Appel blijkt gezondheidsgranaat
Loeders van moeders
PZC
PZC
Een toupetje
wint het in de
schaamtereeks
Beschermende bestanddelen voorkomen celschade aan het brein
Diabetes bij vroeggeboorte
Meer vitamine D voor ouderen
Thuisbevalling geen oorzaak ster
De pil kan kniebanden versterken
Goed kauwen tegen overgewicht
Antibioticum voor HIV-kinderen
29 november 1954
maandag 29 november 2004
door Will Gerritsen
WAGENINGEN - Er komen
steeds meer aanwijzingen dat
appels akelige ziektes als kan
ker en hartkwalen helpen te
voorkomen. Het laatste nieuws:
appels beschermen tegen Alzhei
mer en Parkinson.
Hebben theologen zich wel eens
afgevraagd waarom de appel
zo'n kwalijke rol speelt in het
scheppingsverhaal? Adam en
Eva snoepten een verboden
vrucht en daarmee werd het
kwaad in ons aardse tranendal
geïntroduceerd. Echter: met de
wetenschap van nu zou de appel
in het paradijs nooit op de zwar
te lijst zijn gekomen.
Appels zijn ware gezondheids-
granaatjes. Er komen steeds
meer aanwijzingen dat het fris
se fruithapje heel wat bescher
ming biedt tegen een trits nare
aandoeningen. Het laatste
nieuws diende zich vorige week
in vakblad Journal of Food
Science aan.
Onderzoekers van de Ameri
kaanse Cornell University in de
staat New York hadden proeven
gedaan met hersencellen van rat
ten. Conclusie: bepaalde stofjes
in de appel voorkomen de cel
schade aan het brein die door de
zogeheten oxidatieve stress
wordt veroorzaakt, een soort
roesteffect. Wetenschappers den
ken dat roestvorming verant
woordelijk kan zijn voor aandoe
ningen die gepaard gaan met
een aftakeling van de hersencel
len, zoals bij de ziekte van Al
zheimer en de ziekte van Parkin
son.
De beschermende bestanddelen
in appels zouden overigens ook
schade aan andere lichaamscel
len bestrijden, waardoor anders
kanker of hart- en vaatkwalen
kunnen ontstaan.
Roestvorming
Hoogleraar Chang Y. Lee van de
Cornell University vergeleek in
het lab hoe de hersencellen zich
tegen roestvorming weren als ze
tevoren met bepaalde extracten
uit appels zijn behandeld. Con
clusie: hoe meer appelextract.
hoe vitaler de grijze cellen. Bo
vendien werden de membranen
van de hersencellen beschermd
tegen roestschade. „Een appel
per dag kan belangrijk bijdra
gen aan de vermindering van ri
sico's voor aandoeningen waar
bij de hersenen degenereren",
liet Chang Y. Lee weten.
Hij tekende overigens wel aan
dat proeven in het lab niets zeg
gen over resultaten bij mensen.
Niettemin: „Ik heb een reden
om te zeggen: an apple a day
keeps the doctor away." Het is
niet de eerste keer dat resear
chers op de gezondheidseigen
schappen van appels zijn ge
stuit.
In Nutrition Journal zetten de
Amerikaanse onderzoekers Jea-
nelle Boyer en Rui Hai Liu dit
voorjaar de pluspunten van ap
pels op een rijtje. Zoals bekend
brengt de consumptie van vol
doende groenten en fruit sowie
so al veel gezondheidsvoorde
len, maar het regulier verorbe
ren van een appel doet soms nog
iets extra's, stellen de twee we
tenschappers.
Longkanker
Zo bleek uit een onderzoek on
der 134.000 mensen dat met na
me vrouwelijke appelknagers
minder risico's op longkanker lo
pen. Deze effecten zijn ook voor
mannen gevonden, maar dan in
verscheidene andere studies. Ap
pels helpen ook andere longkwa
len te voorkomen, zoals astma,
COPD en longemfyseem.
In een studie onder ouderen in
Zutphen werd een verlaagd risi
co op hartkwalen en -sterfte ge
vonden bij oudere mannen die
veel thee drinken en flink wat
appels naar binnen plegen te
werken.
In andere onderzoeken blijken
juist vrouwen die veel
flavonoïden (essentieel 'anti-
roestbestanddeel' van appels)
binnenkrijgen minder hart- en
vaatziekten te krijgen.
