijn aan mijn
computer zitten om te zoeken
naar een boek voor mijn
vriendin of een computerspel
letje voor haar zoontje."
Moolenbeek is niet de enige
consument die de voordelen
van internetwinkelen heeft
ontdekt. Het Britse onder
zoeksinstituut Forrester ver
wacht dat de kerstinkopen
via internet in Europa dit
jaar met 44 procent stijgen
tot 13 miljard euro. Hiermee
passeren de Europese kerst-
winkelaars de Amerikaanse
consumenten, die deze kerst
voor zo'n 10 miljard euro via
internet kopen.
Wijnand Jongen, directeur
van branchevereniging Thuis
winkel.org, ziet ook in Neder
land de omzetten snel
groeien. „Vorig jaar hebben
particulieren hier voor 1,2
miljard euro op internet ge
kocht, dit jaar wordt dit zo'n
1,5 miljard", zegt hij. „Dit is
een groei van 30 procent." De
voordelen van winkelen op
internet zijn volgens Jongen
overduidelijk. „Het gemak
staat voorop", zegt hij. „Kij
ken, kiezen, kopen en afleve
ren. Alles is vanuit huis, vie
rentwintig uur per dag, sim
pel te regelen. En mensen
kunnen zelf kiezen waar en
wanneer ze hun aankopen
willen laten afleveren. Dat
kan thuis of, als dat beter uit
komt, op het werk."
Dat het vanuit huis onmoge
lijk is om de mogelijke aanko
pen goed te bekijken, te voe
len, te ruiken of te passen,
noemen de meeste consumen
ten volgens Jongen als het
grootste nadeel van internet
winkelen. Ook hebben veel
consumenten het idee dat bcr
talen via internet onveilig is?'
Volledig onterecht, aldus Jorjj'
gen. „Maar het idee bestaat!
dus moeten we er iets aan ver.
anderen", zegt hij. „Nu heef?
elke site nog zijn eigen betaa
knoppen, sommige zo'n 15
verschillende. Als consumen
zie je door de bomen het bos
niet meer. Wij werken nu mi
de banken aan uniforme be
taalmogelijkheden, volgend
jaar zomer moeten die wer-1
ken." I
Elke website moet vier a vijf
betaalknoppen krijgen. Een
voor creditcards, een voor
rembours betalingen, een
voor betalingen per acceptgi
ro en een voor bankbetaÜn-
gen. „Die laatste knop moei
'ideal' gaan heten", zegt Jor,
gen. „Als een koper daarop
klikt, wordt hij doorgei inkt
met de internetpagina van
zijn eigen bank. Daarop kan
hij zijn betaling uitvoeren.
Veel mensen hebben inmid
dels vertrouwen in internet-
bankieren en wij denken dal
ze dat zo ook krijgen in inter
netwinkelen."
Voor mensen die dit jaar vol'
het eerst internet opgaan J'
voor hun kerstinkopen, heer
Jongen enkele tips. „Koopa|
leen bij winkels met het I
Thuiswinkel Waarborg", ze»
hij. „Dit waarborg wordt n
door de Consumentenbond
ondersteund. Winkels die
hierbij aangesloten zijn, mo4
ten voldoen aan voorwaar-1
den op het gebied van beta-»
ling, ruilmogelijkheden erni^
levering van de goederen. B(|
vendien is er een geschillen!
commissie die oordeelt overf
mogelijke meningsverschil-1
len tussen de winkel en de
klant." I
Als het Thuiswinkel Waar
borg niet te vinden is, moete
consumenten volgens Jongs
de algemene voorwaarden
goed bekijken. „Daarin nio
staan wat de levertijd is, de^
kosten van levering en de rut,
mogelijkheden", zegt hij. Ver
der is het onverstandig aanftf
pen te doen bij bedrijven zo»
der kantooradres. Bedrijver^
die geen adres vermelden, L
doen dit volgens Jongen vaa|
om onvindbaar te blijven
voor teleurgestelde klanten!
