Aansturen zorg hoort bij patiënt
Maak de waterschappen
onderdeel van provincie
PZC
PZC
Chileense president
wil compensatie vooe
slachtoffers Pinochet
Hongaars plebisciet
wekt woede buren
Hoogleraar vindt plan om verzekeraars behandeling te laten inkopen slecht
te gast
3 december 1954
■E
vrijdag 3 december 2004
In het stelsel voor de gezond
heidszorg dat het kabinet-Bal
kenende voor ogen staat moeten
de zorgverzekeraars de zieken
huizen aansturen. Dat laatste is
riskant, vindt hoogleraar Mare
Berg van de Erasmus Universi
teit. Hij pleit er voor om de pa
tiënten de regie in handen te ge
ven. De Tweede Kamer zou vol
gende week vergaderen over de
ze kwestie, maar dat is door het
overlijden van prins Bemhard
door Sylvia Marmelstein
Stel dat verzekeraars voor
taan zouden bepalen welke
automerken de Nederlandse au
todealers mogen aanbieden aan
de consument. Of dat aanbie
ders van reisverzekeringen zich
nadrukkelijk zouden mogen be
moeien met de reizen die touro
perators inkopen. Dan zou ie
dereen protesteren. En niet zon
der reden. „Want verzekeraars
horen zich te beperken tot het
uitkeren van schade."
Mare Berg, hoogleraar sociaal
medische wetenschappen aan
de Erasmus Universiteit te Rot
terdam, maakt graag boven
staande vergelijking om duide
lijk te maken hoe vreemd het is
dat de zorgverzekeraars in de
plannen van het kabinet de toe
komst van de gezondheidszorg
in Nederland mogen inkleuren.
Het kabinet wil vanaf 2006 de
zorg anders organiseren. Zieken
huizen, ggz-instellingen en huis
artsen worden nu niet geprik
keld om beter en goedkoper te
werken. Ze krijgen hun geld
toch wel, ongeacht de presta
ties. Dat moet en kan anders,
vindt het kabinet. Daarom moe
ten ze voor hun inkomsten deels
afhankelijk worden van hun
prestaties.
Prikkelen
De zorgverzekeraars krijgen
daarbij een belangrijke rol.
Want zij moeten van het kabi
net de aanbieders van zorg prik
kelen om beter en goedkoper te
werken. Zorgverzekeraars moe
ten voor hun cliënten behande
lingen inkopen, zoals heupopera
ties en oogoperaties. Als verzeke
raars stevig onderhandelen,
moeten ziekenhuizen lagere prij
zen bieden. Dat maakt het goed
koper, voorspelt minister Hoo-
gervorst (Volksgezondheid).
Een groep Rotterdamse weten
schappers, onder aanvoering
van Berg, is er echter zeker van
dat de kwaliteit van de zorg zo
het kind van de rekening wordt.
„Verzekeraars moeten elkaar be
concurreren en winst maken.
Als zij gaan shoppen voor de
goedkoopste zorg gaat de kwa
liteit achteruit. Ziekenhuizen
worden dan bijvoorbeeld ge
dwongen om in plaats van duur
zame kunstknieën goedkopere,
minder duurzame gewrichten in
te kopen. De patiënt is er de du
pe van als zijn knie korter mee
gaat."
Goede wil
Berg twijfelt niet aan de goede
wil van verzekeraars om de ge
zondheidszorg op peil te hou
den. „Zeker de voormalige zie
kenfondsen zijn erg gericht op
het inkopen van kwaliteit. Maar
ze moeten wel concurreren met
van oorsprong echte schadever
zekeraars. Die zullen zich rich
ten op het inkopen van zo goed
koop mogelijke zorg, om klan
ten te lokken met lage premies.
De inkopers van kwalitatief
hoogwaardige zorg moeten daar
in meegaan, want anders raken
zij hun verzekerden kwijt."