Ook zijn er gunstige verbanden
gevonden tussen appelconsump
tie enerzijds en minder diabetes
en pondjes anderzijds. In het
lab stelden onderzoekers een
remmende uitwerking vast van
De appel jonagold bevat de meest gezonde bestanddelen.
de antiroeststofjes in appels op
het woekeren van kankercellen.
De antiroestkracht van honderd
gram appels (met schil) is even
sterk als een megadosis vitami
ne C van 1500 milligram.
Ten slotte blijkt dat het gere
geld eten van appels de choleste-
rolwaarden gunstig beïnvloedt.
Ondanks alle optimistische be
richten tonen de meeste geleer
den zich voorzichtig.
foto Ruben Oreel
„Er zijn nog geen eenduidige pu
blicaties over de gezondheids
voordelen van appels versche
nen", weet onderzoekster Addie
van der Sluis (Wageningen Uni
versiteit). „Sommigen zeggen
dat het werkt, anderen zeggen
dat het niet wei'kt", zegt ze over
de gezondheidseffecten. Haar re
serves ten spijt heeft ze afgelo
pen jaren de antiroestwerking
van appels diepgaand bestu
deerd. Ze hoopt hierop volgend
jaar te promoveren. Consumen
ten vragen volgens haar steeds
meer om producten met heilza
me bio-actieve stofjes en zullen
straks bij de groenteboer voor
de gezondste appel kiezen. De
Egyptische onderzoeker Moham
med Abdel-Ghani Awad heeft
geanalyseerd onder welke teelt
omstandigheden de meeste anti
roeststofjes in appels verschij
nen.
Zonlicht
Blootstelling aan zonlicht heeft
hierbij eén zeer gunstig effect.
Hij suggereert dat appeltelers in
de toekomst hun product in 'ge
zondheidsklassen' gaan sorte
ren. Tip voor wie daar niet op
kan wachten: die met een rode
blos zijn het gezondst! Appels
helpen tegen ongezonde 'roest
vorming' in lichaamscellen.
De heilzame, bio-actieve stofjes
van de appel zitten vooral in de
schil. Daarom bevat appelsap
maar weinig van deze bestand
delen. Addie van der Sluis: „De
schillen blijven achter in de
perskoek."
Voor andere toepassingen van
appels in de keuken, zoals appel
moes en appeltaart, geldt: „Als
ze niet zijn geschild, kunnen er
toch wel wat van deze gezonde
componenten in deze gerechten
zitten." Verhitting is immers
nauwelijks van invloed op de
hoeveelheid gezonde stofjes.
Ook maakt het niet uit of de ap
pels langdurig in de koelcel zijn
bewaard.
Van der Sluis heeft vastgesteld
dat de jonagold-appel de meeste
gezonde bestanddelen bevat, ge
volgd door de elstar, golden deli
cious en cox. Maar nogmaals:
niet schillen! De nadelen van
het beetje bestrijdingsmiddelen
dat incidenteel op appels wordt
aangetroffen, wegen niet op te
gen de enorme gezondheidsvoor
delen van deze producten, aldus
het Voedingscentrum. GPD
AUCKLAND - Baby's die te vroeg worden geboren,
nen al op kinderleeftijd de eerste voortekenen van dj
tes type 2. Zij hebben dan al een verminderde gevo
heid voor insuline, schrijft P. Hofman (Universi
Auckland) in het medisch tijdschrift New England,
nal of Medicine op grond van een vergelijkend onde
onder 72 kinderen. GPD
AMSTERDAM - De hoeveelheid vitamine D die 0115
in hun bloed nodig hebben om botontkalking en boft
ken tegen te gaan is minstens tweemaal zo hoog alsd
nu toe gehanteerde norm.
Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek in Amsten
In de praktijk betekent dit dat de helft van alle oud
in Nederland een gebrek aan vitamine D heeft, aldi
Lips (VUmc, Amsterdam). GPD
ALKMAAR - Het feit dat in Nederland meer baby's
dens of kort na de geboorte sterven dan in andere Eui
se landen heeft niets te maken met de thuisbevallij
Wel speelt de relatief hoge leeftijd waarop vrouwen
eerste kind krijgen mogelijk een rol.
Ook wordt groeivertraging bij de baby niet altijd t
herkend. Dit stelt J. Bais (Medisch Centrum Alkmai
een proefschrift. Hiervoor analyseerde zij 8000 zwaj
schappen. GPD
MONTREAL - Gebruik van de anticonceptiepil heeft
aardig neveneffect: vrouwen lopen minder kans c
knieblessure.
Dit constateert P. Martineau (McGill Unive
Montreal) in het vakblad Clinical Journal of SportsM
cine op grond van een onderzoek onder 78 vrouwelijks
leten. De hormonen in de pil versterken mogelijk dek
banden. GPD
OTTAWA - Van Kooten en de Bie wisten jaren gelede
hoe je moet eten: 'Goed kauwen zodat het regelmatig:
bloed komt'. Langzaam eten vermindert bovendien
hoeveelheid die je eet en kan daarom een middel zij
de strijd tegen overgewicht. Dit meldde C. Martin (Unn
sity of Ottawa) tijdens een congres van de North Am
can Association for the Study of Obesity op grond van
derzoek onder 28 mensen met overgewicht. GPD
LUSAKA - Door kinderen die besmet zijn met HIV, hsi
rus dat aids veroorzaakt, te behandelen met het (goed)
pe) antibioticum co-trimoxazol, daalt de sterfte od
hen met bijna de helft.
Dit schrijft C. Chintu (universiteit Lusaka) in heti
disch tijdschrift The Lancet op grond van een 20 na
den durend onderzoek in Zambia onder 541 Hiv-besa
kinderen. GPD
door Paul van Dijk
Vorig jaar kreeg ik met sin
terklaas een lang gedicht
en als surprise een rollator.
Mijn zoon Merlijn (16 jaar)
vond het nodig dat zijn vader
(van 56) op tijd zou wennen
aan het gebruik van een rolla
tor. Je kunt er niet vroeg ge
noeg mee beginnen, stond er
in het gedicht.
Er werd een trainingscircuit
uitgezet in de kamer. Met een
hoedje op en een ruitjesjasje
aan zette ik me, met kromme
rug en licht kwijlend, in be
weging. Ik voelde me meteen
stokoud.
Dankzij sinterklaas kan ik
me beter voorstellen dat mijn
patiënten even moeten slik
ken voordat ze een rollator
aanschaffen. Met zo'n blauw
schuifelkarretje haal je, voor
al figuurlijk, de snelheid uit
je leven. AJthans dat gevoel
dringt zich op.
Lading
Het is overigens merkwaar
dig dat allerlei hulpstukken
die bedoeld zijn om lichame
lijke gebreken te compense
ren een emotionele lading heb
ben die nogal verschillend is.
Met een bril heeft niemand
moeite. Een gehoorapparaat
roept bij sommige van mijn
patiënten wel enige weer
stand op. En een kunstgebit
gaat voor sommigen nog ver
der. Een stok om mee te lopen
is emotioneel een nog grotere
stap. En de rollator is dan net
nog iets erger. Maar een tou
petje wint het in deze schaam
tereeks.
Er zijn trouwens ook aardig
wat hulpstukken die in het ge
heel geen gêne oproepen: een
kunststofheup, siliconen bor
sten, een afgebonden zaad
streng, een stalen hartklep.
Zou de emotionele belasting
niet tellen omdat de gebreken
hier op een onzichtbare ma
nier zijn gecorrigeerd?
Ze worden keurig verborgen
gehouden onder onze huid. Is
het misschien zo dat we ons
alleen schamen voor de hulp
stukken buiten ons vel? De
plaats die de verschillende
prothesen innemen in de
schaamtereeks kan wisselen
in de tijd.
Zo is het kunstgebit schaamte
voller geworden in de afgelo
pen jaren. Het gehoorappa
raat daarentegen is bezig met
een duidelijke gêne-daling.
Ook de huidige positie van de
rollator zal op korte termijn
veranderen.
Afgelopen maand was er in
het Temporary Art Centre in
Eindhoven een expositie over
de rollator. Twintig jonge ont
werpers toonden hun visie.
Met frisse re-styling laten ze
zien dat het mogelijk is het
duffe imago van de rollator
op te poetsen.
Met hippe, op individuele
wensen afgestemde ontwer
pen zal de gebruiksdrempel
de komende jaren zeker lager
worden. Het wordt dan mak
kelijker om je hulpstuk weer
terug te vinden als er grote
hoeveelheden rollators in de
hal staan na een bijeenkomst
van tachtig-plussers.
Ik stel me voor dat de aantrek
kelijkheid van de rollator
door allerlei accessoires ver
der kan worden verbeterd.
Wat dacht u van: verwarmde
handvaten, een achteruitkijk
spiegel, een damestasjesdief-
struikelpook. ingebouwde
stofzuiger of een navigatiesys
teem zodat je als je een tikje
dement bent, toch gerust de
stad in kan gaan.