Hoogervorst gaat ervan uit dat
de consument de verzekeraars
ertoe zal dwingen kwaliteit in te
kopen. Al was het maar omdat
iedereen die ontevreden zegt te
zijn over de ingekochte zorg aan
het eind van het jaar van verze
keraar kan switchen. Berg ver
wacht echter helemaal niet dat
de consument dit proces kan stu
ren. „Hij moet precies inzicht
hebben in de contracten die ver
zekeraars sluiten. Dat is veel ge
vraagd." Bovendien moet de con
sument die verstandig wil shop
pen eigenlijk al bij het afsluiten
van zijn ziektekostenverzeke
ring weten welke ziektes hij in
de toekomst krijgt.
Berg: „Want de verzekeraar kan
goede contracten hebben geslo
ten voor bijvoorbeeld diabetes-
zorg en beroerde voor heupope
raties. De waarde daarvan is
voor de consument niet in te
schatten. Dus zullen de meeste
mensen alleen letten op de hoog
te van de premies. En daarmee
is de prikkel voor de verzeke
raar om echt op kwaliteit te let
ten weg."
Berg bepleit een model waarin
de consument de regie krijgt.
Dat kan door patiënten zelf te la
ten bepalen door welk zieken
huis of door welke arts zij gehol
pen willen worden. Als ze kie
zen voor een dure zorgaanbie
der waarvan bekend is dat de
zorg er van mindere kwaliteit is,
moet de patiënt in het model
van Berg en consorten een deel
van de behandeling zelf betalen,
Is de kwaliteit goed en zijn de
kosten niet te hoog, dan krijgt
de patiënt de behandeling volle
dig vergoed.
„De patiënt wordt dus finan
cieel gestraft als hij kiest voor
slechte of dure zorg."
Patiënten worden zo aangemoe
digd op zoek te gaan naar goede
en betaalbare ziekenhuizen.
Berg: „Omdat ze bij voorbeeld
niet meer geholpen willen wor
den in een ziekenhuis waar de
diabeteszorg slecht en duur is,
zal dit ziekenhuis deze vorm
van zorg niet meer aanbieden,
of bewust verbeteren. Dat is po
sitief voor het kostenplaatje.
Want in ziekenhuizen waar de
zorg goed is georganiseerd, zijn
de kosten meestal lager."
Goede ziekenhuizen scoren door
gaans een gemiddeld hoger per
centage behandelingen. Dit
drukt de kosten. Ziekenhuizen
die slecht presteren zijn daaren
tegen vaak duur. Het door de
Erasmus Universiteit ontwikkel
de model houdt de kostenstijgin
gen in de zorg daarom veel beter
in de hand dan het voorstel van
het kabinet, meent Berg.
Patiënten moeten in zijn model
wel over kwaliteitsgegevens van
ziekenhuizen kunnen beschik
ken, erkent Berg. „Daar is al
een begin mee gemaakt. Op in
ternet kun je nu bijvoorbeeld
zien in welk ziekenhuis het ge
vaar voor doorligwonden het
grootst is." GPD
door Frans Lindenkamp
Het kostte de Chileense
president Ricardo Lagos
grote moeite om het rapport
te lezen 'omdat de waarheid
zo rauw is'. Medio november
kreeg het socialistische
staatshoofd het langverwach
te verslag aangereikt, waarin
slachtoffers en nabestaanden
vertellen over de folteringen
tijdens het Pinochet-regime
(1973-1990).
De Nationale Commissie om
trent Politieke Gevangen
schap en Martelingen be
schrijft in het stuk 28.000 ge
vallen van foltering. Tot in de
tail is beschreven hoe meedo
genloos de militairen te werk
gingen bij het verhoor van
aanhangers van Salvador Al-
lende, de socialistische presi
dent die Pinochet in septem
ber 1973 met een bloedige
coup ten val bracht. Het
schrikbewind joeg officieel
3197 Chilenen de dood in.
Voor het merendeel vakbonds
mensen en dissidenten.