Misschien blijf ondanks al die
flitsende ontwerpen de naam
'rollator' te hoogdrempelig.
Mogelijk stijgt de populari
teit als we voortaan praten
over: een loopcabrio, een rol-
tuig of een wandeltrike.
Paul van Dijk is huisarts
door Anne Velthausz
DEN HAAG - Er zijn moeders
die om de haverklap onbeheerst
uitvallen tegen hun kinderen.
Zonder enige aanleiding slaan
ze er regelmatig op los. Er zijn
moeders die hun kinderen inti
mideren en verwaarlozen. En
dan zijn er ook nog moeders die
hun kinderen misbruiken. Loe
ders van moeders zijn het. Ze
hebben een verwoestende in
vloed op het leven van hun kin
deren.
Foute moeders bestaan niet al
leen in sprookjes, maar ook in
het echt, benadrukt Jan Ver
hulst. Hij is werkzaam als kli
nisch psycholoog en hij noteer
de de verhalen van de volwas
sen mannen en vrouwen die in
hun jeugd psychisch geknakt
zijn door hun moeder. In zijn
boek Moeders zijn loeders laat
hij ze allemaal de revue passe
ren: de boze moeder, de egoïsti
sche kind-moeder, de verleiden
de en verdorven moeder, de
chanterende moeder. Verhulst
laat zien hoe enorm de invloed
van deze moeders is op het leven
van hun kind.
Verhulst wil aandacht voor de
kinderen van deze 'loeders'.
Want, zo constateert hij, „de in
vloed van een verstoorde moe
der kind-relatie wordt ernstig
onderschat".
„Gedragsproblemen en psychi
sche problemen van kinderen
worden tegenwoordig al gemak
kelijk afgeschoven op erfelijk
heid, op de verkeerde vrienden,
de maatschappij, de media.
Mijn ervaring is dat een foute re
latie met een moeder de oorzaak
is van veel psychische ellende
op latere leeftijd."
Soms kon Verhulst zijn 'oren
niet geloven', als een cliënt ver
telde over zijn jeugd. Kees (nu
37 jaar) had een boze moeder.
„Ze treiterde ons. Van 's mor
gens vroeg tot 's avonds laat liep
ze te vitten. Meestal begon het
met een beetje mopperen. Dan
sprak ze ons vermanend toe, in
het begin nog best rustig, maar
daarna fokte ze zichzelf steeds
verder op tot ze op het laatst he
lemaal niet meer wist wat ze
deed of zei. Dan schold en tierde
ze zo hard dat ze totaal buiten
adem raakte. Als ze uitgeraasd
was, had ze altijd hoofdpijn en
mochten we urenlang niet pra
ten. En daarna kwamen altijd
die ontzettende verhalen Over
hoe erg ze het vond dat wij haar
Er zijn moeders die om de haverklap onbeheerst uitvallen tegen hun kinderen. Zonder enige aanleiding
slaan ze er regelmatig op los. foto Harmen de Jong/GPD.
steeds zo ver brachten. En dat
ze zich iets heel anders voorge
steld had van haar leven en haar
huwelijk.
Wij hadden altijd het gevoel dat
wij slechte kinderen waren. Het
was onze schuld dat mama zo
ongelukkig was."
Kees is op zijn zeventiende weg
gelopen van huis. Hij raakte in
de prostitutie verzeild, en ging
drugs gebruiken. Nu ziet hij het
leven niet meer zitten. „Het
liefst zou ik hebben wat ieder
een wil. Gewoon werk, een
vrouw en kinderen, maar dat is
voor mij met weggelegd. Ik ben
totaal verrot", zegt hij.
Dit is een typisch voorbeeld van
'de boze moeder', constateert
Verhulst. Hier kun je in extreme
mate zien wat er gebeurt als je
je ergernis en frustraties over
bijvoorbeeld het niet bereiken
van bepaalde doelen niet kwijt
kunt. Kinderen zijn dan vaak
voor de hand liggende objecten
voor je boosheid."
Ook Gijs (34) is beschadigd in
zijn jeugd. Hij had 'een verlei
dende moeder'. Toen Gijs nog
klein was nam ze haar 'kleine
man' elke avond bij zich in bed.
Gijs vond het heel normaal, hij
wist niet beter. Maar toen hij in
de puberteit kwam, verbood ze
hem om met meisjes om te gaan
en begon ze hem te vernederen
en seksueel te misbruiken.