Begin deze week kondigde
Lagos compensatiemaatrege
len aan. De regering zal er bij
het parlement voor pleiten,
om slachtoffers en nabestaan
den tot aan hun dood een pen
sioen te geven van 150 euro
per maand. Ook moeten zij
extra toegang krijgen tot de
gezondheidszorg, sociale wo
ningbouw en onderwijs. Het
staatshoofd verdedigt de
maatregelen, omdat er in zijn
ogen sprake was van geïnsti
tutionaliseerde marteling.
Het pijnigen van tegenstan
ders was onder Pinochet tot
officieel beleid verheven,
meent Lagos. De gepensio
neerde generaal Guillermo
Garin ontkent dat. Hij zegt
dat vrijwel al zijn oud-colle
ga's (99.9 procent) niets op
hun kerfstok hebben.
Kritiek op Lagos was er ook
uit eigen kring. Mireye Gar
cia van de Commissie van
Politieke Oud-gevangens
noemt het onverteerbaar di
het rapport niet gebruii
wordt om de beulen te vervri
gen. Voorts vindt zij het pe
sioen belachelijk laag.
In 1200 pagina tellende raj
port worden de arguments
van Pinochet-aanhangers oi
deruit gehaald dat Chili a
1973 verwikkeld was in et
intern conflict en dat menser
rechtenschendingen een ui,,
zondering waren. Benadrul
wordt dat de staatsgreep if
geen enkele weerstand sta
te. Volgens het rapport va
wraak de drijfveer. Pinochl
en de zijnen vereffenden ope*
staande rekeningen door all-:
wat naar links rook naarcfc
martelkamer te voeren. Vej
mensen kregen elektrisch:
schokken en stokslagen toegL
diend. Ook hadden schijnex^
cuties plaats. Vrouwen - oct
zwangere - werden veelal ver
kracht. Niet zelden werdl
daarvoor honden gebruikt, j
Foltercentrum a
Deze week erkende de Ct^
leense marine dat individu^
binnen dit strijdmachtonde§
deel op persoonlijke titel mal
telden. Admiraal Miquel Ax£
gel Vergara zei dat verschil
lende getuigenverklaring!;
waar zijn en dat het opleidiri
schip Esmeralda dienst del
als foltercentrum. Maar h^j
klonk verre van een excuus g,
Legeropperbevelhebber tJusg
Emilio Cheyre zei begin ntfe
vember echter al dat de mar^
ne als institutie alle veranf
woordelijk draagt voor I
mensenrechtenschendingen [j
in het tijdperk Pinochet. r
Met zijn maatregelen
Lagos de excuses van de stal,
over het aangerichte leed on|
zetten in genoegdoening. Dg
voorgenomen uitkeringen i]
Chili hebben ongetwijfeld if
vloed op de discussies, d|
daarover in de buurlanden ge
voerd worden, waar ook im
taire dictators heersten. GPf
Zondag houdt Hongarije een re
ferendum. De vraag is of etni
sche Hongaren in het buiten
land recht moeten krijgen op
een Hongaars paspoort. Van die
etnische Hongaren wonen er an
derhalf miljoen in Roemenië. De
Roemeense premier noemt het
plan krankzinnig. In de EU
wordt het referendum met verba
zing gadegeslagen.
door Cees van Zweeden
Voor de Hongaarse kerk in
Cluj (Roemenië) liggen kui
len. Ze zijn gegraven door
Gheorghe Funar, tot de zomer
burgemeester van de stad. Fu
nar zocht naar voorwerpen die
zouden bewijzen dat de Roeme
nen al in Cluj waren toen de
Hongaren hier duizend jaar ge
leden op hun paarden arriveer
den.
Voor Funar, boegbeeld van de
ultra rechtse Groter Roemenië
Partij, bestonden er in dit deel
van Roemenië, Transylvanië,
geen Hongaren. „We hebben
hier alleen 1,4 miljoen verwarde
Roemenen die niet weten aan
wie ze loyaal moeten zijn", zei
hij ooit. Om deze verwarden te
helpen bij hun keuze schilderde
hij de parkbankjes en de trams
in de Roemeense driekleur.
Het hielp niet. „Als zij de kans
zouden krijgen, zou 85 procent
van de etnische Hongaren in
Transylvanië een Hongaars pas
poort aanvragen", zegt Zsolt Na-
gy, leider van de Democratische
Alliantie van Hongaren in Roe
menië, een politieke partij. Met
een beetje geluk krijgen zij wel
dra die kans. Zondag stemt Hon
garije in een referendum over de
vraag of etnische Hongaren bui
ten het moederland recht krij
gen op een Hongaars paspoort.
Volgens een peiling zal 55 pro
cent 'ja' zeggen.
Het referendum is afgedwongen
door de Wereld Federatie van
Hongaren, gesteund door de
rechtse Fidesz-partij. De cen
trumlinkse regering adviseert
de kiezers 'nee' te stemmen. Bui
ten Hongarije wonen bijna vijf
miljoen Hongaren. Onderzoek
leerde dat een kwart van de jon
ge Hongaren naar het moeder
land wil emigreren. Dat zou het
land bijna een half miljard euro
kosten aan sociale uitkeringen
en gezondheidszorg.
Zsolt Nagy ontkent dat niet. „In
Roemenië zou zestien procent
van de Hongaren emigreren. En
85 procent zou een Hongaars
paspoort aanvragen. Zo'n docu
ment zou voor ons een bewijs
zijn dat we eigenlijk bij Honga
rije horen." Dat is maar het hal
ve verhaal. Tot en met oktober
zijn 1,5 miljoen mensen uit Roe
menië aan de grens terugge
stuurd. Velen van hen waren et
nische Hongaren die Hongarije,
een EU-land, in wilden. Voor
wie niet de vereiste 500 euro bij
zich had, bleven de slagbomen
gesloten. Een Hongaars pas
poort zou onmiddellijk toegang
geven tot de Europese Unie.
Veel Hongaren leven elders door
dat hun land na de eerste we
reldoorlog tot op het bot werd
afgekloven door de buurlanden.
Het oude Hongarije verloor bij
het Verdrag van Trianon twee
derde van zijn grondgebied en
eenderde van zijn etnisch-Hon-
gaarse bevolking. Het wedde tij
dens de oorlog op het verkeerde
paard.
Binnen de EU is verbaasd gerea
geerd, toen het referendumplan
bekend werd. „Kan ik nu ook
een Hongaars staatsburger wor
den?", vroeg de Duitse minister
van Buitenlandse Zaken ,Josch-
ka Fischer aan zijn Hongaarse
ambtgenoot. Fischer, die met
zijn familie na de Tweede We
reldoorlog zijn natale Hongarije
werd uitgezuiverd, kreeg geen
antwoord.
Ironisch
In de buurlanden waren de reac
ties minder mild. De Roemeense
premier Nastase omschreef het
plan als 'een krankzinnig idee
dat eerder in de 19e eeuw thuis
hoort'.
De ironie wil dat het referen
dum wordt gehouden op een mo
ment dat de discriminatie van
Hongaren in Roemenië afneemt.
De Groter Roemenië Partij haal
de bij de laatste verkiezingen
nog geen vijftien procent. In
Cluj werd burgemeester Funar
weggestuurd.
In de grond voor de Hongaarse
kerk vond Funar niets om de
Hongaarse claim op de stad te
betwisten. „Daarmee had hij
pech, want de Roemenen waren
hier voor ons", zegt de Hongaar
se journalist Oliver Kiss. „Toen
Attila de Hun hier duizend jaar
geleden arriveerde, bond hij zijn
paarden 's nachts aan een boom.