En dan is er nog de moeder die
stilzwijgend toeziet hoe haar
dochter wordt misbruikt door
haar vader. Zij vindt dat haar
dochter de incest heeft uitge
lokt. Ze doet alsof er niets aan
de hand is, want volgens deze
vrouw is niets zo belangrijk als
de goede naam van haar man.
Naar boek
Moeders zijn loeders is een naar
boek. Verhulst beaamt het. „Het
zijn de extreme opvoedingsprak
tijken die ik schets. Ze zijn voor
de meeste mensen niet herken
baar en zelfs met moeite voor
stelbaar. Maar de verhalen zijn
niet alleen maar om te lezen hoe
erg het bij anderen soms inder
daad kan zijn. Deze verhalen
zijn ook een voorbeeld voor op
voedingspraktijken die in milde
re vorm veel vaker voorkomen."
Jan Verhulst beseft dat moeders
op hun buurt vaak slachtoffer
zijn geweest van hun moeders.
„Maar dit is niet altijd een ex
cuus."
Veel volwassenen schamen zich
om over hun problemen in hun
jeugd te praten, heeft Verhulst
gemerkt. De omgeving vindt dat
je daarmee afgerekend moet heb
ben als je volwassen bent. Kees
durfde zelfs tegen zijn psycho
loog niet te vertellen dat zijn
moeder hem, zijn zusje en broer
tje en ook haar man sloeg. „Tot
op de dag van vandaag vraag ik
me af waarom ik die vrouw niet
het ziekenhuis heb ingeslagen.
Maar niemand sloeg terug. Het
was een krankzinnige situatie.
Als ze haar stok ging halen, ble
ven we gewoon wachten tot ze
terugkwam en als ze ons dan af
roste. wachtten we tot ze klaar
was."
Met zijn boek hoopt Verhulst te
bereiken dat er meer openheid
komt over dit soort opvoeding
spraktijken. Maar vooral hoopt
hij te bereiken dat moeders zich
realiseren welke centrale plaats
ze innemen bij de ontwikkeling
van hun kind.
Verhulst: „Opvoeden is een 'heil
of a job'. En ik weet natuurlijk
ook niet hoe het allemaal pre
cies moet. Maar wat ik met dit
boek duidelijk heb willen ma
ken is hoe het in elk geval niet
moet." GPD
Jan Verhulst'Moeders zijn loe
ders, over opvoedkundige ram
pen'. Uitgeverij Spectrum.
€11,95.
SCHEEPSRAMPEN - Een he
vige storm boven Engeland en
de Noordzee heeft het afgelo
pen weekeinde veel schade ver
oorzaakt. Een Engels licht
schip kapseisde, een tanker
brak voor de kust van Wales in
tweeën en een Nederlandse
kustvaarder zonk in de haven
in Fishguard. Ook diverse an
dere schepen verkeerden in
het weekeinde in grote moei
lijkheden.
RONDE - Er worden pogingen
ondernomen Middelburg de
startplaats te laten zijn van de
zevende etappe in de Ronde
van Nederland van 1955. Enke
le particulieren zijn bezig!
daarvoor benodigde beda
van 1000 gulden bij elkaar1
brengen.
SPRINKHANEN - Frans W
rokko wordt getroffen doori
ernstigste sprinkhanenpta
sinds mensenheugenis. Des
secten schromen zelfs nietdi
ren en kinderen te bijten en
verwonden. De sprinkhan
eten alles kaal. Het Franse li
stuur heeft de noodtoestand!
gekondigd; de schade loopt
in de miljoenen en neemt n
dagelijks toe. Er wordt nug
probeerd de plaag met gif 1
Nederland te bestrijden.
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax. (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A J Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: 10113)315660
Fax. (0113)315669
E-mail: lezersredacleur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel (0118)493000
Fax. (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail- redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mail' redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mall: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee en Hulst
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12 00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom afschrijving acceptgiro
per maand: 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar. €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, La.v. lezersservice.
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1.75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70 65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoad
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgens
de Regelen voor het Advertentiewezen. 1
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax (0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord-en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel (0114)372770
Fax (0114)372771
Business to Business/Onroerend g°t0
Tel: (076)5312277
Fax; (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door'
aan ons verstrekte gegevens hebben wl| opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onr
(abonnementen)admmistratie en om u te (laten) Informeren over voor u relevante diensten en pn
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselectee
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bi| PZC,«
Postbus 31 4460 AA Goes
Behoort tot WeGeNeR