De volgende ochtend waren alle
paarden verdwenen. Wil je nog
een beter bewijs?" GPD
De waterschappen behoren tot
de oudste bestuursvormen van
Nederland. Deze extra bestuur
slaag functioneert echter niet
goed en is inefficiënt en ondemo
cratisch. Zo bleek opnieuw bij
dê verkiezingen die de afgelo
pen maand zijn gehouden in on
der meer Zuid-Holland, Noord-
Brabant en Limburg. Het is
hoog tijd de waterschappen bij
het provinciebestuur onder te
brengen, vindt ondernemingsor
ganisatie VNO-NCW.
door Jacques Schraven
Nederland staat voor grote
opgaven in het waterbe
heer. Er moeten oplossingen ko
men voor de wateroverlast en
Nederland moet zich houden
aan de Europese richtlijnen
voor schoon water. Dat heeft
verstrekkende gevolgen voor in
dustrie, landbouw en huishou
dens.
Boven alles is daar geld voor no
dig, jaarlijks vijf miljard euro
en daar komt de komende decen
nia ruim 18 miljard euro bij.
Ook ondernemers hebben be
lang bij droge voeten, maar wil
len wel dat al dit geld zo effi
ciënt mogelijk wordt besteed.
Juist daar laat de politiek kan
sen liggen met als resultaat dat
de heffingen van de waterschap
pen dit jaar gemiddeld met acht
procent stijgen en soms nog
meer.
Dat kan veel eenvoudiger. Ne
derland kent 37 waterschappen,
de centrale organisaties in het
waterbeheer. Ondanks een
reeks fusies is het aantal mede
werkers niet afgenomen, maar
relatief toegenomen.
De waterschappen worden ge
leid door besturen met aan het
hoofd de dijkgraaf. Om de vier
jaar houdt elk schap rechtstreek
se verkiezingen. Belangrijker is
echter dat ze eigen belastingen
innen. Dat kost 15 tot 20 pro
cent van de totale opbrengst.
Ter vergelijking: de kosten van
de Belastingdienst bedragen on
geveer twee procent van de op
brengst.
Miljoenen
Vorig jaar heeft een werkgroep
zich op verzoek van het kabinet
gebogen over de vraag of de fi-
Het instandhouden van afzonderlijke waterschappen kost volgens
de ondernemersorganisatie VNO-NCW geld als water.
foto Ruben Oreel
nanciering van het waterbeheer
effectiever kan. Zeven ministe
ries, provincies, waterschappen,
gemeenten en deskundigen scho
ven aan. Alleen de partijen die
betalen voor het waterbeheer -
bedrijfsleven, burgers en boeren
werd niet om hun mening ge-
Uit het onderzoek bleek dat mil
joenen kunnen worden be
spaard als de positie van de wa
terschappen verandert: geen
zelfstandige waterschappen
meer met kostbare verkiezingen
en eigen belastingen.
Maar dat is een heikel punt. De
schappen behoren tot de oudste
instellingen van Nederland en
de politiek durft er niet aan te
tornen.
Het bedrijfsleven is het daar
niet mee eens. De waterschap
pen bestaan inderdaad al eeu
wen, maar juist de laatste decen
nia hebben ze een reeks taken
naar zich toe getrokken en zijn
ze langzamerhand een extra be
stuurslaag gaan vormen, zonder
dat het publiek of lokale be
stuurders zicht hadden op wat
er precies gebeurde.
De waterschappen verrichten
nuttig werk en beschikken over
veel kennis. Die moet zeker be
houden blijven. Maar dat recht
vaardigt geen aparte bestuurs
vorm met een eigen belastinghef-
fing,
Algemeen belang
Een drastische hervorming is no
dig. Net als gezondheid of onder
wijs is het waterbeheer een zaak
van algemeen belang. Financie
ring moet uit de algemene mid
delen worden betaald. Verde
ling van de middelen kan via
een 'waterfonds' verlopen. Of er
meer geld nodig is wordt dan af
gewogen tegen andere collectie
ve belangen.
Dat is rechtvaardig en dwingt
tot kostenbeheersing. De schap
pen moeten uitvoeringsorganisa
ties worden onder de provincie.
Dat doet recht aan de rol die de
provincie heeft in de regie over
het ruimtelijk beleid en sluit be
ter aan bij de indeling in stroom
gebieden die Europa ons oplegt.
Het moet er bovendien toe lei
den dat de controle op de beste
dingen verbetert. Op dit mo
ment ontbreekt die, zoals de
werkgroep terecht constateert.
Als argument voor een eigen be
stuur en eigen verkiezingen
wordt vaak aangevoerd dat hier
mee juist de democratische legi
timiteit van het waterschap is
gewaarborgd zonder onderhevig
te zijn aan de grillen van de poli
tiek. In werkelijkheid is het de
mocratisch gehalte laag. Uit
gangspunt van het huidige sys
teem is de zogeheten 'trits': wie
belang hebben, betalen en heb
ben zeggenschap.
Met andere woorden: 'je bent er
als bedrijfsleven toch bij'. In de
praktijk komt hiervan niets te
recht. De feitelijke zeggenschap
in het bestuur is geen afspiege
ling van de verhoudingen. Door
verdere fusies neemt de invloed
van burgers, bedrijven, boeren
verder af.
De ervaringen bij de jongste wa
terschapsverkiezingen spreken
voor zich. Bij drie daarvan sjoe
melde een kandidaat met hand
tekeningen, in een vierde water
schap moest door een computer
storing de stemming deels over.
Zelfs met deze extra aandacht
en ondanks kostbare campag
nes, was de opkomst bedroe
vend laag.
De oplossing volgens de water
schappen? Het invoeren van
kieslijsten. Een deel van de kan
didaten moet worden verbon
den aan een partij net als bij ver
kiezingen voor gemeente, pro
vincie en parlement. Met andere
woorden: hier doet de vermale
dijde politiek zijn intrede! Daar
mee vervalt het laatste argu
ment tegen radicale hervor
ming.
Jacques Schraven is voorzitter van
de ondernemingsorganisatie VNO-
NCW.
TREINCRASH - Bij een trein
ongeluk in België zijn negen
tien doden en tachtig gewon
den gevallen. Een internationa
le trein met zevenhonderd
Duitse voetbalsupporters, die
in Engeland de wedstrijd Enge-
land-Duitsland hadden bijge
woond, ontspoorde vlakbij
Leuven door een wissel.
ENQUÊTE - Uit een enquête
van het Vlissingse gemeentebe
stuur onder de plaatselijke be
volking blijkt dat er veel be
langstelling bestaat voor een
eventuele industrie voor vrou
wen. Exacte cijfers zijn nog
niet bekend, maar het aantal
vrouwen tussen 15 en 25 jl
dat bereid is om in de indr
trie te werken, is bevredigen:
BOMEN - Op Schouwen-Dl
veland is de herbeplantil
begonnen. Onder toeziend
van de., gemeente-opzie!^
plaatsten enkele scholieren-
eerste boom in het Zierikze^
Havenpark. 1{
PAUS - Paus Pius XII 1%
gisteren een hartaanval gekr^
gen. Zijn persoonlijke af
sprak van 'een instorting in»e
gemene toestand', maai' be.v£
drukte dat de situatie niet al"
merend is. re
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L, Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: r
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgi
per maand: 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,2!
per jaar: 222 50 226,5"
Voor toezending per post geldt eer
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor hei j
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice.
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35,93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitge
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV e
de Regelen voor het Advertentiewezaa L
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 ui
Tel. (0113) 315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
voIotO
s|: ia
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550 |j
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties: j[g
Noord-en Midden-Zeeland 1
Tel. (0113)315520 §S
Fax. (0113)315529 R
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771 R
Business to Business/Onroerend gokr
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274 R
Internet: www.pzc.nl/adverteren i8l
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Cours
aan ons verstrekte gegevens hebben
(abonnementen)adminlstratle
ducten van de titels en de wer3
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZLt
zersservice, Postbus 314460 AA Goes.
:e (laten) informeren over voor u relevante diensten cnpjgj
de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geseleö»**
Behoort tot WGGGNGR